Giới thiệu về Kim cương thừa

Giới thiệu về Kim cương thừa

* * * * * *

1- Đôi nét về ý nghĩa và lịch sử của Kim cương thừa 

Kim cương thừa ( Vajrayana ), còn gọi là Mật thừa, cũng như mọi tông phái khác của Phật giáo, đều nhắm đến mục tiêu đạt đến toàn vẹn Phật tánh để thành Phật. Có thể nói rằng, tông phái nào không nhắm đến mục tiêu giải thoát, đạt đến Phật tánh, thì tông phái ấy không phải là Phật giáo đích thực .

Ngay trong tên gọi đã nói lên điều đó: Kim cương thừa, là con đường để đạt đến trí tuệ kim cương, Phật tánh như kim cương bất hoại, không ô nhiễm bởi phiền não sinh tử. Phật tánh ấy bản chất là sáng (như Phật A Di Đà có nghĩa là Vô lượng quang), nên trong Kim cương thừa, tánh sáng đó được gọi tên là Tịnh quang (Clear light). Phật tánh ấy thể hiện trong ba thân: Pháp thân, Báo thân và Hóa thân, cho nên mục đích của Kim cương thừa là đạt đến ba thân ấy. Một ý nghĩa nữa là: Kim cương là sự kết hợp không thể phân chia của trí tuệ, tánh Không và Đại bi.

1

Kim cương thừa còn gọi là Tantrayana. Tulku Pema Wangyal lý giải chữ Tantra như sau : “ Kim cương thừa gồm những giáo pháp được biết dưới tên Tantra. Phần đông tất cả chúng ta đã quen với từ Phạn này : tan có nghĩa là một dòng, tra là cái giải thoát cho. Giải thoát cho dòng gì ? Dòng tâm thức. Tantra là cái giải thoát cho dòng tâm thức bị nhiễm ô của tất cả chúng ta một cách rất nhanh gọn ” .Theo sự lý giải của Tsongkapa thì Tantra có nghĩa là Phật tánh bộc lộ trong ba phần nhân, hạnh, quả. “ Nghĩa của tantra là tương tục, không đứt đoạn, có 3 phần : “ cơ bản ” tức là Phật tánh, Như Lai tạng tánh ; “ con đường ” là 4 kỹ thuật tiếp thông và chứng nghiệm nhờ vào hai quá trình tăng trưởng và thành tựu ; và tính Bất hoại tức là Vô trụ xứ Niết bàn ( PhậtVajradhara : Kim Cương Trì ), khuôn mẫu của Nhất như, hay là tương tục như thể Quả ” ( The life and teaching of Naropa – Hebert V.Guenther ) .Kim cương thừa còn gọi là Mật chú thừa ( Mantrayana ). Mật chú ( mantra ) có nghĩa là cái hộ trì, bảo vệ tâm để tiến đến giải thoát .Mục đích của Kim cương thừa là đạt đến cái tri kiến của Phật : toàn bộ âm thanh đều là chân ngôn ( tức là pháp âm Phật ), toàn bộ hiện tượng kỳ lạ đều là Niết bàn, tổng thể chúng sanh đều là Phật. Đó cũng là mục tiêu của Thiền tông, Hoa Nghiêm tông, Thiên Thai tông …Trong lịch sử dân tộc, Kim cương thừa Open gần như cùng lúc với Đại thừa, là sự thực hành để thành tựu của Đại thừa, như Thiền tông Nước Trung Hoa là sự thực hành để thành tựu của Đại thừa. Nagarjuna ( Long Thọ, khoảng chừng 500 năm sau Phật nhập diệt ) là luận sư vĩ đại số một làm hưng khởi Đại thừa, cũng là một vị Tổ của Kim cương thừa. Ngài đã viết những giảng luận về Kim cương thừa, điều đó cho tất cả chúng ta thấy phần đông Đại thừa và Kim cương thừa có cùng một lúc. Phái chính thống Prasangika Madhyamika của ngài Long Thọ là cột trụ cho mọi quan điểm về tánh Không của 4 phái Phật giáo Tây Tạng .Cả hai phe phái Trung quán và Duy thức đều góp phần rất nhiều vào việc tăng trưởng Kim cương thừa. Cụ thể với Trung quán là tánh Không và với Duy thức là sự nghiên cứu và điều tra những biến hiện của tâm thức, trở thành một triết lý cho sự quán tưởng và tương ưng ( Du già ) của Kim cương thừa .Phát xuất từ Ấn Độ, Kim cương thừa được những đại sư nổi tiếng ở Nalanda như Shantirashita và Padmasambhava … truyền vào Tây Tạng từ thế kỷ thứ 8. Hầu hết tầm cỡ Phạn ngữ đã được dịch, và qua sự truyền trực tiếp, vì thế Phật giáo Tây Tạng rất thân mật với Phật giáo Ấn Độ vào thời kỳ Đại thừa và Kim cương thừa ở Ấn Độ .

