Thương hiệu vang bóng một thời: Phích nước Rạng Đông và hành trình ‘giữ nhiệt’ suốt hơn 60 năm

Thị trường

Biểu tượng văn hóa thời bao cấp

Những năm 60 của thế kỷ trước, Nhà máy Bóng đèn Phích nước Rạng Đông khi đó là 1 trong 13 xí nghiệp sản xuất tiên phong được lựa chọn kiến thiết xây dựng, đặt nền móng cho nền công nghiệp nhẹ Việt Nam thời kỳ kiến thiết xây dựng xã hội chủ nghĩa ( XHCN ) .
Năm 1958, xí nghiệp sản xuất Bóng đèn Phích nước Rạng Đông được thi công thiết kế xây dựng tại Hạ Đình, TX Thanh Xuân, Thành Phố Hà Nội. Đến năm 1963 thì chính thức khánh thành. Đây là xí nghiệp sản xuất tiên phong ở Nước Ta và ở cả Đông Dương sản xuất bóng đèn và phích nước .

Bác Hồ thăm phân xưởng phích nước Rạng Đông năm 1964

Ngay từ đầu, sản phẩm phích nước của Rạng Đông đã có chất lượng tốt, được nhân dân ưa chuộng và tin cậy. Thậm chí, nó được coi là một biểu tượng văn hóa gắn với thời bao cấp.

Thời điểm mới ra đời, việc sản xuất phích nước còn khá thủ công bằng tay. Để sản xuất được những chiếc bình phích, người thợ phải đưa một cái ống dài hơn 1 mét và thổi bằng miệng, rất khó khăn vất vả và ô nhiễm. Chất lượng của phích có tốt hay không, nhờ vào rất lớn ở khâu thổi bình phích. Do vậy, yên cầu người thợ thổi bình phích phải được lựa chọn rất kỹ, là những người có sức khỏe thể chất tốt, có kinh nghiệm tay nghề cao, có khi phải huấn luyện và đào tạo cả hơn năm mới làm được nghề .
Về phong cách thiết kế, chiếc phích Rạng Đông khi nào cũng có nắp dập nổi hình tượng của công ty, đó là hình ảnh vầng mặt trời đang lên với rất nhiều tia sáng. Trên thân phích có dòng chữ Rạng Đông màu đỏ. Cùng với đó là hình ảnh trang trí con chim đậu cành cây, hoa hồng, hoa mẫu đơn … mang văn hóa truyền thống Á Đông. Ngoài ra, còn có thêm 1 số ít mẫu phong cách thiết kế rất châu Âu, ví dụ như sử dụng những đường thẳng đen ngang dọc làm nền tảng đúng chất danh họa Mondrian. Phích hoàn toàn có thể thay ruột khi ruột cũ bị hỏng .

Phích nước Rạng Đông có thiết kế rất bắt mắt

Thời đó, mặc dầu phích nước Rạng Đông là đồ vật thiết yếu trong mỗi mái ấm gia đình nhưng việc mua và bán nó rất khó. Có nơi, cán bộ công nhân viên còn phải bốc thăm mới có quyền mua chiếc phích này. Vì thế người ta lại càng trân quý loại sản phẩm này hơn .
Trước năm 1988 là thời kì hoàng kim của Rạng Đông. Hình ảnh phích nước Rạng Đông đã đi sâu vào tiềm thức của nhiều người thuộc thế hệ 6X, 7X .
Cuối những năm 80, khi Nước Ta mở màn Open, hàng Liên Xô, Trung Quốc giá rẻ đổ vào ổ ạt tràn vào Nước Ta khiến hiệu quả sản xuất kinh doanh thương mại của Rạng Đông sụt giảm nghiêm trọng .

Tìm lại ánh hào quang

Bằng việc đổi mới cơ chế điều hành, nâng cao chất lượng sản phẩm, phích nước Rạng Đông dần lấy lại được thị phần. Năm 1993, lần đầu tiên phích nước Rạng Đông lọt top “10 mặt hàng Việt Nam được yêu thích nhất” và là 1 trong số ít sản phẩm Việt Nam đánh bại hàng Trung Quốc, giành lại thị trường và được người tiêu dùng đặc biệt tin tưởng.

