Nhu cầu dinh dưỡng của cây cà phê và cách sử dụng phân bón cho cây cà phê hiệu quả
Mục lục
1. NHU CẦU DINH DƯỠNG CỦA CÂY CÀ PHÊ
Cũng như những cây xanh khác, ngoài những chất dinh dưỡng đa lượng ( N, P, K ) cây cà phê còn cần bổ trợ thêm những chất dinh dưỡng trung lượng khác như Canxi ( Ca ), Magie ( Mg ), Lưu Huỳnh ( S ), những chất vi lượng như Đồng ( Cu ), Kẽm ( Zn ), Bo ( B ), Mangan ( Mn ), Molipden ( Mo ), Sắt ( Fe ), Clo ( Cl ) v.v.. Dinh dưỡng đa, trung, vi lượng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động giải trí sinh lý cây cà phê. Khi cung ứng rất đầy đủ và cân đối những chất dinh dưỡng thiết yếu giúp cây sinh trưởng và tăng trưởng khỏe mạnh ( cây ra hoa, đậu quả và cho hiệu suất cao ). Ngược lại khi không phân phối vừa đủ và cân đối dinh dưỡng thiết yếu cho cây thì cây sẽ sinh trưởng, tăng trưởng hạn chế và hiệu suất thu hoạch sẽ không cao .
1.1. NHU CẦU CỦA CÁC YẾU TỐ DINH DƯỠNG ĐA LƯỢNG ĐỐI VỚI CÂY CÀ PHÊ
1.1.1. Nhu cầu của dinh dưỡng đạm (N) đối với cây cà phê
– Cho đến nay N được xem là nguyên tố quan trọng nhất so với cà phê non và cả những cây đang cho thu hoạch. Cây cà phê cần nhiều đạm nhất vào mùa mưa là lúc quy trình tăng trưởng và cũng là mùa tạo cành, lá mới dự trữ cho năm sau .
– Hàm lượng N trong cây cà phê dịch chuyển từ 1,5 – 2,0 % khối lượng khô ( trung bình cho thân, cành, lá ). Chỉ tính trong lá thì hàm lượng này dịch chuyển từ 2,2 – 3,5 %, trong hạt chứa từ 3,5 – 4,5 %. Lượng đạm cà phê cần cho quy trình thâm canh từ 300 – 350 N / ha .
– Đạm ( N ) được cây lấy từ đất ở dạng NH4 + và NO3 -, sau đó phối hợp với những hợp chất mà cây đồng nhất được nhờ nguồn năng lượng của ánh sáng mặt trời để tạo thành những amino acid và protein. Đạm là động lực cho quy trình sinh trưởng của cà phê gồm có cả quy trình hình thành hiệu suất, tham gia cấu thành hiệu suất từ 32,6 – 49,4 % .
– Cung cấp không thiếu và cân đối lượng đạm mà cây cần giúp cho việc hút những chất khác tốt hơn, đặc biệt quan trọng là kali .
Hình ảnh: cây cà phê bị thiếu đạm
– Thiếu đạm cây sinh trưởng kém, mất cân đối. Cà phê không có cây che bóng thì toàn cây lá có màu vàng, size lá và chồi bị nhỏ hơn thông thường. Cây cà phê có cây che bóng chỉ có lá già bị vàng. Trường hợp thiếu đạm trầm trọng thì toàn cây bị vàng. Cây cà phê bị thiếu đạm được phát hiện bằng mắt thì hàm lượng đạm trong lá từ 1,3 – 1,8 % .
– Thừa đam : lá mỏng dính mềm, quang hợp hạn chế, sức đề kháng yếu dễ bị sâu bệnh tiến công .
1.1.2. Nhu cầu của dinh dưỡng lân (P) đối cây cà phê
– Hàm lượng lân trong lá, thân, cành biến thiên từ 0,07 – 0,15 % P2O5, trong hạt chứa 0,35 – 0,50 % P2O5 khối lượng khô .
– Lân có vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng mạng lưới hệ thống rễ cà phê, đặc biệt quan trọng là tiến trình cà phê còn nhỏ. Lân giúp cho quy trình thụ phấn thụ tinh thuận tiện và hình thành quả tốt hơn, giúp cây dự trữ tinh bột, cùng với kali làm tăng năng lực chống chịu của cây .