2- Đường lối của Kim cương thừa

Kim cương thừa là sự tịnh hóa ba nghiệp thân, khẩu, tâm để trở thành thân, khẩu, tâm của một vị Phật. Khi ba sự tịnh hóa ấy thành tựu, gọi là ba nghiệp tương ưng, tức là ba nghiệp tương ưng toàn vẹn với Phật tánh. Thân trở thành Hóa thân, khẩu trở thành Báo thân và tâm trở thành Pháp thân của Phật. “ Mật thừa có 4 đặc tính : thứ nhất là pháp Du già tịnh hóa triệt để môi trường tự nhiên chung quanh ; thứ hai là pháp Du già tịnh hóa triệt để thân xác ; thứ ba là tịnh hóa triệt để mọi cảm thọ ; thứ tư là pháp Du già tịnh hóa triệt để mọi hành vi. Bất cứ giáo lý nào tiềm ẩn bốn sự tịnh hóa ấy đều là Mật thừa ” ( Geshe Kelsang Gyatso ) .Đức Đạt lai Lạt ma thứ 13 nói : “ Đối với những ai chưa thỏa mãn nhu cầu những pháp thực hành thực tế Hiển thừa, thì có 4 loại tantra : krya, charya, yoga và yoga tantra tối thượng. Tinh túy của bốn loại này là yoga tantra tối thượng hay là “ phần tantra tối cao ” ; qua nó, sự giác ngộ viên mãn về Phật tánh rốt ráo hoàn toàn có thể được triển khai xong chỉ trong một đời này. Để hoàn thành xong Phật tánh tròn đủ, người ta cần một con đường phối hợp cả hai mặt : phương tiện đi lại ( năng lượng ) và trí tuệ ( quán chiếu ). Điều này tạo ra trạng thái đại hòa hợp của thân và tâm đã được tịnh hóa, đây là sự đạt đạo tối hậu. Trong những tantra tối thượng, “ phương tiện đi lại ” ám chỉ những yoga thân huyễn ( illusory body toàn thân ) và “ trí tuệ ” để chỉ những yoga tịnh quang ( clear light ) ( The practice of Kalachakra ) .Sự tịnh hóa, thăng hoa, tương ưng ấy được thực thi qua nhiều phương tiện đi lại, chiêu thức, kỹ thuật .

* Thần chú (mantra): Bình thường, câu nói nào của chúng ta cũng tạo thành một tâm tương ứng. Như nói, tôi thương A lắm, tôi ghét B lắm. Lập tức, câu nói ấy tạo thành một trạng thái tâm thương và tâm ghét nơi ta. Thần chú cũng ảnh hưởng đến chúng ta theo cách ấy. Thần chú là những âm thanh, những tần số mà vũ trụ này tạo thành bằng những tần số rung động. Năng lượng là những rung động ở tần số rất cao. Vật chất là những rung động ở tần số cấp thấp. Khi khoa học nói: vật chất là năng lượng cô đặc, có nghĩa là tùy theo mức độ rung động mà có những thế giới từ thô đến tế. Vì thần chú là những rung động, nên nó có thể làm cho chúng ta tương ưng với những rung động vi tế, những năng lượng vi tế, những thế giới vi tế. Thần chú là những âm thanh do chư Phật, Bồ tát nói ra khi đang ở trong tam muội, trong cảnh giới tự chứng, trong tâm giác ngộ của các Ngài; nên khi trì chú, chúng ta cũng có thể tương ưng với tam muội ấy, cảnh giới ấy, tâm ấy của chư vị. Thần chú là cây cầu âm thanh bắc từ tâm thức thấp trược của chúng ta đến tâm cao sáng của chư vị giải thoát. Ngôn ngữ lại có tính cách thông tin, truyền đạt, khai mở, duy trì; thần chú cũng có tính cách thông tin, truyền đạt, khai mở, duy trì tâm giác ngộ như thế. Một ví dụ là muốn khai mở tình thương ở nơi ta bằng cách tiếp thông với tâm từ bi của Quán Thế Âm Bồ tát, chúng ta có thể trì chú Lục tự đại minh hoặc Đại Bi của Ngài.

