Tại sao Ukraina không phải là Đài Loan ?

NGA – UKRAINA – TRUNG QUỐC – ĐÀI LOAN

Ai hoàn toàn có thể đoán Kiev sẽ kháng cự trong bao lâu ? Kể từ khi khởi đầu cuộc tiến công hôm 24/02 ngay trước bình minh, quân đội Nga có vẻ như đang triển khai một cuộc xâm lược nghiệt ngã so với Ukraina, nhất là khi lực lượng quân sự chiến lược Nga rõ ràng chiếm lợi thế. Ngoài ra, trong cuộc cuộc chiến tranh này, Hoa Kỳ sẽ không gửi một binh sĩ nào sang Ukraina để bảo vệ quốc gia của Volodymyr Zelensky .

Quảng cáo

Tuy nhiên, việc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc nắm được quyền trấn áp Đài Loan sẽ phức tạp hơn rất nhiều. quản trị Trung Quốc Tập Cận Bình hoàn toàn có thể sẽ tránh lấn sâu vào xung đột với Đài Loan giống như những gì đồng nhiệm Nga Vladimir Putin đang làm ở Ukraina .Không có gì kinh ngạc khi Trung Quốc đã quyết định hành động bỏ phiếu trắng hôm 25/02 vừa mới qua, không cùng với mười một thành viên của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc trải qua một nghị quyết lên án cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina nhằm mục đích lôi kéo Matxcơva ngừng ngay những hành vi gây hấn và rút quân ngay lập tức. Một nghị quyết thuần túy mang tính hình thức, bởi Nga với tư cách thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An đã phủ quyết. Trong cùng ngày, quản trị Tập Cận Bình đã gọi điện cho tổng thống Vladimir Putin, khuyên ông nêu ra yếu tố « buông bỏ tâm ý cuộc chiến tranh lạnh, tôn trọng những mối chăm sóc hài hòa và hợp lý về bảo mật an ninh của những nước khác, đồng thời trải qua đàm phán thiết kế xây dựng một chính sách bảo mật an ninh ở châu Âu cân đối, hiệu suất cao và vững chắc » .Theo truyền thông online Trung Quốc, ông Putin đã nói với chỉ huy họ Tập nguyên do tại sao ông triển khai « chiến dịch quân sự chiến lược đặc biệt quan trọng » ở Ukraina. Theo tổng thống Nga, từ lâu Hoa Kỳ đã phớt lờ những lo lắng về bảo mật an ninh chính đáng của Nga, không tuân theo những cam kết của chính mình và liên tục khuyến khích tiến hành quân sự chiến lược ở sườn đông NATO, thử thách lằn ranh đỏ kế hoạch của Nga .Bắc Kinh đang trên thế của người đi dây. Bỏ phiếu trắng ở Liên Hiệp Quốc, Trung Quốc cho đến nay khước từ nói về một « cuộc xâm lược » vào Ukraina hoặc lên án hành vi của Nga, liên minh thân cận của mình. Làm thế nào Bắc Kinh hoàn toàn có thể làm điều này khi Tập Cận Bình có kế hoạch « thống nhất » Đài Loan với Trung Quốc đại lục, thậm chí còn bằng vũ lực nếu thiết yếu và trong lúc ông Tập còn đương chức ? Đảng Cộng sản Trung Quốc xem xét rất kỹ lưỡng về tình hình cuộc chiến tranh ở Ukraina. Và do vậy, Đảng chắc như đinh sẽ « kiểm soát và điều chỉnh » những kế hoạch xâm lược Đài Loan .

