Thịt gà – Wikipedia tiếng Việt

Thịt gà là thực phẩm gia cầm phổ biến nhất trên thế giới.[1] Do có chi phí thấp và dễ chăn nuôi hơn so với các động vật khác như trâu bò hoặc lợn, nên gà đã trở thành loại thực phẩm không thể thiếu trong ẩm thực của nhiều nền văn hóa trên thế giới, và thịt của chúng đã được biến tấu để phù hợp với khẩu vị của từng khu vực.

Thịt gà hoàn toàn có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau tùy theo mục tiêu của chúng, gồm có bỏ lò, nướng, quay, chiên hoặc luộc, cùng nhiều chiêu thức khác. Kể từ nửa sau của thế kỷ 20, thịt gà chế biến sẵn đã trở thành 1 sản phẩm hầu hết của dòng thực phẩm thức ăn nhanh. Loại thịt này nhiều lúc được coi là tốt cho sức khỏe thể chất hơn thịt đỏ, trong đó nồng độ cholesterol và chất béo bão hòa thấp hơn hẳn. [ 2 ]Ngành công nghiệp chăn nuôi gà sống sót dưới nhiều hình thức khác nhau trên khắp quốc tế. Ở những nước tăng trưởng, gà thường được nuôi theo giải pháp thâm canh, trong khi những khu vực kém tăng trưởng hơn thì nuôi gà bằng những kỹ thuật chăn nuôi truyền thống cuội nguồn. Liên hợp quốc ước tính rằng có đến 19 tỷ con gà trên Trái đất, nhiều gấp hơn hai lần so với dân số loài người. [ 3 ]

Thịt gà có nhiều phần nạc và tương đối ít mỡ, nên chứa một hàm lượng protein cao và đa dạng. Chính vì vậy, bổ sung các món ăn từ gà vào thực đơn hàng ngày sẽ mang lại cho người tiêu dùng nhiều lợi ích về sức khỏe, từ phát triển cơ bắp cho đến giảm cân hiệu quả. Ăn thịt gà có thể giúp mang tới một hàm răng và xương chắc khỏe. Bởi trong thịt gà có rất nhiều Phosphor – chất có lợi cho răng và xương. Ngoài ra, chất này còn góp phần đảm bảo các chức năng của các bộ phận như thận, gan, thần kinh trung ương,… giúp chúng hoạt động tốt hơn. Đây là một trong những thành phần chính có trong thịt gà. Khoáng chất này rất cần thiết trong việc trao đổi chất trong cơ thể. Nhờ đó, tuyến giáp được cải thiện tốt và hoạt động tốt hơn, giúp tăng cường hệ miễn dịch trong cơ thể.
Ngoài ra, trong thịt gà còn chứa một hàm lượng amino acid được gọi là tryptophan. Chất này có tác dụng làm dịu hệ thần kinh căng thẳng sau một ngày làm việc vất vả, cũng như mang lại giấc ngủ ngon.

Gà tân tiến là hậu duệ của những giống lai giữa gà rừng đỏ cùng với gà rừng xám, được nuôi lần đầu cách đây hàng nghìn năm ở những vùng phía bắc của tiểu lục địa Ấn Độ. [ 4 ]Thịt gà cũng tương tự như như một loại thịt đã được miêu tả trong những bức chạm khắc ở Babylon từ khoảng chừng năm 600 trước Công nguyên. [ 5 ] Đây là một trong những loại thịt thông dụng nhất trong thời Trung cổ. [ 6 ] [ 7 ] Trải qua hàng ngàn năm, 1 số ít giống gà khác nhau đã được tiêu thụ trên hầu hết những vùng bán cầu Đông, [ 8 ] gồm có cả gà trống thiến, gà mái tơ và gà mái. Chúng là một trong những thành phần cơ bản của blancmange, một món hầm gồm thịt gà và hành tây chiên được nấu trong sữa, sau đó nêm thêm gia vị và đường. [ 9 ]Vào những năm 1800 ở Hoa Kỳ, thịt gà đắt hơn so với những loại thịt khác và chúng ” được giới nhà giàu tìm kiếm vì [ chúng ] đắt đỏ như một món ăn không thông dụng. ” [ 10 ] Hoạt động tiêu thụ thịt gà ở Hoa Kỳ tăng lên trong Thế chiến II do thiếu vắng thịt bò và thịt lợn. [ 11 ] Ở châu Âu, số lượng gà được tiêu thụ đã vượt qua thịt bò và thịt bê vào năm 1996, tương quan đến nhận thức của người tiêu dùng về bệnh não thể xốp ở bò ( còn gọi là bệnh bò điên ). [ 12 ]
Các giống gà văn minh như Cornish Cross được lai tạo đặc biệt quan trọng để sản xuất thịt, chú trọng vào tỷ suất cho thịt của con vật. Những giống gà thông dụng nhất được tiêu thụ ở Hoa Kỳ là Cornish và White Rock .Gà được nuôi đặc biệt quan trọng để làm thực phẩm được gọi là gà thịt. Ở Mỹ, loại gà này thường bị giết thịt khi còn nhỏ. Ví dụ, những giống lai Cornish Cross văn minh được làm thịt sớm nhất là 8 tuần để chiên và 12 tuần để quay .Capon ( gà trống thiến ) cho nhiều thịt hơn và béo hơn. Vì nguyên do này, chúng được coi là một món ăn ngon và đặc biệt quan trọng phổ cập vào thời Trung Cổ .

