Thương hiệu Việt: Yếu và thiếu

Xây dựng và tăng trưởng thương hiệu đang là yếu tố cấp thiết so với những Doanh Nghiệp đặc biệt quan trọng trong toàn cảnh hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế tài chính quốc tế. Tuy nhiên chưa có nhiều Doanh Nghiệp chú ý quan tâm đến thiết kế xây dựng hình ảnh thương hiệu của mình, còn lúng túng trong hướng đi cũng như tăng trưởng thương hiệu

Hàng xuất dưới “bóng” nước khác

30 năm Open giao thương mua bán, Nước Ta đã có bước tăng trưởng ngoạn mục về XK. Chỉ tính riêng 5 năm ( 2011 – năm ngoái ), kim ngạch XK của Nước Ta tăng khoảng chừng 18 % / năm, tỷ trọng XK loại sản phẩm chế biến, sản xuất tăng mạnh ; NK tăng 15 % / năm ; tỷ suất nhập siêu giảm từ 10,2 % năm 2011 xuống còn 3,6 % năm năm ngoái. Cán cân thanh toán giao dịch quốc tế thặng dư khá cao ; dự trữ ngoại hối năm năm ngoái đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Hiện Nước Ta có nhiều mẫu sản phẩm đứng top đầu về XK trên thị trường quốc tế như gạo, cafe, tiêu, điều … Song đằng sau những thành tích ấy là sự canh cánh về câu truyện thương hiệu .

Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2015 được định giá là 140 tỷ USD, giảm 32 tỷ USD, tương đương 19% so với năm trước đó

Gạo Việt bị đóng mác Trung Quốc, cafe XK nhiều nhưng không ai biết đến đó là cafe của Nước Ta là yếu tố đã sống sót từ khá lâu nhưng mãi vẫn chưa khắc phục được. Phần lớn sản phẩm & hàng hóa Nước Ta, từ nông sản đến hàng bằng tay thủ công mỹ nghệ, may mặc … đều đến tay người tiêu dùng quốc tế với thương hiệu của Doanh Nghiệp vương quốc khác .
Tại sao lại như vậy ? Không khó để vấn đáp thắc mắc này. Ông Trương Đình Chiến, Trưởng Khoa Marketing, Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho biết, trong kinh doanh thương mại, người Nước Ta lúc đầu làm rất tốt nhưng sau đuối dần do không quản trị tốt nên tự bị suy giảm trên thị trường, hoặc dữ thế chủ động tự làm suy giảm. “ Vào Đắk Lắk, tôi rất buồn khi chỉ còn duy nhất 1 Doanh Nghiệp XK cafe của Nước Ta hoàn toàn có thể trụ lại, còn lại toàn Doanh Nghiệp FDI thu mua và XK cho tập đoàn lớn của họ. Đáng buồn, Doanh Nghiệp duy nhất ấy cũng đang có rủi ro tiềm ẩn mất vị thế bởi chất lượng ngày càng kém ”, ông Chiến dẫn chứng .
Như vậy, yếu tố chất lượng và thương hiệu có mối quan hệ ngặt nghèo với nhau. Một thương hiệu hoàn toàn có thể sống sót lâu bền hơn, yếu tố tiên quyết là mẫu sản phẩm phải phân phối được tiêu chuẩn chất lượng. Chất lượng sản phẩm & hàng hóa của Nước Ta dù đã được nâng cấp cải tiến hơn rất nhiều tuy nhiên cách làm ăn “ chộp giật ”, làm theo trào lưu của một bộ phận Doanh Nghiệp đã “ giết chết ” những Doanh Nghiệp làm ăn chân chính, tác động ảnh hưởng đến chính hình ảnh của Nước Ta. Ví dụ như mẫu sản phẩm gạo, việc trộn gạo thường với gạo thơm để bán trong thời hạn qua gây ảnh hưởng tác động đến hoạt động giải trí XK gạo, đặc biệt quan trọng còn để lại tiếng xấu cho Nước Ta. Nói tới gạo Nước Ta là người ta nghĩ ngay đến gạo trộn, gạo kém chất lượng. Bên cạnh đó, nhiều mẫu sản phẩm còn XK dưới dạng thô nên giá trị ngày càng tăng thấp, thậm chí còn có thương hiệu của Nước Ta có uy tín trên thị trường quốc tế nhưng người tiêu dùng trong nước lại chưa khi nào biết đến .

