Ngành thời trang gây ô nhiễm và tàn phá môi trường như thế nào?

Ngành thời trang là một trong những ngành gây ô nhiễm nhất quốc tế. Đặc biệt thời trang nhanh ( fast fashion ) đã thống trị và định hình lại ngành thời trang kể từ thập niên 1990. Mảng thời trang này là nguyên do chính gây ra phát thải khổng lồ khí hiệu ứng nhà kính và những ảnh hưởng tác động tàn phá môi trường tự nhiên .

Đằng sau vẻ hào nhoáng của ngành thời trang là những ảnh hưởng tác động xấu lên môi trường tự nhiên. Ảnh : Ekoenergy .

Vậy bằng cách nào mà quần áo chúng ta mua lại có hậu quả xấu với môi trường như vậy?

Thừa mứa quần áo và hệ lụy

Thời trang nhanh là một quy mô kinh doanh thương mại thôi thúc việc sản xuất nhanh gọn những quần áo giá rẻ để cung ứng xu thế thời trang mới nhất. Thuật ngữ này lần đầu được sử dụng vào đầu thập niên 1990 để miêu tả quy mô kinh doanh thương mại của hãng Zara. Ngày nay quy mô này đã thống trị trong ngành thời trang. Nhiều hãng kinh doanh bán lẻ như TopShop, Primark, Forever21 và Mammut có năng lượng biến một sáng tạo độc đáo trong đầu những nhà phong cách thiết kế thành những loại sản phẩm sang trọng và quý phái Open trên phố chỉ trong vài tuần lễ .
Sự trỗi dậy nhanh gọn và thành công xuất sắc của những tên thương hiệu mang tới quảng đại quần chúng những loại quần áo giá rẻ nhưng thời thượng đã dẫn tới một sự đổi khác lớn trong hành vi người tiêu dùng. Trung bình một người vào năm năm trước chiếm hữu quần áo nhiều hơn so với năm 2000 là 60 %, đã vậy thời hạn mặc trong năm năm trước chỉ còn bằng 50% so với trước đây. Người Mỹ vào năm năm trước mua quần áo nhiều gấp 5 lần so với năm 1980 .
Cái giá của việc ngày càng tăng tiêu thụ không trấn áp này là thực trạng tiêu tốn lãng phí, ô nhiễm, và những công xưởng quần áo với điều kiện kèm theo thao tác tồi tàn .
Đối với yếu tố thứ 3, những công ty đã đi tới số lượng giới hạn sau cuối trong việc giảm chi phí sản xuất nhằm mục đích phân phối được những loại sản phẩm may mặc vừa ra lò nhanh vừa có giá rẻ. Các công ty ở những nước tăng trưởng hoàn toàn có thể “ thuê ngoài ” để cắt giảm ngân sách, bằng cách tận dụng lao động giá rẻ ở những nước đang tăng trưởng, nơi không chỉ sức lao động có giá rẻ hơn nhiều mà luật lao động cũng thường khá lỏng lẻo .
Ở nhiều nơi liên tục tái diễn những vụ bê bối tương quan đến điều kiện kèm theo lao động như những giải pháp an toàn lao động cơ bản không được bảo vệ, mức lương bèo bọt, và đấm đá bạo lực ở nơi thao tác …

Quần áo bỏ đi là một nguồn gây ô nhiễm. Ảnh : Terra 20 .

Quần áo giá rẻ nhưng cái giá cho môi trường thì lại đắt

Thời trang nhanh cũng khuyến khích sản xuất những bộ quần áo chất lượng thấp hơn. Chất lượng và độ bền đã bị đẩy sang một bên để nhường chỗ cho quần áo giá rẻ phân phối thị hiếu trước mắt nhưng sẽ nhanh gọn lỗi mốt vào mùa năm sau. Hậu quả nghiêm trọng nhất của tình hình này là việc nó dẫn tới số lượng khổng lồ quần áo bỏ đi chất đống ở những bãi chôn rác. Theo thống kê, vào năm năm trước, những bãi chôn rác ở Mỹ tiếp đón tới 10,46 triệu tấn quần áo. Chỉ khoảng chừng 15-20 số quần áo thừa dành cho những shop từ thiện là xuất hiện được trên những giá của những shop này vì đơn thuần là số lượng của chúng quá lớn .
Việc sản xuất số lượng quần áo thừa này ( đa số chưa bị mòn tã ) gây tác động ảnh hưởng xấu lên môi trường tự nhiên như thế nào ?
Quần áo gồm nhiều loại vật liệu, thường là phối hợp những loại sợi khác nhau – tổng thể đều có ích lợi và điểm yếu kém xét về độ tự do với người mặc, độ bền và chi phí sản xuất. Riêng cotton ( sợi bông ) có trong 40 % tổng thể những quần áo, còn những sợi tổng hợp ( như thể polyester và nylon ) xuất hiện trong 72 % số quần áo. Cả hai vật liệu này đều bị chỉ trích vì tác động ảnh hưởng xấu lên môi trường tự nhiên .