Những bộ phận hoàn toàn có thể ăn được[sửa|sửa mã nguồn]

  • Bộ phận chính
    • Ức: Đây là phần thịt trắng và tương đối khô.
    • Đùi: Bao gồm hai bộ phận:
      1. “đùi tỏi”; đây là phần thịt sẫm màu và là phần dưới của đùi,
      2. “má đùi”; cũng sẫm màu nốt, là phần trên của đùi.
    • Cánh: Thường được phục vụ như một món ăn nhẹ hoặc đồ ăn ngoài quán. Cánh gà rán giòn là một ví dụ điển hình. Bộ phận này gồm ba phần:
      1. “âu cánh”, có hình dạng như một chiếc đùi tỏi nhỏ, đây là phần thịt trắng,
      2. “cánh giữa” nằm ở giữa, có hai khúc xương
      3. “đuôi cánh”, thường bị loại bỏ.
  • Khác
    • Chân gà: Bộ phận này chứa tương đối ít thịt, chủ yếu lấy da và sụn. Mặc dù được coi là món ăn kỳ lạ trong ẩm thực phương Tây, nhưng đây là loại thực phổ biến trong các nền ẩm thực khác, đặc biệt là ở Caribê, Trung Quốc và Việt Nam.
    • Lòng mề: gồm nội tạng như tim, mề và gan, có thể có trong một con gà mổ thịt hoặc được bán riêng lẻ.
    • Đầu: Là một món ăn được khá nhiều người ưa chuộng.
    • Cật: Thường được chừa lại khi thịt gà thịt đã được chế biến, có thể tìm thấy trong các túi sâu ở mỗi bên của cột sống.
    • Cổ: Món này được phục vụ trong nhiều nền ẩm thực ở châu Á. Chúng cũng được nhồi để làm món Helzel của người Do Thái Ashkenazi.
    • Lườn gà: Nằm ở phần lưng, gần đùi, là những miếng thịt nhỏ, tròn và sẫm màu.[14]
    • Phao câu và kê gà (tinh hoàn gà): Thường được tiêu thụ ở Đông Á và một số vùng Đông Nam Á.
  • Bộ phận phụ
    • Máu: Ngay sau khi giết mổ, máu có thể được làm ráo rồi chế biến thành nhiều món khác nhau. Ở nhiều nước châu Á,máu được đổ thành dạng thấp, hình trụ rồi để đông thành những chiếc “bánh” giống đĩa để bán. Chúng thường được cắt thành hình khối và được sử dụng trong các món súp.
    • Thân thịt: Sau khi loại bỏ phần thịt, phần này được dùng để nấu nước dùng.[15]
    • Trứng gà: Sản phẩm phụ nổi tiếng nhất và được tiêu thụ nhiều nhất của gà.
    • Tim và mề: trong churrasco Brazil, tim gà thường được coi là một món ăn ngon.[16]
    • Gan: Đây là cơ quan lớn nhất của gà, được sử dụng trong các món ăn như patê và gan băm nhỏ.
    • Schmaltz (mỡ): Chất này được tạo ra bằng cách nấu chảy chất béo và được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau.

