Khái quát văn học hiện đại việt nam

Bạn đang quan tâm đến Khái quát văn học hiện đại việt nam phải không? Nào hãy cùng PHE BINH VAN HOC theo dõi bài viết này ngay sau đây nhé!

Thấy được 1 số ít nét điển hình nổi bật về tình hình xã hội và văn hoá Nước Ta nửa đầu thế kỉ XX. Nắm vững những đặc thù cơ bản và thành tựu đa phần của văn học Nước Ta từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 .Có kĩ năng vận dụng những kỹ năng và kiến thức đó vào việc học những tác giả và tác phẩm đơn cử. Từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một thời kì rất quan trọng trong lịch sử dân tộc dân tộc bản địa nói chung và lịch sử vẻ vang văn học nói riêng. Với không đầy nửa thế kỉ, xã hội Nước Ta đã có những đổi khác thâm thúy chưa từng thấy. Vượt lên sự ngưng trệ của những thế lực thực dân phong kiến, hoà nhịp với sự vững mạnh của dân tộc bản địa, nền văn học nước nhà đã tăng trưởng theo hướng hiện đại hoá với vận tốc rất nhanh và đạt được những thành tựu to lớn .

I. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 19451.

Văn học thay đổi theo hướng hiện đại hoá Năm 1858, thực dân Pháp triển khai cuộc cuộc chiến tranh xâm lược nước ta. Sau gần nửa thế kỉ bình định về quân sự chiến lược, đến khoảng chừng đầu thế kỉ XX, chúng mới thực sự khai thác thuộc địa về kinh tế tài chính. Sau hai cuộc khai thác thuộc địa ( lần thứ nhất từ năm 1897 đến năm 1914, lần thứ hai từ năm 1919 đến năm 1929 ), cơ cấu tổ chức xã hội Nước Ta có những đổi khác thâm thúy. Một số thành phố công nghiệp sinh ra, đô thị, thị xã mọc lên ở nhiều nơi. Những giai cấp, những tầng lớp xã hội mới : tư sản, tiểu tư sản ( viên chức, học viên, những người kinh doanh hay sản xuất nhỏ, … ), công nhân, dân nghèo thành thị, … Open ngày càng phần đông. Một lớp công chúng có đời sống niềm tin và thị hiếu mới đã hình thành yên cầu một thứ văn chương mới .
Từ đầu thế kỉ XX, văn hoá Nước Ta từ từ thoát khỏi ảnh hưởng tác động của văn hoá phong kiến Nước Trung Hoa, khởi đầu lan rộng ra tiếp xúc với văn hoá phương Tây mà đa phần là văn hoá Pháp. Luồng văn hoá mới trải qua những tầng lớp tri thức Tây học ( phần đông là tiểu tư sản ) ngày càng thấm sâu vào ý thức và tâm hồn người cầm bút cũng như người đọc sách. Đến đầu thế kỉ XX, chữ quốc ngữ đã thay thế sửa chữa chữ Hán, chữ Nôm trong nhiều nghành từ hành chính công vụ tới văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ. Chữ quốc ngữ được phổ cập thoáng rộng đã tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho công chúng tiếp xúc với sách báo. Nhu cầu văn hoá cửa lớp công chúng mới đã làm phát sinh những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại văn hoá, làm cho nghề in, nghề xuất bản, nghề làm báo theo kĩ thuật hiện đại tăng trưởng khá mạnh : Viết văn cũng trở thành một nghề kiếm sống tuy rất khó khăn vất vả, chật vật. Những tác nhân trên đã tạo điều kiện kèm theo cho văn học Nước Ta thay đổi theo hướng hiện đại hoá. Hiện đại hoá ở đây được hiểu là quy trình làm cho văn học thoát ra khỏi mạng lưới hệ thống thi pháp văn học trung đại và thay đổi theo hình thức văn học phương Tây, hoàn toàn có thể hội nhập với nền văn học hiện đại quốc tế. Quá trình hiện đại hoá của văn học Nước Ta từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã diễn ra qua ba quá trình :