* Ấn (mudra): Kim cương thừa quan niệm thân tâm ta là một tiểu vũ trụ tương tự với đại vũ trụ bên ngoài. Như kinh nói: “Trong thân thể này có sự sinh thành thế giới, sự duy trì thế giới và sự hoại diệt của thế giới”, sự tương quan mật thiết của thân tâm ta và thế giới là như vậy.

Ấn là những cách thế, xếp đặt thân thể ( nhất là 5 ngón tay tượng trưng cho 5 đại ) để có được một sự điều hòa đem lại một trạng thái tâm thức nào đó. Các hóa thần ôm ấp nhau thường thấy ở những hình ảnh Kim cương thừa cũng là một loại ấn ( karma mudra ). Ở đây chẳng có gì là dục tính. Sự ôm ấp âm khí và dương khí ấy là sự phối hợp của phương tiện đi lại “ dương ” và trí tuệ “ âm ”, sự phối hợp của Đại lạc “ dương ” và tánh Không “ âm ”. Sự phối hợp khách quan ấy còn phản ánh vào trong chính thân tâm của con người : khi quán tưởng những hình ảnh tích hợp âm khí và dương khí ấy, những năng lượng âm khí và dương khí, bên tả và bên hữu trong thân thể sẽ tích hợp với nhau, tạo thành một sự bùng nổ năng lượng rất cao .

* Mạn đà la (mandala): là một hình vẽ biểu thị vũ trụ, vũ trụ trong cái nhìn của một bậc giác ngộ. Theo Duy thức, vũ trụ chính là sự biến hiện của tâm ta, cho nên mạn đà la vừa biểu thị vũ trụ, vừa biểu thị tâm ta. Quán tưởng mạn đà la là quán tưởng vũ trụ, đồng thời quán tưởng tâm mình. Sự quán tưởng đó dựa trên tánh Không, nên vũ trụ vốn Không mà tâm ta cũng vốn không. Ở đây, chúng ta thấy Thiền tông cũng diễn tả về tâm và vũ trụ tương tự như vậy; tâm mở ra thì đầy khắp pháp giới, quy về thì nhỏ thành một điểm không thể thấy. Quán tưởng mạn đà la cũng bắt đầu từ một điểm trung tâm; từ đó nới rộng ra đến ngoại biên. Quán tưởng Kim cương thừa thường bắt đầu từ một chủng tử (bija) ở trung tâm lực trái tim, phóng ánh sáng đến tất cả chúng sanh và chư Phật trong mười phương thế giới, rồi ánh sáng và thế giới đó lại thu về trong chủng tử tự; sau cùng, cả chủng tử tự này cũng tan biến vào tánh Không bổn nhiên.

Mạn đà la là một đồ hình ngoài hành tinh thu nhỏ. Theo kim chỉ nan cắt phần đồ hình khoa học lúc bấy giờ, nếu cắt một phần của tấm ảnh, một phần đồ hình biểu lộ toàn thể tấm ảnh. Mạn đà la là hình ảnh thu nhỏ của vũ-trụ-trong-bản-chất-giác-ngộ-của-nó, nên năng lượng của vũ-trụ-trong-bản-chất-giác-ngộ đó cũng bộc lộ nơi mạn đà la. Cũng như một tượng Phật, tuy không phải là chính Đức Phật, nhưng nó cũng mang một năng lượng nào đó của giác ngộ. Bởi thế, trong những lễ quán đảnh, đệ tử nhập môn được đưa vào chiêm ngưỡng và thưởng thức mạn đà la, để tiếp xúc với năng lượng giác ngộ. Mạn đà la Kalachakra được đặt vĩnh viễn ở Bảo tàng Thành Phố New York, theo cảm tưởng của khách đến du lịch thăm quan, cho một cảm xúc an bình kỳ lạ ( The wheel of time ) .

