053. ☀ Khảo cứu về trang phục thời kỳ Hùng Vương

BỐ CỤC BÀI VIẾT

PHẦN DẪN NHẬP

PHẦN I: CƠ SỞ CHO VẤN ĐỀ TRANG PHỤC THỜI HÙNG VƯƠNG

I. Những vấn đề logic khi tìm hiểu về trang phục thời kỳ Hùng Vương:

II. Cơ sở cho trang phục từ khảo cổ học và lịch sử:

1. Liệu người Việt có biết dệt vải hay không ?

a. Bằng chứng từ khảo cổ học: 
b. Bằng chứng từ lịch sử: 

2. Những chiếc khuy áo và khóa thắt lưng :

III. Thử tìm hiểu về chất liệu, kỹ thuật dệt may và màu sắc của vải trong thời kỳ này:

1. Chất liệu :

a. Theo các tài liệu khảo cổ học: 
b. Theo các tài liệu lịch sử: 

2. Kỹ thuật dệt may:
3. Màu sắc của vải và trang phục:

IV. Trang phục thời kỳ Hùng Vương với những bằng chứng trực tiếp:

1. Tài liệu lịch sử:
2. Tài liệu khảo cổ: 
3. Tài liệu cán dao găm và hình vẽ trên các trống đồng Đông Sơn:

V. Kết luận:

PHẦN II: PHỤC DỰNG TRANG PHỤC THỜI KỲ HÙNG VƯƠNG

I. Nhận thức cơ bản:

II. Cơ sở tiến hành và phương pháp thực hiện:

1. Cơ sở thực thi :

a. Nguồn gốc tộc Việt:
b. Các cuộc di cư hình thành các dân tộc thuộc các hệ ngữ:
c. Sự tương đồng trong nguồn gen của các nhóm dân có nguồn gốc từ cộng đồng tộc Việt giai đoạn muộn:
d. Văn hóa Điền Việt và vấn đề nghiên cứu, tiếp cận trong tham khảo cổ vật Điền Việt:
e. Tổng kết:

2. Phương pháp thực thi :

III. Tiến hành phục dựng:

A. Khảo sát về các dạng trang phục và một vài vấn đề về trang phục thời Hùng Vương: 

1. Khảo sát về những dạng trang phục thời Hùng Vương :
2. Trang phục thời Hùng Vương trong thời Bắc thuộc :
3. Khố và trang phục thời kỳ Hùng Vương :

B. Tiến hành phục dựng trang phục:

1. Trang phục của vua, thủ lĩnh và quý tộc thời Hùng Vương:

1.1. Trang phục cơ bản của những những tầng lớp quý tộc thời Hùng Vương :

a. Bộ trang phục của quý tộc nữ:
a. Bộ trang phục của quý tộc nam:

1.2. Áo choàng lông chim và lông vũ dành cho vua, hoàng tộc và thủ lĩnh vùng :

a. Áo choàng lông chim dành cho vua, hoàng tộc và thủ lĩnh nam: 
b. Áo choàng lông ngỗng, lông thiên nga dành cho hoàng tộc, thủ lĩnh nữ:

1.3. Dạng áo choàng vải dành cho thủ lĩnh, quý tộc nam và nữ :

2. Các dạng trang phục của các tầng lớp khác trong xã hội Việt:

2.1. Áo chui đầu vạt trái cho cả nam và phái đẹp :
2.2. Các dạng trang phục dành cho thường dân :

a. Dạng áo váy quấn với hoa văn đơn giản dành cho cả nam và nữ giới:
b. Dạng áo hai tà cho nữ giới:
c. Dạng váy xòe xếp ly cho nữ giới:

2.3. Dạng áo hai tà cho lễ tế :
2.4. Dạng áo trùm Poncho :
2.5. Dạng áo – quần dành cho cả nam và nữ :
2.6. Trang phục lao động :

a. Khố: 
b. Áo tơi: 

2.7. Trang phục của chiến binh :

3. Các bộ phận phụ của trang phục:

3.1. Mảnh áo trùm ngực:
3.2. Băng đeo chéo:
3.3. Khăn:
3.4. Dép:

4. Tìm lại các dạng mũ và khăn:

4.1. Vương miện của các vua Hùng:
4.2. Dạng mũ của thủ lĩnh nữ:
4.3. Khăn đội đầu:
4.4. Khăn vấn:
4.5. Mũ hình nón:
4.6. Nón dẹt:
4.7. Mũ hình tam giác:
4.8. Dạng mũ hình chữ nhật:
4.9. Mũ dạng khăn đội đầu:
4.10. Dạng khăn xếp lớp:

5. Tìm lại các dạng tóc của người Việt xưa: 

5.1. Các kiểu tóc dành cho nam giới:
5.2. Các kiểu tóc dành cho nữ giới:

PHẦN III: CÁC PHỤ KIỆN, VẬT DỤNG PHỤC DỰNG CÙNG TRANG PHỤC

I. Trang sức và phụ kiện đi cùng trang phục: 

1. Bao tay, bao chân đồng:
2. Những chiếc vòng tay, trang sức:
3. Vòng (kiềng) bằng đồng:
4. Xà tích đeo cổ:
5. Nhẫn đồng, bạc và vàng:
6. Trâm cài đầu bằng đồng và vàng:
7. Khuy cài áo cho trang phục nam và nữ giới:
8. Các loại vòng cổ dành cho nam và nữ giới quý tộc:
9. Các dạng khuyên tai cho quý tộc và thường dân:

a. Khuyên tai dành cho quý tộc: 
b. Khuyên tai dành cho thường dân: 

10. Khóa thắt lưng và gài đai lưng dành cho quý tộc và thường dân:

a. Khóa thắt lưng cho quý tộc nam:
b. Gài đai lưng cho trang phục dạng váy thụng:

II. Phụ kiện phục dựng cùng trang phục: 

1. Rìu Việt:
2. Dao găm:
3. Kiếm dài:
4. Gùi tre:

PHẦN IV: KHẢO CỨU VỀ HOA VĂN, KỸ THUẬT DỆT VÀ MAY TRANG PHỤC

I. Hoạ tiết trang trí trên trang phục và khăn:

1. Các loại hoa văn trang trí:
2. Cách bố trí các loại hoa văn:

a. Đối với trang phục của nam giới: 
b. Đối với trang phục của nữ giới:

3. Các loại hoa văn trong thực tiễn may mặc :

II. Khảo cứu về các kỹ thuật dệt, nhuộm và may trang phục:

1. Trồng cây, nuôi tằm và khai thác sợi:
2. Xe sợi:
3. Các kiểu khung dệt:

a. Dệt bằng khung rời: 
b. Dệt bằng khung cửi: 

4. Dệt vải, may thêu trang phục :

a. Kỹ thuật dệt may của người Mường, người Thái: 
b. Kỹ thuật ikat, hay nhuộm bao sợi: 

5. Tìm hiểu về kỹ thuật nhuộm vải và màu nhuộm :

PHỤ LỤC
Sơ khảo về tục xăm mình

PHỤ LỤC: CÁC VẤN ĐỀ CẦN LÀM RÕ
Θ Trang phục nhà Sở và văn hóa Điền Việt
Θ Khảo về trang phục quần