a ) Giai đoạn thứ nhất ( từ đầu thế kì XX đến khoảng chừng năm 1920 )
Đây là tiến trình chuẩn bị sẵn sàng những điều kiện kèm theo thiết yếu cho công cuộc hiện đại hoá văn học. Chữ quốc ngữ được phổ cập ngày càng thoáng rộng. Cùng với báo chí truyền thông, trào lưu dịch thuật mà đa phần là dịch tiểu thuyết cổ xưa, Tân thư Trung Quốc, tiểu thuyết và kịch Pháp, cũng có ảnh hưởng tác động khá quan trọng tới việc hình thành và tăng trưởng nền văn xuôi quốc ngữ .
Từ cuối thế kỉ XIX, ở Bắc Kì và Trung Kì, cùng với sự vững mạnh của dòng văn học trào phúng, trong sáng tác của Nguyễn Khuyến, Tú Xương, … đã mở màn Open những tín hiệu tiên phong của quy trình hiện đại hoá như một nhu yếu nội sinh của nền văn học dân tộc bản địa. Ở Nam Kì đã Open một số ít sáng tác văn xuôi viết bằng chữ quốc ngữ. Có giá trị hơn cả là truyện ngắn Thầy La – za – rô Phiền ( 1887 ) của Nguyễn Trọng Quản – một trong những áng văn xuôi quốc ngữ tiên phong được coi là tác phẩm mở màn cho truyện ngắn hiện đại Nước Ta. Nhưng phải đến những năm đầu thế kỉ XX mới sinh ra nhiều tác phẩm văn xuôi bằng chữ quốc ngữ, trong đó, đáng quan tâm là tiểu thuyết Hoàng Tố Anh hàm oan ( 1910 ) của Thiên Trung ( tức Trần Chánh Chiếu ). Tuy nhiên, phần nhiều truyện ngắn, tiểu thuyết viết theo lối mới ở tiến trình này còn vụng về, non nớt. Thành tựu đa phần của văn học tiến trình này là thơ văn của những chí sĩ cách mạng : Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Nguyễn Thượng Hiền, Ngô Đức Kế, Huỳnh Thúc Kháng, … Sáng tác của những cây bút Hán học này, mặc dầu đã có những thay đổi rõ nét về nội dưng tư tưởng, nhưng thể loại, ngôn từ, văn tự và thi pháp, nói chung vẫn thuộc phạm trù văn học trung đại. b ) Giai đoạn thứ hai ( khoảng chừng từ năm 1920 đến năm 1930 ) Quá trình hiện đại hoá của văn học đến quy trình tiến độ này đã đạt được những thành tựu đáng kể. Một số tác giả giàu sức phát minh sáng tạo đã chứng minh và khẳng định được năng lực của mình. Nhiều tác phẩm có giá trị Open. Đó là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh ; truyện ngắn của Phạm Duy Tốn, Nguyễn Bá Học ; thơ của Tản Đà, Á Nam Trần Tuấn Khải ; kịch của Vũ Đình Long, Vi Huyền Đắc, Nam Xương, … Song song với quy trình hiện đại hoá của văn học trong nước, truyện kí của Nguyễn Ái Quốc ( đang hoạt động giải trí cách mạng ở Pháp ) viết bằng tiếng Pháp có tính chiến đấu cao và bút pháp hiện đại, điêu luyện. Như vậy, nhìn tổng quát, nền văn học nước ta đến quy trình tiến độ này đã đạt được 1 số ít thành tựu rất đáng ghi nhận trong quy trình hiện đại hoá, làm cho văn học có tính hiện đại. Tuy nhiên, nhiều yếu tố của văn học trung đại vẫn còn sống sót thông dụng ở mọi thể loại từ nội dung đến hình thức. c ) Giai đoạn thứ ba ( khoảng chừng từ năm 1930 đến năm 1945 ) Đến quy trình tiến độ này, nền văn học nước nhà đã hoàn tất quy trình hiện đại hoá với nhiều cuộc cải cách thâm thúy trên mọi thể loại, đặc biệt quan trọng là tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ .

Nhờ tiếp thu kinh nghiệm tay nghề của văn học phương Tây mà đa phần là của văn học Pháp, truyện ngắn và tiểu thuyết ở quy trình tiến độ này được viết theo lối mới, khác xa với cách viết trong văn học cổ, từ cách thiết kế xây dựng nhân vật đến thẩm mỹ và nghệ thuật kể chuyện và ngôn từ thẩm mỹ và nghệ thuật. Thơ ca cũng thay đổi thâm thúy với trào lưu Thơ mới – “ một cuộc cách mạng trong thi ca ” ( Hoài Thanh ). Cuộc cách mạng này không riêng gì diễn ra ở phương diện thẩm mỹ và nghệ thuật ( phá bỏ những lối diễn đạt ước lệ, những quy tắc cứng ngắc, công thức gò bó, … ) mà còn diễn ra ở cả phương diện nội dung ( cách nhìn, cách xúc cảm mới lạ so với con người và quốc tế ). Những thể loại mới như kịch nói, phóng sự và phê bình văn học Open cũng khẳng định chắc chắn sự thay đổi của văn học. Tóm lại, hiện đại hoá đã diễn ra trên mọi mặt của hoạt động giải trí văn học, làm biến hóa tổng lực và sâu sắc diện mạo nền văn học Nước Ta. Hiện đại hoá văn học là một quy trình. Ở hai tiến trình đầu, đặc biệt quan trọng là ở tiến trình thứ nhất, sự thay đổi còn có những trở ngại nhất định, bởi sự níu kẻo của cái cũ Vì thế, văn học từ năm 1900 đến năm 1930 được gọi là văn học giao thời. Đến quy trình tiến độ thứ ba, công cuộc hiện đại hoá mới được hoàn tất, làm cho nền văn học nước nhà thực sự hiện đại, hoàn toàn có thể hội nhập vào nền văn học quốc tế. 2. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hoá thành nhiều xu thế, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ trợ cho nhau để cùng tăng trưởng Phát triển trong thực trạng của một nước thuộc địa, chịu sự chi phối can đảm và mạnh mẽ và thâm thúy của trào lưu đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa, văn học Nước Ta thời kì này đã hình thành hai bộ phận : công khai minh bạch và không công khai minh bạch. Văn học công khai minh bạch là văn học hợp pháp, sống sót trong vòng pháp lý của chính quyền sở tại thực dân phong kiến. Văn học không công khai minh bạch bị đặt ra ngoài vòng pháp lý, phải lưu hành bí hiểm .

a ) Bộ phận văn học công khai minh bạch .

Do khác nhau về quan điểm nghệ thuật và khuynh hướng thẩm mĩ nên bộ phận văn học công khai lại phân hoá thành nhiều xu hướng, trong đó nổi lên hai xu hướng chính là văn học lãng mạn và văn học hiện thực. Văn học lãng mạn là tiếng nói của cá nhân tràn đầy cảm xúc, đồng thời phát huy cao độ trí tưởng tượng để diễn tả những khát vọng, ước mơ. Nó coi con người là trung tâm của vũ trụ, khẳng định “cái tôi” cá nhân, đề cao con người thế tục, quan tâm đến những số phận cá nhân và những quan hệ riêng tư. Bất hoà nhưng bất lực trước thực tại, văn học lãng mạn tìm cách thoát khỏi thực tại đó bằng cách đi sâu vào thế giới nội tâm, thế giới của mộng ước. Xu hướng văn học này thường tìm đến các đề tài về tình yêu, về thiên nhiên và quá khứ, thể hiện khát vọng vượt lên trên cuộc sống hiện tại chật chội tù túng, dung tục, tầm thường. Văn học lãng mạn thường chú trọng diễn tả những cảm xúc mạnh mẽ, những tương phản gay gắt, những biến thái tinh vi trong tâm hồn con người. Trước năm 1930, thơ của Tản Đà, tiểu thuyết của Hoàng Ngọc Phách thuộc xu hướng văn học lãng mạn. Từ khoảng năm 1930, đã thực sự xuất hiện trào lưu lãng mạn chủ nghĩa với những thành tựu nổi bật được kết tinh ở Thơ mới, tiểu thuyết Tự lực văn đoàn, truyện ngắn trữ tình của Thạch Lam, Thanh Tịnh, Hồ Dzếnh, tuỳ bút và truyện ngắn của Nguyễn Tuân. Tuy nhiên, nhìn vào từng hiện tượng của trào lưu này, người ta thấy khuynh hướng tư tưởng cũng không thật thuần nhất.