Nếu như hồi mới ra đời, hiệu suất phong cách thiết kế của xí nghiệp sản xuất chỉ đạt 300.000 mẫu sản phẩm / năm thì đến năm 2001, sau khi nhà máy sản xuất chuyển từ sản xuất bằng tay thủ công sang sản xuất bình phích bằng máy, sản lượng tăng lên hơn 5 triệu loại sản phẩm / năm. Đến năm 2003, sản lượng phích tăng lên hơn 7 triệu mẫu sản phẩm / năm .
Sau khi cổ phần hóa, đầu năm 2007, Rạng Đông lan rộng ra qui mô sản xuất, sản lượng phích nước đến nay đạt hơn 18 triệu mẫu sản phẩm / năm. Phích nước Rạng Đông không còn là thứ mẫu sản phẩm “ hiếm có – khó mua ” nữa, mà đã trở thành mẫu sản phẩm thông dụng, ai cũng hoàn toàn có thể có được .
Không còn nữa những dây chuyền sản xuất sản xuất cũ, không còn nữa những người thợ phải sản xuất bằng tay thủ công. Tất cả giờ đã được thay bằng những dây chuyền sản xuất sản xuất mới, công nghệ tiên tiến mới : dây chuyền sản xuất sản xuất phích theo công nghệ tiên tiến nối thân văn minh ; Dây chuyền mạ bạc theo công nghệ tiên tiến Nhật Bản, Hệ thống thiết bị công nghệ tiên tiến phụ trợ mới, Máy ép nhựa hiện đại sản xuất thân phích và vỏ phích. Thủy tinh bình phích được nấu bằng lò thủy tinh đốt điện trọn vẹn, tinh chỉnh và điều khiển trọn vẹn tự động hóa .

Dây chuyền sản xuất ruột phích hiện đại

Do đó, việc sản xuất phích nước Rạng Đông đạt hiệu suất cao hơn, năng lực trấn áp công nghệ tiên tiến tốt hơn, chất lượng tốt hơn, sản xuất sạch hơn, thân thiện với môi trường tự nhiên .
Sản phẩm phích nước Rạng Đông lúc bấy giờ thừa kế những ưu điểm của phích nước thời xưa, có độ bền, độ giữ nhiệt cao. Đồng thời, mẫu mã, sắc tố, mẫu mã được phong cách thiết kế phong phú hơn, tính năng tiện ích hơn : phích đựng nước nóng, phích pha trà, phích cá thể giữ nhiệt với dung tích từ 0,5 lít đến 3,2 lít .

Sản phẩm phích nước Rạng Đông có nhiều mẫu mã đa dạng

Năm 2017,  phích nước Rạng Đông được vinh danh Top 10 “Nhãn hiệu hàng đầu Việt Nam – Sản phẩm vàng, dịch vụ vàng Việt Nam”.

Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử dân tộc từ những năm 60, phích nước Rạng Đông vinh dự là một trong số ít thương hiệu Việt xưa đến nay vẫn đứng vững và tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ .
Phích nước Rạng Đông đã xuất khẩu được sang thị trường các nước Trung Quốc, Brazil, Indonexia, Nhật Bản, Ai Cập, Nước Hàn, … đưa được nét văn hóa truyền thống của Rạng Đông, văn hóa truyền thống của Nước Ta đến với người tiêu dùng trong nước và quốc tế, tự hào loại sản phẩm mang thương hiệu Việt .
Hiện nay, bình đun nước siêu tốc và bình giữ nhiệt tiện nghi sinh ra đã giảm đi sự thiết yếu của phích nước. Nhưng nhiều người vẫn tìm mua chiếc phích nước Rạng Đông như một thói quen hoặc như một cách để hoài niệm về quá khứ xưa cũ. Bên cạnh đó, họ còn sử dụng đồ vật này để trang trí quán cafe, nhà hàng quán ăn hoặc nơi thao tác, bởi nó mang nét đẹp cổ xưa, khá ấn tượng và mê hoặc .