PHẦN DẪN NHẬP

Dân tộc Việt có một quá khứ đáng tự hào và trân trọng, những vị vua Hùng chính là “ linh hồn ” kiến thiết nên tiến trình lịch sử vẻ vang quan trọng đó. Thời kỳ do những vua Hùng làm chủ từng được xem như một tiến trình huyền sử không có thật, nhưng những tò mò khảo cổ đã chứng tỏ sự sống sót của một nhà nước trong thời kỳ cội nguồn của dân tộc bản địa Việt, được thừa kế truyền thống lịch sử từ những văn hóa truyền thống cổ xưa tại vùng Động Đình, Dương Tử trong huyền sử được truyền lại từ ngàn xưa .
Họ tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ trình độ văn minh của mình liên tục trong nhiều nghìn năm, biểu lộ trên cả hai góc nhìn niềm tin và vật chất, với biểu lộ di vật từ thời kỳ đồ đá, đồ ngọc cho tới đồ đồng, cùng những di sản ý thức hiện đã phai mờ hoặc biến mất. Sự tăng trưởng đó đi cùng với trình độ văn minh, đi cùng với trang phục, thế nhưng hình ảnh “ trang phục ” của thời đại này lại được những nhà nghiên cứu khắc họa một cách kỳ lạ và khó hiểu :
Trang phục được phục dựng lại một cách bất hài hòa và hợp lý như vậy, đã tạo nên những hiểu nhầm không nhỏ trong tâm lý của người Việt về thời đại những vua Hùng của dân tộc bản địa mình, cho rằng thời kỳ đó người Việt đang còn trong trạng thái sơ khai, lỗi thời, bởi đây là dạng trang phục của một dân tộc bản địa chậm tiến, kém văn minh, chứ không phải của một dân tộc bản địa đã tạo ra những chiếc trống đồng với những ý niệm sâu xa, khác thường, cũng như có một tiến trình tăng trưởng văn minh lâu dài hơn trong nhiều ngàn năm .

Sự bất hợp lý trong phục dựng trang phục thời kỳ Hùng Vương còn biểu lộ rõ hơn, khi chính những phát hiện khảo cổ đã chứng tỏ người Việt biết dệt vải ngay từ thời kỳ văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ cho tới Lương Chử ( cách thời nay từ 7000 tới 5000 năm ), thừa kế vào thời văn hóa truyền thống Phùng Nguyên ( cách ngày này hơn 4000 năm ), tới thời Đông Sơn thì đã có khuy áo, có khóa thắt lưng, chứng tỏ lịch sử dân tộc lâu dài hơn và sự tăng trưởng tới độ phức tạp và cầu kỳ của trang phục Việt. Vậy nên, trang phục “ cởi trần, đóng khố, đeo lá cây ” là một hình ảnh bất hài hòa và hợp lý, thiếu đúng chuẩn và cũng không khách quan với những trong thực tiễn khảo cổ học .
Việc phục dựng lại trang phục thời kỳ Hùng Vương là rất quan trọng, hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động tới nhận thức của mọi người về thời kỳ này. Đó là điều chúng tôi cho rằng thiết yếu phải làm được, mặc dầu sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn vất vả, do sự thiếu thốn tư liệu. Nhưng có một điều rất như mong muốn với tất cả chúng ta : còn nhiều dân tộc bản địa ở miền Đông Á và Khu vực Đông Nam Á ngày này giữ gìn được những nét văn hóa truyền thống của hội đồng Việt cổ xưa, trong đó có trang phục, và tư liệu hình ảnh từ những cổ vật văn hóa truyền thống Đông Sơn, tư liệu cổ sử và văn hóa truyền thống, cũng như cổ vật Điền Việt là những tư liệu đặc biệt quan trọng quan trọng để tất cả chúng ta tìm lại trang phục cổ của dân tộc bản địa mình .
Qua những cơ sở đó, chúng tôi sẽ thực thi phục dựng lại trang phục thời kỳ Hùng Vương, với hướng đi lấy cổ vật Việt thời Đông Sơn làm cốt lõi, so sánh, so sánh, tinh lọc qua cổ vật văn hóa truyền thống Điền Việt, so sánh, so sánh với những dân tộc bản địa còn lưu giữ những nét văn hóa truyền thống Việt cổ với sự thận trọng thiết yếu để hoàn toàn có thể tìm lại những dạng trang phục cơ bản nhất của thời kỳ này .
Chúng tôi kỳ vọng rằng khu công trình này của mình hoàn toàn có thể làm cơ sở cho việc phục dựng trang phục Việt cổ thời Hùng Vương sau này, từ đó góp thêm phần đổi khác nhận thức của mọi người về cội nguồn của dân tộc bản địa, để hoàn toàn có thể thấy được quá khứ đáng tự hào mà Tổ Tiên người Việt đã từng kiến thiết xây dựng nên .
Bài khảo cứu sẽ được chúng tôi chia thành bốn phần, phần tiên phong là tiền đề chứng tỏ có sự sống sót của trang phục, phần tiếp theo, chúng tôi sẽ tìm kiếm, phục dựng tương đối những loại trang phục thời Hùng Vương, cũng như tìm lại những dạng mũ miện, trang sức đẹp, phụ kiện và những hoa văn sử dụng trong trang trí trang phục .
Nếu có bất kể điểm nào mà bạn đọc thấy chưa thỏa đáng ở bài viết, xin hãy tự nhiên san sẻ quan điểm của mình ở phần phản hồi, để chúng tôi hoàn toàn có thể hoàn thành xong hơn bài khảo cứu của mình .

Lang Linh

PHẦN I
CƠ SỞ CHO VẤN ĐỀ TRANG PHỤC THỜI HÙNG VƯƠNG

I. Những vấn đề logic khi tìm hiểu về trang phục thời kỳ Hùng Vương:

Việc điều tra và nghiên cứu trang phục thời kỳ Hùng Vương từ trước tới nay đều chưa có sự khảo sát tổng lực những tư liệu lịch sử dân tộc, khảo cổ, văn hoá, trang phục thời kỳ này đã được mặc định là dạng trang phục cởi trần, đóng khố, ngoài những không còn trang phục gì khác so với phái mạnh. Tuy nhiên những yếu tố logic về tự nhiên, dân tộc bản địa, trình độ tăng trưởng đã biểu lộ tính bất hợp lý trong tư duy cởi trần đóng khố về trang phục thời kỳ Hùng Vương .
1. Vào thời kỳ Đông Sơn hơn 2200 năm trước, thì nhiệt độ trung bình của toàn cầu thấp hơn ngày này khá nhiều ( hình dưới ), miền Bắc nước ta trong thời kỳ đó lại nằm trong vùng có mùa đông rất lạnh, hoàn toàn có thể còn có băng tuyết ( đến thời Lý, thời tiết vẫn còn lạnh hơn thời nay và có hiện tượng kỳ lạ băng tuyết ghi lại trong sử sách [ 1 ] ), thêm nữa, do khí hậu có nhiệt độ cao nên mùa đông ở miền Bắc Nước Ta thường mát mẻ hơn so với nhiệt độ thực tiễn. Với khí hậu như vậy, thì trang phục đóng khố, cởi trần chắc như đinh sẽ không hề chống chịu được thời tiết khắc nghiệt trong mùa đông .
Khí hậu của miền Bắc Nước Ta cũng có mùa nóng, trang phục hoàn toàn có thể đơn thuần hơn trong mùa này, người Việt cũng đã phát minh sáng tạo ra nhiều vật liệu có tính thoáng mát như vải lanh, vải tơ chuối … để tương thích cho tiết trời nóng giãy. Chiếc khố chỉ được sử dụng trong đời sống lao động, hoàn toàn có thể thấy trong những hình ảnh tư liệu thời Pháp thuộc, thì nông dân, ngư dân Việt vẫn đóng khố để thuận tiện cho lao động, thường ngày, họ vẫn mặc trang phục vừa đủ, chiếc khố thường ngày hoàn toàn có thể chỉ được sử dụng như một dạng đồ lót mặc trong trang phục thôi vậy .

