Phòng chống tác hại thuốc lá cần giải pháp lâu dài

Các chuyên viên cho rằng cần vận dụng đồng thời nhiều giải pháp để phòng chống tai hại thuốc lá như giáo dục từ nhỏ, ngăn tiếp cận mới, gật đầu giải pháp giảm mối đe dọa …tin tức san sẻ tại tọa đàm ” Làm thế nào giảm thiểu mối đe dọa của thuốc lá ” vừa diễn ra cuối tháng 10. Chương trình có sự tham gia của Phó giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Văn Ngọc – Phó quản trị Hội Phổi Nước Ta, quản trị Liên Chi hội Hô hấp TP Hồ Chí Minh ; Thạc sĩ, bác sĩ Lê Đình Phương, Trưởng khoa Nội tổng quát và Y học Gia đình, Bệnh viện FV ; Luật sư Tạ Minh Trình – Thành viên Đoàn Luật sư TP TP HCM, Giám đốc Công ty Luật Ocean Stars Lawyers .

Thuốc lá: Biết hại nhưng khó cai, tái nghiện cao

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Đình Phương cho biết khi đang hút, thuốc lá có thể nóng lên tới 800 độ C và thải ra hơn 4.000 chất độc, trong đó có nicotine gây ảnh hưởng tim mạch. Tuy nhiên, tác hại của nicotine lên tim mạch không nguy hiểm bằng việc chúng ta hít phải các chất khác gây ung thư có trong khói thuốc.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Ngọc nhấn mạnh vấn đề, 90 % bệnh nhân phổi tắc nghẹn mạn tính ( COPD ) tương quan thuốc lá. Trong quy trình khám chữa bệnh, ông cũng gặp nhiều bệnh lý tương quan đến thuốc lá khác như ung thư phổi, nhồi máu cơ tim, đột quỵ …Tác hại của thuốc lá được tiếp thị quảng cáo mạnh suốt nhiều năm qua. Tổ chức Y Tế Thế Giới ( WHO ) thống kê, mỗi năm thuốc lá cướp đi sinh mạng gần 8 triệu người trên toàn thế giới. Một triệu người trong số đó hút thuốc lá thụ động – hình thức hít phải khói thuốc lá từ không khí, mà không trực tiếp hút thuốc lá .Vấn đề chung của những người hút thuốc là rất khó hay thậm chí còn không hề cai, tỷ suất tái nghiện cao, kể cả khi họ mắc bệnh lý tương quan thuốc lá. Cụ thể, tại Nước Ta, tỷ suất cai thành công xuất sắc chỉ 15-20 % ; nước Mỹ, châu Âu tỷ suất còn thấp hơn, chỉ 9-10 %. Trong nước, có 90 % người hút thuốc lá biết rõ tai hại của thuốc lá nhưng không hề cai .Nguyên nhân đến từ việc nghiện nicotine có trong thuốc lá. Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Ngọc nói hút thuốc nhiều năm khiến nồng độ nicotine cao trong máu dẫn đến việc mọi người nhớ cảm xúc hút thuốc. Ban đầu chỉ là nụ cười, lâu dần thành phản xạ có điều kiện kèm theo .Thạc sĩ, bác sĩ Lê Đình Phương giải thích thêm, việc khó cai là do họ nghiện nicotine và thói quen hút thuốc. ” Bản thân khung hình đã có nicotine – một chất dẫn truyền thần kinh. Khi hút thuốc lá dễ dẫn đến phụ thuộc nicotine, khi bỏ gây ra những thực trạng như bứt rứt, căng thẳng mệt mỏi, stress, khó tập trung chuyên sâu “, ông nói .Lý do thứ hai là nghiện động tác hút thuốc. Một người hút thuốc đều đặn mỗi ngày sẽ có sự link động tác hút thuốc lá với thói quen trong não. Dần dần, thói quen trở thành phản xạ có điều kiện kèm theo và xảy ra suốt ngày. Não bộ đã ghi nhớ hành vi hút thuốc lá nên việc bỏ thuốc lá rất là nguy hiểm .Các chuyên gia thảo luận tại tọa đàm.Các chuyên viên bàn luận tại tọa đàm. Ảnh chụp màn hình hiển thị