Thịt gà chứa lượng chất béo không bão hòa nhiều gấp hai đến ba lần so với hầu hết những loại thịt đỏ khi tính theo Tỷ Lệ khối lượng. [ 17 ]Thịt gà thường chứa ít chất béo ( ngoại trừ gà trống thiến ). Lượng mỡ thường tập trung chuyên sâu nhiều trên da. Một khẩu phần 100 g ức gà bỏ lò chứa 4 gam chất béo và 31 gam protein, so với 10 gam chất béo và 27 gam protein so với cùng một khẩu phần bít tết nhỏ. [ 18 ] [ 19 ]

Sử dụng Roxarsone trong chăn nuôi gà[sửa|sửa mã nguồn]

Trong chăn nuôi tại xí nghiệp sản xuất, gà thường được cho sử dụng phụ gia thức ăn chăn nuôi Roxarsone, một hợp chất asen hữu cơ phân hủy một phần thành asen vô cơ có trong thịt gà và phân của chúng, thường được sử dụng làm phân bón. [ 20 ] Hợp chất này được sử dụng để trấn áp những tác nhân gây bệnh dạ dày cũng như thôi thúc sự tăng trưởng. Trong một mẫu năm 2013 do Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins triển khai so với thịt gà từ những nhà chăn nuôi gia cầm không cấm roxarsone, 70 % mẫu hợp chất ở Hoa Kỳ đã vượt quá số lượng giới hạn bảo đảm an toàn do Cục quản trị Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ ( FDA ) đặt ra. [ 21 ] FDA kể từ đó đã đổi khác quan điểm của họ về số lượng giới hạn bảo đảm an toàn so với arsen vô cơ trong thức ăn chăn nuôi bằng cách công bố rằng ” bất kể loại thuốc động vật hoang dã mới nào góp thêm phần vào gánh nặng asen vô cơ nói chung đều là mối quan ngại tiềm ẩn “. [ 22 ]

Kháng thuốc kháng sinh[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Tạp chí Thương Hội Y khoa Canada, thuốc kháng sinh ceftiofur chưa được trải qua thường được tiêm vào trứng ở Quebec và Ontario để ngăn ngừa rủi ro tiềm ẩn nhiễm trùng của con non. Mặc dù những tài liệu còn đang gây tranh cãi trong ngành, nhưng thực trạng kháng kháng sinh ở người có vẻ như có tương quan trực tiếp đến việc sử dụng kháng sinh trong trứng. [ 23 ]

Một nghiên cứu gần đây của Viện Nghiên cứu Genomics Translational cho thấy gần một nửa (47%) thịt và gia cầm trong các cửa hàng tạp hóa ở Hoa Kỳ bị nhiễm S. aureus, trong đó có hơn một nửa (52%) vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.[24] Hơn nữa, theo FDA, hơn 25% gà bán lẻ kháng với 5 loại thuốc điều trị kháng sinh khác nhau trở lên ở Hoa Kỳ.[25] Ước tính có khoảng 90-100% gà thông thường chứa ít nhất một dạng vi sinh vật kháng kháng sinh, trong khi gà hữu cơ được phát hiện có tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn ở mức 84%.[26][27]

Ô nhiễm phân[sửa|sửa mã nguồn]

Trong những cuộc khảo sát ngẫu nhiên so với những mẫu sản phẩm thịt gà trên khắp Hoa Kỳ vào năm 2012, Physicians Committee for Responsible Medicine cho thấy 48 % vật mẫu có chứa phân. Ở hầu hết những trang trại nuôi gà thương phẩm, gà dành cả đời để đứng, nằm và sống trong phân của chính chúng ; phân của chúng được trộn lẫn với vật tư lót chuồng ( ví dụ như mùn cưa, dăm bào, rơm băm nhỏ, v.v. ) .Trong quy trình luân chuyển từ trại chăn nuôi tập trung chuyên sâu đến lò mổ, gà thường được cho vào bên trong những thùng luân chuyển thường có sàn lát gỗ. Những chiếc thùng đó sau đó được chất thành đống cao từ 5 đến 10 hàng trên xe luân chuyển đến lò mổ. Trong quy trình luân chuyển, gà có xu thế đi vệ sinh, và phân gà có khuynh hướng đọng lại bên trong chiếc thùng eo hẹp, làm bẩn lông và da của gà, hoặc nước mưa rơi xuống trúng gà và thùng ở tầng dưới của xe tải luân chuyển. Vào thời gian xe tải đến lò mổ, hầu hết gà đều bị dính phân .Trong ruột gà cũng có chứa phân. Trong quy trình vô hiệu lông và ruột, người ta chỉ vô hiệu phân hoàn toàn có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. [ 28 ] Các tiến trình tự động hóa vận tốc cao tại lò mổ không được phong cách thiết kế để vô hiệu sự ô nhiễm phân trên lông và da. Thiết bị chế biến vận tốc cao có xu thế phun chất ô nhiễm xung quanh vào gia cầm được chuyển xuống dây chuyền sản xuất chế biến và chính thiết bị trên dây chuyền sản xuất. Tại một hoặc nhiều điểm trên hầu hết những lò mổ, bình xịt và bồn chứa hóa chất ( ví dụ như thuốc tẩy, axit, peroxide, v.v. ) được sử dụng để rửa sạch một phần hoặc hủy hoại những vi trùng gây ô nhiễm. Tuy nhiên, một khi gà đã bị ô nhiễm phân, đặc biệt quan trọng là ở những lớp màng khác nhau giữa da và cơ, thì chúng không thể nào bị vô hiệu trọn vẹn .Vì dây chuyền sản xuất giết mổ chế biến lên đến 140 con / phút, nên những thanh tra viên bảo đảm an toàn không có đủ thời hạn để kiểm tra những chất phân hoàn toàn có thể nhìn thấy bằng mắt thường một cách đúng mực. [ 29 ] Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ hiện đang được cho phép 1 số ít lò mổ giải quyết và xử lý ở vận tốc không số lượng giới hạn ( tức là vượt quá 140 con / phút ), điều này làm cho yếu tố ô nhiễm phân ngày càng trầm trọng .