Quần áo có công dụng bảo vệ khung hình khỏi sự nóng bức của thời tiết, và theo những điều tra và nghiên cứu, thì khi loài người còn ở châu Phi đã có quần áo [ 1 a, 1 b ]. Quần áo trong quá trình trước khi rời khỏi châu Phi hoàn toàn có thể bằng lông thú, vỏ cây, lá cây quấn quanh người. Nhiệt độ của miền Bắc Nước Ta vào mùa đông cao hơn nhiệt độ trung bình thời nay, vậy nên để duy trì sự sống trước thời tiết lạnh ngắt, con người cần mặc đủ ấm .
2. Vấn đề thứ hai, một yếu tố logic mà tất cả chúng ta thường bỏ quên : văn minh vật chất, văn minh tinh thần phải đi cùng với trang phục. Những người tạo ra những chiếc trống đồng phức tạp và tinh xảo, với trình độ luyện kim thượng thừa, ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ khác thường, cô đọng, ẩn giấu những triết lý thâm sâu mà hậu thế tất cả chúng ta ngày này còn chưa thể hiểu hết được, không lẽ lại là những người dã man, kém văn minh, không biết may trang phục mà mặc hay sao ?
Xét về tính logic, nếu còn mặc trang phục như vậy, thì con người chưa tới tiến ngưỡng cửa văn minh, bởi dệt vải, may trang phục là nền tảng cơ bản tiên phong chứng tỏ trình độ văn minh của dân cư nông nghiệp định cư. Không biết dệt vải may trang phục, cũng có nghĩa họ không có đủ năng lượng vật chất, tri thức và kỹ thuật để tạo nên những chiếc trống đồng tinh xảo, vì thế cũng sẽ không sống sót nền văn minh Đông Sơn tác động ảnh hưởng to lớn tới khắp vùng Đông Á và Khu vực Đông Nam Á như vậy .

3. Người Việt có nguồn gốc chung với những dân tộc bản địa ở vùng miền Bắc Nước Ta và Nam Trung Hoa như : Mường, Tày, Thái, Nùng … [ 2 ], cùng với đó là những dân tộc bản địa có địa phận sinh sống trong vùng đất nay là Trung Quốc như Choang, Dai, Thủy … Có thể thấy họ đều có trang phục, và trang phục đều có những điểm chung và có sự tương đương, thống nhất nhất định trong dạng trang phục, sắc tố, hoa văn, suy luận một cách hài hòa và hợp lý, thì người Việt cũng phải có một dạng trang phục tựa như như thế .
4. Những logic chúng tôi đề cập tới ở trên đã bộc lộ việc phục trang cởi trần đóng khố cho người Việt thời Hùng Vương là bất hài hòa và hợp lý, bởi họ là những người thuần hóa lúa nước từ sớm, tăng trưởng đời sống nông nghiệp định cư, tạo ra nguồn lương thực dư thừa để tăng trưởng đời sống vật chất, bộc lộ qua những tiến trình đồ đá, đồ ngọc cho tới đồ đồng. Đời sống văn minh đó phải đi cùng với trang phục, đi cùng với kỹ thuật dệt vải, điều này sẽ được chúng tôi chứng tỏ trải qua những dẫn chứng chứng tỏ kỹ thuật dệt vải của người Việt khởi xướng từ thời kỳ Hà Mẫu Độ tới Lương Chử và văn hóa truyền thống Phùng Nguyên cho tới Đông Sơn .

II. Cơ sở cho trang phục từ khảo cổ học và lịch sử: 

Chúng tôi sẽ đi tìm những cơ sở từ khảo cổ học và thư tịch lịch sử dân tộc để chứng tỏ sự sống sót của vải, kỹ thuật dệt vải cùng với năng lực sản xuất vải số lượng lớn, là những tiền đề chứng tỏ cho sự sống sót trang phục của người Việt trong thời kỳ Hùng Vương .

1. Liệu người Việt có biết dệt vải hay không?

Nguồn gốc của người Việt là một yếu tố chính để tất cả chúng ta xác lập được thời gian Open của kỹ thuật dệt vải trong xã hội Việt thời xưa. Vấn đề nguồn gốc người Việt đã được chúng tôi khảo cứu kỹ lưỡng trong bài “ khảo cứu về nguồn gốc dân tộc bản địa Nước Ta ” [ dẫn ], những văn hóa truyền thống tại vùng Động Đình, Dương Tử là cội nguồn gần nhất của người Việt trước khi về Nước Ta, tại đây đã tìm thấy nhiều dấu tích quan trọng chứng tỏ sự sống sót của vải và kỹ thuật dệt vải. Vào thời gian 4000 năm trước, người Việt từ vùng Động Đình, Dương Tử đã di cư về Nước Ta, những điều tra và nghiên cứu di truyền học đã bộc lộ rất rõ dòng di cư này [ 2 ] [ 13 ]. Khi họ di cư về Nước Ta, thì tại văn hóa truyền thống Phùng Nguyên, cũng đã tìm thấy rất nhiều dọi xe sợi là vật chứng quan trọng chứng tỏ sự sống sót của kỹ thuật dệt vải .

a. Bằng chứng từ khảo cổ học: 

Người Việt đã biết dệt vải từ rất sớm, ngay từ thời gian văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ đã tìm thấy những mảnh khung dệt nguyên thủy sớm nhất quốc tế, thừa kế nó là văn hóa truyền thống Lương Chử có niên đại hơn 5000 năm trước ngày này đã có dấu tích của những mảnh vải bằng những vật liệu lụa, lanh, gai, sau khi họ di cư về Nước Ta, tại văn hóa truyền thống Phùng Nguyên, cũng đã bộc lộ những dấu tích quan trọng chứng tỏ kỹ thuật dệt vải : dấu vải và dọi xe sợi. Tới thời Đông Sơn thì nghề dệt vải đã thịnh đạt, chiếm thế chủ yếu trong đời sống của người Việt, và họ cũng tăng trưởng được nhiều vật liệu vải khác nhau .

◊ Dấu tích tại văn hóa Hà Mẫu Độ và Lương Chử: 

– Những mảnh của khung dệt nguyên thủy cũng được tìm thấy từ những khu vực của văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ tại tỉnh Chiết Giang, di vật sớm nhất được tìm thấy có mốc niên đại vào khoảng chừng 8000 năm trước ngày này [ 3 ], đây là những mảnh khung dệt cổ nhất quốc tế, kế cận quá trình này, là những mảnh khung dệt có niên đại khoảng chừng 6500 năm cách thời nay ( hình dưới ) .

– Dấu tích vải với những vật liệu lụa, vải lanh ( hemp ) và vải gai ( ramie ) đã được tìm thấy trong những khu vực văn hóa truyền thống Lương Chử – Chiết Giang, có niên đại từ 2700 năm trước Công nguyên. Đây là những vật liệu cơ bản được thừa kế và sử dụng trong những văn hóa truyền thống từ Phùng Nguyên cho tới Đông Sơn, thời kỳ Đông Sơn cũng tìm được 3 loại vật liệu cơ bản này trong vải mặc. [ 4 ]
Mảnh lụa, sợi lụa và mảnh vải gai được tìm thấy tại văn hóa truyền thống Lương Chử, có niên đại tới khoảng chừng 4700 năm BP. [ Nguồn : 1, 2, 3 ]

◊ Dấu tích tại các văn hóa Phùng Nguyên cho tới Đông Sơn tại Việt Nam:

– Khoa khảo cổ đã tìm thấy rất nhiều dọi xe sợi trong những di chỉ thuộc tiến trình văn hóa truyền thống Phùng Nguyên cách nay 4000 năm. GS.TS Hán Văn Khẩn, Viện khảo cổ học Nước Ta xác nhận : “ Dọi xe chỉ tìm thấy khá thông dụng trong văn hóa truyền thống Phùng Nguyên. Nó được làm bằng đất sét tương đối mịn hoặc tương đối thô … Dọi xe sợi có đường kính trung bình 0,6 – 2 cm … Như vậy, nghề dệt vải đã phổ cập trong văn hóa truyền thống Phùng Nguyên. Cư dân văn hóa truyền thống này tối thiểu có hai loại vải mặc, đó là vải dệt từ sợi và vải vỏ cây ”. [ 5 ]