Hình ảnh: cây cà phê bị thiếu lân
– Lân chỉ tham gia cấu thành hiệu suất từ 7,8 – 8,6 %. Thiếu lân thường Open ở lá già và ở những cành sai quả. Lúc đầu lá có màu vàng sáng, sau đó chuyển sang đỏ thẩm hoặc nâu đỏ pha tím, đôi lúc có màu huyết dụ. Đầu tiên lá biến màu ở một phần ( thường ở ngọn lá ), ở đầu cuối cả lá biến màu và rụng. Cây cà phê có triệu chứng thiếu lân khi hàm lượng P2O5 trong lá từ 0,05 – 0,08 % .
– Đất bazan vùng Tây Nguyên thường thiếu lân dễ tiêu, bón lân với tỷ suất thích hợp ( 3-2 – 3 theo thứ tự N, P2O5, K2O ) với lượng dinh dưỡng lân từ 200 – 250 kg P2O5 / ha cây sinh trưởng tốt cho hiệu suất cao và không thay đổi .
– Lưu ý : Bón phân lân quá nhiều làm cho hiệu suất cà phê không tăng, có khi ngược lại vì lân sẽ ngưng trệ việc hút kẽm ( Zn ) của cà phê và gây đối kháng với kali trong đất, trong cây trải qua hàm lượng Ca, Mg chứa trong phân với một lượng cao đáng kể .
1.1.3. Nhu cầu của dinh dưỡng Kali (K) đối cây cà phê
– Hàm lượng kali chứa trong cây theo nghiên cứu và phân tích của Viện KHKTNLN Tây Nguyên dịch chuyển từ 1,1 – 1,6 % K2O, trong hạt từ 3,0 – 3,7 % K2O. Kali tham gia vào hoạt tính của hơn 60 enzim, giúp hình thành và luân chuyển hydrat cacbon, tham gia trong quy trình tổng hợp protein và những hợp chất hữu cơ trong cây .
– Kali làm tăng năng lực hút nước của cây, giúp cây tăng được năng lực chịu hạn, chịu rét và chịu mặn. Bón khá đầy đủ kali giúp cây hút những chất dinh dưỡng khác tốt hơn. Kali có công dụng làm giảm tỷ suất rụng quả, tăng khối lượng quả và khối lượng nhân, do vậy làm tăng được giá trị thương phẩm, đồng thời cũng làm cho cây ít bị nhiễm sâu bệnh hơn do cây sinh trưởng khỏe hơn. Kali tham gia cấu thành hiệu suất từ 27,4 – 44,7 % .
Hình ảnh: cây cà phê thiếu kali
– Thiếu kali thường biểu lộ ở những lá già, trên cành mang nhiều quả. Các vệt màu nâu thường Open ở rìa mép lá, rồi lan dần vào giữa phiến lá, ở đầu cuối thì lá. Thời kỳ cây cà phê mang quả nếu thiếu thì quả rụng nhiều, vỏ quả có màu xám nâu, khi chín quả có màu vàng đỏ nâu, khô và không mọng nước, màu không tươi, nhân nhỏ hơn thông thường. Cây bị thiếu kali thì hàm lượng K2O trong lá xê dịch từ 0,9 – 1,3 %. Theo điều tra và nghiên cứu với mức bón 350 – 400 kg K2O / HA sẽ làm không thay đổi hiệu suất cà phê từ 3 – 4 tấn nhân / ha .
– Khi cây còn nhỏ cây cà phê cần lượng dinh dưỡng kali tương đối nhỏ. Khi bước vào thời kỳ kinh doanh thương mại đặc biệt quan trọng những vườn cà phê cao sản, trong thời kỳ tăng trưởng quả cho đến khi quả thành thục và chín thì nhu cầu dinh dưỡng kali tăng dần .
1.2. NHU CẦU CỦA CÁC YẾU TỐ DINH DƯỠNG TRUNG LƯỢNG ĐỐI VỚI CÂY CÀ PHÊ
1.2.1. Nhu cầu của dinh dưỡng trung lượng S đối với cây cà phê
– Theo nghiên cứu và phân tích, trong lá cà phê thành phần lưu huỳnh ( S ) chiếm tỷ suất cao hơn cả lân. Hàm lượng S trong lá cà phê dịch chuyển từ 0,09 – 0,15 %, trong hạt từ 0,12 – 0,16 % .
