Trang phục Êđê

Không sặc rỡ như phục trang của 1 số ít dân tộc ở miền núi phía Bắc, phục trang của dân tộc Ê Đê lấy màu đen ( hoặc màu chàm sẫm ), đỏ làm màu chủ yếu, họa tiết, hoa văn đậm chất vạn vật thiên nhiên núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ. Đàn bà mặc áo, quấn váy. Đàn ông đóng khố, mặc áo. Đồng bào ưa dùng những đồ trang sức đẹp bằng bạc, đồng, hạt cườm .

Khỏe khoắn trang phục nam

Người đàn ông Ê Đê có tập quán mang khố ( Kpin ). Khố màu đen, có nhiều đường hoa văn chỉ màu chạy dọc theo hai bên mép vải và tua dài ở hai đầu, khố buông đầu dài phía trước. Khố có nhiều loại và được phân biệt ở sự ngắn dài có trang trí hoa văn như thế nào. Đẹp nhất là những loại ktêh, drai, đrêch, piêk, còn những loại bong và băl là loại khố thường .

Bạn đang đọc: Trang phục Êđê

Loại áo khá tiêu biểu cho người đàn ông Ê Đê là áo dài tay, chui đầu, thân dài che kín mông buông dài đến điểm giữa đùi và đầu gối, thân sau dài hơn thân trước, xẻ tà. Trên nền chàm của thân và ống tay áo, ở giữa ngực áo mở ra một đoạn từ 10 – 15 cm, có hàng khuy đồng, khuyết bện bằng chỉ màu đỏ. Hai mảng ngực áo được trang trí hai dải hoa văn màu đỏ rực hình “đại bàng dang cánh”, tạo vẻ đẹp khỏe khoắn, mạnh mẽ đúng với phong cách của người đàn ông Ê Đê giữa núi rừng đại ngàn Tây Nguyên. Những nhà giàu có, chức sắc trong buôn, áo thường được thêu dải hoa văn ở dọc hai bên nách và gấu áo, thân sau lưng có đính hạt cườm. Áo này thường được mặc vào dịp lễ hội, cưới hỏi của cộng đồng.

Mục lục

Loại áo dài quá gối, khoét cổ, ống tay thông thường không trang trí như loại áo dài trùm mông nói trên. Áo thường ngày ít có hoa văn, bên cạnh những loại áo trên còn có loại áo cộc tay đến khủy, hoặc không tay .

Thướt tha và kín đáo của trang phục phụ nữ

Theo phong tục truyền thống lịch sử, trước kia trong lễ cưới, người con gái Ê Đê thường phải tự tay dệt những tấm chăn, áo, khố, thổ cẩm mang về làm quà tặng Tặng họ hàng nhà chồng. Nếu ai có bộ váy áo đẹp thì được dân làng nhìn nhận là người con gái giỏi giang và sẽ được nhiều chàng trai để mắt. Đó là một thước đo về mặt giá trị niềm tin mà trước đây người con gái Ê Đê luôn phấn đấu, còn người con trai xem đó là tiêu chuẩn để chọn bạn gái .

Trang phục phổ cập của người phụ nữ Ê Đê là loại áo che nửa thân ( áo chui đầu ) dài đến mông khi mặc cho ra ngoài váy, tay áo dài, hẹp, cổ áo khoét hình thuyền. Cổ áo, vai áo xuống cánh tay, gấu áo được thêu những đường viền, trang trí bằng những dải hoa văn sáng red color, vàng và trắng là những sắc tố thân thiện với màu hoa của núi rừng. Phần gấu áo và gấu tay áo được dệt tỉ mỉ công phu bằng họa tiết hoa văn sinh động, miêu tả động vật hoang dã, thực vật và những hiện tượng kỳ lạ trong vạn vật thiên nhiên rất thân thiện quen thuộc với việc làm lao động hàng ngày. Loại áo này người phụ nữ Ê Đê gọi chung là áo Đếc anăkđrai ( áo hoa văn rồng ) thường hay mặc trong những tiệc tùng hoặc khi cưới chồng .

Cùng với áo là chiếc váy mở. Váy ( Yêng ) của phụ nữ Ê Đê là một tấm vải lớn màu đen hoặc chàm sẫm quấn quanh thân mình từ eo hông xuống phủ kín mắt cá chân. Cũng trên nền chàm mềm mại và mượt mà, phần gấu yêng và phần ngang gối được trang trí bằng chỉ những màu tương tự như như áo .

Cùng với áo là chiếc váy mở. Váy ( Yêng ) của phụ nữ Ê Đê là một tấm vải lớn màu đen hoặc chàm sẫm quấn quanh thân mình từ eo hông xuống phủ kín mắt cá chân. Cũng trên nền chàm mềm mịn và mượt mà, phần gấu yêng và phần ngang gối được trang trí bằng chỉ những màu tựa như như áo .

Ngày nay thiếu nữ Ê Đê thường mặc váy kín, thông dụng mặc váy ống bằng vải hoặc in hoa. Phía trên mặc áo ngắn chui đầu, ống tay dài hoặc cộc, có nhiều đường chỉ màu hoa văn ở vai, nách, cổ tay, gấu áo. Phụ nữ Ê Đê cũng như phụ nữ nhiều dân tộc khác, họ chú trọng nhiều đến trang sức đẹp, chuộng những đồ bằng bạc hay đồng làm vòng đeo cổ, đeo tay .

Trang phục tiềm ẩn những giá trị niềm tin mang truyền thống riêng, niềm tự hào của mỗi dân tộc và cũng là đặc thù để phân biệt giữa những nhóm hội đồng với nhau. Ngày nay, người Ê Đê được tiếp thu những kiến thức và kỹ năng của nền văn minh mới, cách ăn mặc cũng đã tân tiến hơn. Tuy nhiên, dù xã hội tăng trưởng tới đâu, thì người Ê Đê vẫn có ý thức duy trì bảo lưu nét văn hoá truyền thống lịch sử, trong những dịp liên hoan, trong khoảng trống văn hóa truyền thống cồng chiêng Tây Nguyên … đồng bào vẫn mang trên mình bộ phục trang truyền thống cuội nguồn, đây là thành tố cần phải gìn giữ của mỗi dân tộc, cần được chăm sóc và bảo tồn khi thành tố này đang ngày càng bị mai một .