Dọi xe sợi có tính năng se nguyên vật liệu thành sợi vải. Đây là vật chứng quan trọng chứng tỏ cho sự sống sót của kỹ thuật dệt vải .
Tư liệu về cách sử dụng dọi xe sợi của Thổ Nhĩ Kỳ và châu Mỹ. [ Nguồn : 1, 2 ]
– Khảo cổ học Nước Ta phát hiện nhiều vết tích vải vóc phủ bọc trên những đồ sứ, đồ đồng, nhất là trong những mộ táng. Tại Bắc Bộ Nước Ta tìm thấy dấu vết những loại vải sớm trong những di tích lịch sử Châu Can, Phùng Nguyên, Đồng Đậu, chứng tỏ người Phùng Nguyên đã biết dệt vải ( Lê Văn Lan, Trịnh Minh Hiên [ 1973 : 236 ] ). [ 6 ]
– Một số mộ táng thời Hùng Vương ở Lâm Thao ( Phú Thọ ) thuộc tiến trình văn hóa truyền thống Gò Mun cách nay 3.000 năm thấy rõ vết vải liệm trên tro cốt. Các mộ Châu Can ( Hà Tây cũ ), mộ Việt Khê ( Hải Phòng Đất Cảng ) thuộc văn hóa truyền thống Đông Sơn cách nay 2.800 năm đến thế kỷ II trước công nguyên, đều có vải liệm. [ 5 ]

– Năm 2002, TT tiền sử Khu vực Đông Nam Á tích hợp với kho lưu trữ bảo tàng Hưng Yên khai thác khu mộ táng hình thuyền ở Động Xá, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. Từ khoảng chừng 1200 miếng vải to nhỏ khai thác được phát hiện ra 7 loại vải, làm từ ba cỡ sợi của hai lối dệt khác nhau. Ngoài những phát hiện những loại vải khá giống ở mộ Châu Can, mộ Động Xá còn tìm thấy hơn 20 miếng vải làm từ những băng sợi lanh màu nhuộm chàm. Nền vải chính dệt xen kẽ những sợi gai cho thấy sự phong phú trong phong thái thời bấy giờ, có những loại vải Giao hàng riêng cho nhu yếu trang trí hoặc để may cắt và thêu trang phục. [ 7 ]
Vải thời văn hóa truyền thống Đông Sơn [ Nguyễn Việt ]
– Năm 2005 hai tiến sỹ khảo cổ học Nguyễn Việt và Bùi Văn Liêm hợp tác với hai tiến sỹ khảo cổ học người Úc, khai thác ngôi mộ ở Động Xá ( Hưng Yên ) có niên đại 2.100 ( + _60 năm ). Trong ngôi mộ tìm thấy một tấm vải liệm còn nguyên vẹn, bên trong còn bọc vài lớp vải nữa … Họ Kết luận : “ Dữ liệu vải sợi của đội khảo cổ Nước Ta – Úc ở Đông Xá chứng minh và khẳng định rằng, nghề dệt vải đã tăng trưởng trong thời đại kim khí ở Bắc Nước Ta và rằng vải giữ vai trò TT trong mộ táng Đông Sơn, không riêng gì cho trang phục mà còn làm chiếu, vải bọc và vải liệm ”. [ 5 ]

b. Bằng chứng từ lịch sử: 

Thư tịch lịch sử dân tộc cũng ghi lại một dấu tích quan trọng chứng tỏ cho sự tăng trưởng và quy mô của nghề dệt vải của người Việt trong thời hạn đầu thời kỳ Bắc thuộc, bộc lộ một trình độ tăng trưởng cao trong kỹ thuật dệt vải của người Việt đã có từ trước đó :
Sử có ghi lại rằng, vào thế kỷ I – II, vào thời nhà Hán, nhà Ngô đô hộ quốc gia ta, chính quyền sở tại đô hộ buộc dân Việt phải cống nộp vải Cát Bá ( một loại vải bông trắng mịn ), vải tơ chuối, lụa tơ tằm. Tới thời Đường, chính quyền sở tại Trung Quốc đánh thuế người Việt bằng những loại vải, lụa, sa, the. Điều này cho thấy, vải dệt dành cho may mặc của người Việt từ đầu công nguyên đã rất đa dạng và phong phú, xinh xắn, và được người Hán yêu thích .
Các tài liệu của Trung Quốc cũng ghi chép về những loại vải tơ chuối, vải bông ( cát bá ), những loại vải này là dẫn chứng cho sự tăng trưởng của nghề dệt vải tới độ phong phú về vật liệu của người Việt thời kỳ hậu Đông Sơn không lâu, cũng như năng lực sản xuất số lượng lớn, với cụ thể Sĩ Nhiếp đưa về làm cống phẩm cho triều đình hàng nghìn tấm vải cát bá mịn .

Sách Quảng chí của Trung Quốc chép: “Ở Giao Chỉ, thân cây chuối xé ra như tơ, dệt thành vải gọi là tiêu cát, dễ rách, nhưng đẹp, màu vàng nhạt. Cũng gọi là vải Giao Chỉ.” Từ vải tơ chuối, lại tiến đến vải dệt bằng sợi quả cây bông vải, gọi là vải cát bối hay cát bá. Sách Ngô lục của Trương Bột ghi: “Huyện Yên Định ở Giao Châu có cây bông cao hơn một trượng, quả to như chén rượu, da mỏng, trong ruột như mối tơ, sắc trắng bạch, làm vải được…”. Trong những sản vật mà Sĩ Nhiếp đưa về làm cống phẩm có hàng nghìn tấm vải cát bá mịn (…) Đã dệt được khăn bông, thêu hoa, gọi là “bạch diệp”. [5a]

2. Những chiếc khuy áo và khóa thắt lưng: 

Những bằng chứng từ khảo cổ và lịch sử dân tộc chứng tỏ rằng cư dân tộc Việt đã biết dệt vải từ sớm, tại Nước Ta, thì người Việt cũng đã sản xuất được vải ngay từ thời văn hóa truyền thống Phùng Nguyên sau khi di cư về Nước Ta, tới thời Đông Sơn thì đã có năng lực sản xuất số lượng lớn, cung ứng vải cho hầu hết dân cư. Và chúng tôi còn tìm thấy những vật chứng chứng tỏ cho sự sống sót của trang phục thời kỳ Hùng Vương : khuy áo và khóa thắt lưng .

– Những chiếc khuy áo bằng đồng này được phát hiện tại di chỉ Gò Quê trên địa bàn văn hóa Sa Huỳnh, cùng với nhiều hiện vật Đông Sơn khác như hộ tâm phiến, dao găm (sắt và đồng), rìu cân xòe cùng những chiếc khuy đồng này, trên đó có dấu vết của vải [Trịnh Sinh].

Những chiếc khuy này từng được thấy sớm nhất trong mộ Việt Khê ( Hải Phòng Đất Cảng, thế kỷ 3 TCN ), cũng như Open trong nhiều di chỉ Đông Sơn khác. Theo thông tin khảo cổ, thì tại ngôi mộ Việt Khê cũng đã tích lũy được nhiều loại vải khác nhau. [ Nguyễn Việt ]


Theo Ts. Lâm Thị Mỹ Dung, thì loại khuy này đã có tiền thân là loại khuy bằng ngọc được phát hiện trong thời văn hóa truyền thống Đồng Đậu ( 3500 năm trước thời nay ) .