Một con gà tơ

Gà thường được bán nguyên con và chặt thành từng miếng .Tại Vương quốc Anh, gà con dưới 28 ngày tuổi khi giết mổ được bán trên thị trường với tên gọi là gà tơ. Người ta thường bán gà trưởng thành cỡ nhỏ, vừa hoặc lớn .
Phần LanMột hộp chứa năm cái cánh gà ở nhà hàng quán ăn thức ăn nhanh Hesburger tại HelsinkiTrên quốc tế, có nhiều chuỗi nhà hàng quán ăn thức ăn nhanh bán độc quyền hoặc hầu hết những mẫu sản phẩm gia cầm, gồm có KFC ( toàn thế giới ), Red Chicken ( Úc ), Hector Chicken ( Bỉ ) và CFC ( Indonesia ). Hầu hết những loại sản phẩm trong thực đơn ở những nhà hàng quán ăn này đều được chiên hoặc tẩm bột, sau đó ăn kèm khoai tây chiên .

Thịt gà sống có thể chứa vi khuẩn Salmonella. Nhiệt độ nấu tối thiểu an toàn được Bộ Y tế & Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ khuyến nghị là 165 °F (74 °C) nhằm ngăn nguy cơ mắc bệnh do vi khuẩn và ký sinh trùng gây ra.[30] Tuy nhiên, ở Nhật Bản, đôi khi thịt gà sống cũng được sử dụng trong một món ăn gọi là torisashi, đây là món gà sống thái lát được phục vụ theo kiểu sashimi. Một chế phẩm khác là toriwasa được đốt nhẹ bên ngoài trong khi phần bên trong vẫn còn sống.[31]

