Những điều có thể bạn chưa biết về đười ươi, ‘bà con’ của người – BBC News Tiếng Việt

Những điều có thể bạn chưa biết về đười ươi, ‘bà con’ của người

6 tháng 2 2020OtherNguồn hình ảnh, Other

Trong những năm gần đây, các con linh trưởng to lớn màu đỏ này thật không may là đã được dùng làm hình ảnh công chúng để nâng cao nhận thức về vấn nạn phá rừng và vấn đề khai thác dầu cọ.

Chỉ phân bổ tại những hòn đảo Borneo và Sumatra, đười ươi ( orangutan ) là một loài động vật hoang dã kỳ diệu, nhưng đang trong thực trạng khẩn nguy nghiêm trọng .Nói đúng chuẩn hơn, thì chúng là những loài. Có ba loài đười ươi đã được biết đến, gồm đười ươi Borneo, đười ươi Sumatra, và đười ươi Tapanuli, trong đó loài sau cuối mới chỉ được xác lập vào năm 2017 .Từ ‘ orangutan ‘ bắt nguồn từ chữ ‘ orang ‘ trong tiếng Malay để chỉ người, và chữ ‘ hutan ‘ để chỉ rừng .Dịch vừa đủ ra thì nó có nghĩa là ‘ dã nhân ‘ ( người rừng ), và đây là loài mà tất cả chúng ta có chung tới 97 % bộ DNA .Có bàn chân giống như tay, đười ươi cực kỳ khôn khéo và nhanh gọn, chuyển dời thuận tiện từ cây này sang cây khác .Giống như hàng loạt những loài linh trưởng lớn khác, chúng có bộ não lớn. Kết hợp với những ngón tay khôn khéo, đười ươi có những hành vi ta hoàn toàn có thể coi như là ‘ con người ‘ vậy .Chúng biết sử dụng những công cụ như gậy để bắt những con mối, kiến và ong ra khỏi những lỗ, hốc trên cây .Người ta cũng đã quan sát thấy chúng tự làm cho mình một kiểu găng tay từ lá cây để bảo vệ tay khỏi những cành cây có nhiều gai hay những trái cây có vỏ xù xì .Đười ươi thậm chí còn còn biết lấy lá to che trên đầu làm ô khi trời mưa !Nick Green / BBC NHU Nguồn hình ảnh, Nick Green / Đài truyền hình BBC NHUChụp lại hình ảnh ,Đười ươi mẹ dùng tay chân mình tạo thành cầu nối giữa những cành cây cho con non vận động và di chuyển qua lạiTuy rất biết kiên cường tận dụng những tài nguyên xung quanh, nhưng số lượng đười ươi đang giảm đi do thực trạng phá rừng khiến chúng mất đi thiên nhiên và môi trường sống .Các ước tính cho thấy hiện có khoảng chừng 57.000 – 100.000 con đười ươi Borneo, chưa tới 14.000 con đười ươi Sumatra, và còn chưa tới 800 con đười ươi Tapanuli .Chúng hiện đang đối lập với rất nhiều mối đe doạ, mà nghiêm trọng nhất là thực trạng phá rừng, săn bắt phạm pháp làm thức ăn và để bán làm thú cảnh .Có rất nhiều nguyên do dẫn đến nạn phá rừng trong khu vực, như nạn đốn gỗ lậu, khai thác sản xuất dầu cọ, khai mỏ và lan rộng ra hoạt động giải trí nông nghiệp, và những hoạt động giải trí này đang diễn ra trên quy mô lớn đến kinh hoàng .

Chỉ trong thời gian chưa đến 40 năm, Borneo đã mất 10 triệu hecta, tức 39%, diện tích rừng nguyên sinh của đảo.