Văn học lãng mạn góp thêm phần quan trọng vào việc thức tỉnh ý thức cá thể, đấu tranh chống luân lí, lễ giáo phong kiến cổ hủ để giải phóng cá thể, giành quyền hưởng niềm hạnh phúc cá thể, đặc biệt quan trọng là trong nghành tình yêu, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình. Nó góp thêm phần làm cho tâm hồn người đọc thêm tinh xảo và đa dạng và phong phú, giúp cho họ thêm yêu thương mảnh đất quê nhà, quý trọng tiếng mẹ đẻ, tự hào về nền văn hoá truyền kiếp của dân tộc bản địa và biết buồn đau, tủi nhục trước cảnh mất nước … Tuy nhiên, văn học lãng mạn ít gắn trực tiếp với đời sống xã hội chính trị của quốc gia, nhiều lúc sa vào khuynh hướng tôn vinh chủ nghĩa cá thể cực đoan. Văn học hiện thực tập trung vào việc trình diện tình hình bất công, thối nát của xã hội đương thời, đồng thời đi sâu phản ánh tình cảnh khốn khổ của những những tầng lớp nhân dân bị áp bức bóc lột với một thái độ cảm thông thâm thúy. Nó lên tiếng đấu tranh chống áp bức giai cấp, phản ánh xích míc, xung đột giữa kẻ giàu với người nghèo, giữa nhân dân lao động với những tầng lớp thống trị, những nhà văn hiện thực thường đề cập tới chủ đề thế sự với thái độ phê phán xã hội trên niềm tin dân chủ và nhân đạo, chú trọng miêu tả, nghiên cứu và phân tích và lí giải một cách chân thực, đúng mực quy trình khách quan của hiện thực xã hội trải qua những hình tượng nổi bật. Nhìn chung, văn học hiện thực có tính chân thực cao và thấm đượm tinh thần nhân đạo .

Tuy nhiên, những nhà văn hiện thực phê phán chỉ thấy tác động ảnh hưởng một chiều của thực trạng so với con người, coi con người là nạn nhân bất lực của thực trạng. Từ đầu thế kỉ XX đến khoảng chừng năm 1930, sáng tác của Nam Xương, Nguyễn Bá Học, Hồ Biểu Chánh, … thuộc xu thế văn học hiện thực. Từ khoảng chừng năm 1930 đến năm 1945, hoàn toàn có thể nói đã thực sự hình thành trào lưu hiện thực chủ nghĩa trong văn học Nước Ta. Thành tựu của trào lưu văn học hiện thực được kết tinh ở những thể loại văn xuôi : truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan, Nguyên Hồng, Nam Cao, Tô Hoài, Bùi Hiển ; tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư, Nam Cao ; phóng sự của Tam Lang, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố. Trào lưu văn học này cũng có những sáng tác giá trị ở thể thơ trào phúng như Dòng nước ngược của Tú Mỡ, Thơ ngang của Đồ Phồn. Văn học lãng mạn và văn học hiện thực cùng sống sót song song, vừa đấu tranh với nhau, vừa ảnh hưởng tác động, ảnh hưởng tác động qua lại, có khả chuyển hoá lẫn nhau. Nhìn chung, hai xu thế văn học này luôn ở trong quy trình diễn biến, thay đổi, giữa chúng không có ranh giới thật rạch ròi, không trái chiều nhau về giá trị. Xu hướng văn học nào cũng có những cây bút năng lực và những tác phẩm xuất sắc .

b ) Bộ phận văn học không công khai minh bạch .