Bên cạnh đó, khảo cổ học Nước Ta phát hiện rất nhiều những chiếc khóa thắt lưng bằng đồng, với nhiều mẫu mã khác nhau, được đúc tinh xảo với nhiều mẫu mã tinh xảo .
Những chiếc thắt lưng tinh xảo được sử dụng cùng với trang phục thời Đông Sơn. [ Nguồn : BST Phạm Lan Hương, BST Bảo tàng Barbier-Mueller ]
Đây là những vật chứng rất quan trọng chứng tỏ yếu tố trang phục của người Việt thời kỳ Hùng Vương : có khuy, có khóa thắt lưng, tức có trang phục, không riêng gì thế, trang phục còn hoàn toàn có thể tăng trưởng tới độ phức tạp và cầu kỳ, tư duy về trang phục của Tổ Tiên tất cả chúng ta cũng đã rất văn minh .

III. Thử tìm hiểu về chất liệu, kỹ thuật dệt may và màu sắc của vải trong thời kỳ này:

1. Chất liệu:

a. Theo các tài liệu khảo cổ học: 

Theo tài liệu khảo cổ học, thì có 3 vật liệu cơ bản được sử dụng trong dệt may của người Việt thời Đông Sơn :

Có ba chất liệu được khảo cổ xác nhận chắc chắn được sử dụng trong dệt may trang phục Đông Sơn, đó là sợi tơ tằm, sợi làm từ cây gai, và sợi làm từ cây lanh. [8]

Các vật liệu cơ bản này đã khởi đầu được sử dụng từ thời văn hóa truyền thống Lương Chử, với những mảnh vải, sợi vải lụa, gai và lanh tìm được có niên đại sớm nhất vào thời gian 4700 năm trước thời nay, thời kỳ Đông Sơn hay tới thời phong kiến và thời nay, người Việt vẫn liên tục sử dụng những vật liệu này trong may mặc trang phục. Lụa hoàn toàn có thể cũng đã được sử dụng thông dụng từ ngay thời kỳ này, với nhiều dấu lụa tìm được tại văn hóa truyền thống Lương Chử .
Tới thời Đông Sơn, thì những khảo cứu khảo cổ học cũng đã được cho phép khẳng định chắc chắn về việc sử dụng thông dụng sợi tơ tằm, thêm vào đó, thì tài liệu lịch sử vẻ vang cũng ghi lại rằng trong quá trình đầu công nguyên, trong khi Trung Quốc một năm chỉ nuôi được 3 lứa tằm thì hiệu suất tằm ở Giao Chỉ, Nhật Nam, Lâm Ấp một năm đạt được tới 8 lứa, tạo ra nguồn cung lớn để cung ứng vải lụa cho những những tầng lớp dân cư. [ Thủy Kinh Chú, Tam Đô Phú, Tề Dân Yếu Thuật ] [ 7 ] [ 9 ]

b. Theo các tài liệu lịch sử: 

Người Việt cũng đã phát minh sáng tạo ra rất nhiều loại vải khác nhau, dựa trên những loại vật liệu có nguồn gốc từ tự nhiên :

“Nghề dệt đan cũng là một thành tựu đáng kể của người Bách Việt cổ. Khảo cổ học đã phát hiện khoảng 20 loại vải khác nhau đã từng xuất hiện ở cộng đồng này, phổ biến có vải đay, vải gai, tơ, lụa, gấm, the, vải thuyên, v.v. với nhiều khổ vải khác nhau tùy theo từng vùng, trong đó nổi tiếng nhất là các loại vải làm từ sợi gai, đay [Li Hui-Lin 1983: 48].

Chất liệu may mặc thiên về thực vật. Vào khoảng 1.000 năm trCN, vùng Bách Việt đã sản xuất được nhiều chủng loại vải vóc khác nhau, như tơ đay, tơ gai, tơ lụa, the, vải thuyên, vải sa, vải tơ rối v.v… Vải bông xuất hiện muộn hơn. Đến đầu CN, dân Đông Lạc Việt ở đảo Hải Nam đã sản xuất loại vải khổ to rất được ưa chuộng (theo Hậu Hán Thư). Ban Cố trong Hán Thư viết “… (Vùng Nam Việt) gần biển, có tê giác, voi, trân châu, bạc, đồng, trái cây, gấm vóc..”, “(Đảo Hải Nam) nam thì làm đồng, nữ thì dệt vải”. Trong mộ Nam Việt Vương tại Quảng Châu tìm thấy “bao vải đay”, “bó dây thừng vải đay” và nhiều “di vật bằng lụa” khác. Khảo cứu của Eberhard W. [1968: 270-277] cho thấy loại vải cát bối (sớm nhất ở Lâm Ấp), vải ngô đồng, vải câu mang, vải mộc miên và vải làm từ vỏ cây dó là đặc sản Lĩnh Nam và Vân–Quý, kết quả của tài trí tận dựng các loại chất liệu thực vật chỉ có ở địa phương. Hơn thế, kỹ thuật dùng vỏ cây dó của người Bách Việt được xem là tiền thân của nghề chế tạo giấy, mà sau này người Hán ghi công phát minh cho Thái Luân đời Tây Hán [Eberhard W. 1968: 270-275].

Đặc biệt hơn, tiểu vùng Tây Lạc Việt còn có loại vải tơ chuối, được sản xuất bằng kỹ thuật tiến bộ. Loại vải này rất phù hợp với kiểu thời tiết nóng bức của mùa hè nên rất được ưa chuộng (ghi trong Nam Châu Dị Vật Ký, Ngô Đô Phú, Nam Phương Thảo Mộc Trạng). Về sau kỹ thuật chế biến truyền rộng khắp Lĩnh Nam, đến thời Đường, nó đã trở thành vật triều cống của nhiều vùng đất như Quảng Châu, Triều Châu, Đoan Châu, Phong Châu, Hạ Châu, Tân Châu (thuộc Quảng Đông), thậm chí lên đến tận Kiến Châu vùng Ngô-Việt (ghi trong Nguyên Hòa Quận Huyện Chí). Vải trúc tuy chỉ là mặt hàng thứ cấp song cũng sớm xuất hiện trong lịch sử. Ngoài ra, cây ngô đồng cũng cung cấp lượng nguyên liệu dệt vải đáng kể.” [6]

2. Kỹ thuật dệt may: 

Thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn, đã có những điều tra và nghiên cứu chứng tỏ những kỹ thuật phức tạp trong dệt may trang phục : sử dụng xen kẽ những loại sợi để tạo thành những loại vải chất lượng cao, kỹ thuật thêu, kỹ thuật dệt đăng-ten ( tạo khoảng trống ) .
– Trong ngôi mộ cổ Việt Khê ở Thủy Nguyên – TP. Hải Phòng khai thác năm 1958, và khu ngôi mộ ở xã Châu Can, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Sơn Bình ( Hà Tây cũ ) khai thác năm 1974 đã tích lũy được nhiều loại vải khác nhau. Khu mộ ở Châu Can đã tìm được những mảnh vải của trang phục, nhiều nhất là ngôi mộ số 3 và số 6. Nhận xét trong bước đầu : “ Những mảnh vải sợi không được se lại mà để nguyên sợi tự nhiên, sợi dọc thưa hơn sợi ngang và cách đều khoảng chừng 2 mm sợi ngang bé hơn đượt dệt dày xít nhau đều đặn ”. Có những mảnh vải có đường mép dọc và ngang, điều này chứng tỏ sợi vải được dệt vòng đi vòng lại. Theo quan điểm của kĩ sư phòng kĩ thuật dệt thuộc xí nghiệp sản xuất dệt kim Đông Xuân thì đây là loại vải sợi đay hay gai, sợi dọc to và thưa hơn sợi ngang nhưng rất đều. Chiều ngang và chiều đọc vải đều có đường biên giới, khổ vải hẹp, hoàn toàn có thể vải được dệt bằng phương pháp con thoi với khung cửi. Khi nói về thời đại kim khí, F. Ăng-ghen nhận xét : “ Thành tựu thứ nhất là khung dệt vải, thành tựu thứ hai là việc nấu quặng và chế tác đồ sắt kẽm kim loại ”, vậy từ những mảnh vải, lụa và kĩ thuật dệt ở khu mộ Châu Can đã chứng tỏ trình độ văn minh tăng trưởng ở thời Hùng Vương. [ 7 ]

