Cảnh báo chiêu trò lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại, mạng xã hội – Báo Công an Nhân dân điện tử

Các chiêu trò lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại và mạng xã hội Facebook tái diễn ngày càng nhiều và rất nhiều người đã “mắc bẫy”, mặc dù đây là chiêu lừa đảo không mới nhưng nhiều người vẫn nhẹ dạ, cả tin, trở thành nạn nhân và phải gánh trên vai những khoản nợ không biết đến bao giờ mới trả hết.

3 chiêu thức lừa đảo phổ biến

Theo số liệu từ Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng ( CT&BVNTD ), tính đến tháng 6 năm 2021, Tổng đài Tư vấn, tương hỗ người tiêu dùng ( NTD ) 1800.6838 của Cục CT&BVNTD đã nhận được hàng trăm cuộc gọi tư vấn, hướng dẫn, tương hỗ những vấn đề tương quan đến những chương trình trúng thưởng của những doanh nghiệp, những kênh quảng cáo trên truyền hình hoặc nhận được những tin nhắn trúng thưởng qua messenger của Facebook, …
Hầu hết NTD đều có tâm ý chung là hoang mang lo lắng, lo ngại vì tin và làm theo hướng dẫn của những đối tượng người dùng lạ khiến họ đã mất từ vài triệu đến hàng trăm triệu nhưng không nhận được bất kỳ phần thưởng hoặc quà khuyến mại nào. “ Đây là những chiêu trò lừa đảo không mới, tuy nhiên nhiều NTD vẫn nhẹ dạ, cả tin trở thành nạn nhân và phải gánh trên vai những khoản nợ không biết đến khi nào mới trả hết ”, đại diện thay mặt Cục CT&BVNTD cho hay .
Từ những phản ánh của NTD Cục CT&BVNTD đã liệt kê ra 3 chiêu thức lừa đảo phổ cập như : Thứ nhất, gọi điện thông báo trúng thưởng : Hình thức rất thông dụng của chiêu thức này là NTD nhận được cuộc gọi của đối tượng người dùng lạ, tự xưng là nhân viên cấp dưới của Công ty X nào đó thông tin trúng thưởng. Để tạo lòng tin cho NTD, khi gọi điện đến, những đối tượng người tiêu dùng đều tự xưng là người của cơ quan chức năng có uy tín hoặc chương trình đã được Bộ Công Thương cấp phép, thậm chí còn cung ứng không thiếu tên công ty, địa chỉ, số điện thoại hotline, số zalo, …
Đối với hình thức này, NTD thường không tìm hiểu và khám phá, kiểm chứng mà liên hệ ngay số điện thoại đã được đối tượng người tiêu dùng lạ phân phối và làm theo hướng dẫn. Cũng có những NTD tìm hiểu và khám phá thông tin nói trên bằng công cụ google, dù không tra được hiệu quả rõ ràng nhưng vẫn mù quáng triển khai theo nhu yếu của đối tượng người dùng lạ. Vì số tiền hoặc món hàng trúng thưởng có giá trị lớn nên khi đối tượng người tiêu dùng lạ nhu yếu NTD phải đóng vài triệu làm tiền cọc để nhận thưởng, thậm chí còn còn hứa hẹn khi trả thưởng sẽ trả lại số tiền cọc đó, NTD đã ngay lập tức mắc bẫy và nhanh gọn chuyển tiền .
Thứ hai, mời chào mua hàng để liên tục nhận mã trúng thưởng : Hình thức này, sau khi được thông tin trúng thưởng, ngoài hình thức chuyển tiền thuế, đối tượng người dùng lừa đảo còn đưa thêm chiêu trò dụ dỗ NTD mua thêm loại sản phẩm để nhận thêm mã quay thưởng với lời hứa hẹn càng mua nhiều mã, càng trúng thưởng nhiều, số tiền trúng thưởng càng lớn. NTD cũng không tìm hiểu và khám phá, xác định thông tin, liên tục đặt mua những loại sản phẩm với trị giá cao từ vài triệu đến hơn chục triệu với mong ước trúng được nhiều phần thưởng .
