Ô nhiễm nước và sức khỏe cộng đồng

Ô nhiễm nước và sức khỏe cộng đồng

01/07/2014

Ô nhiễm nước là sự biến hóa chất lượng nước, ảnh hưởng tác động xấu đi tới sức khỏe cộng đồng, những hệ sinh thái, hoạt động giải trí sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản … Ô nhiễm nước hoàn toàn có thể do nguồn gốc tự nhiên như mưa, tuyết tan, gió bão, lũ lụt hay do những chất ô nhiễm có sẵn trong đất ( ví dụ asen ). Nước thải và rác thải làm biến hóa những đặc tính cơ bản của nguồn nước tự nhiên như : đổi khác đặc thù cảm quan của nước, làm cho nước có màu, mùi, hoặc biến hóa thành phần hóa học của nước, tăng hàm lượng chất hữu cơ, muối khoáng, Open những hợp chất ô nhiễm, biến hóa hệ sinh vật trong nước, Open những vi trùng, vi rút và đơn bào gây bệnh. Mặc dù, nhà nước và những Bộ, ngành tương quan đã chăm sóc tới yếu tố BVMT nước, mối tương quan giữa chất lượng môi trường tự nhiên nước và sức khỏe con người đã được hiểu rõ hơn, những tổn thất về sức khỏe và kinh tế tài chính do ô nhiễm nước cũng khởi đầu được nhìn nhận, nhằm mục đích cung ứng dẫn chứng thôi thúc việc phát hành những pháp luật lao lý và vận dụng những giải pháp nhằm mục đích trấn áp ô nhiễm nước ( KSONN ) .

     Các nguồn ô nhiễm nước nhân tạo

Các nguồn ô nhiễm nước tự tạo chính là nước thải, chất thải hoạt động và sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, y tế, làng nghề, giao thông vận tải … Nước thải hoạt động và sinh hoạt chiếm tỷ suất lớn trên tổng lưu lượng thải tại những lưu vực sông ( LVS ) lớn ở Nước Ta như LVS Cầu, LVS Nhuệ – sông Đáy, sông Hồng, mạng lưới hệ thống LVS Đồng Nai, cũng như những dòng sông, kênh, mương, ao hồ nhỏ trên cả nước. Nước thải hoạt động và sinh hoạt có tải lượng những chất ô nhiễm hữu cơ cao, làm cho chất lượng nước tại những nguồn đảm nhiệm bị ô nhiễm chất hữu cơ nghiêm trọng. Ngoài ra, nước thải hoạt động và sinh hoạt cũng chứa nhiều coliform, những virút, vi trùng và những đơn bào gây bệnh. Ở Nước Ta, hầu hết nước thải hoạt động và sinh hoạt đều không được giải quyết và xử lý mà thải thẳng vào những nguồn tiếp đón làm mức độ ô nhiễm nước trên toàn nước ngày càng trầm trọng .

Các dòng sông bị ô nhiễm nghiêm trọng phần nhiều do nước thải và chất thải những loại

Bên cạnh đó, những ngành công nghiệp đã thải ra lượng lớn nước thải và rác thải, gây ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm. Tại một số ít LVS lớn, nước thải công nghiệp hiện có lượng thải đứng thứ 2 sau nước thải hoạt động và sinh hoạt. Theo Báo cáo Hiện trạng Môi trường Quốc gia năm 2012, tại LVS Cầu có nhiều khu công nghiệp ( KCN ), khu công nghiệp ( KCX ), những cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại tập trung chuyên sâu hầu hết vào những ngành công nghiệp nặng như sản xuất luyện cán thép, giấy, hóa chất, khai khoáng … Do đó, nước thải thường có hàm lượng TSS, sắt kẽm kim loại nặng và dầu mỡ khá cao, chứa nhiều những chất hữu cơ ( BOD5, COD ). Năm 2012, Ủy ban BVMT LVS Cầu phối hợp với những địa phương xác lập trên LVS Cầu có 47 nguồn thải công nghiệp trọng điểm, trong đó, Thái Nguyên với 9 nguồn thải. Tại lưu vực mạng lưới hệ thống sông Đồng Nai, nước thải hoạt động và sinh hoạt và nước thải công nghiệp góp phần tỷ suất lớn nhất, với tải lượng những chất gây ô nhiễm cao nhất. Lượng nước thải phát sinh từ những KCN trong lưu vực này lớn nhất trong 6 vùng kinh tế tài chính của cả nước ( chiếm khoảng chừng 50 % ). Ngoài ra, trên lưu vực mạng lưới hệ thống sông Đồng Nai còn có trên 57.000 cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp với quy mô và ngành nghề khác nhau nằm phân tán rộng khắp những địa phương trên lưu vực ( tuy nhiên vẫn tập trung chuyên sâu đa phần ở 4 tỉnh, TP thuộc vùng kinh tế tài chính trọng điểm phía Nam ). Đây là nhóm nguồn thải công nghiệp chính gây ô nhiễm nguồn nước lưu vực mạng lưới hệ thống sông Đồng Nai vì phần nhiều đều xả thẳng nước thải ô nhiễm ra thiên nhiên và môi trường. Nước thải công nghiệp hình thành do quy trình sử dụng nước trong sản xuất và điều kiện kèm theo hình thành nước thải, lưu lượng, thành phần nước thải rất khác nhau .