* Hóa thần (yidam, tiếng Anh: deity): Nói là thần theo lối nói bình dân, thật ra hóa thần là hóa thân của một vị Phật trong Kim cương thừa. Ví dụ Đức Quán Thế Âm có nhiều hóa thân: Tara, Quán Âm 11 mặt… Kinh nói đến 32 tướ-ng thân (Hóa thân) của Quán Thế Âm. Như thế, khi quán tưởng hóa thần tức là quán tưởng Hóa thân của một vị Phật. Cũng như nhìn thấy hình tướng của người nào, ta cảm thông với tâm người đó; nghe tiếng nói ai đó bên kia vách, ta cảm nhận được phần nào tâm người đó; khi quán tưởng hóa thần, chúng ta cũng tương ưng với tâm giải thoát của chư Phật. Khi trì thần chú, tức âm thanh của vị ấy, ta tiến gần đến “khẩu”, “ngữ” của bậc giải thoát ấy. Những hóa thần có loại hiền lành, có loại dữ tợn để đối trị với tâm bệnh của hành giả.

Qua vài điểm trên với lời lý giải sơ sài, tất cả chúng ta thấy Kim cương thừa là sự thực hành của Đại thừa với nhiều phương tiện đi lại, nhưng mục tiêu đều là đạt đến thực tại rốt ráo như Đại thừa. Có điều Kim cương thừa nhấn mạnh vấn đề đến năng lượng, như khi Thiền tông biểu thị thực tại rốt ráo – tức là tánh Không – thì vẽ một vòng tròn trắng. Kim cương thừa cũng đồng ý chấp thuận với vòng tròn trắng đó, nhưng với Kim cương thừa thì vòng tròn trắng Không ấy chứa đầy năng lượng. Chú ý đến phương diện năng lượng của thực tại là một điểm rất đặc trưng của Kim cương thừa. Vũ trụ là năng lượng, như quốc tế Hoa Nghiêm là sự giao thoa trùng trùng của ánh sáng và năng lượng, như năng lượng ngoài hành tinh được gọi là Phật lực trong phẩm Như Lai thần lực của kinh Pháp Hoa. Bởi thế, những phương tiện thiện xảo của Kim cương thừa đa số chú trọng đến năng lượng, nhưng trong một hình thức đơn cử, do đó dễ thực hành thực tế và có nhiều hiệu suất cao .

3- Những đặc điểm của Kim cương thừa

Trong lời giới thiệu cuốn The practice of Kalachakra, Đức Đạt lai Lạt ma viết: “Tu hành tantra mạnh mẽ hơn sự tu hành tổng quát của kinh điển, vì một số lý do. Một trong số đó là tantra bao gồm cả hai yếu tố “phương tiện” và “trí tuệ”. Trong con đường kinh điển, người ta thiền định về tánh Không, hay là tính cách và tự tánh của các hiện tượng trong ước nguyện đạt đến giác ngộ vì động lực đại bi. Thiền định về tánh Không là yếu tố trí tuệ, còn nguyện vọng Bồ tát là phương tiện. Tuy nhiên, trong con đường Kinh thừa này, hai yếu tố ấy không thể thực hiện đồng thời trong một tâm niệm bởi một hành giả ở mức độ bình thường. Trong con đường Mật thừa (Tantra), người ta quán tưởng mạn đà la và các hóa thần bổn tôn, và rồi tập trung vào tánh Không của chúng. Theo con đường này, phương tiện và trí tuệ sanh khởi đồng thời trong một tâm.

