Thế giới quan là gì? Vai trò & Các vấn đề của thế giới quan

Nhắc đến thế giới quan chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến các quan điểm, lý luận triết học trừu tượng. Thuật ngữ này có thực sự khó hiểu đến vậy hay không? Hãy cùng khám phá ý nghĩa thật sự của thế giới quan là gì trong bài viết sau đây nhé!

Thế giới quan là gì ?

Thế giới quan là ý niệm, quan điểm của con người về bản thân, thế giới, đời sống và vai trò, vị trí của con người trong thế giới này .

Thế giới quan chính là kim chỉ nam xu thế cho đời sống của con người, từ nhận thức đến hành vi thực tiễn, giúp xác lập hệ tư tưởng, lý tưởng, lối sống của bản thân .

Vì vậy, thế giới quan khoa học là tiền đề xác lập nhân sinh quan tích cực và trình độ phát triển của thế giới quan là tiêu chí cơ bản để đánh giá sự trưởng thành của cá nhân và sự phát triển của cộng đồng xã hội.

Các yếu tố của thế giới quan

Thế giới quan là một tổng thể thống nhất gồm có những thành phần cơ bản được link theo một trật tự nhất định, là thành tựu của những điều tra và nghiên cứu khoa học. Hệ thống thế giới quan được hình thành dựa trên việc vấn đáp những câu hỏi sau đây :

• Câu hỏi về bản thể: Bản chất của thế giới là gì? Thế giới được hình thành và tạo ra như thế nào? Thế giới đang vận động ra sao? Các thành phần và hình thức tồn tại của thế giới là gì? Các vấn đề gì đang diễn ra trên thế giới?
• Câu hỏi về nguồn gốc: Vì sao thế giới lại vận hành theo cách này mà không phải theo cách khác? Thế giới và con người tuân theo các nguyên lý nào?
• Câu hỏi về nhận thức luận: Chân lý là gì? Kiến thức là gì? Vị trí/mối quan hệ của con người trong thế giới là gì? Nhận thức và cảm xúc của con người về thế giới như thế nào? Con người xây dựng hình ảnh về thế giới ra sao? Lý tưởng của con người là gì?
• Câu hỏi về luân lý: bao gồm các câu hỏi về nguyên tắc, giá trị sống, các định hướng mục tiêu, các chuẩn mực đạo đức, thẩm mỹ và quy định của pháp luật. Tại sao con người cảm nhận thế giới theo cách này mà không phải cách khác? Thế nào là thiện – ác, đúng – sai? Mục đích của việc theo đuổi giá trị sống là gì? Vai trò của con người trong xã hội là gì? Liệu con người có tuân thủ các quy luật phát triển của thế giới khách quan không?
• Câu hỏi về dự đoán tương lai: Con người có thể lựa chọn tương lai theo tiêu chí nào? Làm sao để thể hiện sự thống nhất giữa con người và thế giới? Liệu con người đã hiểu rõ mong muốn của bản thân? Liệu con người có thực sự tin tưởng vào bản thân và tương lai của nhân loại?
• Câu hỏi về hành động: Con người phải hành động như thế nào để đạt được mục tiêu? Con người có thể làm gì để thay đổi thế giới theo hướng tích cực? Làm sao để sắp xếp hành động của con người theo một nguyên tắc nhất định?

Có những loại thế giới quan nào ?

Thế giới quan lịch sử một thời

Xuất phát từ thời nguyên thủy, trong tiến trình sơ khai của lịch sử vẻ vang trải qua những lịch sử một thời để bộc lộ cảm nhận khởi đầu của con người về hiện thực khách quan gồm có tự nhiên và xã hội .

Ví dụ, thần thoại cổ xưa về Lạc Long Quân – u Cơ để lý giải nguồn gốc sinh ra của dân tộc bản địa Nước Ta ; thần thoại cổ xưa Sơn Tinh – Thủy Tinh thể hiện ý niệm của người xưa về những hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên …
Đặc điểm của thế giới quan lịch sử một thời là sự phối hợp xen kẽ giữa những yếu tố thực và ảo, thần và người, lý trí và tín ngưỡng. Vì con người không hề lý giải được những hiện tượng kỳ lạ đặc biệt quan trọng của tự nhiên nên thường lý giải bằng những yếu tố tưởng tượng mang tính huyền bí. Do đó, thế giới quan này không phải là sự phản ánh trực tiếp của hiện thực khách quan .