Rác thải gây ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng tác động đến sức khỏe và sinh kế của người dân

 

Thành phần và đặc thù của nước thải từ những ngành sản xuất cũng có tác động ảnh hưởng khác nhau tới chất lượng nước. Ví dụ, nước thải của ngành cơ khí – sản xuất máy chứa nhiều dầu mỡ và chất rắn lơ lửng, nước thải của ngành chế biến thực phẩm chứa nhiều chất hữu cơ, nước thải của ngành sản xuất dệt nhuộm chứa nhiều loại hóa chất như xút, thuốc tẩy, phèn, nhựa thông, phẩm màu … Ngoài ra, trong hoạt động giải trí sản xuất nông nghiệp, người dân thường sử dụng nhiều loại phân bón để tăng hiệu suất cây xanh cũng như nhiều loại hóa chất trừ sâu, diệt cỏ, đây là một trong những nguồn nghiêm trọng gây ô nhiễm nước. Ngoài ra, nước còn bị ô nhiễm bởi nước thải y tế và những nguồn ô nhiễm khác. Theo Luật BVMT ( 2005 ), nước thải y tế là loại nước thải nguy cơ tiềm ẩn cần phải giải quyết và xử lý triệt để trước khi thải vào nguồn tiếp đón. Tuy nhiên, trong thực tiễn, hầu hết những cơ sở y tế trên cả nước chưa có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải, hoặc nếu có thì cũng ở quy mô nhỏ, hiệu suất chưa phân phối với lượng nước thải thải ra hàng ngày. Một số bệnh viện và TT y tế đã có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải nhưng chưa triệt để, làm ngày càng tăng rủi ro tiềm ẩn lây lan dịch bệnh ra cộng đồng. Như vậy, hoàn toàn có thể thấy, cùng với quy trình tăng trưởng và ngày càng tăng dân số, những nguồn nước lúc bấy giờ ở Nước Ta ô nhiễm bởi nhiều nguồn khác nhau, là rủi ro tiềm ẩn lớn ảnh hưởng tác động tới sức khỏe cộng đồng, gây ra những thiệt hại lớn về kinh tế tài chính, xã hội và thiên nhiên và môi trường .