Trong Phật tánh, phương tiện đi lại và trí tuệ, thân và tâm, là một vị. Con đường tantra dùng động lực này ngay từ khởi điểm, và như vậy làm phát sinh giác ngộ rất nhanh gọn. Tính cách đặc biệt quan trọng của con đường tantra là nó đem một phương diện quan trọng của tác dụng do thực hành thực tế – tính tổng lực của Phật tánh – vào trong cơ cấu tổ chức của sự tu hành ngay lúc khởi đầu. Thiền định được triển khai với trí tuệ soi thấu tánh Không, và chính cái tâm thức tập trung chuyên sâu vào tánh Không này được phát sinh trong hình tướng của những hóa thần thủ hộ của mạn đà la. Đây là đặc trưng của tổng thể bốn loại tantra. Trong yoga tantra tối cao, nguyên tắc này được vận dụng hơn nữa, hành giả sử dụng những mức độ vi tế nhất của những năng lượng thân thể và của tâm thức, những mức độ mà người không tu hành không hề xâm nhập .Ở đây, tịnh quang được dùng như nguyên do chất thể đặc biệt quan trọng của Pháp thân Phật. Qua việc đem tịnh quang vào con đường tu hành, giác ngộ tức thời trở nên hoàn toàn có thể. Kỹ thuật tối tinh xảo này chỉ được tìm thấy trong yoga tantra tối cao ” .Kim cương thừa sử dụng toàn bộ những gì mà con người hoàn toàn có thể có được trong thân tâm mình để tân tiến trên đường giải thoát. Bởi thế, có một câu nói nổi tiếng rằng : “ Con người đã ngã té trên đất, hắn phải nhờ chính mặt đất để đứng dậy ”. Sự nhấn mạnh vấn đề vào phương tiện đi lại, giải pháp, kỹ thuật là một đặc thù của Kim cương thừa .Những phương tiện đi lại đó với người không theo Kim cương thừa đôi lúc có vẻ kỳ lạ, ví như quán tưởng mình là một vị hóa thần ( deity ) và quốc tế chung quanh là một mạn đà la của hóa thần ấy. Thật ra, sự quán tưởng ấy có công dụng rất mạnh để phá chấp ngã và chấp pháp : không có ngã, không có pháp là cốt tủy của Đại thừa. Khi quán tưởng tự thân là hóa thần, có được sự tự tôn kim cương ( vajra pride ), cái ngã sẽ tan biến vào chính tánh Không của hóa thần ; và khi thấy quốc tế bên ngoài là một mạn đà la, sự phân biệt ta-người, xấu-tốt, dơ-sạch, tăng-giảm … sẽ biến mất. Đây là sự tàn phá những hình tướng thế tục, sự Open của trần gian do vọng tưởng kết thành – là những thứ mà kinh Kim Cương gọi là “ phi tướng ” trong câu kinh : “ Kiến chư tướng phi tướng tức kiến Như Lai ”. Và vì là quán tưởng do đó cả hóa-thần-ta và mạn-đà-la-thế-giới đều là tánh Không, như mộng huyễn bào ảnh, như lộ diệc như điển … Dĩ nhiên, đây chỉ là một tác dụng của việc quán tưởng hóa thần và mạn đà la, còn nhiều tác dụng không hề nói hết so với con đường Phật pháp. Và vì nhiều hiệu quả không hề nói trọn, nên Kim cương thừa được gọi là Mật .Một phương tiện đi lại khác là nguyên tắc tâm-khí bất nhị. Theo ý niệm này, một loại tâm khi nào cũng cưỡi trên một loại khí nào đó. Tâm sân thì cưỡi trên khí sân. Khí là thân vi tế của tâm. Không có khí, tâm sẽ không có hình tướng, sẽ không hiện hành. Khi trong ta không có khí sân, tâm sân sẽ không có chỗ hiện hữu ; dầu có muốn tưởng đến sân, nó cũng không hiện hành. Bởi thế, khác với những tông khác nhằm mục đích tịnh hóa tâm thức, Kim cương thừa còn nhằm mục đích đến sự tịnh hóa cái khí ( winds ). Một trong những hiệu quả của thần chú là : vì thần chú là một rung động đặc biệt quan trọng và vi tế, nên nó là một phương tiện đi lại để tịnh hóa cái khí này, tịnh hóa khí cũng là tịnh hóa nghiệp, vì chủng tử nghiệp có “ nhà tại ” trong khí. Khí được tịnh hóa thì tâm cũng