Sức mạnh thương hiệu quốc gia Việt Nam chưa cao

Không chỉ không có thương hiệu cho hàng hóa XK mà Nước Ta vẫn còn thiếu cả những thương hiệu Doanh Nghiệp uy tín trên thị trường quốc tế. Trên thực tiễn, Thủ tướng nhà nước đã phê duyệt chương trình thương hiệu vương quốc từ năm 2003 với mục tiêu tiếp thị hình ảnh vương quốc trải qua thương hiệu mẫu sản phẩm ( sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ ), nâng cao sức cạnh tranh đối đầu cho những thương hiệu loại sản phẩm Nước Ta trên thị trường trong nước và quốc tế trong quy trình hội nhập .
Song những số lượng được ông Samir Dixit, Giám đốc Vùng châu Á Thái Bình Dương của Công ty Brand Finance nêu ra khiến nhiều người không khỏi giật mình. Theo đó, giá trị thương hiệu vương quốc Nước Ta năm năm ngoái được định giá là 140 tỷ USD, giảm 32 tỷ USD, tương tự 19 % so với năm trước đó. Đặc biệt, nếu nhìn vào bảng xếp hạng so với những nước trong ASEAN thì vị trí thương hiệu Nước Ta đang thua nhiều nước như Indonesia, Nước Singapore, Malaysia, Thailand, Philippines và chỉ xếp trên Campuchia .

Chưa hết, ông Thierry Noyelle, Cố vấn cao cấp Chương trình hợp tác kỹ thuật giữa Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) và Ủy ban Kinh tế Thụy Sĩ (SECO) cho biết, cơ quan này đã khảo sát 63 trang web của 63 công ty tham gia chương trình Thương hiệu quốc gia của Việt Nam. Cuộc khảo sát cho thấy, dù đều có tiếng Anh nhưng các trang này đều rất nghèo nàn, thiếu tính tương tác và một số tính năng. Chỉ có 16% công ty đăng tải logo thương hiệu quốc gia lên website, 38% công ty đăng tải thông tin cho biết sản phẩm nhận được các chứng chỉ quốc tế (ISO, HACCP,..); 28% công ty liệt kê các hoạt động thể hiện trách nhiệm cộng đồng, trách nhiệm xã hội trên website.

Những chỉ số trên chứng tỏ, sức mạnh thương hiệu vương quốc Nước Ta chưa cao. Trong đó, những yếu tố còn yếu là chất lượng loại sản phẩm, vòng đời loại sản phẩm, sự thỏa mãn nhu cầu của người mua, nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội của Doanh Nghiệp … Nhiều Doanh Nghiệp vẫn chỉ coi đây là một phần thưởng chứ không phải là công cụ để tiếp thị thương hiệu. Ông Thierry còn chỉ ra rằng, sở dĩ thương hiệu vương quốc Nước Ta còn chưa thực sự tăng trưởng mạnh bởi phần lớn những Doanh Nghiệp đều chưa chú ý quan tâm đến thiết kế xây dựng hình ảnh thương hiệu của mình, còn lúng túng trong hướng đi cũng như tăng trưởng thương hiệu .