– Lưu huỳnh tham gia tạo thành cloruaphyl là thành phần quan trọng của diệp lục đóng vai trò to lớn trong việc tổng hợp những hợp chất hữu cơ nhờ nguồn năng lượng của ánh sáng mặt trời. Lưu huỳnh tham gia tổng hợp 3 acid amin tạo thành protein, hoạt hóa men, tổng hợp vitamin …. đặc biệt quan trọng nó tham gia trong việc cấu trúc những hợp chất thơm cho hạt cà phê, tăng cường tính chịu hạn và chịu nhiệt của cà phê .
– Thiếu lưu huỳnh thường biểu lộ ở những lá non trên ngọn. Lá có màu vàng hoặc trắng, bị nặng lá hoàn toàn có thể hơi nhỏ so với thông thường. Cần phân biệt được với trường hợp cà phê thiếu đạm là lá già bị vàng hoặc lá bị vàng trên toàn cây. Hiện tượng thiếu lưu huỳnh thường hay Open ở vườn cà phê thiết kế cơ bản vào thời kỳ cuối mùa khô đầu mùa mưa. Lá cà phê bị thiếu lưu huỳnh có hàm lượng S trong lá từ 0,06 – 0,09 % .
1.2.2. Nhu cầu của dinh dưỡng trung lượng Caxi (Ca) đối với cây cà phê
– Hàm lượng Ca trong lá cà phê xê dịch từ 0,5 – 1,2 %, trong hạt từ 0,4 – 0,7 % ( tính theo khối lượng khô ) .
– Canxi tham gia hầu hết vào cấu trúc tế bào, làm tăng tính chịu độc nhôm và mangan của cây. Hiện tượng thiếu canxi so với cà phê thường hiếm thấy trên đồng ruộng .
– Tuy nhiên khi thiếu lá non bị vàng từ rìa lá lan dần vào giữa phiến lá. Lá có màu xanh tối dọc hai bên gân chính của lá, có khi màu xanh này rất nhạt. Khi bị nặng, lá già cũng có triệu chứng như trên. Lá cà phê bị thiếu canxi có hàm lượng Ca trong lá từ 0,4 – 0,7 % .
1.2.3. Nhu cầu của dinh dưỡng trung lượng Mg đối với cây cà phê
– Hàm lượng Mg trong lá dịch chuyển từ 0,3 – 0,5 %, trong hạt từ 0,2 – 0,35 % .
– Magiê là thành phần chính trong diệp lục, là nhà máy sản xuất hấp thu nguồn năng lượng mặt trời để tổng hợp chất hữu cơ trải qua quy trình quang hợp. Magiê cũng tham gia vào những phản ứng enzim tương quan đến sự chuyển hóa nguồn năng lượng của cây .
Hình ảnh: cây cà phê thiếu dinh dưỡng kali (K) và Magie (Mg)
– Triệu chứng thiếu Magiê được phát hiện trên cây cà phê ở lá già, màu vàng mở màn từ gân chính, sau lan rộng dần ra rìa lá. Dọc theo gân chính và gân phụ còn lại những vệt xanh thẫm tạo nên dạng hình xương cá có màu xanh trên nền vàng. Sau đó lá chuyển sang màu vàng sẫm hoặc nâu rồi rụng. Khi thiếu Mg hàm lượng Mg trong lá dịch chuyển trong khoảng chừng 0,15 – 0,25 % .
1.3. NHU CẦU CỦA CÁC YẾU TỐ DINH DƯƠNG VI LƯỢNG ĐỐI VỚI CÂY CÀ PHÊ
1.3.1. Nhu cầu của dinh dưỡng vi lượng kẽm (Zn) đối với cây cà phê
– Hàm lượng kẽm trong lá cà phê biến thiên từ 10 – 15 ppm ( phần triệu ). Trong 1 tấn hạt có chứa khoảng chừng 10 – 15 gam .