được tịnh hóa. Khí được tịnh hóa cùng cực thì tâm giải thoát. Khí là thân thể vi tế của tất cả chúng ta. Khí cùng với những hạt ( drops ) vi tế trong thân và mạng lưới hệ thống kinh mạch ( channels ) tạo thành thân thể vi tế ( như có thân của giấc mộng, thân sau khi chết – thân trung ấm … ). Thân vi tế này được tịnh hóa thì gọi là thân kim cương. Ở những chỗ kinh mạch đan nhau, thắt gút với nhau trên đường kinh mạch TW ( central channel ), gọi là những trung tâm lực hay luân xa ( chakra ). Cũng chính trong khí này và trong những luân xa mà nghiệp trú ngụ, gọi là khí nghiệp ( karam winds ). Tịnh hóa thân trong Kim cương thừa chính là tịnh hóa khí nghiệp này để xóa tan những ngăn che với ánh sáng của tánh Giác .Thân thể vi tế bằng khí đó khi được tịnh hóa cùng cực sẽ thành thân huyễn ( illusory body toàn thân ), thân trống không ( empty body toàn thân ), thân kim cương và sau cuối là Sắc thân ( Rupa-kaya ) hay Hóa thân của một vị Phật. Trong Kim cương thừa, khí là phương tiện đi lại ám chỉ illusory body toàn thân, đây là cái mà những father tantra ( như Guhyasamaja, Yamantaka … ) thiên về. Còn tâm là “ trí tuệ ” ám chỉ clear light, đây là cái mà những mother tantra ( như Kalachakra, Heruba … ) thiên về. Trong những tantra tối cao, chính cái thân cùng cực vi tế và trong sáng này ( illusory body toàn thân ) sẽ phối hợp với tâm tịnh quang để tựu thành giác ngộ ; lúc ấy, thân này là Hóa thân của một vị Phật và tâm tịnh quang là Pháp thân. Danh từ trình độ gọi điều này là sự tích hợp không còn học hỏi nữa. Với Kim cương thừa, vấn đề đó được miêu tả trong những hình vẽ bằng một vị hóa thần ôm người nữ của mình, tức là thân vi tế cùng cực sạch hết nghiệp tích hợp với tâm vi tế cùng cực, thân kim cương tích hợp với ánh sáng trí tuệ kim cương, xóa tan mọi che chướng đạt đến toàn giác .Một trong những phân biệt khác của Kim cương thừa và Kinh thừa là theo ý niệm của Kim cương thừa, Kinh thừa là thừa nhân ( cause vehicle ) và Kim cương thừa là thừa quả ( effect vehicle ). Gọi Đại thừa hiển giáo là thừa Nhân, vì sự tu hành của nó y cứ trên những nhân là sáu Ba la mật, hai thứ tích tập phước đức và trí tuệ … trải qua nhiều đời để thành tựu quả là Phật. Còn Kim cương thừa là thừa Quả, nghĩa là Kim cương thừa đặt nền tảng tu hành trên chính cái quả là Phật tánh vốn có nơi mỗi hành giả ngay tự bước khởi đầu. Thay vì con người là một vị Phật sẽ thành, thì ở đây người ấy vốn có Phật tánh, vốn tự là Phật ; sự tu hành, tân tiến chỉ là sự hiển lộ của Phật tánh sẵn có thôi. Sống ở trên Quả có nghĩa là một hành giả Kim cương thừa phải thấy quốc tế này như quốc tế của một vị Phật đã chứng, một Tịnh độ của Phật, phải thấy mình là một Hóa thân Phật, nhà hàng, ngủ nghỉ đều là sự hoạt động và sinh hoạt của một vị Phật trong cảnh giới tự chứng của mình. Nói theo ngài Tangtong Gyalso ( thế kỷ 14 ) khi dạy về pháp Quán Thế Âm : “ Hành giả quán thấy toàn thể ngoại cảnh đều được quang minh chiếu soi. Tất cả những sự vật thông thường đều trở thành những vật phẩm trang nghiêm của cõi Tịnh độ Cực lạc, toàn bộ chúng sanh đều thành tựu viên mãn, thân họ là thân Quán Thế Âm, bất kỳ họ nói gì đều là Lục tự chân ngôn, bất kỳ họ nghĩ gì đều là hoạt dụng tự phát của tâm giác ngộ. Hiển nhiên, bản thân hành giả cũng được chuyển hóa như vậy. Nói một cách dễ hiểu hơn, toàn bộ những hiện tượng kỳ lạ trong ngoài hành tinh đều chuyển hóa thành