Sống chung với người bệnh tâm thần sao cho an toàn?

Thời gian gần đây, ở 1 số ít địa phương xảy ra nhiều vụ người có tín hiệu tinh thần giật mình tiến công, gây thương vong cho những người xung quanh .
Pháp Luật Thành Phố Hồ Chí Minh đã trao đổi với BS Giang Ngọc Thụy Vy, Trưởng Khoa tâm ý y học BV Tâm thần TP Hồ Chí Minh, xoay quanh câu truyện này. BS Giang Ngọc Thụy Vy đã đưa ra một số ít quan tâm khi chung sống với người tinh thần trong hội đồng .

Sống chung với người bệnh tâm thần sao cho an toàn? ảnh 1

Cách nhận biết ngườimắc bệnh tâm thần

. Phóng viên: Làm thế nào để nhận biết một người có dấu hiệu bệnh tâm thần sống trong cộng đồng?

Sống chung với người bệnh tâm thần sao cho an toàn? ảnh 2

+ BS Giang Ngọc Thụy Vy (ảnh): Người bệnh tâm thần là những người có những rối loạn về thần kinh. Rối loạn thần kinh có nhiều nguyên nhân nhưng nó không phải là do con virus hay một khối u nào đó gây ra mà đây là bệnh có những biểu hiện rối loạn về mặt nhận thức, hành vi, cảm xúc.

Người bệnh tinh thần là người hay lo âu quá mức, buồn chán lê dài trong hai tuần, họ buồn đến mức không muốn tham gia bất kể hoạt động giải trí nào, giảm tiếp xúc với người khác, kể cả người thân trong gia đình của mình .
Người có yếu tố tinh thần thường sợ hãi một yếu tố nào đó quá mức như sợ trò chuyện với người khác, sợ đến những nơi công cộng, … Bên cạnh đó, người bệnh có những yếu tố về cách nhận thức hay tâm lý như bi quan, cảm thấy tội lỗi hoặc có những người quá tự cao so với thực tiễn. Có người luôn có ý nghĩ có ai đó đang hại mình, đang bị theo dõi và không ai lý giải được vì họ tin vào tâm lý của mình nhiều hơn .
Ngoài ra, có những người lại có những hành vi ra bên ngoài rõ luôn, họ có những biến hóa, rất thuận tiện bị kích động, hô hoán và không trấn áp được hành vi của mình .

Người bệnh càng bị tẩy chay, bị đối xử không tốt thì tâm ý của họ càng trở nên không ổn định, càng gây nguy hại trong hội đồng .

Không được kỳ thị người bệnh tâm thần

. Đối với những người hàng xóm, người sống xung quanh khi tiếp xúc với người bệnh tinh thần thì cần chú ý quan tâm điều gì, để tránh rơi vào thực trạng bị người bệnh tiến công ?
+ Hầu hết người bệnh tinh thần gần giống như người thông thường và chỉ 1 số ít trường hợp đặc biệt quan trọng thì người bệnh mới có bộc lộ ra ngoài có những thái độ, hành vi, lời nói hơi khác thường .
Để được bảo đảm an toàn khi tiếp xúc với họ, thứ nhất tất cả chúng ta phải cho người bệnh được bảo đảm an toàn. Chúng ta phải cư xử với họ nhưng những người thông thường. Thông thường, những người xung quanh sống gần người bệnh hay tẩy chay người bệnh. Chính vì sự tẩy chay ấy mà khiến cho người bệnh dễ nổi nóng, dễ có những phản ứng với tất cả chúng ta hơn .

Thường thì nhiều người nghĩ người bệnh tâm thần có những hành động tấn công người khác nhưng theo nghiên cứu khoa học trên thế giới thì người bệnh tâm thần bị bạo lực nhiều hơn. Người bệnh càng bị kỳ thị, bị đối xử không tốt thì tâm lý của họ càng trở nên bất ổn, càng gây nguy hiểm trong cộng đồng.

Chính do đó, những người sống gần xung quanh nên có cách nhìn thoáng hơn, cởi mở hơn với người bệnh. Bệnh tâm thần là một căn bệnh cũng cần được điều trị như những bệnh lý khác, họ vẫn cần được tôn trọng, nhẹ nhàng. Đây là cách bắt đầu tương thích nhất để không bị tiến công .
Bên cạnh đó, khi gặp những người bệnh có xu thế đấm đá bạo lực, hô hào, đây là bệnh lý nặng nên tất cả chúng ta nên tự bảo vệ mình, đừng cố chống so với họ .
. Người thân cần ứng xử như thế nào so với người nhà mắc bệnh tâm thần ?
+ Vai trò của người nhà của người bệnh cực kỳ quan trọng, họ là người sẽ thấy những yếu tố về sức khỏe thể chất tinh thần. Người nhà nên hiểu người thân trong gia đình của mình để có sự lắng nghe, tôn trọng và có cách chăm nom, trấn an. Khi người bệnh nói thì đừng hấp tấp vội vàng chỉ trích và đổ thừa mà hãy động viên họ. Đối với hội đồng, cũng cần sự tôn trọng so với người bệnh .
Lưu ý rằng người bệnh cần được chẩn đoán và điều trị sớm. Trong quy trình điều trị thì người bệnh không nên tự ý bỏ thuốc và nên có những trao đổi với bác sĩ để việc điều trị có hiệu suất cao hơn. •

Trách nhiệm khi người bệnh tâm thần gây thương tích
người khác

Theo khoản 1 Điều 22 BLDS năm ngoái, khi một người do bị bệnh tâm thần, không làm chủ được hành vi thì theo nhu yếu của người có quyền, quyền lợi tương quan hoặc của cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan, TANDTC ra quyết định hành động công bố người này là người mất năng lượng hành vi dân sự trên cơ sở Kết luận giám định pháp y tinh thần .
Khi không còn địa thế căn cứ công bố một người mất năng lượng hành vi dân sự thì theo nhu yếu của chính người đó hoặc của người có quyền, quyền lợi tương quan hoặc của cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan, tòa án nhân dân ra quyết định hành động hủy bỏ quyết định hành động công bố mất năng lượng hành vi dân sự .
Về năng lượng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người tinh thần, khoản 3 Điều 586 BLDS 2015 lao lý : Người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng gia tài của người được giám hộ để bồi thường. Nếu người được giám hộ không có gia tài hoặc không đủ gia tài để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng gia tài của mình. Nếu người giám hộ chứng tỏ được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy gia tài của mình để bồi thường .

Như vậy, theo các quy định trên, khi người mất năng lực hành vi dân sự gây thiệt hại thì người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại (trừ trường hợp người giám hộ không có lỗi).

Hai bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực thi một việc làm, phương pháp bồi thường một lần hoặc nhiều lần theo lao lý tại khoản 1 Điều 585 BLDS năm ngoái .
Về nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự, người triển khai hành vi nguy hại cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần thì không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ( địa thế căn cứ Điều 21 BLHS ) .

Luật sư TRẦN CAO ĐẠI KỲ QUÂN, Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai