HTCTTKQG – Tổng sản phẩm trong nước (GDP)

  1. Khái niệm, phương pháp tính

Tổng sản phẩm trong nước là giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ cuối cùng được tạo ra của nền kinh tế tài chính trong một khoảng chừng thời hạn nhất định ( quý, năm ). Điều này có nghĩa trong GDP không tính những giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ đã sử dụng ở những khâu trung gian trong quy trình sản xuất tạo ra loại sản phẩm. GDP bộc lộ hiệu quả sản xuất do những đơn vị chức năng thường trú tạo ra trong chủ quyền lãnh thổ kinh tế tài chính của một vương quốc .
Nội dung tổng quát của GDP được xét dưới những góc nhìn khác nhau :
– Xét dưới góc nhìn sử dụng ( tiêu tốn ) : GDP là tổng cầu của nền kinh tế tài chính gồm tiêu dùng cuối cùng của hộ dân cư, tiêu dùng cuối cùng của Nhà nước, tích luỹ gia tài và chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ .

– Xét dưới góc độ thu nhập, GDP gồm thu nhập của người lao động từ sản xuất, thuế sản xuất, khấu hao tài sản cố định dùng cho sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ.

– Xét dưới góc nhìn sản xuất : GDP bằng giá trị sản xuất trừ đi ngân sách trung gian .
Phương pháp tính :
a ) Theo giá hiện hành
Có 3 chiêu thức tính tổng sản phẩm trong nước
– Phương pháp sản xuất : Tổng sản phẩm trong nước bằng tổng giá trị tăng thêm theo giá cơ bản của tổng thể những ngành kinh tế tài chính cộng với thuế mẫu sản phẩm trừ đi trợ cấp mẫu sản phẩm .
Công thức tính :

Tổng sản phẩm trong nước (GDP) = Tổng giá trị tăng thêm theo giá cơ bản của tất cả các ngành + Thuế sản phẩm Trợ cấp sản phẩm

– Phương pháp thu nhập : Tổng sản phẩm trong nước bằng Tổng thu nhập tạo nên từ những yếu tố tham gia vào quy trình sản xuất như lao động, vốn, đất đai, máy móc. Theo chiêu thức này, tổng sản phẩm trong nước gồm 4 yếu tố : thu nhập của người lao động từ sản xuất ( bằng tiền và hiện vật quy ra tiền ), thuế sản xuất ( đã giảm trừ phần trợ cấp cho sản xuất ), khấu hao gia tài cố định và thắt chặt dùng trong sản xuất và thặng dư / thu nhập hỗn hợp .
Công thức tính :

Tổng sản phẩm trong nước = Thu nhập của người lao động từ sản xuất + Thuế sản xuất (đã giảm trừ phần trợ cấp sản xuất) + Khấu hao TSCĐ dùng trong sản xuất + Thặng dư sản xuất hoặc thu nhập hỗn hợp

– Phương pháp sử dụng ( tiêu tốn ) : tổng sản phẩm trong nước bằng tổng của 3 yếu tố : tiêu dùng cuối cùng của hộ dân cư và nhà nước ; tích góp gia tài ( gia tài cố định và thắt chặt, gia tài lưu động và gia tài quý và hiếm ) và chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ .
Công thức tính :

Tổng sản phẩm trong nước = Tiêu dùng cuối cùng + Tích luỹ tài sản + Chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ

b ) Theo giá so sánh
Tổng sản phẩm trong nước ( GDP ) theo giá so sánh được tính gián tiếp bằng hiệu giữa giá trị sản xuất theo giá so sánh và chí phí trung gian theo giá so sánh ( vì chỉ tiêu GDP hoặc giá trị tăng thêm không hề nghiên cứu và phân tích được thành những yếu tố giá và lượng, nên không có chỉ số giá tương thích để giảm phát trực tiếp ) .
Thuế nhập khẩu của năm báo cáo giải trình theo giá so sánh được tính bằng công thức sau :

Thuế nhập khẩu năm báo cáo theo giá so sánh = Tổng giá trị nhập khẩu năm báo cáo giải trình theo giá so sánh × Thuế nhập khẩu năm báo cáo giải trình theo giá hiện hành
Trị giá nhập khẩu năm báo cáo giải trình theo giá hiện hành

Bên cạnh tính GDP theo giá so sánh bằng chiêu thức sản xuất, hoàn toàn có thể tính bằng chiêu thức sử dụng. Tức là GDP theo giá so sánh bằng tổng số tiêu dùng cuối cùng theo giá so sánh, tích luỹ gia tài theo giá so sánh và chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ theo giá so sánh .
Tiêu dùng cuối cùng theo giá so sánh được tính bằng cách chia tiêu dùng cuối cùng theo những nhóm mẫu sản phẩm hàng hóa và dịch vụ cho chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) hoặc chỉ số giá sản xuất hàng hóa và dịch vụ của kỳ báo cáo giải trình so với kỳ gốc của những nhóm tương ứng .

Tích lũy tài sản theo giá so sánh được tính theo công thức sau:

Tích lũy tài sản của năm t theo giá so sánh theo loại tài sản = Tích lũy gia tài của năm t theo giá hiện hành theo loại gia tài
Chỉ số giá sản xuất theo loại gia tài của năm t so với năm gốc

Xuất, nhập khẩu hàng hóa theo giá so sánh :

Tổng giá trị xuất khẩu/nhập khẩu theo giá so sánh = Tổng giá trị xuất khẩu / nhập khẩu năm báo cáo giải trình tính bằng USD
Chỉ số giá xuất khẩu / nhập khẩu theo USD của năm báo cáo giải trình so với năm gốc × Chỉ số giá USD
  1. Phân tổ chủ yếu

a ) Kỳ quý phân tổ theo :
– Ngành kinh tế tài chính và nhóm ngành ;
– Mục đích sử dụng ( tích luỹ gia tài, tiêu dùng cuối cùng, chênh lệch xuất, nhập khẩu ) .
b ) Kỳ 6 tháng, 9 tháng, năm phân tổ theo :
– Ngành kinh tế tài chính ;
– Loại hình kinh tế tài chính ( cả năm ) ;
– Mục đích sử dụng ( tích luỹ gia tài, tiêu dùng cuối cùng, chênh lệch xuất, nhập khẩu ) ;
– Tỉnh / thành phố thường trực Trung ương .

  1. Kỳ công bố: Quý, 6 tháng, 9 tháng, năm.
  2. Nguồn số liệu

– Điều tra doanh nghiệp ;
– Điều tra cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại thành viên ;
– Điều tra tích lũy thông tin lập bảng cân đối liên ngành và tính thông số ngân sách trung gian ;

– Điều tra thu thập thông tin tính các chỉ tiêu giá trị sản xuất và giá trị tăng thêm của các đơn vị sự nghiệp và tổ chức vô vị lợi;

– Dữ liệu hành chính ;
– Chế độ báo cáo giải trình thống kê cấp vương quốc .

5. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Tổng cục Thống kê.