Gà chưa buộc và gà đã buộc ( trước khi quay )Thịt gà hoàn toàn có thể được nấu theo nhiều cách khác nhau. Chúng hoàn toàn có thể chế biến thành xúc xích, thịt xiên, cho vào salad, nướng theo cách truyền thống cuội nguồn hoặc bằng cách sử dụng nhà bếp nướng điện, tẩm bột và chiên giòn, hoặc được sử dụng trong những món cà ri khác nhau. Phương pháp nấu ăn giữa nhiều nền văn hóa truyền thống khác nhau có sự độc lạ đáng kể. Những giải pháp phổ cập trong lịch sử vẻ vang gồm có quay, bỏ lò, chiên áp suất và chiên. Ẩm thực phương Tây thường chế biến gà bằng cách chiên ngập dầu, dùng trong những món ăn nhanh như gà rán, gà chiên cốm, gà lollipop hay cánh gà rán giòn. Chúng cũng thường được nướng để làm salad hoặc bánh taco .Xương gà rất nguy khốn cho sức khỏe thể chất vì chúng thường dễ vỡ thành nhiều mảnh vụn sắc nhọn khi đang ăn, nhưng chúng hoàn toàn có thể được ninh với những loại rau và thảo mộc trong nhiều giờ hoặc thậm chí còn là cả ngày để làm nước cốt gà .Ở những nước châu Á, người tiêu dùng hoàn toàn có thể mua xương riêng không liên quan gì đến nhau vì chúng rất thông dụng để làm súp gà, món ăn được cho là tốt cho sức khỏe thể chất. Ở Úc, khung xương sườn và sống lưng gà ( sau khi đã vô hiệu những vết cắt ) thường được bán với giá rẻ trong những khu bán đồ ăn ngon ở siêu thị nhà hàng dưới dạng ” khung sườn gà ” hoặc ” mình gà ” và được mua để làm súp hoặc nước cốt .
Thịt gà sống giữ được chất lượng lâu hơn trong tủ đông, vì hơi ẩm thất thoát đi trong quy trình nấu nướng. [ 34 ] Trong quy trình dữ gìn và bảo vệ trong tủ đông, thịt gà có rất ít đổi khác về giá trị dinh dưỡng. [ 34 ] Tuy nhiên, để có chất lượng tối ưu, thời hạn dữ gìn và bảo vệ tối đa trong tủ đông được khuyến nghị là 12 tháng so với gà nguyên con chưa nấu chín, 9 tháng so với những bộ phận gà chưa nấu chín, 3 đến 4 tháng so với thịt gà chưa nấu chín và 4 tháng so với thịt gà đã nấu chín. [ 34 ] Sự ướp lạnh thường không gây ra những biến hóa sắc tố ở gia cầm, nhưng xương và thịt nằm gần chúng hoàn toàn có thể trở nên sẫm màu. Sự sậm màu của xương là hiệu quả của việc sắc tố thấm qua xương xốp của gia cầm non vào những mô xung quanh khi thịt gia cầm được ướp lạnh và rã đông. [ 34 ]Việc ướp lạnh thịt gà trực tiếp trong vỏ hộp bắt đầu là bảo đảm an toàn, nhưng kiểu này dễ bị thấm khí và chất lượng hoàn toàn có thể giảm dần theo thời hạn. Do đó, để quy trình tàng trữ lê dài, người tiêu dùng nên gấp những vỏ hộp này lại. [ 34 ] Ngoài ra cũng nên ướp lạnh những vỏ hộp chân không chưa mở. Nếu một vỏ hộp vô tình bị rách nát hoặc đã mở ra khi thực phẩm ở trong tủ đông, thực phẩm vẫn bảo đảm an toàn để sử dụng, nhưng vẫn nên bọc hoặc gói chúng lại. [ 34 ] Gà nên để xa những loại thực phẩm khác, vì thế nếu chúng mở màn rã đông, nước của chúng sẽ không nhỏ trúng những thực phẩm khác. [ 34 ] Nếu gà ướp đông trước đó được mua ở shop kinh doanh bán lẻ, chúng hoàn toàn có thể được ướp đông lại nếu đã được giải quyết và xử lý đúng cách. [ 34 ]Gà hoàn toàn có thể được nấu chín hoặc đung nóng từ trạng thái ướp đông, nhưng sẽ mất khoảng chừng một giờ rưỡi để nấu chín và nên vô hiệu vỏ hộp hoặc giấy thấm. Có ba giải pháp hâm sôi gà ướp lạnh bảo đảm an toàn thường được vận dụng : trong tủ lạnh, trong nước lạnh hoặc sử dụng lò vi sóng. [ 35 ] Các chiêu thức này được FDA ghi nhận là bảo đảm an toàn, vì chúng giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn tăng trưởng vi trùng ; [ 34 ] vi trùng hoàn toàn có thể sống sót nhưng không tăng trưởng trong nhiệt độ ngừng hoạt động. Tuy nhiên, nếu thực phẩm nấu chín ướp lạnh không được rã đông đúng cách và không được đung nóng đến nhiệt độ hủy hoại vi trùng, thì năng lực mắc bệnh do tiêu thụ thực phẩm sẽ tăng lên rất nhiều. [ 36 ]

Thẩm định của người Việt[sửa|sửa mã nguồn]

Thịt gà là thứ không hề thiếu trong những buổi lễ cúng giỗ .Trong văn hóa truyền thống dân gian lưu truyền những câu tục ngữ như sau :

Vịt già, gà tơ
Gà độc thịt, vịt độc trứng

Hoặc:

Nhất phao câu, nhì đầu cánh.

để diễn kinh nghiệm tay nghề về ăn thịt gà .

Người Việt còn áp dụng thành ngữ Hán Việt: “kê bì ngư cốt“(雞皮魚骨) nghĩa là thịt gà thì ngon nhất là phần da. Còn cá phần sát xương mới ngon.

Các món ăn từ thịt gà[sửa|sửa mã nguồn]