Điển hình là trường hợp của người tiêu dùng N.T.H ở Gia Lai vào tháng 5-2021, sau khi nhận thông tin trúng thưởng qua điện thoại của đối tượng người tiêu dùng tự xưng là đại diện thay mặt của 1 Công ty có trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh, trị giá phần thưởng là 35 triệu đồng nếu nhận loại sản phẩm hoặc quy đổi sang tiền mặt là 30 triệu đồng và để nhận được phần thưởng anh H phải mua 1 loại sản phẩm coi như là nộp thuế. Anh H đã xác nhận nhận trả thưởng bằng tiền mặt và chấp thuận đồng ý mua loại sản phẩm để nhận mã trúng thưởng .
Tuy nhiên trong 4 lần được mời chào mua loại sản phẩm, tổng giá trị hàng đã lên đến 16,3 triệu đồng, anh H vẫn không nhận được tiền thưởng. Đến lần thứ 5, thứ 6, anh H liên tục được mời chào mua mẫu sản phẩm nhưng hỏi đến tiền thưởng thì đối tượng người dùng lừa đảo chỉ vấn đáp vòng vo và thông tin anh H chưa đủ điều kiện kèm theo để nhận tiền thưởng .
Người tiêu dùng T.T.P ở Tỉnh Thái Bình cũng phản ánh đến Tổng đài 1800.6838 trường hợp của mình, đối tượng người dùng lừa đảo có hẳn ekip, với nhiều vai diễn khác nhau để tạo lòng tin như quản trị, trưởng phòng, đội trưởng đội chuyển hàng, rồi đối tác chiến lược phối hợp với họ là những Siêu thị Điện máy như Nguyễn Kim, Điện máy xanh, Điện máy Chợ lớn chuẩn bị sẵn sàng tương hỗ mua lại loại sản phẩm nếu người tiêu dùng gặp thực trạng khó khăn vất vả với điều kiện kèm theo mẫu sản phẩm còn vừa đủ sách vở, hóa đơn, phiếu bh .
Để tạo thêm lòng tin với anh P., đối tượng người dùng lạ đã cung ứng thông tin chi tiết cụ thể như họ tên mình, tên công ty, địa chỉ, số điện thoại, mã số thuế của doanh nghiệp, thậm chí còn đọc rõ ràng tên, tuổi địa chỉ cũng như những nơi và những loại sản phẩm anh P. đã mua trước đây. Tuy nhiên sau khi đã chuyển tiền nhiều lần và nhận phần thưởng theo đúng thông tin với lời hứa hẹn sẽ được hoàn trả những khoản tiền này thì anh P. đã ko thể liên hệ được với họ .
Theo Cục CT&BVNTD, ở hình thức này, nhiều NTD hoàn toàn có thể biết mình bị lừa nhưng vẫn cố theo đuổi hoặc chờ đón, thậm chí còn vẫn tin và kỳ vọng một ngày nào đó mình sẽ nhận được phần thưởng giá trị lớn theo như hứa hẹn của đối tượng người dùng lạ. Đến khi không còn niềm tin nữa thì cũng không có cách nào liên hệ lại với họ .
Thứ ba, gửi tin nhắn trúng thưởng qua Facebook : NTD nhận được thông tin trúng thưởng qua tin nhắn messenger của Facebook với nội dung : “ Xin chúc mừng thông tin tài khoản messenger … đã như mong muốn nhận được giải nhất / giải đặc biệt quan trọng từ sự kiện Tuần lễ tri ân người mua, … Trao Giải là 1 xe máy SHi, 100 – 200 triệu đồng tiền mặt và nhiều phần quà giá trị khác … ” nhằm mục đích tạo niềm tin cho người nhận, trong tin nhắn còn thông tin đây là tin nhắn đúng chuẩn được xác nhận từ mạng lưới hệ thống và đề xuất người nhận không phân phối mã trúng thưởng cho bất kể ai .

Để nhận được giải thưởng như thông báo thì người nhận cần làm hồ sơ theo hướng dẫn trong đó bao gồm đầy đủ thông tin của người nhận để hoàn tất thủ tục nhận giải thưởng. Nhiều NTD khá cảnh giác nên cũng thử liên hệ với số điện thoại được cung cấp trên tin nhắn, nhưng sau khi nghe xong cuộc gọi lại hoàn toàn tin tưởng và thực hiện theo hướng dẫn, làm thủ tục chuyển tiền cho đối tượng lạ. Tuy nhiên sau khi chuyển tiền xong thì NTD sẽ không thể nào liên hệ được với số điện thoại này nữa và tài khoản thông báo trúng thưởng kia cũng chặn luôn facebook của NTD.

Trong rất nhiều cuộc gọi đến Tổng đài 1800.6838 có 1 cuộc gọi gần như kêu cứu của người tiêu dùng N.T.V ở Long An. Sau khi nhận được thông tin trúng thưởng trong tin nhắn messenger, chị V đã làm theo hướng dẫn mà không hề hoài nghi và xác định vì khi nhận được thông tin chị đã gọi lại tổng đài của messenger, có người nhấc máy và tự xưng là Phó Giám đốc bộ phận CSKH của Facebook Nước Ta, không chỉ có vậy còn phân phối cho chị cả số di động để phòng khi tổng đài bận. Tin tưởng tuyệt đối và làm theo hướng dẫn về thủ tục, hồ sơ nhận thưởng, chị V đã nộp một khoản “ thuế nhà nước ” cho bên họ là 3 triệu đồng, sau đó là rất nhiều lần nộp tiền để làm thuế trước bạ nhận xe máy, tiền thuế thu nhập cá thể cùng rất nhiều ngân sách khác, …
Điều đáng nói là toàn bộ số tiền chị V nộp đều là tiền giấu chồng đi vay mượn khắp nơi với kỳ vọng khi nhận được 200 triệu đồng tiền thưởng sẽ trả nợ. Khi số tiền đã nộp lên đến hơn 100 triệu đồng thì chị V không hề liên lạc được với số điện thoại tổng đài cũng như di động của vị phó giám đốc kia nữa .
Trường hợp của chị V chỉ là một trong rất nhiều trường hợp người tiêu dùng sau khi bị lừa nộp một khoản tiền nhất định thì không hề liên hệ với tổng đài của Facebook nữa. Chị V đã gọi đến Tổng đài 1800.6838 trong thực trạng lo ngại, hoảng sợ, không biết bấu víu vào đâu, sợ hãi vì không biết lấy đâu ra tiền trả nợ .

Người tiêu dùng nên tự bảo vệ thông tin và cẩn trọng khi đi “chợ mạng”. (Ảnh minh hoạ Internet).

Người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác

Nhằm tránh sa bẫy của những đối tượng người tiêu dùng lừa đảo, Cục CT&BVNTD khuyến nghị NTD cần chú ý quan tâm những nội dung : Tuyệt đối không phân phối thông tin cá thể cho người lạ. Nâng cao cẩn trọng với những cuộc gọi từ người lạ, cẩn trọng với những thông tin mà đối tượng người tiêu dùng lạ phân phối. Trường hợp thiết yếu nhu yếu đối tượng người dùng đó phân phối khá đầy đủ thông tin về họ tên, chức vụ, đơn vị chức năng công tác làm việc, địa chỉ, số điện thoại ( so với đối tượng người dùng là cá thể ) ; tên Công ty, địa chỉ đơn cử, số điện thoại, mã số thuế, giấy phép ĐK kinh doanh thương mại ( so với đối tượng người dùng là doanh nghiệp ). Sau đó NTD cần tìm hiểu và khám phá và xác định thông tin của đối tượng người tiêu dùng đó trải qua những nguồn thông tin khác .
Tất cả những chương trình khuyến mại, trao thưởng phải được ĐK và cấp phép tại những cơ quan chức năng có thẩm quyền như Sở Công Thương địa phương hoặc Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương ( đặc biệt quan trọng là những chương trình có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên ). Nếu cần xác định thông tin, NTD hoàn toàn có thể liên hệ với những cơ quan này để được giải đáp và tương hỗ kịp thời .
Đại diện Cục CT&BVNTD cho biết, bất kể là trúng thưởng trong một chương trình nào đó thì NTD cũng phải là người ĐK tham gia những chương trình quay thưởng / bốc thăm trúng thưởng đó. Không có việc doanh nghiệp tự lựa chọn người mua rồi quay thưởng và trao thưởng khi không có thông tin trước cho NTD. Đặc biệt, rất ít trường hợp những doanh nghiệp lớn công bố trúng thưởng trải qua hình thức gửi tin nhắn trên Facebook .
Trong trường hợp hoài nghi đối tượng người dùng có tín hiệu lừa đảo, NTD cần cẩn trọng, khôn khéo nhu yếu đối tượng người dùng cung ứng thêm thông tin, sau đó làm đơn trình báo ngay cho cơ quan Công an để được tương hỗ kịp thời. NTD cũng nên tiếp tục cập nhập thông tin thời sự để không bị sa bẫy của những đối tượng người tiêu dùng lừa đảo này. NTD cũng hoàn toàn có thể liên hệ đến Tổng đài Tư vấn, tương hỗ NTD 1800.6838 của Cục CT&BVNTD, Bộ Công Thương để được tư vấn, tương hỗ và hướng dẫn kịp thời .