những hình thái mà lẽ ra chỉ hoàn toàn có thể có được nơi cảnh giới của một vị Phật giác ngộ ” .Một đặc thù nữa của Kim cương thừa là biến toàn bộ mọi hoạt động và sinh hoạt đời sống thành sự tu hành, thành con đường giác ngộ, tận dụng tổng thể thời cơ của đời sống để đạt đến Phật tánh ; ví dụ tận dụng giấc ngủ để thành tựu clear light của giấc ngủ, tận dụng giấc mơ để thành tựu illusory body toàn thân, tận dụng cái chết để đạt đến clear light của cái chết … Có chín cách đưa những trạng thái của đời sống vào sự triển khai Pháp thân, Báo thân, Hóa thân như vậy : hội nhập với Pháp thân, Báo thân, Hóa thân trong trạng thái thức ; hòa nhập với Pháp thân, Báo thân, Hóa thân trong trạng thái ngủ ; hòa nhập với Pháp thân, Báo thân, Hóa thân trong trạng thái chết ( Clear Light of Bliss, Geshe Kelsang Gyalso ) .Cuộc sống sau lúc ngồi thiền cũng là một sự tu hành. Tsongkapa nói : “ Khi đã thấy Lạc và tánh Không trong thiền định, thì trong đời sống sau thiền định, hành giả phải thấy sắc, thanh … là sự phối hợp giữa Lạc và Không, do đó suốt đời sống hàng ngày là một “ xuất thần ” liên tục ( Six Yogas of Naropa ) .Một đặc thù của Kim cương thừa là sự tích tập phước đức nhanh hơn so với Đại thừa thường thì. Như tất cả chúng ta đã biết, Phật là bậc Lưỡng Túc Tôn, hai thứ tích góp trí tuệ và phước đức đã toàn vẹn. Quá trình tích góp phước đức đã không thiếu rồi, thì có được Sắc thân Phật với 32 tướng chánh và những tướng phụ. Đây là một quy trình mà theo Kinh thừa phải tu tập lâu dài hơn nhiều kiếp. Với Kim cương thừa, sự tích lũy phước đức này hoàn toàn có thể rút ngắn lại trong một đời bằng sự quán tưởng hóa thần ( và những quán tưởng khác ). Sự thiền định này tạo ra một tựa như về Sắc thân, nơi cư trú, tài nguyên và hoạt động giải trí của một vị Phật .Một đặc thù nữa của Kim cương thừa là việc chuyển hóa những phiền não xấu đi ( tham, sân, si … ) thành Bồ đề. Đây cũng là một chủ đề của Kinh thừa, nhưng ở Kinh thừa có tính cách kim chỉ nan hơn, như nói : Phiền não tức Bồ đề, tánh của tham sân si là Bồ đề … Chúng ta hãy xem một đoạn rút ngắn lời dạy của Padmasambhava về sự chuyển hóa sợ hãi bằng những chủ đề của Đại thừa thường thì như tánh Không, như huyễn, bất nhị …“ Để cắt đứt sự chấp ngã và tin vào ma quỷ, hãy đến một nơi dễ sợ nhất cắm trại. Hãy khởi đầu với việc quy y Tam bảo, tăng trưởng Bồ đề tâm và cầu xin bổn sư. Rồi sau một hồi lâu quán tưởng Từ bi và Bồ đề tâm so với toàn bộ chúng sanh nhiều như hư không, mà trước hết là với ma quỷ của vùng ấy …Thứ hai, để cắt đứt sự chấp ngã, hãy phân biệt rằng mọi đối tượng người dùng là không thực. Khi nhận ra mọi đối tượng người dùng là không thực, mọi ý niệm đều là vọng tưởng, mọi sự đều trống không, và cái thấy biết của con bấy giờ cũng như một giấc mộng, hay một ảo giác huyễn hóa, lúc ấy hãy đi ngủ trong một trạng thái Không – vô quái ngại, trong đó rốt ráo không có gì hiện hữu …Thứ ba, để cắt đứt, hãy hiểu tánh bất nhị nhờ vào cái thấy vững chãi của quy trình tiến độ thành tựu. Dùng sự sợ hãi, sự tin vào ma quỷ để nâng cao đặc thù bất nhị. An trụ từ tốn trong trạng thái bất nhị, trong đó thân và tâm là không hai, bạn và thù là không hai, chư Thiên và ma quỷ là không hai. Tóm lại, an trụ trong trạng thái nơi đó không có bất kể hiện tượng kỳ lạ nhị nguyên nào. Nếu ma quỷ thực sự Open, hãy nhảy vào lòng ma quỷ và con sẽ đi xuyên qua nó không chướng ngại