Đừng giảm hút, hãy bỏ thuốc hoàn toàn

” Bỏ thuốc lá ” là thông điệp, cũng là lời khuyên mà những bác sĩ nhấn mạnh vấn đề nhiều lần xuyên suốt tọa đàm. Như với Phó giáo sư Trần Văn Ngọc, khi tiếp xúc bệnh nhân, bên cạnh chẩn đoán, điều trị, nhìn nhận bệnh thì ông luôn khuyên họ bỏ thuốc lá. Lời khuyên này vận dụng với toàn bộ bệnh nhân hô hấp, tim mạch, tiểu đường vì thuốc lá gây mối đe dọa kinh khủng .” Với những người mắc bệnh tiến trình đầu, như COPD, việc bỏ thuốc lá tốt hơn trăm lần dùng thuốc và cũng là điều kiện kèm theo tiên quyết giúp cải tiện thực trạng bệnh. Hay người tổn thương phổi, tiền ung thư, việc bỏ thuốc cũng cực kỳ quan trọng “, bác sĩ Ngọc nhấn mạnh vấn đề .Bác sĩ Lê Đình Phương nói : ” Hãy bỏ tuyệt đối, không có chuyện giảm đi hay hút thuốc nhẹ hơn vì sẽ hình thành phản xạ có điều kiện kèm theo. Tôi giả sử lúc trước bạn hút 10 điếu, giờ đây hút ít hơn nhưng hoàn toàn có thể rít sâu hơn thông thường, dẫn đến độc tính và chịu ràng buộc thuốc lá cao hơn ” .Tuy vậy, rất ít người hoàn toàn có thể thực thi lời khuyên này. Bất chấp mọi nỗ lực và đến cả TT chuyên nghiệp, 90 % người thất bại hoặc sau khi cai, 50 % người tái nghiện trong vòng 6 tháng. Có những người cai thuốc 5-10 lần mà vẫn quay trở lại hút vì phản xạ với điếu thuốc lá .Do đó, theo bác sĩ Phương, để khuyên bệnh nhân bỏ thuốc lá, bác sĩ phải hiểu được tâm ý, sinh lý, xúc cảm hút của bệnh nhân. Thống kê cho thấy tỷ suất bỏ thuốc lá ở Mỹ là 8 %. Còn theo WHO, tỷ suất người hút thuốc giảm từ 42,6 % xuống 13,7 % nhờ ngăn ngừa người trẻ, người mới hút thuốc, chứ không phải là những người đang hút thuốc bỏ thuốc .

Giải pháp lâu dài nhằm giảm tác hại

Xoay quanh bài toán giảm mối đe dọa về lâu bền hơn cho hội đồng, Phó giáo sư Trần Văn Ngọc nêu quan điểm cần thực thi đồng thời nhiều giải pháp nhằm mục đích ngăn tiếp cận thuốc lá dưới mọi hình thức, giảm số người đã hút và ngăn ngừa sự tái hút sau khi cai .Cần phòng ngừa bạn trẻ hút thuốc bằng cách đưa việc phòng chống thuốc lá vào trong trường học, kể cả mẫu giáo. Lứa tuổi mẫu giáo những em có ý thức rất cao, ghi nhớ lời thầy cô nói và cũng có tác động ảnh hưởng lớn với ba mẹ. Về nhà hoàn toàn có thể khuyên những thành viên mái ấm gia đình bỏ thuốc lá .” Việc ngăn ngừa những người mới hút thuốc lá chiếm 50 % thành công xuất sắc trong kế hoạch này. Nghĩ tới tương lai, những em bé đó 17-18 tuổi, ý thức mối nguy khốn sẽ tránh được việc hút thuốc “, ông san sẻ .Tiếp theo, cũng theo bác sĩ Ngọc quyết tâm của người hút thuốc rất quan trọng, việc thành công xuất sắc hay thất bại phụ thuộc vào rất nhiều vào bản thân họ .Chiến dịch phòng chống mối đe dọa thuốc lá được Bộ Y tế nỗ lực triển khai nhiều năm qua, trong đó có việc cấm thuốc lá trong phòng học, bệnh viện nhằm mục đích giảm tỷ suất hút thuốc thụ động. Phổi của phụ nữ, trẻ nhỏ rất nhạy cảm với thuốc lá, khi hút thụ động, những chất gây ung thư trong khói phả ra không qua đầu lọc nên tỷ suất nhiễm cao hơn việc hút dữ thế chủ động .Cai nghiện tuy rất khó nhưng phải làm liên tục, những người đã nghiện phải được tư vấn và gửi đến TT góp vốn đầu tư chuyên nghiệp và bài bản, có nhân viên chuyên nghiệp tương hỗ cai thuốc lá. Hiện nay 50 % người đã cai tái nghiện vì sau khi bỏ thuốc không được quản trị, tiếp xúc nhiều rủi ro đáng tiếc xung quanh. Vì vậy theo bác sĩ Ngọc cần góp vốn đầu tư nhân lực, kinh phí đầu tư, đôn đốc theo dõi để quy trình cai nghiện thuốc lá thành công xuất sắc .Một số fan hâm mộ gửi câu hỏi rằng hoàn toàn có thể cấm trọn vẹn thuốc lá điếu để giảm mối đe dọa thuốc lá không ? Giải đáp vướng mắc này, luật sư Tạ Minh Trình, thành viên Đoàn Luật sư TP TP HCM, Giám đốc Công ty Luật Ocean Stars Lawyers cho biết nếu đưa ra luật cấm hút thuốc lá, Nhà nước sẽ phải phát hành pháp luật cấm lưu hành thuốc lá. Như vậy, tất cả chúng ta lại đương đầu với rủi ro đáng tiếc khác, đó là không biết loại sản phẩm này có biến mất trọn vẹn hay không mà chuyển từ công khai minh bạch sang hình thức khác như lén lút, nhập lậu …” Do đó, khi kiến thiết xây dựng Luật Phòng chống mối đe dọa của thuốc lá, Nước Ta đã quyết định hành động không cấm nhưng không khuyến khích hút tiếp tục. Thay vào đó, Nhà nước tập trung chuyên sâu vào những pháp luật kiểm soát và điều chỉnh và giảm thiểu tai hại của thuốc trên cơ sở quản trị khoa học “, luật sư Trình nói .Một trong những yếu tố điển hình nổi bật được những bác sĩ bàn luận là kế hoạch với những người chưa thể cai thuốc. Bác sĩ Lê Đình Phương, nhìn nhận : ” Bỏ thuốc lá là tốt nhất nhưng khi mọi nỗ lực thất bại, tôi ủng hộ giải pháp dung hòa là giảm mối đe dọa. Thay vì hút một điếu thuốc lá với toàn bộ ô nhiễm thì để họ hút mỗi nicotine thôi và giảm những độc tính khác ; đồng thời khí thở ra chỉ chứa hơi nước và tỷ suất thấp chất gây ung thư, việc gây hại do hút thuốc thụ động cũng thấp hơn ” .Biện pháp dung hòa, cũng theo bác sĩ Phương là giải tỏa cho bệnh nhân thói quen nghiện hành vi hút thuốc bởi động tác hút và cầm điếu thuốc rất mê hoặc, khoái cảm. Hiện có 1 số ít mẫu sản phẩm thay thế sửa chữa nicotine ( dán ở da, xịt họng, kẹo cao su đặc … ) nhưng nhiều người không chỉ cần nicotine. Khi sử dụng những mẫu sản phẩm này, họ bớt nghiện nicotine nhưng vẫn muốn thỏa mãn nhu cầu khoái cảm được duy trì thói quen cầm một điếu thuốc lên và phả ra làn khói. Do đó nhiều người vừa bổ trợ nicotine vừa hút thuốc để tiếp thêm chất này vào máu, não gấp hai lần, đồng thời thỏa mãn nhu cầu sở trường thích nghi cầm thuốc .Song song với đó, bác sĩ Phương nêu quan điểm : ” Để giảm thiểu mối đe dọa của thuốc lá nên cắt giảm những chất đốt cháy. Trong toàn diện và tổng thể ô nhiễm, nicotine chiếm 5 % còn lại là những chất đốt cháy ” .Còn theo Phó giáo sư Trần Văn Ngọc, hiện có một khái niệm mới là làm thế nào không đưa chất độc vào phổi gây bệnh. Đó là ý tưởng sáng tạo tốt, tuy nhiên từ sáng tạo độc đáo của những nhà khoa học tới công nghệ tiên tiến thì là yếu tố khác .