Thái độ của Hoa Kỳ 

Tuy nhiên, có nhiều điểm độc lạ giữa Ukraina và Đài Loan. Đối mặt với Ukraina, tổng thống Nga đã điều động hơn 170.000 binh sĩ lên vùng biên giới chung với nước này từ nhiều tuần qua. Ngoài ra, Ukraina không phải là thành viên của NATO, gần như là đã bị phương Tây bỏ rơi, phó mặc cho số phận hẩm hiu của nước này trên bình diện quân sự chiến lược .Còn Đài Loan thứ nhất là một hòn hòn đảo. Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc không có kinh nghiệm tay nghề đổ xô lên những vùng hòn đảo, còn quân đội Đài Loan thì đã được sẵn sàng chuẩn bị từ nhiều năm qua. Sau đó, Hoa Kỳ đã cảnh báo nhắc nhở rằng họ sẽ không đứng yên trong trường hợp Trung Quốc gây hấn với hòn hòn đảo. Hơn nữa, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ, thậm chí còn New Zealand và Nước Hàn, đã công bố đứng về phía quân đội Mỹ nếu một cuộc xung đột như vậy xảy ra .Đương nhiên, quản trị Tập Cận Bình rất muốn ký kết một liên minh quân sự với Nga và tận dụng thực tiễn là phương Tây đang đắm chìm trong cuộc khủng hoảng cục bộ Ukraina để đưa ra quyết định hành động cho quân đội của mình tham chiến. Ngày 04/02 vừa mới qua, tổng thống Nga và đồng nhiệm Trung Quốc nhấn mạnh vấn đề là quan hệ giữa hai cường quốc chưa khi nào tốt đẹp như hiện tại .Nhưng cũng có một sự độc lạ lớn : Nếu như Vladimir Putin ra những quyết định hành động dựa trên những ảo mộng không bình thường để làm sống lại đế quốc Nga hoàng, thì Tập Cận Bình lại trọn vẹn ngược lại. Ông là một người mưu trí, có tâm lý hài hòa và hợp lý. Stéphane Corcuff, chuyên viên về Trung Quốc và giáo viên tại Sciences Po Lyon, nhấn mạnh vấn đề trên tạp chí Diplomatie rằng quản trị Tập sẽ thận trọng và không đưa ra quyết định hành động hấp tấp vội vàng nếu không chắc giành thắng lợi trong một cuộc đánh chiếm Đài Loan .

Phải thừa nhận rằng Bắc Kinh cũng có giấc mơ khôi phục các đế chế cũ giống Matxcơva. Hai quốc gia này đang phối hợp chặt chẽ với nhau để cải tổ trật tự thế giới theo chiều hướng có lợi cho họ. 

Vấn đề về tăng trưởng 

Vậy « tuần trăng mật » giữa hai nước có lê dài không ? Không, vì những nguyên do khác. Cần nhắc lại rằng Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế tài chính lớn thứ hai quốc tế, trong khi GDP của Nga tương tự với Tây Ban Nha. Do đó, quản trị Trung Quốc không mấy mặn mà với việc tham gia vào một cuộc ganh đua quân sự chiến lược, mà chắc như đinh sẽ rất tốn kém cho nền kinh tế tài chính Nga vốn đang ở trong thực trạng tồi tệ. Tập Cận Bình muốn tập trung chuyên sâu vào việc theo đuổi sự tăng trưởng kinh tế tài chính, một nghành mà Trung Quốc đã trải qua 1 số ít bất ổn đáng quan ngại trong vài năm qua. Bởi vì chỉ huy Trung Quốc biết rõ rằng theo đuổi tăng trưởng kinh tế tài chính là bảo vệ tốt nhất trong việc phòng ngừa không ổn định xã hội và chính trị .Vài giờ trước khi mở màn cuộc xâm lược Ukraina, Hoa Kỳ đã cáo buộc Matxcơva và Bắc Kinh hợp lực để tạo ra một trật tự quốc tế mới « rất phi tự do ». Tuy nhiên, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Ned Price ngay lập tức nói thêm rằng vẫn có thời cơ để Trung Quốc sử dụng tác động ảnh hưởng của mình để thuyết phục Vladimir Putin nghe theo lẽ phải. Cần quan tâm rằng tổng thống Nga đã đợi cho đến khi kết thúc Thế Vận Hội mùa đông ở Bắc Kinh mới công bố công nhận độc lập của hai vùng ly khai ( Donetsk và Lugansk ) của Ukraina và phát động chiến dịch quân sự chiến lược. Một cử chỉ quan trọng để không làm Trung Quốc hoảng sợ .Nhưng giờ đây, cần phải đương đầu với thực sự : Những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm mục đích thuyết phục Vladimir Putin không phát động cuộc chiến tranh đã thất bại. Do đó, ở đây câu hỏi được đặt ra là Trung Quốc sẽ làm gì nếu cuộc xung đột này liên tục leo thang ? Ngoài ra, quyết định hành động xâm lược Ukraina của Putin không phải là không nguy hại về mặt chính trị so với Tập Cận Bình. Các cuộc thăm dò cho thấy người dân Nga không hề hào hứng gì với quy mô xung đột này và những thiệt hại đáng kể về nhân mạng mà đại chiến này hoàn toàn có thể gây ra. Rõ ràng là người Ukraina sẽ bằng mọi cách nỗ lực chống lại sự xâm lược này. Hậu quả vĩnh viễn của đại chiến này hoàn toàn có thể sẽ là sự sụp đổ của chính sách Vladimir Putin. Bởi vì chắc như đinh rằng người dân Nga, vốn đã bị vùi dập về mặt kinh tế tài chính, sẽ phải hứng chịu những lệnh trừng phạt đã hoặc sẽ được phương Tây phát hành .