Tuy nhiên, thực trạng tàn phá thiên nhiên và môi trường sống của chúng không hẳn đều do con người gây ra .Do khí hậu đổi khác, những đám cháy rừng đang Open ngày càng liên tục hơn, và điều này đe doạ tới số lượng đười ươi .Ví dụ như những vụ cháy rừng hồi năm 1997 – 98 tại Kalimantan đã giết chết tới 8.000 con đười ươi .Tuy đã có những khu vực được quy hoạch thành khu bảo tồn đười ươi, nhưng điều này tỏ ra không hiệu suất cao .Theo quỹ bảo tồn đười ươi, Orangutan Foundation, 80 % đười ươi sống bên ngoài những khu vực được bảo vệ. Tổng số đười ươi Borneo được Dự kiến là sẽ giảm đi 86 % trong thời hạn từ 1950 đến 2025 do bị mất thiên nhiên và môi trường sống .Trong khi mặt phẳng sinh sống của đười ươi đang bị thu hẹp lại thì cũng có nhhôững tổ chức triển khai lớn đấu tranh bảo vệ loài động vật hoang dã này .Một trong số đó là quỹ Orangutan Foundation đã nhắc tới ở trên .Được xây dựng năm 1990, tổ chức triển khai này hợp tác với cả Bộ Môi trường và Lâm nghiệp Indonesia lẫn những hội đồng địa phương nhằm mục đích tương hỗ những nỗ lực bảo tồn và nghiên cứu và điều tra, cũng như nhằm mục đích thông dụng thoáng đãng hơn kỹ năng và kiến thức về đười ươi tới những người có tiếp xúc với loài vật này .Có một nhóm thuộc tổ chức triển khai Cứu hộ Động vật Quốc tế ( International Animal Rescue ) hiện đang thao tác ở tuyến đầu trong nỗ lực cứu đười ươi khỏi thực trạng bị huỷ hoại môi trường tự nhiên sống và bị kinh doanh phạm pháp. Kể từ 2009 tới nay, họ đã cứu được hơn 200 con đười ươi và hiện đang chăm nom 111 con .otherNguồn hình ảnh, OtherChụp lại hình ảnh ,Đười ươi là loài động vật hoang dã có vú lớn nhất quốc tế sống trên câyChúng là loài động vật hoang dã có vú lớn nhất sống trên cây với 90 % thời hạn là ngồi trong những tán cây để tìm kiếm thức ăn và để ngủ .Môi trường sống ưa thích của chúng là rừng nhiệt đới gió mùa mọc trên nền đất than bùn ở vùng trũng, và do nhờ vào nguồn thức ăn ưa thích nên chúng hiếm khi sống ở nơi có độ cao trên 500 m .Chúng cần có những khu rừng rộng để tìm được đủ thức ăn và bạn tình .Khi vận động và di chuyển trong rừng, chúng hoàn toàn có thể tóm bắt và bẻ gãy những cành cây, tạo ra những khoảng trống trong tán lá .

Điều này khiến ánh sáng chiếu được xuống nền đất bên dưới, giúp cây cối phát triển và do đó rừng được tái tạo một cách tự nhiên.

Đây không phải là vai trò sinh thái xanh tích cực duy nhất của đười ươi. Trong quy trình chuyển dời, chúng phát tán những hạt cây dính trong lớp lông của chúng ( và hoàn toàn có thể cả trong phân – đười ươi cũng nhổ hạt ra khi ăn một số ít loại trái cây ). Điều này khiến chúng được đặt biệt danh là ‘ người làm vườn của rừng ‘ .Cuộc cạnh tranh giành thức ăn rất khắc nghiệt, dẫn tới sự sống sót bán đơn độc ở loài này, vốn là điều đặc biệt quan trọng ở những loài linh trưởng. Thức ăn của chúng có tới 60 % là hoa quả, mà sầu riêng là thứ rất được yêu thích .Người ta biết rằng đười ươi ăn được trên 400 loại thực phẩm khác nhau, và khi hoa quả khan hiếm thì chúng sẽ quay sang ăn vỏ cây, lá cây .