“Hiện có nhiều sản phẩm quảng cáo thay thế cho việc cai nghiện, về chuyên môn chúng tôi không chấp nhận thuốc lá nào thay thế hút thuốc. Nhưng có một nhóm người không thể mặc kệ họ hút thuốc lá mà không có biện pháp hỗ trợ, kể cả khi cai nghiện thất bại. Ví dụ bệnh nhân COPD, không thể cai và được chứng nhận bởi các cơ quan có thể chuyển sang cấp một số sản phẩm giảm thiểu tác hại. Tuy nhiên bước thứ nhất phải chứng minh sản phẩm cho phép giảm tác hại”, bác sĩ Ngọc phân tích.

Bác sĩ Ngọc bổ trợ : ” Thuốc lá làm nóng đã được một số ít vương quốc được cho phép như thể giải pháp giảm tai hại của thuốc lá. Tôi nghĩ nghĩa vụ và trách nhiệm kiểm tra chất lượng là Bộ Y tế, Bộ Công thương phải làm nếu được cho phép vào thị trường Nước Ta ” .Luật sư Tạ Minh Trình bổ trợ, tất cả chúng ta cần quản trị việc mua và bán mọi loại thuốc lá ngặt nghèo hơn. Ông cho biết, nhà nước đã giao Bộ Công thương nhìn nhận ảnh hưởng tác động của những loại thuốc lá để tham mưu. Đối chiếu với những nước lân cận, Đất nước xinh đẹp Thái Lan cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử, bởi trong quy trình sản xuất dung dịch hoàn toàn có thể trộn lẫn ma túy. Tại Nhật Bản, họ nghiêng về coi đó là một loại dược liệu và một loại thuốc và chỉ được phép lưu hành khi có sự đồng ý chấp thuận từ bác sĩ. Do đó, ông cho rằng cần có nhìn nhận kỹ lưỡng trước khi đưa ra lao lý về loại mẫu sản phẩm này .

Minh Tú