– Kẽm ( Zn ) làm tăng tính chịu hạn, chịu nóng, thôi thúc việc sử dụng và chuyển hóa đạm, lân trong cây. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quy trình phân hóa mầm hoa, thụ phấn, thụ tinh và hình thành quả. Đất có thành phần cơ giới nhẹ hiện tượng kỳ lạ thiếu kẽm khá phổ cập và gây tai hại nghiêm trọng .
– Triệu chứng thiếu kẽm thể hiện đầu tiên ở trên ngọn hoặc các lá non ở đầu cành. Lá nhỏ hơn bình thường, rìa lá bị cong cả hai bên và có dạng hình mũi mác, lá có màu xanh vàng nhạt, đốt bị ngắn lại, nên người ta thường gọi là bệnh rụt cổ. Hiện tượng thiếu kẽm thường xuất hiện vào các tháng 7, 8, 9 có khi rải rác quanh năm. Những năm mưa nhiều thì tỷ lệ cây bị thiếu kẽm cao hơn và ngay trên cùng một cây cà phê không phải toàn bộ cành lá đều bị, điều này có liên quan đến các quá trình sinh lý, sinh hóa xảy ra trong cây. Thiếu kẽm cây cà phê không phân hóa được mầm hoa, hạn chế khả năng thụ phấn của hoa, tỷ lệ rụng quả rất cao, có khi lên đến 70 – 90%.
Xem thêm: Cách tăng đề kháng giúp trẻ lớn nhanh
1.3.2. Nhu cầu của dinh dưỡng vi lượng Bo đối với cây cà phê
– Hàm lượng Bo trong lá từ 30 – 50 ppm, trong 1 tấn hạt chứa từ 10 – 16 gam. Bo có vai trò trong việc tăng số đốt, số cành dự trữ, tăng số mầm hoa. Bo cũng có tính năng kích thích sự nẩy mầm của hạt phấn, sự tăng trưởng của túi phấn, giúp cho quy trình hình thành quả xảy ra thuận tiện .
– Hiện tượng thiếu Bo thường xảy ra trên đất xám có thành phần cơ giới nhẹ. Khi bị thiếu Bo lá cà phê bị nhỏ lại và ngắn hơn, rìa lá không thông thường, những chồi ngọn hay bị khô, những cành ngang hay bị chết. Hiện tượng cành thứ cấp mọc thành chùm có dạng hình rẽ quạt. Lá có màu xanh ô liu hay xanh vàng nhạt ở nửa cuối lá. Cây bị thiếu Bo thì hàm lượng Bo trong lá khoảng chừng 15 – 25 ppm .
1.3.3. Nhu cầu của dinh dưỡng vi lượng Fe đối với cây cà phê
– Hàm lượng Fe trong lá từ 50 – 75 ppm, trong 1 tấn nhân từ 40 – 80 gam .
– Sắt không có vai trò rõ ràng so với sinh trưởng và tăng trưởng của cà phê. Sắt chỉ làm cho màu hạt cà phê đẹp hơn. Trên đất trồng cà phê ở Nước Ta nói chung và ở Tây Nguyên nói riêng thì hiện tượng kỳ lạ cây cà phê bị thiếu sắt rất hiếm khi xảy ra vì pH của đất thấp ( 4,0 – 5,5 ) và hàm lượng hữu cơ không cao nhưng hàm lượng sắt trong đất lại cao .
Hình ảnh: biểu hiện cây cà phê thiếu Fe
– Thiếu sắt những lá non hơi chuyển vàng tuy nhiên gân lá vẫn còn xanh có dạng hình mắt lưới. Thiếu sắt hạt cà phê hoàn toàn có thể bị vàng. Khi bị thiếu sắt thì hàm lượng Fe trong lá dịch chuyển từ 15 – 35 ppm .
1.3.4. Nhu cầu của dinh dưỡng vi lượng mangan (Mn) đối với cây cà phê
– Hàm lượng Mn trong lá từ 30 – 50 ppm, trong hạt giao động từ 20 – 40 gam. Mangan có vai trò triển khai quy trình quang hợp của cây xảy ra tốt hơn. Trên đất có pH thấp rất hiếm xảy ra hiện tượng kỳ lạ thiếu Mangan. Tuy nhiên so với đất rất chua thì ngộ độc Mangan lại dễ xảy ra .