Lừa đảo qua sàn thương mại điện tử, trực tuyến

Ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục cạnh tranh đối đầu và bảo vệ người tiêu dùng ( CT&BVNTD – Bộ Công Thương ) cho biết, mạng lưới hệ thống tiếp đón, xử lý nhu yếu, yêu cầu, khiếu nại của NTD của Cục thời hạn qua đã nhận được rất nhiều cuộc gọi, đơn thư phản ánh về việc bị một số ít đối tượng người tiêu dùng lừa gạt NTD khi thực thi thanh toán giao dịch shopping trên những quầy bán hàng thương mại điện tử ( TMĐT ) .
Đơn cử như trường hợp của anh N.H.T.A, cư trú tại TP Hồ Chí Minh đặt mua 1 đôi giày trên quầy bán hàng của một sàn TMĐT với giá 689.000 đồng vào tháng 6/2021. Khi đơn hàng đã đặt chưa được giao cho anh, có 1 đơn vị chức năng khác tận dụng thông tin cá thể của anh để giao cho anh đơn hàng với đúng địa chỉ, đúng tên người nhận và cùng giá trị .

Anh N.H.T.A đã không biết việc này và tin tưởng rằng, đây là đơn hàng của mình, nên đã nhận hàng và thanh toán tiền. Khi bóc kiện hàng ra, anh N.H.T.A phát hiện đôi giày không đúng với quy cách, chất lượng mà anh đã đặt. Ngay lập tức anh N.H.T.N đã liên hệ với bên giao hàng để trả lại thì không được đồng ý, đồng thời khi liên hệ với gian hàng thì bị chặn số. Anh đã phản ánh với sàn TMĐT và kiểm tra tiến độ đơn hàng của mình thì thấy đơn hàng đã bị hủy.

Một vấn đề tựa như của anh N.V.T cư trú tại Vĩnh Long. Anh N.V.T đã đặt mua hàng của 1 shop trên sàn TMĐT vào tháng 10/2020. Sau khi nhận hàng và trả tiền, Anh N.V.T phát hiện thấy mẫu sản phẩm giao không đúng với đơn hàng mà anh đã đặt. Ngay lập tức anh đã kiểm tra quy trình tiến độ đơn hàng của mình trên sàn TMĐT thì thấy đơn hàng vẫn đang trong thực trạng đóng gói, chờ chuyển đi. Như vậy, thông tin cá thể, thông tin về đơn hàng của anh N.V.T đã bị đối tượng người dùng nào đó tích lũy và sử dụng cho mục tiêu lừa đảo, chiếm đoạt gia tài .
Để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ NTD tránh việc quyền hạn NTD của mình bị xâm phạm, Cục CT&BVNTD khuyến nghị NTD không san sẻ, bật mý những thông tin cá thể, những thông tin về đơn hàng của mình cho những đối tượng người tiêu dùng không có tương quan, hoặc đối tượng người tiêu dùng hoàn toàn có thể tận dụng thông tin này để lừa đảo, xâm hại NTD. Trước khi triển khai thanh toán giao dịch, NTD cần xác định, tìm hiểu và khám phá kỹ thông tin của đơn vị chức năng bán hàng ; hoàn toàn có thể trải qua những công cụ tìm hiểu và khám phá, những review nhìn nhận về shop và loại sản phẩm … để tăng mức độ hiểu biết, tương hỗ cho quyết định hành động đặt hàng của mình .
Bên cạnh đó, NTD nên lựa chọn thanh toán giao dịch mua sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ trên những sàn TMĐT có uy tín, đặc biệt quan trọng là những sàn TMĐT đã được Bộ Công Thương, cơ quan có thẩm quyền cấp ghi nhận, được cho phép hoạt động giải trí .