– Theo TS Nguyễn Việt, năm 2000, trung tâm tiền sử Đông Nam Á đã thu thập nghiên cứu cùng với người nước ngoài để bảo quản thành công các miếng vải cổ trong mộ thuyền Châu Can. Những mảnh vải này thực sự đã cho ta thấy rõ nét kĩ thuật dệt, cấu tạo trang trí, may cắt, các loại diềm tua và trang phục thời Đông Sơn. Qua nghiên cứu 118 miếng vải lớn nhỏ được chắt lọc ra từ 0,015m khối đất bùn vớt ra từ lòng mộ Châu Can. Những mảnh vải hiện diện rõ những phần khác nhau của trang phục. Trang phục ở mộ mà chủ nhân được chôn là một thanh niên tuổi khoảng 18 đến 20, mặc áo có diềm khâu, diềm tua. Vạt áo trang trí dệt bằng hai loại sợi hỗn hợp: sợi lanh (cannabis) và lụa (silk). Những mảnh thắt lưng ở mộ Châu Can được dệt bằng chất liệu sợi vải gai (boehmira) có bề ngang rộng khoảng 6cm. Kĩ thuật dệt vải thắt lưng đều được se theo kĩ thuật xoắn nhưng hoàn toàn khác so với kĩ thuật se xoắn S phổ biến hiện nay. Những bằng chứng đầu tiên của kĩ thuật thêu (embroidery) cũng đã tìm thấy ở trang phục trong những ngôi mộ này. [7]

– Nghiên cứu hơn 1300 mảnh vải và lụa khác nhau có tuổi khoảng chừng 2100 đến 2300 năm, trong bước đầu biết chúng thuộc loại sợi thân cây gai ( boehmira ) và lanh ( cannabis ). Trên một số ít mảnh vải gai có hiện tượng kỳ lạ sợi dọc mất đứt đoạn tạo ra như vải dệt kiểu đăng-ten. Trong những công bố tiên phong cho rằng do kĩ thuật dệt tạo nên vải như vậy, nhưng sau khi những mảnh vải này qua kính phóng đại cho thấy những vết lồi lõm, so le đều đặn ở phần sợi đăng-ten là dấu ấn sống sót của những sợi dọc trước đây. [ 7 ]

3. Màu sắc của vải và trang phục: 

a. Theo tài liệu khảo cổ, thì có 4 màu sắc chính thể hiện trên vải cổ thời Đông Sơn:

“Có thể nhận ra bốn màu sắc chính trên nền vải sợi thời Đông Sơn: Màu ngà tự nhiên của sợi vỏ cây cũng như tơ tằm (màu natural), màu xanh chàm, màu nâu gụ với những tông màu từ đậm đến tươi hồng, màu vàng nghệ óng của tơ tằm. Bốn màu trên về cơ bản vẫn được lưu truyền và ưa thích cho đến tận ngày nay trong trang phục lễ hội và hàng ngày của các dân tộc sinh sống trên đất Việt Nam.” [8]

b. Theo các tài liệu dân tộc học, thì các dân tộc ưa chuộng các màu sắc sau, đều là những màu sắc cơ bản được nhuộm từ các loại lá cây tự nhiên:

Màu sắc trên trang phục của các dân tộc: cơ bản nhất là màu chàm từ đậm tới nhạt, được hầu hết các dân tộc cùng nguồn gốc với người Việt ưa chuộng (nó cũng được thể hiện trên nền vải cổ Đông Sơn), sau đó là các màu sắc: trắng, đen, đỏ, hồng, vàng, nâu, xanh, cam, tím.

Bạn đọc hoàn toàn có thể khám phá kỹ hơn về sắc tố cũng như kỹ thuật nhuộm tại Phần IV, Mục II. 5 .

IV. Trang phục thời kỳ Hùng Vương với những bằng chứng trực tiếp: 

Bên cạnh những tư liệu gián tiếp chứng tỏ sự sống sót trang phục thời kỳ Hùng Vương, thì trong tài liệu lịch sử dân tộc, tài liệu khảo cổ, những hình hoạ trên trống đồng cũng đã trực tiếp biểu lộ trang phục trong thời kỳ Hùng Vương .

1. Tài liệu lịch sử:

Trong sách Tam Quốc Chí, phần Ngô chí có ghi lại: Thế kỷ III SCN, Thái thú Tiết Tông trong tờ sớ xin chọn Thứ sử Giao Châu đã miêu tả người Việt: “tóc búi, chân trần, áo chui đầu vạt trái”.”

Sách Tam Quốc chí đã ghi lại cụ thể về phong tục tóc búi, chân trần, cùng với chi tiết quan trọng nhất là áo chui đầu vạt trái của người Việt, cũng tương đồng với các sử liệu về phong tục của người Việt trong các thời kỳ trước. Tới thời điểm đó người Việt vẫn cơ bản giữ được phong tục và văn hóa của dân tộc mình. Áo vạt trái là đặc trưng chung của tộc Việt, có phân bố rộng khắp trong địa bàn có cư dân tộc Việt sinh sống, kiểu dáng áo này được chia thành hai loại hình, một là áo chui đầu vạt trái và áo váy quấn vạt trái. 

Trong sách Luận Ngữ có ghi lại chi tiết: “Quản Trọng theo giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá, nhờ vậy mà thiên hạ từ loạn đổi sang trị. Nếu không có Quản Trọng thì chúng ta phải gióc tóc và vắt vạt áo bên trái như bọn man di. Lẽ nào vì tấm lòng trung quân nhỏ hẹp tầm thường mà đi treo cổ bên lạch suối sao?”. [Luận Ngữ, 14:17]

Man di là cách gọi có tính miệt thị được người Hoa Hạ sử dụng để chỉ người Việt, chi tiết cụ thể này cung ứng cho tất cả chúng ta thông tin quan trọng về dạng áo vạt trái của người Việt từ thời Khổng Tử .
Tài liệu trong Sử Ký của Tư Mã Thiên cũng ghi lại về chi tiết cụ thể người Âu Việt tại vùng Chiết Giang có phong tục xâm mình, mặc áo quấn thân sang trái, như phong tục chung của tộc Việt :
“ Người đàn ông cắt tóc xâm mình, mặc áo quấn thân áo sang trái, giống như dân Âu Việt vậy ” .
( Tư Mã Thiên, Sử Ký, Triệu thế gia )

2. Tài liệu khảo cổ: 

Tài liệu khảo cổ cũng đã xác nhận sự sống sót của trang phục thời kỳ Hùng Vương, với dạng áo tương đương với áo váy quấn vạt trái mà tài liệu lịch sử dân tộc đã ghi lại :

Năm 2000, trung tâm tiền sử Đông Nam Á đã cùng với các chuyên gia nước ngoài khai quật mộ thuyền Châu Can, chủ nhân của ngôi mộ là một thanh niên tuổi khoảng 18 đến 20, trên người có trang phục, mặc áo có diềm khâu, diềm tua. Vạt áo trang trí dệt bằng hai loại sợi hỗn hợp: sợi lanh (cannabis) và lụa (silk). Những mảnh thắt lưng ở mộ Châu Can được dệt bằng chất liệu sợi vải gai (boehmira) có bề ngang rộng khoảng 6cm. [7]

