Trang chủ / Hoa / Mai vàng – Wikipedia tiếng Việt

Mai vàng – Wikipedia tiếng Việt

Bài này viết về hoa. Đối với phần thưởng, xem Giải Mai Vàng

Mai vàng (còn gọi là hoàng mai, huỳnh mai hay lão mai, danh pháp khoa học: Ochna integerrima) là loài thực vật có hoa thuộc chi Mai (Ochna), họ Mai (Ochnaceae). Cây này được trồng làm cảnh phổ biến ở miền Nam Việt Nam vào dịp Tết Nguyên Đán.[1]

Mai vàng được lưu dân người Nước Ta thuần hóa từ cây dại khi họ đi khai khẩn miền Nam nước này. Hoa mai vàng có năm cánh và thường nở trùng với dịp Tết Nguyên Đán như hoa đào ở miền Bắc nên người ta đã đem về trang trí vào dịp Tết. Dần dà về sau, hoa mai trở thành một hình ảnh đặc trưng khi nhắc đến ngày tết của miền Nam Nước Ta .

Tại Việt Nam, loài này phân bố tự nhiên nhiều nhất tại những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn và các tỉnh từ Quảng Nam, Đà Nẵng cho tới Khánh Hòa. Loài hoa này cũng có nhiều tại các vùng núi ở đồng bằng sông Cửu Long, và tại cao nguyên cũng có, song số lượng ít hơn[2]. Mai vàng Yên Tử tại Quảng Ninh đã được xác định là cùng loài với mai vàng miền Nam.[3][4](Mai miền bắc không chỉ có ở vùng núi Yên tử mà có hầu hết ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Mai vàng ở vùng núi Yên tử có cây tuổi đời lên tới 700-800 năm, đường kính 40–50 cm- theo nghiên cứu của Giáo sư Đặng Văn Đông chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu bảo tồn lưu giữ và phát triển giống hoa mai vàng Yên Tử”)