     Ô nhiễm nước và sức khỏe cộng đồng

Nước chiếm khoảng chừng 60 – 70 % thể trọng khung hình và nước tham gia vào việc hình thành những dịch tiêu hóa, giúp con người hấp thu chất dinh dưỡng, cũng như tạo thành những chất lỏng trong khung hình, thôi thúc quy trình trao đổi chất. Nước giúp cho những phế nang luôn khí ẩm, có lợi cho việc hô hấp, là dầu bôi trơn của hàng loạt khớp xương trong khung hình và là một chất hoãn xung của mạng lưới hệ thống thần kinh. Nhiều điều tra và nghiên cứu cho thấy, nguồn nước tại nhiều địa phương bị ô nhiễm trầm trọng và nhận thức của người dân về bảo vệ nguồn nước còn hạn chế. Đây là những nguyên do chính làm ngày càng tăng nhiều loại bệnh tương quan đến nước và vệ sinh môi trường tự nhiên ( Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) 2011 ). Trong số 5 nhóm bệnh có tương quan đến nước ( bệnh lây lan qua nước ẩm thực ăn uống, nhóm bệnh do thiếu nước trong tắm giặt, nhóm bệnh do muỗi truyền, nhóm bệnh do vi yếu tố, hóa chất ô nhiễm trong nước và nhóm bệnh do tiếp xúc với nước ) thì ô nhiễm nước đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan những bệnh truyền nhiễm và không truyền nhiễm .
Ngoài những bệnh do vi sinh vật sống sót trong nước thì tình hình sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật và phân bón hóa học trong nông nghiệp, rác thải và nước thải công nghiệp không được thu gom và giải quyết và xử lý hợp vệ sinh trước khi thải ra thiên nhiên và môi trường, hóa chất sử dụng trong y tế, trong sản xuất những mẫu sản phẩm gia dụng … dẫn đến nguồn nước ngày càng bị ô nhiễm trầm trọng, gây ra nhiều loại bệnh nguy khốn như ung thư ( ung thư gan, dạ dày, bàng quang … ), bệnh Minimata ( tựa như bệnh Tê tê say say ) do phơi nhiễm thủy ngân, Itai Itai do phơi nhiễm với cadmium, tác động ảnh hưởng tới hệ sinh sản và những bệnh về thần kinh do phơi nhiễm thuốc bảo vệ thực vật .
Theo WHO, khoảng chừng 80 % bệnh tật là có tương quan tới chất lượng nước và thực trạng vệ sinh thiên nhiên và môi trường. Mỗi năm, trên quốc tế, có khoảng chừng 4 tỷ trường hợp bị tiêu chảy, 88 % những bệnh về đường tiêu hóa, chiếm 4,1 % gánh nặng bệnh tật toàn thế giới và khoảng chừng 2,5 triệu người tử trận, hầu hết là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Ở Nước Ta, bệnh tiêu chảy là một trong 10 bệnh có số ca mắc và tử trận cao nhất với khoảng chừng từ 725.000 đến 930.000 ca mắc mỗi năm .
Nhìn chung, thiệt hại của ô nhiễm nước hoàn toàn có thể tính đến gánh nặng bệnh tật ( gồm có ngân sách điều trị, nghỉ làm, chăm nom … ), thiệt hại về mùa màng, nuôi trồng thủy hải sản, thiệt hại do tàn phá khu công trình, thiết bị, ngân sách mua nước đóng chai, ngân sách giải quyết và xử lý nước ẩm thực ăn uống, thiệt hại về du lịch … Tuy nhiên, tác động ảnh hưởng sức khỏe do ô nhiễm nước thường khó nhìn nhận một cách tổng lực do lúc bấy giờ, trên quốc tế cũng như tại Nước Ta có rất ít điều tra và nghiên cứu về mối quan hệ giữa phơi nhiễm với ô nhiễm nước và hậu quả sức khỏe, thiếu mạng lưới hệ thống quan trắc tài liệu về những yếu tố rủi ro tiềm ẩn ô nhiễm nước và bệnh tật tương quan đến ô nhiễm nước. Ngoài ra, nhìn nhận phơi nhiễm với những chất ô nhiễm trong nước cũng rất phức tạp, do những hộ mái ấm gia đình thường vận dụng nhiều cách giải quyết và xử lý nước khác nhau trước khi sử dụng cho mục tiêu nhà hàng, hoạt động và sinh hoạt nên ngay khi sử dụng chung một nguồn nước với cùng mức ô nhiễm thì mức phơi nhiễm của những cá thể trong cộng đồng là khác nhau .
Trong thời hạn tới, để góp thêm phần giảm thiểu mối đe dọa của ô nhiễm nước tới sức khỏe cộng đồng, kinh tế tài chính và môi trường tự nhiên thì Nước Ta cần có những chủ trương và thực thi tốt công tác làm việc KSONN. Tuy nhiên, để kiến thiết xây dựng chủ trương và văn bản pháp lý tương quan đến KSONN thì cần có những dẫn chứng khoa học nhìn nhận tổng lực tác động ảnh hưởng của ô nhiễm nước tới sức khỏe, kinh tế tài chính và môi trường tự nhiên để làm cơ sở cho quy trình thiết kế xây dựng những pháp luật pháp lý về bảo vệ và KSONN .

ThS. Trần Thị Tuyết Hạnh

Trường Đại học Y tế công cộng
Nguồn : Tạp chí Môi trường, số Chuyên đề trấn áp ô nhiễm nước
tại Nước Ta – thời cơ và thử thách