trong tánh Không bất nhị và không nền tảng. Cuối cùng, ma quỷ không có một thực thể nào .Kết quả là, khi con hiện hữu thì những ma quỷ còn hiện hữu ; khi con bình an thì những ma quỷ bình an ; khi con giải thoát thì những ma quỷ được giải thoát ; khi con được thuần hóa, những ma quỷ cũng được thuần hóa. Ma quỷ là ma quỷ của chính con, và cắt đứt nó làm cho con an bình. Thế nên, chính là một sự nâng cao, làm mạnh thêm trí huệ khi giáp mặt với một nơi chốn đáng sợ hơn là thiền định trong ba năm ” ( Advice from Lotus, Born ) .Cuối cùng, trong Kim cương thừa cũng có những chiêu thức chỉ dạy trực tiếp như Thiền tông với “ bất lập văn tự, ngoại giáo biệt truyền, trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật ”. Đó là Đại Ấn ( Mahamudra ) của phái Kargyu và Đại Toàn Thiện ( Maha-Ati ) của phái Nyingma. Đại Êẽn chính là tánh Không. Trong kinh Định Vương ( King of Concentration Sutra ), Đức Phật nói : “ Tánh của toàn bộ những pháp là Đại Ấn ”. Dùng ấn tánh Không này ấn tổng thể những pháp, kể cả tâm thức và tư tưởng, đưa tổng thể trở về tánh Không để giải thoát ” .Mức độ cao nhất của Đại Ấn là chỉ thẳng thực tại. Shamar Rinpoche nói : “ Loại Mahamudra thứ ba, Mahamudra cốt lõi thì không có gì chung với hai loại trước. Trong cách tiếp cận của Trung quán, sự tham cứu mãnh liệt thiết lập một niềm tin vững chãi trong tâm hành giả, dẫn người ấy đồng cảm Đại Ấn. Trong Mahamudra Mật thừa, anh ta dựa vào thiền định về hóa thần và cách thực hành thực tế Yoga. Nhưng ở đây không cần đến những việc đó .Vị thầy đã giác ngộ và học trò sẵn sàng chuẩn bị được giác ngộ. Nó là sự phân biệt trực tiếp về tâm bởi tâm, trực tiếp thiền định về Quả hơn là trải qua nhiều bước. Đệ tử hoàn toàn có thể nhận ra tâm mình và những biểu lộ của nó mà không dựa vào bất kể giải pháp nào ở trên, đơn thuần vì có người chỉ thẳng nó ra cho y ; lúc đó, trí tuệ thông tỏ của y nhận ra cái y được chỉ cho. Với một số ít người, sự nhận ra ấy là tức thời. Đây là chiêu thức rất sâu xa, cao hơn hết mọi thứ, được Saraha, Tilopa và Milarepa truyền thụ ” ( The Change of Expression ) .Còn Đại Toàn Thiện có nghĩa là Phật tánh vốn sẵn đủ, vốn tự toàn thiện ở mỗi tất cả chúng ta, không cần chỉnh trị, sửa sang thêm bớt, không phải tu tập, chỉ cần thấy nó ( kiến ), tham thiền về nó ( thiền định ) và sống với nó ( hạnh ). Chúng ta thấy lời dạy của Padmasambhava cho đệ tử không khác gì “ tức tâm tức Phật ” của Mã Tổ :

Hãy nghe đây, Dorje Dudjom họ Nanam!
Cái có tên là “tâm sáng tỏ của giác ngộ”
Là vốn sẵn bên trong, bổn nhiên tự hữu và không có trung tâm, cũng chẳng có chu vi
Chớ sửa chữa, chỉnh trị nó, mà ở trong trạng thái tự thông tỏ và trống sáng tự nhiên
Không thay đổi, không làm biến chất, mà an trụ giải thoát trong tánh bổn nhiên!
Ở yên như thế, tâm con người thoát khỏi động niệm
Chính tâm ấy là Phật!

Với Đại Ấn và Đại Toàn Thiện, tất cả chúng ta có thêm những phương cách để làm đa dạng và phong phú thêm Thiền tông .Qua vài điểm đại cương ở trên, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể có một cái nhìn khái quát về Kim cương thừa và cũng hiểu phần nào tại sao lúc bấy giờ Kim cương thừa là tông phái có ảnh hưởng tác động lớn trong việc xâm nhập của Phật giáo vào Tây phương. Kim cương thừa cũng là một tông phái ít bị đổi khác so với Phật giáo Ấn Độ, cho nên vì thế còn mang những tinh túy của Phật giáo Ấn Độ .Theo : phathoc.net