– Thiếu Mangan thì lá ở đầu cành ( cặp lá trưởng thành sau cuối ) từ màu vàng hơi xanh sang màu vàng vỏ chanh có xen vệt trắng. Lúc này hàm lượng Mn trong lá từ 10 – 20 ppm .
2. CÁCH SỬ DỤNG PHÂN BÓN CHO CÂY CÀ PHÊ HIỆU QUẢ
2.1. Cung cấp dinh dưỡng và bón phân cho cây cà phê vào mùa khô
Bón phân cho cây cà phê thời gian này cực kỳ quan trọng. Giúp cây cà phê có đủ chất dinh dưỡng kích thích quy trình phân hóa mạnh hơn, hoa không bị sượng, ra hoa đậu quả tập chung và tập chung dinh dưỡng nuôi lớn trái .
Loại phân bón: Sử dụng sản phẩm phân bón Sông Mã chuyên dùng cho cây cà phê mùa khô.
Hình ảnh: bao bì sản phẩm phân bón Sông Mã cây cà phê mùa khô
– Với thành phần và hàm lượng dinh dưỡng : Đạm tổng số ( Nts ) : 20 % ; Lân hữu hiệu ( P2O5hh ) : 5 % ; Kali hữu hiệu ( K2Ohh ) : 5 % ; Đồng ( Cu ) : 50 ppm ; Kẽm ( Zn ) : 100 ppm ; Bo ( B ) : 100 ppm ; Molip đen ( Mo ) : 50 ppm .
– Ngoài những nguyên tố dinh dưỡng đa lượng, loại sản phẩm còn được bổ trợ thêm nhóm dinh dưỡng trung, vi lương chelate ( Mg, Ca, Zn, Bo, S, … ) là những vi lượng thiết yếu thiết yếu cho sinh trưởng của cà phê. Tạo tiền đề cơ bản, hỗ trợ hoạt động giải trí sống, không hề thiếu của cây .
– Khắc phục thực trạng, khi sử dụng phân hóa học quá nhiều sẽ làm chai đất, đất hóa chua, lượng vi sinh vật đất bị hạn chế. Ngoài dinh dưỡng đa, trung vi lượng thiết yếu loại sản phẩm còn được bổ trợ phụ gia là phân của trùn quế, có tính năng phân phối thêm dinh dưỡng cho đất, tái tạo đất, giúp đất tơi xốp, tạo điều kiện kèm theo cho vi sinh vật có lợi hoạt động giải trí. Giúp cho năng lực hấp thụ dinh dưỡng được hiệu suất cao hơn .
– Lượng bón : 400 – 500 g / cây / lần ( 500 – 600 kg / ha )
– Cách bón : Rải đều phân bón xung quanh tán cây, sau khi rải tưới nhiều nước .
2.2. Cung cấp dinh dưỡng và bón phân cho cây cà phê vào mùa mưa
Bước vào mùa mưa cũng là lúc cà phê bắt đầu tăng nhanh về kích thước kèm theo đó là sự tăng trưởng nhanh của cành chồi do đó việc chăm sóc bổ sung dinh dưỡng cho cây cà phê thời điểm đầu mùa mưa rất quan trọng. Cung cấp đầy đủ dưỡng chất dinh dưỡng và tạo bộ khung cành phát triển mạnh khỏe ở các vụ tiếp theo. Việc bón phân vào đầu mùa mưa rất quan trọng tạo tiền đề để cà phê phát triển tối đa về mặt thể tích cho nhân to về sau. Như vậy việc bổ sung phân bón đợt đầu tiên cho mùa mưa rất quan trọng ở lần bón này yêu cầu phân có hàm lượng đạm và kali cao. Sử dụng sản phẩm phân bón Sông Mã chuyên dùng cho cây cà phê mùa mưa (SÔNG MÃ CÂY CÀ PHÊ MÙA MƯA”
Hình ảnh: Bao bì Sông Mã cây cà phê mùa mưa
– Với thành phần và hàm lượng dinh dưỡng : Đạm tổng số ( Nts ) : 16 % ; Lân hữu hiệu ( P2O5hh ) : 12 % ; Kali hữu hiệu ( K2Ohh ) : 15 % ; Đồng ( Cu ) : 50 ppm ; Kẽm ( Zn ) : 50 ppm ; Bo ( B ) : 150 ppm. Độ ẩm : 5 % .