Mai vàng là cây nhiều năm, hoàn toàn có thể sống trên một trăm năm, gốc to rễ lồi lõm, thân xù xì, cành nhánh nhiều, lá mọc xen. Hoa mai vàng nở thắm tươi vào mỗi độ xuân về thế cho nên nó tượng trưng cho mùa xuân ở miền Nam Nước Ta .Loài mai vàng mọc hoang dã trong rừng có từ 5 đến 9 cánh, tuy nhiên đôi khi lên đến 12 – 18 cánh, gọi là ” mai núi “. Ở Tây Nguyên, mai núi phân bổ khá phổ cập. Ngoài ra, còn có loài mai rừng với thân màu nâu, lá to xanh bóng, có răng cưa ở viền lá, hoa vàng, mọc thành chùm theo dạng chủy nên được gọi là ” mai chủy “. Một loài mai vàng khác mọc ở triền cát, ở những khu rừng ven biển được gọi là ” mai động “. Loài mai này có thân suông, tròn, hoa trổ chi chít trên cành. Nếu chúng có hoa với năm cánh nhỏ thì gọi là ” mai sẻ “. Mai động hay mai sẻ phân bổ rải rác ở những tỉnh miền Trung từ Quảng Bình, Quảng Trị trở vào miền nam, cho tới tận Đồng Nai và Tây Ninh … [ 2 ]. Xét về góc nhìn sai hoa, ngoài mai sẻ còn phải nhắc đến ” mai chùm gởi “. Loài này có thân cứng, trên cành mọc lên những khối u, chung quanh khối u đâm ra rất nhiều tược non và từ đó nụ hoa mọc ra khá dày, hoa nở san sát vào nhau, tạo thành chùm. Người ta gọi loài này là ” mai tỳ bà ” hay ” mai vương ” [ 2 ]. Hiện nay ở vùng Nam Bộ có rất nhiều giống mai [ 5 ]
Một cây mai vàngThông thường, mai vàng có mùi hương rất khó nhận ra. Song, ở Nước Ta lại có loài mai vàng năm cánh hương thơm đậm hơn hẳn những loài mai khác nên được gọi là ” mai hương “. Nó còn tên khác là ” mai thơm ” ( thường được trồng ở Bến Tre ) tại miền Nam hay ” mai ngự ” ( mọc khá nhiều ở Huế ) ngoài miền Trung ” [ 2 ]. Riêng loài mai có cánh hoa lớn hơn kích cỡ thông thường được gọi là ” mai châu ” ( đọc trại từ ” trâu ” thành ” châu ” ). Loài có nụ hoa nhỏ, cánh dài và nhọn, được gọi là ” mai cánh nhọn ” [ 2 ] .Có loài mai vàng 5 cánh thông thường, những cành nhánh mềm mại và mượt mà, rũ xuống như cây liễu nên được gọi là ” mai liễu “. Ở khu rừng Cà Ná có loài cây mai thân nhỏ èo uột, cành rất giòn, lá hình bầu dục, trơn và có răng cưa mịn gọi là ” mai rừng Cà Ná “. Ngoài ra, còn có loài mai thân rất nặng ( nặng gấp rưỡi thân cây mai thông thường ) gọi là ” mai đá ” hay ” mai Vĩnh Hảo “. Loài này thân cứng, cành giòn, lá nhỏ, hoa to và phẳng, lâu tàn [ 6 ] .Mai có hình dáng thanh cao. Thân cây thướt tha, lá xanh tươi êm ả dịu dàng, hoa tươi bùng cháy rực rỡ. Mai thường trút lá vào mùa đông và ra hoa vào mùa xuân. Hoa nở thành từng chùm, có cuốn dài treo lơ lửng trên cành, thoảng mùi thơm e ấp, kín kẽ. Mỗi nụ hoa thường có năm cánh, riêng biệt có hoa tới những chín, mười cánh. Dân gian vẫn tin rằng năm mới nhà nào có cành mai như vậy là tín hiệu của điềm lành, của một năm thịnh vượng, an khang – thịnh vượng .Ở miền Trung thường chuộng dòng mai Huế và mai Tỉnh Bình Định để chưng Tết, mai Huế có giá trị và được chuộng hơn, gốc đẹp hơn, chưng được nhiều năm hơn. Mai huế có lá dày hơn, thẫm màu hơn, thuần một màu trong khi mai Tỉnh Bình Định lá mỏng dính hơn, thon kim hơn, hoàn toàn có thể có màu nâu sẫm nhưng mai Tỉnh Bình Định thông dụng hơn vì Chi tiêu vừa phải. Mai Huế hay còn gọi là mai Ngự danh với xưng mai Huế như một mặc định cho loài hoa mai có năm cánh với sắc vàng rực rỡ. Loài hoa mai ấy chỉ sinh trưởng trên đất Cố Đô và cũng là đặc sản nổi tiếng của vùng sông Hương núi Ngự, mai vàng xứ Huế phải là mai năm cánh [ 7 ], khan hiếm lắm mới có cây mọc nhiều cánh. Hoa mai Huế không có lá màu đỏ như hồng diệp mai của vùng Trung Trung bộ hay nhiều cánh như hoa mai của miền Nam mà mai Huế chỉ năm cánh và lá xanh, đặc biệt quan trọng màu vàng đẹp [ 8 ] .Mai miền Bắc mới được người chơi sưu tầm khoảng chừng 10-15 năm trở lại đây – tập trung chuyên sâu hầu hết vùng Uông Bí – Đông Triều – Quảng Ninh, là giống mai vàng năm cánh hở, bông to có mùi thơm nhẹ, đọt xanh. Tạm thời phân làm hai loại là mai lá to và mai rụt, mai lá to khi bung vỏ bọc chùm hoa ( vỏ trấu ) ra những nụ hoa lần lượt nở theo thứ tự, cành dài mảnh thưa hơn mai rụt nhưng lúc bung vỏ trấu ( bung lụa ) đồng thời lộc tăng trưởng che lấp khoảng chừng trống thật hòa giải. Dòng mai rụt thì cành ngắn, mập mạp, dày cành, dày hoa hơn, hoa không nằm trong bọc ( vỏ trấu ) mà tăng trưởng luôn thành trùm nụ theo thứ tự, lộc tăng trưởng muộn hơn ( khi nụ to và điểm hoa lộc còn chưa bung lá ) – nhìn cành mai chi chít nụ và nụ với cành cây mập mạp rụt rịt xen kẽ thật là độc lạ. Tạo nên sự đồng ắm cho mái ấm gia đình và cả nước
Mai thuộc loại dễ trồng và cũng dễ chăm nom. Người ta thường trồng mai bằng cách chọn những hạt mai chín mẩy, ngâm nước rồi đem gieo vào đất ẩm ( hoàn toàn có thể gieo trong chậu hoặc ngoài vườn ). Nó ưa đất ẩm và ánh sáng nhưng không chịu được úng. Vì vậy, cần trồng cây mai nơi cao ráo và phải liên tục tưới nước cho cây. Nếu trồng trong chậu thì cần chú ý quan tâm bón phân và thay đất hàng năm. Để có một chậu hoa đẹp, ta nên thường quan tâm cắt nhánh, uốn cành, tạo thế để có được những chậu mai có hình dạng độc lạ, mang ý nghĩa thâm thúy, đậm chất triết lý Á Đông. Để mai ra hoa đúng mồng 1 Tết, người trồng mai thường phải chú ý quan tâm trút lá và canh thời tiết. Năm nào thời tiết nắng ấm thì trút lá trước Tết khoảng chừng 25 ngày .

Một vài hình ảnh[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Hoa

Bài viết liên quan