Cotton là loài cây tiêu thụ nhiều nước. Mặc dù chỉ 2,4% đất nông nghiệp thế giới là trồng cotton nhưng loại cây này tiêu thụ tới khoảng 10% tất cả loại hóa chất nông nghiệp và 25% thuốc trừ sâu. Vào thập niên 1960 Liên Xô đã nắn dòng của 2 dòng sông, vốn đổ vào biển Aral, để duy trì các đồn điền contton ở khu vực ngày nay là Uzbekistan và Kazakhstan. Khi không còn được cung cấp nước từ 2 con sông nói trên, gần như toàn bộ biển Aral đã bị cạn kiệt, bây giờ gần như là sa mạc cằn cỗi.

Các sợi polymer tổng hợp thì được sản xuất chứ không trồng được như cotton. Việc sản xuất nylon tạo ra nitrous oxide ( đinitơ oxit, khí gây cười ) – đây là một loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh hơn cả carbon dioxide ( CO2 ) tới 300 lần .

Sự nguy hiểm của vi nhựa trong quần áo

Cả polyester và nylon đều phân hủy một phần trong những máy giặt thành những vi nhựa xả vào mạng lưới hệ thống thoát nước đổ ra thiên nhiên và môi trường. Các nhà khoa học giờ đã phát hiện ra rằng những vi nhựa đã xâm lấn vào chuỗi thức ăn của loài người – một yếu tố mà tất cả chúng ta hiện chưa lường hết mức độ hậu quả .
Các quần áo giá rẻ chất lượng thấp phân hủy mau chóng hơn những quần áo chất lượng cao nên quy trình vi nhựa xâm nhập vào thức ăn càng nhanh hơn .

2019 là năm thảm họa khí hậu, giới lãnh đạo phải hành động gấp!

VOV.VN – Năm 2019 tận mắt chứng kiến liên tục những thảm họa khí hậu với cường độ cao và hậu quả nặng nề, yên cầu giới chỉ huy quốc tế phải hành vi ngay và luôn .

Vấn đề không dừng lại ở đó

Quy mô khó hiểu của ngành thời trang và số lượng ngồn ngộn sợi được sản xuất để làm quần áo mỗi năm đã khiến cho ngành này có sức tàn phá kinh khủng so với môi trường tự nhiên sống .
Các nhà máy sản xuất may mặc là những đơn vị chức năng tiêu thụ nguồn năng lượng lớn và do đó cũng phát ra nhiều khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Ước tính tới 80 % nguồn năng lượng dùng trong ngành thời trang là cho việc sản xuất vải. Điện thiết yếu để chạy máy như máy giặt và bơm không khí tại những nhà máy sản xuất dệt may. Người ta cũng cần lượng lớn nhiệt cho việc giặt, làm khô và nhuộm vải .

Tỷ lệ lớn các nhà máy may mặt như thế này hoạt động ở Trung Quốc nơi phụ thuộc nhiều vào than đá để tạo năng lượng. Việc vận tải quần áo cũng tạo thêm khí CO2 do đa phần các sản phẩm này được vận chuyển bằng đường hàng hải sử dụng loại dầu bunker – nhiên liệu hóa thạch chứa nhiều sulfur gấp 1.800 lần so với nhiên liệu chạy ô tô, khiến hàng hải là một nguồn gây ô nhiễm đáng kể nữa.

Đã vậy nhiều xí nghiệp sản xuất may mặc lại đổ thẳng những hóa chất chưa qua giải quyết và xử lý vào những dòng sông và gây ra thực trạng ô nhiễm ở một nhóm những sông ô nhiễm nhất quốc tế .
Việc đổ chất hóa học ô nhiễm ( đa phần sử dụng cho nhuộm vải ) đã khiến nhiều đoạn sông lớn của những sông như Citarum ở Indonesia hay Châu Giang ở Trung Quốc ô nhiễm đến mức cá và những loại sinh vật khác không sống được. Tình trạng ô nhiễm này còn tác động ảnh hưởng lên những dân cư phụ thuộc vào vào sông về nước uống, nước tắm giặt, nước tưới tiêu cũng như nguồn thủy hải sản. Người ta đã phát hiện ra tỷ suất cao về ung thư và những bệnh khác trong những hội đồng sống gần những sông ô nhiễm, đặc biệt quan trọng là gần nguồn nước xả thải từ những xí nghiệp sản xuất may mặc .

Quá nan giải

Vấn đề ô nhiễm do ngành thời trang gây ra quá lớn nên rất khó để biết phải bắt đầu từ đâu trong giải quyết vấn đề này.

Điều không may là, động lực chính cho tất cả các rắc rối này là nhu cầu về quần áo giá rẻ có thể dễ dàng vứt đi được.

Do vậy để xử lý yếu tố tận nền tảng, đã Open trào lưu “ thời trang chậm ” và những chiến dịch như Fashion4Climate ( Thời trang vì Khí hậu ) nhằm mục đích khuyến khích người dân mua quần áo chất lượng cao và bền được sản xuất theo lối bền vững và kiên cố về môi trường tự nhiên. Nỗ lực xanh gồm có việc mua những sợi vải bền vững và kiên cố về môi trường tự nhiên như vải lanh, gai dầu, tơ lụa, gai, bông hữu cơ, và len bền vững và kiên cố hoặc những loại sợi tái chế .
Các hãng thời trang thân thiện thiên nhiên và môi trường sẽ thông tin cho người mua về nguồn gốc và phương pháp sản xuất đồ may mặc .
Việc xanh hóa chuỗi đáp ứng cho ngành thời trang / may mặc thực sự là một yếu tố lớn cần được điều tra và nghiên cứu và giải quyết và xử lý sớm … / .