Cần sự khác biệt

Muốn thương hiệu vương quốc được biết đến nhiều, nhiều chuyên viên cho rằng, Nước Ta phải tiếp thị nhiều hơn nữa. Các Doanh Nghiệp phải tự hào để giành được logo đó, đưa vào website của mình. Ông Samir Dixit cũng đặt thắc mắc, chương trình Thương hiệu vương quốc của Nước Ta có sự tham gia của 63 Doanh Nghiệp năm năm trước, nhưng 63 DN này đã làm gì để nâng cao chất lượng mẫu sản phẩm, để củng cố thương hiệu và phân phối tiêu chuẩn thương hiệu vương quốc ? Do vậy, những Doanh Nghiệp khi tham gia chương trình Thương hiệu vương quốc cần phải tăng cường công tác làm việc thực thi, tiếp thị, đặc biệt quan trọng so với những Doanh Nghiệp nhỏ và vừa cần tập hợp lại và khai thác những điểm mạnh, lợi thế trong từng ngành hàng để tạo ra một hướng đi mới .
Ở một góc nhìn khác, dẫn ra ví dụ kiến thiết xây dựng thương hiệu rất thành công xuất sắc của Mỹ và những nước ASEAN, ông Samir Dixit cho rằng, nếu không chọn ra mũi nhọn cạnh tranh đối đầu thì Nước Ta sẽ gặp khó khăn vất vả trong kiến thiết xây dựng thương hiệu vương quốc ( Vietnam Value ). Việt Nam là vương quốc có nhiều sản phẩm & hàng hóa phong phú, nhưng ngành XK phần nhiều là xuất thô và bao nhiêu năm nay vẫn lấy XK nguyên vật liệu thô làm mũi nhọn. “ Tôi đã đi qua nhiều nước ASEAN nhưng không nghe được nhiều chương trình tiếp thị sâu xa loại sản phẩm của Nước Ta ngoài du lịch ”, ông Samir nói. Thế nhưng, những điều người quốc tế biết đến Nước Ta lại chưa phải là những điểm mạnh nhất giúp Nước Ta hoàn toàn có thể cạnh tranh đối đầu với những nước khác .
Theo quan điểm của ông Chiến, trong quy luật marketing, muốn thành công xuất sắc trên thị trường phải là số 1 ở đâu đó. Số 1 này không có nghĩa là phải đứng đầu một ngành kinh doanh thương mại mà hoàn toàn có thể tìm ra thuộc tính là số 1 dựa trên lợi thế, năng lực của chính mình. “ Các ngành khác trên quốc tế, sự thống trị của những tập đoàn lớn quá lớn, Nước Ta muốn chen chân vào đó vô cùng khó, kể cả dệt may cũng còn khó khăn vất vả ”, ông Chiến nói. Vì thế, việc làm thương hiệu của Nước Ta nên mở màn từ lợi thế nông sản. Ông Chiến cho hay, nông sản của Nước Ta có nhiều cái số 1. Mới đây, xoài của Nước Ta xuất sang Nhật Bản 3.500 quả nhưng nếu chỉ ship hàng thị trường quốc tế mấy nghìn quả thì ít quá, làm thế nào phải tạo ra được 3,5 tỷ USD. Để làm được điều này, cần phải có Doanh Nghiệp đứng ra trấn áp từ giống, trồng cho đến khâu đưa mẫu sản phẩm ra quốc tế, lúc đó mới có thương hiệu Nước Ta bán ra quốc tế được .

Theo Bộ Công Thương, Diễn đàn Doanh nghiệp Thương hiệu vương quốc chính thức được ra đời với vai trò là một quy mô liên kết giữa những doanh nghiệp thương hiệu vương quốc với nhau, cũng như tạo điều kiện kèm theo để liên kết với những doanh nghiệp nhỏ và vừa nói chung. Mục đích của Diễn đàn nhằm mục đích liên kết những Doanh Nghiệp trong công tác làm việc thiết kế xây dựng và tăng trưởng thương hiệu Doanh Nghiệp tích hợp với thương hiệu vương quốc ; tiếp thị, thôi thúc cho những hoạt động giải trí của Chương trình Thương hiệu Nước Ta ; lôi cuốn, tăng nhanh số lượng những Doanh Nghiệp tham gia và đạt chuẩn thương hiệu vương quốc. / .

Thương hiệu Quốc gia Việt Nam đứng áp chót trong ASEAN

VOV.VN – Nếu nhìn vào bảng xếp hạng so với những nước trong ASEAN, vị trí thương hiệu Quốc gia Nước Ta chỉ cao hơn Campuchia .