Thế giới quan tôn giáo

Phản ánh hiện thực khách quan, lý giải thế giới dựa trên sự phát minh sáng tạo của một loại năng lượng siêu nhiên, thần bí .
Đặc điểm của thế giới quan tôn giáo là niềm tin vào sự sống sót và sức mạnh của lực lượng siêu nhiên, thần thánh. Trong thế giới đó, con người trọn vẹn bất lực, chỉ là kẻ cầu xin và phục tùng, nhờ vào vào thế lực đó .

Tuy nhiên, thế giới quan này cũng biểu lộ khát vọng được giải thoát khỏi đau khổ, hướng đến đời sống tự do, niềm hạnh phúc. Chính thế cho nên, thế giới quan tôn giáo vẫn luôn sống sót trong đời sống ý thức cho đến ngày này .

Thế giới quan triết học

Thế giới quan và phương pháp luận triết học sinh ra khi trình độ tư duy và thực tiễn của con người có bước tăng trưởng cao hơn về chất .
Thế giới quan triết học được hình thành dựa trên mạng lưới hệ thống lý luận, khái niệm, phạm trù, quy luật. Không chỉ bộc lộ quan điểm về thế giới, con người còn nỗ lực tìm cách lý giải, chứng tỏ những quan điểm đó bằng lý luận, logic khoa học .

Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

Thế giới quan duy tâm

Thừa nhận thực chất của thế giới là ý thức, là cái có trước và quyết định hành động so với thế giới của con người và tự nhiên. Trong thế giới quan duy tâm sống sót hai hình thức là khách quan và chủ quan .

• Chủ quan: coi tinh thần là ý chí, tư tưởng, tình cảm
• Khách quan: coi tinh thần là ý niệm tuyệt đối

Sự hình thành và tăng trưởng của thế giới quan duy tâm gắn liền với lịch sử dân tộc của chủ nghĩa duy tâm trong triết học. Về cơ bản là phủ nhận tính khách quan của thế giới vật chất và con người, đồng thời thừa nhận tư tưởng, ý thức, ý niệm là thứ quyết định hành động .
Thế giới quan này trái chiều với thế giới quan khoa học, nhờ vào hầu hết vào nhận thức của con người và điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc .

Thế giới quan duy vật

Thừa nhận thực chất của thế giới là vật chất, là cái có trước và quyết định hành động ý thức, thừa nhận vai trò của con người trong đời sống .
Khẳng định sự thống nhất của tính vật chất, không phải do ý thức của con người hay lực lượng siêu nhiên sinh ra, không tự mất đi mà sống sót vĩnh viễn, vô hạn .
Khẳng định sự hình thành, tăng trưởng và hoạt động của xã hội phụ thuộc vào vào quy luật khách quan. Ý thức và niềm tin chỉ phản ánh bộ não của con người về hiện thực khách quan và có nguồn gốc, bị chi phối bởi vật chất, nhưng lại tiềm ẩn sự phát minh sáng tạo và năng động .

Sự độc lạ giữa thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

Vai trò của thế giới quan trong đời sống

Thế giới quan là “ la bàn ” soi đường, chỉ hướng cho con người thực thi những hoạt động giải trí tích cực để tăng trưởng xã hội. Thế giới quan là trụ cột trong hệ tư tưởng của nhân cách, hành vi, đạo đức và chính trị. Tuy nhiên, nó cũng sống sót hai mặt :
Thế giới quan hướng con người đến nhận thức đúng đắn, khoa học, giúp con người phân biệt được mối quan hệ với đối tượng người tiêu dùng khác, từ đó nhận thức đúng quy luật hoạt động của đối tượng người tiêu dùng .
Khi con người có thế giới quan không đúng, xô lệch thì sẽ không xác lập được đúng những mối quan hệ xã hội cũng như không nhận thức được quy luật của những đối tượng người dùng .

Khi đã xác lập được những mối quan hệ xã hội, con người hoàn toàn có thể khuynh hướng tiềm năng, phương hướng và phương pháp hoạt động giải trí đúng mực. Thế giới quan là khuynh hướng giúp đời sống tăng trưởng ngày càng tốt đẹp hơn .

Ngoài ra, thế giới quan còn giúp con người chi phối thực tế, hiểu được ý nghĩa của cuộc sống, xây dựng nghị lực, ý chí và quyết tâm đưa bản thân và xã hội cùng tiến bộ.

Trên đây là tổng hợp thông tin tương quan đến khái niệm thế giới quan là gì. Hy vọng những san sẻ trong bài viết này đã giúp những bạn có được cái nhìn cơ bản về triết học và lan rộng ra nhận thức của bản thân .

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Sao Showbiz