Trong bộ phận văn học không công khai minh bạch có thơ văn cách mạng, tiêu biểu vượt trội nhất là thơ văn sáng tác trong tù. Văn học cách mạng cũng có lúc được lưu hành công khai minh bạch ( văn thơ Đông Kinh nghĩa thục, văn thơ cách mạng thời kì Mặt trận Dân chủ ), nhưng hầu hết vẫn bị đặt ra ngoài vòng pháp lý của chính sách thực dân phong kiến và đời sống văn học thông thường. Đây là lời nói của những chiến sỹ và quần chúng nhân dân tham gia trào lưu cách mạng. Họ coi thơ văn trước hết là một thứ vũ khí sắc bén chiến đấu chống quân địch dân tộc bản địa, là phương tiện đi lại để truyền bá tư tưởng yêu nước và cách mạng. Quan niệm này được biểu lộ thâm thúy và đồng điệu từ Phan Bội Châu : “ Ba tấc lưỡi mà gươm mà súng, nhà cầm quyền trông gió cũng gai ghê

– Một ngòi lông vừa trống vừa chiêng, cửa dân chủ khêu đèn thêm sáng chói” (Văn tế Phan Châu Trinh đến Hồ Chí Minh: “Nay ở trong thơ nên có thép

– Nhà thơ cũng phải biết xung phong ” ( Cảm tưởng đọc “ Thiên gia thi ” ). Mặc dù sinh ra trong thực trạng vô cùng khó khăn vất vả, luôn bị kẻ địch khủng bố ráo riết, thiếu thốn những điều kiện kèm theo vật chất tối thiểu để sáng tác và thông dụng, nhưng cùng với sự vững mạnh của trào lưu cách mạng, khuynh hướng văn học này ngày càng tăng trưởng. Văn học cách mạng đã đánh thẳng vào bọn thống trị thực dân cùng bè lũ tay sai, nói lên khát vọng độc lập, đấu tranh để giải phóng dân tộc bản địa, biểu lộ niềm tin yêu nước nồng nàn và niềm tin không gì lay chuyển nổi vào tương lai tất thắng của cách mạng. Trong văn thơ yêu nước đầu thế kỉ XX, đặc biệt quan trọng là những bài thơ của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, sáng ngời hình ảnh người chí sĩ cách mạng nhiệt huyết sôi trào, chuẩn bị sẵn sàng lao vào vì Tổ quốc, tỏ rõ khí phách hiên ngang, quật cường khi bị sa vào tay giặc. Những tác phẩm tiêu biểu vượt trội như Nhật kí trong tù ( Hồ Chí Minh ), Từ ấy ( Tố Hữu ), Ngục Kon Tum ( Lê Văn Hiến ) đã khắc hoạ khá thành công xuất sắc hình ảnh con người mới của thời đại – những chiến sỹ kiên cường quật cường, chuẩn bị sẵn sàng hi sinh vì lí tưởng cách mạng và sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa .
Ở bộ phận văn học không công khai minh bạch này, quy trình hiện đại hoá gắn liền với quy trình cách mạng hoá văn học. Nhìn bao quát, giữa những bộ phận văn học ( công khai minh bạch và không công khai minh bạch ), giữa những xu thế văn học có sự độc lạ và đấu tranh với nhau về mặt khuynh hướng tư tưởng và quan điểm thẩm mỹ và nghệ thuật. Nhưng trong trong thực tiễn, chúng không ít vẫn tác động ảnh hưởng, thậm chí còn có khi chuyển hoá lẫn nhau để cùng tăng trưởng. Điều đó đã tạo nên đặc thù phong phú, đa dạng chủng loại, phức tạp của văn học thời kì này, đặc biệt quan trọng là quy trình tiến độ từ năm 1930 đến năm 1945.3. Văn học tăng trưởng với một vận tốc rất là nhanh gọn

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Thời Trang