Nỗi sợ hãi điều không thể thấy trước 

Hơn nữa, Tập Cận Bình hoàn toàn có thể sẽ không đi theo con đường tương tự như. Stéphane Corcuff lý giải rằng một thất bại ở Đài Loan sẽ dẫn đến hậu quả gần như chắc như đinh là sự sụp đổ của đảng Cộng Sản Trung Quốc cùng với chỉ huy của Đảng. Jakub Jakobowski, chuyên viên về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Phương Đông, được tờ Libération trích dẫn hôm 24/02, đánh giá và nhận định : « Trung Quốc coi cuộc xâm lược của Nga như một cuộc trắc nghiệm. Trung Quốc sẽ không sử dụng cuộc khủng hoảng cục bộ ở Ukraina để xâm lược Đài Loan, mà là để thăm dò thái độ của Joe Biden và Hoa Kỳ, NATO và sự hợp tác giữa Berlin, Paris và Washington. Bắc Kinh chắc như đinh sẽ rút ra bài học kinh nghiệm từ cuôc cuộc chiến tranh này. »Kể từ hôm 24/02 vừa qua, gần như toàn quốc tế đã lên án Nga vì hành vi xâm lăng Ukraina. Nhưng Bắc Kinh không hề muốn một ngày nào đó mình bị rơi vào thực trạng tương tự như và trở thành một vương quốc bị hội đồng quốc tế tẩy chay. Họ không muốn làm xấu thêm mối quan hệ với Hoa Kỳ, vốn đã ở mức thấp nhất trong ba mươi năm qua, trong khi Trung Quốc vẫn lo lắng sức mạnh quân sự chiến lược của Hoa Kỳ .Cuối cùng, « nếu có một điều mà chính sách Trung Quốc rất sợ, đó là điều không hề thấy trước, » Stéphane Corcuff nhắc lại. Giống như tổng thống Putin là người mà ông Tập không đoán được ý đồ trong suốt cuộc khủng hoảng cục bộ Ukraina và quản trị Tập Cận Bình hiểu rằng đồng nhiệm Nga hoàn toàn có thể không phải là một « người bạn » đáng an toàn và đáng tin cậy .

Nỗi căm thù tư tưởng ly khai 

Việc Bắc Kinh khước từ công nhận những vương quốc ly khai thực sự phản ánh mong ước của chính quyền sở tại Trung Quốc tránh những so sánh yếu tố Ukraina với Đài Loan, Tây Tạng hay Tân Cương. Trung Quốc đã không công nhận việc Nga sáp nhập Crimée vào năm năm trước. Trung Quốc đã chính thức phản ứng về việc Nga công nhận hai chủ quyền lãnh thổ ly khai ở Ukraina trải qua lời nói của ngoại trưởng Vương Nghị. Phía Trung Quốc luôn duy trì lập trường không biến hóa với Ukraina, đơn cử là tổng thể những vương quốc phải được tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ theo đúng Hiến Chương Liên Hiệp Quốc .Về phần mình, cơ quan chính phủ Đài Loan vẫn chưa lên tiếng chính thức kể từ hôm Nga phát động cuộc tiến công vào Ukraina, nhưng những phản ứng từ những nhà nghiên cứu và phân tích chính trị đang nổi lên cho thấy sự nhạy cảm lớn so với chủ đề Ukraina .Các sự kiện diễn ra ở Ukraina trong những ngày hoặc tuần tới sẽ có tầm quan trọng quyết định hành động trong chủ trương tương lai của Trung Quốc so với Nga. Tập Cận Bình sẽ nhìn nhận kỹ lưỡng những sự kiện và sẽ rút ra bài học kinh nghiệm cho đường lối mà ông sẽ vận dụng với Đài Loan. Tuy nhiên, ông phải quan tâm rằng tư tưởng phiêu lưu mạo hiểm của tổng thống Putin đã tạo ra một sự đoàn kết chưa từng có của phương Tây kể từ năm 1945 .

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Đăng ký

Tải ứng dụng RFI để theo dõi hàng loạt thời sự quốc tế

Download_on_the_App_Store_Badge_VN_RGB_blk_100217

google-play-badge_vi