Nét đẹp bình dị trang phục Tày vùng Việt Bắc | Tạp chí Văn Nghệ Thái Nguyên điện tử

Là cộng đồng dân tộc thuộc nhóm ngôn ngữ Tày – Thái, người Tày đã cư trú lâu đời trên đất nước ta, sống tập trung nhất ở các tỉnh vùng Việt Bắc. Trong quá trình phát triển, người Tày lưu giữ một kho tàng đồ sộ về văn hóa vật chất và tinh thần, đóng góp vào kho tàng văn hóa chung của các dân tộc Việt Nam. Trang phục truyền thống là sản phẩm sáng tạo luôn chứa đựng những giá trị nhân văn, nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Tày. Xin được giới thiệu nét đẹp bình dị về trang phục Tày vùng Việt Bắc.

Nghề dệt vải là nghề thủ công truyền thống rất truyền kiếp của người Tày. Với đức tính siêng năng, bàn tay khôn khéo tài hoa, người phụ nữ Tày tự tay trồng bông quay xa, se sợi dệt vải. Vải sau khi dệt sẽ được nhuộm bằng loại thuốc nhuộm chế từ cây chàm mít, tiếng Tày gọi là xỏm. Việc chế ra loại thuốc nhuộm chàm phải qua nhiều quy trình và thời hạn từ việc hái lá chàm về đem ngâm với nước, pha vôi, lọc nước trong của tro nhà bếp hòa cùng với chàm và hãm màu rồi mới đem nhuộm vải sau vài lần mới ra màu vừa lòng. Với sắc màu chàm chủ yếu, bộ trang phục truyền thống cuội nguồn của dân tộc Tày được cắt và khâu rất tỉ mỉ, kỹ lưỡng. Không có họa tiết hoa văn nhưng phục trang ấy lại tạo nên vẻ đơn giản và giản dị nền nã cùng hòa vào núi non .

Người Tày Việt Bắc luôn ý thức bảo tồn những nét đẹp truyền thống

Trang phục phái mạnh :
Trang phục phái mạnh người Tày có hai loại là áo dài ( Slửa rì ) và áo ngắn ( Sửa tẩn ). Áo dài được may năm thân, xẻ nách, cổ đứng, đơm khuy vải hoặc khuy đồng, áo dài qua đầu gối. Áo ngắn có bốn thân, xẻ ngực cổ cao, xẻ tà có hai túi nhỏ ở hai bên tà trước, áo đơm khuy vải ngang. Loại khuy vải của áo Tày là khót mác sâu vì cái cúc vải được nút lại trông giống quả sau sau, một loại cây có nhiều ở vùng rừng núi. Quần chân què đũng rộng, cạp lá tọa rộng không luồn dải rút khi mặc thì có dây buộc rồi bẻ cạp quấn ra ngoài. Khăn đội đầu của phái mạnh là mảnh vải khổ rộng 30 phân dài đến hai mét được quấn lên đầu theo hình chữ nhân. Những dịp tiệc tùng, phái mạnh Tày thường mặc thêm chiếc áo cánh trắng ở trong áo chàm .

Trang phục nữ giới:

Phụ nữ Tày mặc áo dài ( slửa rì ) gồm 5 thân dài đến bắp chân, cổ đứng cao 2 phân, ống tay hẹp xẻ ở nách cài khuy vải hoặc khuy đồng, ở phía đông thì mặc quần, còn ở phía tây thì mặc váy. Chiếc thắt lưng vải dài khoảng chừng hai sải tay quấn quanh thắt lưng rồi được buộc lơi thả sau sống lưng buông đến khoeo chân như nhấn thêm đường cong của khung hình tạo nên thắt đáy sống lưng ong, làm cho bước tiến đung đưa, uyển chuyển đầy dịu dàng êm ả. Với chiếc thắt lưng này thì chị em phụ nữ sau khi sinh nở hết thời hạn nghỉ sẽ giúp chị em hoàn toàn có thể lao động sản xuất, lấy lại dáng vóc cũ, không bị sổ bụng sau sinh. Các thanh nữ thường dùng thắt lưng bằng lụa màu hồng hoặc xanh, đỏ, tím ; còn người lớn tuổi thì dùng thắt lưng vải chàm … Phụ nữ Tày thường để tóc dài vấn lên, khăn là loại khăn vuông màu chàm khi đội gập chéo giống kiểu mỏ quạ của người Kinh, chân đi hài vải .

Thật thiếu sót nếu không nói đến chiếc áo ngắn ( slửa cỏm ) của phụ nữ Tày, vì nó là một phần trong phục trang ngày tiệc tùng, ngày tết cưới hỏi … Slửa cỏm gần như áo cánh của người Kinh gồm 4 thân, cổ tròn khuy ở giữa, xẻ tà, có hai túi nhỏ ở hai bên tà trước. Chiếc áo ngắn ( slửa cỏm ) thường được mặc ở nhà thuận tiện trong hoạt động và sinh hoạt, hằng ngày. Vào ngày lễ tết, những ngày trọng đại của đời người, người phụ nữ Tày mặc ở trong chiếc slửa cỏm màu trắng, bên ngoài là áo dài ( slửa rì ) màu chàm thắt lưng gọn ghẽ, có giắt vào thắt lưng phần trước bụng một chiếc khăn nhỏ mầu trắng gấp lộ mép khăn khỏi thắt lưng cùng các vòng trang sức đẹp bằng bạc đeo ở cổ, ở tay, ở chân và chùm xà tích đeo ngang eo. Có nơi còn đeo túi vải hoặc túi thổ cẩm cùng túi đựng trầu bên hông. Tất cả toát lên vẻ đẹp êm ả dịu dàng kín kẽ, điệu đàng .
Không tỏa nắng rực rỡ sắc màu, không cầu kỳ, không họa tiết hoa văn, nhưng lại đằm thắm êm ả dịu dàng. Đó chính là nét đẹp nền nã mà giản dị và đơn giản của trang phục Tày vùng Việt Bắc. Ngày nay trong khuynh hướng hội nhập thời Open trước những đổi khác của đời sống xã hội văn minh, trang phục truyền thống cuội nguồn dân tộc Tày đã có một chút ít nâng cấp cải tiến cách điệu nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp truyền thống lịch sử vốn có, luôn Open trong các hoạt động giải trí hội đồng, hoạt động giải trí văn hóa truyền thống thẩm mỹ và nghệ thuật, liên hoan, các sự kiện trọng đại của quốc gia. Điều đó chứng minh và khẳng định giá trị văn hóa truyền thống và sức sống của trang phục dân tộc đang được bà con dân tộc Tày trân trọng lưu giữ .

Kim Hoa

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Trang Phục