– Ngoài những nguyên tố dinh dưỡng đa lượng, loại sản phẩm còn được bổ trợ thêm nhóm dinh dưỡng trung, vi lương chelate ( Mg, Ca, Zn, Bo, S, … ) là những vi lượng thiết yếu thiết yếu cho sinh trưởng của cà phê. Tạo tiền đề cơ bản, hỗ trợ hoạt động giải trí sống, không hề thiếu của cây .
– Khắc phục thực trạng, khi sử dụng phân hóa học quá nhiều sẽ làm chai đất, đất hóa chua, lượng vi sinh vật đất bị hạn chế. Ngoài dinh dưỡng đa, trung vi lượng thiết yếu loại sản phẩm còn được bổ trợ phụ gia là phân của trùn quế, có tính năng phân phối thêm dinh dưỡng cho đất, tái tạo đất, giúp đất tơi xốp, tạo điều kiện kèm theo cho vi sinh vật có lợi hoạt động giải trí. Giúp cho năng lực hấp thụ dinh dưỡng được hiệu suất cao hơn .
– Lượng bón : 400 – 500 g / cây / lần / năm ( 500 – 600 kg / ha ) .
– Bên cạnh yếu tố về liều lượng bón thì kỹ thuật bón phân cũng là yếu tố mà bà con cần chăm sóc. Cây cà phê có rễ hút dinh dưỡng nằm ở độ sâu từ 0 đến 20 cm, vì thế nếu bón phân quá nông thì phân dễ thất thoát, bón sâu quá khi gặp mưa lớn phân sẽ đi đường trượt đi xuống phần dưới sâu hơn rễ cây không hấp thu được. Theo những nhà khoa học bà con nên cào lớp lá xung quanh hố cà phê bón phân rải quanh lớp tán lá rồi cào nhẹ lớp lá phủ lên mặt phẳng nhằm mục đích thất thoát lượng phân đã bón .
2.3. Cung cấp dinh dưỡng và bón phân cho cây cà phê vào giữa và cuối mùa mưa
– Bón phân cho cây cà phê giữa mùa mưa : giúp cho cây cà phê để phân phối dinh dưỡng vừa đủ và cân đối cho cây nuôi trái, chống rụng trái, cành nhánh tăng trưởng đồng đều, khỏe mạnh. Đồng thời cũng là để tăng cường năng lực tích góp dinh dưỡng cho cây .
– Bón phân cho cây cà phê vào cuối mùa mưa : Tiến hành cắt tỉa cành tăm, cành mọc ngược, chồi thân và cắt bớt những cành sương cá yếu để tập trung chuyên sâu dinh dưỡng cho cành mang trái. Bón phân thời gian này giúp tăng cường dinh dưỡng nuôi trái, trái chín đồng đều, đồng thời tích góp thêm dinh dưỡng giúp cây triển khai quy trình phân hóa mầm hoa được tốt và không thay đổi về năng xuất 5 – 7 tấn nhân / ha. Đợt bón này nếu căn được thời hạn trước khi thu hoạch 20 – 25 ngày là tốt nhất .
Loại phân bón: Sử dụng sản phẩm phân bón Sông Mã dùng cho cây cà phê vào giữa mùa mưa.
Hình ảnh: bao bì sản phẩm phân bón Sông Mã cây cà phê giữa và cuối mùa mưa
– Với thành phần và hàm lượng dinh dưỡng : Đạm tổng số ( Nts ) : 16 % ; Lân hữu hiệu ( P2O5hh ) : 3 % ; Kali hữu hiệu ( K2Ohh ) : 22 % ; Đồng ( Cu ) : 50 ppm ; Bo ( B ) : 50 ppm. Độ ẩm : 5 % .
– Lượng bón :
+ Giữa mùa mưa: 500 – 600 g/cây/lần (600 – 700 kg/ha).
+ Cuối mùa mưa : 600 – 700 g / cây / lần ( 700 – 800 kg / ha ) .
NVKHNN – Trịnh Thị Khương tổng hợp
Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Sức Khỏe