3. Tài liệu cán dao găm và hình vẽ trên các trống đồng Đông Sơn:

Các tượng cán dao găm Đông Sơn, cũng như trên hình họa của trống đồng Đông Sơn cũng đã trực tiếp bộc lộ trang phục thời kỳ Hùng Vương, với những dạng trang phục khác nhau so với cả nam và phái đẹp. Đây là vật chứng khẳng định chắc chắn một cách chắc như đinh về trang phục thời kỳ Hùng Vương .
Trang phục được bộc lộ trên cán dao găm và hình họa trống đồng Đông Sơn. [ Nguồn : 1. Lê Văn Hảo ; 2. BST nhà hàng quán ăn Trống Đồng ; 3. Hoa Văn Việt Nam – Nguyễn Du Chi ; 4. Trống đồng Động Xá, chụp lại trong phim Đi tìm trang phục Việt ; 5. Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Nước Ta – Nguyễn Văn Huyên ]
Như vậy tài liệu lịch sử dân tộc, khảo cổ đều đã cùng chứng tỏ rằng người Việt trong thời kỳ Hùng Vương đã có trang phục, trang phục được may bằng nhiều loại vải, với nhiều mẫu mã khác nhau, dành cho cả nam và phái đẹp. Do đó hình ảnh cởi trần đóng khố là trọn vẹn không tương thích với trong thực tiễn trang phục thời kỳ Hùng Vương .

V. Kết luận:

Những cơ sở gián tiếp và trực tiếp mà chúng tôi đã đề cập ở trên đã chứng tỏ người Việt đã có trang phục, trong đó một tiền đề quan trọng là dệt vải, thì nghề dệt vải người Việt đã có tiến trình tăng trưởng tối thiểu trong hơn 4000 năm, khởi nguồn từ văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ, thừa kế tại những văn hóa truyền thống Lương Chử và Phùng Nguyên, tới thời Đông Sơn thì vải đã tăng trưởng về số lượng và phong phú về vật liệu. Dấu tích về những chiếc khuy áo và khóa thắt lưng cũng chứng tỏ cho sự tăng trưởng của trang phục thời kỳ những vua Hùng của người Việt .
Bằng chứng khảo cổ cũng đã chứng tỏ sự sống sót của trang phục trong thời kỳ Hùng Vương, với nhiều mẫu mã áo được biểu lộ trên những đối tượng người dùng là nam và nữ. Do đó yếu tố trang phục của người Việt đã rõ ràng : họ có trang phục, và trang phục được may bằng nhiều loại vải, với nhiều sắc tố khác nhau, cũng như có một tư duy rất tăng trưởng trong phong cách thiết kế trang phục .
Trong phần hai, chúng tôi sẽ triển khai tìm kiếm và khảo sát trang phục đã từng sống sót trong thời kỳ Hùng Vương .

PHẦN II
PHỤC DỰNG TRANG PHỤC THỜI KỲ HÙNG VƯƠNG

I. Nhận thức cơ bản:

Những khảo cứu tuần tự của chúng tôi đã chứng tỏ rằng người Việt thời kỳ Hùng Vương đã có nghề dệt vải rất tăng trưởng, họ đã có trang phục, và những dấu tích quan trọng : khuy áo, khóa thắt lưng chứng tỏ cho sự tăng trưởng trong tư duy trang phục tới độ cầu kỳ, phức tạp và tân tiến, những tác phẩm phác họa người Việt thời kỳ Hùng Vương về hình ảnh người Việt cởi trần đóng khố, không có trang phục vì vậy mà trọn vẹn vô lý và không đúng chuẩn. Bên cạnh đó cũng đã có những vật chứng trực tiếp chứng tỏ sự sống sót của trang phục với tài liệu khảo cổ, cổ vật cũng như tài liệu lịch sử dân tộc, khẳng định chắc chắn sự sống sót của trang phục trong thời kỳ Hùng Vương .
Dựa trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ thực thi khảo cứu tổng lực về trang phục thời kỳ Hùng Vương, với cổ vật Đông Sơn được sử dụng làm cốt lõi, tinh lọc và so sánh với cổ vật Điền Việt, so sánh với trang phục của những dân tộc bản địa có cùng nguồn gốc với người Việt trong vùng Đông Á và Khu vực Đông Nam Á, cũng như so sánh với những vùng văn hóa truyền thống có liên hệ với tộc Việt. Một giải pháp điều tra và nghiên cứu thận trọng và tổng lực sẽ giúp tất cả chúng ta tìm được trang phục thật sự của người Việt trong thời kỳ Hùng Vương .

II. Cơ sở tiến hành và phương pháp thực hiện:

1. Cơ sở tiến hành:

Nguồn gốc dân tộc bản địa Việt và nguồn gốc tộc Việt là yếu tố cơ bản để xác lập đúng chuẩn giải pháp tiếp cận của chúng tôi trong khảo cứu trang phục thời kỳ Hùng Vương, khi chúng tôi tìm hiểu thêm, tìm kiếm và so sánh trên diện rất rộng những dân tộc bản địa thuộc những hệ ngữ Nam Á, Nam Đảo, Tai-Kadai, Hmong-Mien trong vùng Đông Á và Khu vực Đông Nam Á. Nguồn gốc từ một hội đồng chung là cơ sở cơ bản để xác lập tính link trong văn hóa truyền thống và trang phục của những nhóm dân có nguồn gốc từ tộc Việt .

a. Nguồn gốc tộc Việt:

Chúng tôi đã khảo cứu kỹ lưỡng về nguồn gốc tộc Việt và nguồn gốc dân tộc bản địa Nước Ta trong bài : Khảo cứu về nguồn gốc dân tộc bản địa Nước Ta [ dẫn ]. Chúng tôi sẽ đề cập qua trong bài khảo cứu này để bạn đọc tưởng tượng cơ bản về nguồn gốc tộc Việt .
Tộc Việt có nguồn gốc dân cư cổ di cư từ vùng Khu vực Đông Nam Á đi lên trong thời gian hơn 12000 năm trước do nạn biển tiến, khiến vùng sinh sống của họ là vùng đồng bằng sông Hồng tiếp nối với hòn đảo Hải Nam chìm xuống biển .
Nghiên cứu của Chuan Chao Wang và tập sự năm 2013 [ 11 ] đã phát hiện một dòng di cư rất lớn từ Khu vực Đông Nam Á vào thời gian 12.000 năm trước lên vùng Động Đình, Dương Tử, dòng di cư này cũng đã đi lên cả vùng đồng bằng sông Hoàng Hà .

Cư dân cổ gốc Khu vực Đông Nam Á đã sinh sống tại vùng Động Đình, Dương Tử và bắc Đông Á, hình thành nên những văn hóa truyền thống Cao Miếu, Hà Mẫu Độ, Lăng Gia Than tại vùng Động Đình, Dương Tử, và những văn hóa truyền thống Hồng Sơn, Đại Vấn Khẩu, Ngưỡng Thiều tại vùng bắc Đông Á, sau đó dân cư tiền Việt đã di cư về Động Đình, Dương Tử để hình thành tộc Việt với những văn hóa truyền thống Lương Chử và Thạch Gia Hà. Tới thời gian hơn 4000 năm trước, đã xảy ra nạn hạn hán [ 11 ], khiến cư dân tộc Việt phải di cư về phía Nam. [ 2 ] [ 12 ] [ 13 ]

b. Các cuộc di cư hình thành các dân tộc thuộc các hệ ngữ:

Các dân tộc bản địa to lớn thuộc những hệ ngữ Nam Á, Tai-Kadai và Nam Đảo có một nguồn gốc chung từ cộng đồng tộc Việt. Họ cùng nhau kiến thiết xây dựng nên văn minh tộc Việt tại vùng Động Đình, Dương Tử, trước khi những biến cố xảy ra khiến cư dân tộc Việt phải di cư về Khu vực Đông Nam Á lục địa, Đài Loan và vùng Đa Đảo. Đây là cơ sở chính để chúng tôi thực thi phục dựng trang phục thời kỳ Hùng Vương .
Các nghiên cứu và điều tra di truyền học được công bố trong thời hạn gần đây đã bộc lộ dòng di cư của cư dân tộc Việt về vùng Khu vực Đông Nam Á lục địa và hải đảo trong khoảng chừng thời hạn hơn 4000 năm trước .
Nghiên cứu của Viện nghiên cứu và điều tra hệ gen Nước Ta, Viện Nhân chủng và tiến hóa Max Planck Đức, Phòng thí nghiệm động lực học ngôn từ của Đại học Lion Pháp năm 2019 đã biểu lộ người Việt có nguồn gốc đa phần là những người di cư từ Nam Đông Á về Nước Ta cách đây từ 2.500 – 4.000 năm trước [ 2 ] .
Nghiên cứu gen của Hugh McColl và những tập sự năm 2018 [ 13 ] ( hình 9 ) cũng có quan điểm tương đương với nghiên cứu và điều tra của Viện hệ gen Nước Ta hợp tác với những chuyên viên Pháp, Đức. Cả hai điều tra và nghiên cứu di truyền trên đều dựa trên những bộ gen cổ và những bộ gen tân tiến .
Mô hình di cư ở Khu vực Đông Nam Á thời tiền sử được kiến thiết xây dựng nên gồm 2 lớp từ châu Phi tới Khu vực Đông Nam Á vào khoảng chừng 30.000 – 60.000 năm trước và từ Đông Á di cư ngược về cách đây 2.500 – 4.000 năm .

Nghiên cứu về nhân chủng học dựa trên hình thái xương sọ năm 2019 [ 14 ] ( hình 11 ) cũng cho thấy nhân chủng học người Việt hiện đại hình thành do dòng di cư từ 4.000 năm trước từ sông Dương Tử .

Các dân cư thuộc hệ ngữ Nam Á di cư về Nước Ta và Khu vực Đông Nam Á lục địa, với nhóm chính đã trở lại Nước Ta. Bản đồ phân bổ hệ ngữ Nam Á bộc lộ phân bổ của dân cư trong cuộc di cư này .

Người Nam Đảo đã di cư từ vùng Động Đình, Dương Tử sang Đài Loan, sau đó mới xuống vùng Đa Đảo .

Cư dân thuộc hệ ngữ Tai-Kadai hình thành tại vùng miền Bắc Nước Ta hoặc Quảng Tây sau khi đất Việt chìm vào vòng chịu ràng buộc, sau đó một phần đã di cư xuống vùng Khu vực Đông Nam Á lục địa, một phần ở lại Nam Trung Quốc và miền Bắc Nước Ta .

Cư dân thuộc hệ ngữ Hmong-Mien cũng có nguồn gen tương đương với cư dân tộc Việt ( Việt ( Kinh ), Dai ) .

Đây chính là cơ sở để học giả Andréas Lommel trong tác phẩm “ Tiền sử ” đánh giá và nhận định như sau : “ Tất cả miền đất bát ngát từ Thái Bình Dương trở lên đến Hoa Nam Trung Quốc đều có cùng một nền văn hóa truyền thống. Đảo Bornéo ở Nam Dương ( Indonesia ) cũng có cùng nghệ thuật và thẩm mỹ như miền sông Hoài thuộc Giang Tô miền Nam nước Ngô thời Xuân Thu Chiến Quốc. Đặc tính văn hóa truyền thống gắn liền với thiên nhiên và môi trường sinh sống của thực vật và động vật hoang dã từ trầu cau, cây dâu đến heo, gà, công. Các phong tục tập quán từ nhuộm răng ăn trầu, xâm mình, cà răng đến tiệc tùng mừng nước, đua thuyền, vai trò quan trọng của trống đồng và cồng chiêng trong những tiệc tùng dân gian. ” .
Nguồn gốc tộc Việt và những dân tộc bản địa thuộc những hệ ngữ Nam Á, Nam Đảo, Tai-Kadai cũng như sự tương đương với hệ ngữ Hmong-Mien là cơ sở chính để tất cả chúng ta hoàn toàn có thể qua đó khám phá trang phục của người Việt trong thời kỳ Hùng Vương qua những dân tộc bản địa có một địa phận sinh sống rộng rãi trong vùng Đông Á .

c. Sự tương đồng trong nguồn gen của các nhóm dân có nguồn gốc từ cộng đồng tộc Việt giai đoạn muộn:

Các dân tộc bản địa nhóm Nam Á và Nam Đảo tách ra khỏi tộc Việt kể từ thời gian hơn 4000 năm trước, nhưng vẫn có sự giao lưu, qua lại rất tiếp tục, với biểu trưng chính là những chiếc trống đồng và đồ đồng. Sau thời gian 4000 năm, cư dân tộc Việt vẫn liên tục tăng trưởng trong vùng nam Đông Á và miền Bắc Nước Ta, sau đó được ghi lại như hội đồng Bách Việt trong sách sử Trung Quốc. Các dân tộc bản địa có nguồn gốc từ cộng đồng tộc Việt sau thời gian này là những dân tộc bản địa : Việt, Mường, Thái, Tày, Nùng, Choang … thuộc hai hệ ngữ Nam Á và Tai-Kadai. Sự giao lưu và hòa huyết nội tộc khiến nguồn gen tộc Việt hòa trộn đều hơn, nên gen người Việt trong tiến trình này có phần khác với người Nam Á và Nam Đảo di cư xuống trong hơn 4000 năm trước, đặc biệt quan trọng là người Nam Đảo, họ đã hòa huyết với số đông người Australoid da đen, tuy văn hóa truyền thống vẫn là tộc Việt nhưng nguồn gen đã biến hóa khá nhiều .
Công trình điều tra và nghiên cứu mới gần đây của Viện nghiên cứu và điều tra hệ gen Nước Ta, Viện Nhân chủng và tiến hóa Max Planck ( Đức ), Phòng thí nghiệm động lực học ngôn từ của Đại học Lion ( Pháp ) năm 2019, đã cho thấy dân cư gốc tộc Việt như Kinh Việt, Tày, Nùng, Choang, Mường, Thái, Hán Hoa Nam … có hệ gen gần nhau và độc lạ so với Hán Hoa Bắc. [ 2 ]
Sự tương đương gen của những dân tộc bản địa thuộc hai hệ ngữ Nam Á và Tai-Kadai cho tất cả chúng ta thấy nguồn gốc chung của những dân tộc bản địa trong quy trình tiến độ gần nhất trước khi tộc Việt tan rã, đây là những dân tộc bản địa gần nhất để tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu và khám phá về trang phục thời kỳ Hùng Vương của dân tộc bản địa mình .

d. Văn hóa Điền Việt và vấn đề nghiên cứu, tiếp cận trong tham khảo cổ vật Điền Việt:

Văn hóa Điền Việt cũng thuộc tộc Việt, có cổ vật trọn vẹn tương đương với đồ đồng Đông Sơn và những vùng tộc Việt khác, điều đó đã được chúng tôi chứng tỏ trải qua bài khảo cứu về cổ vật những vùng tộc Việt [ dẫn ], và những điều tra và nghiên cứu khảo cổ xác nhận tính thống nhất của nó với văn hóa truyền thống Đông Sơn :
Học giả Mỹ Chiou Peng ( 2008 a : 34 ) về Điền Việt và Đông Sơn : “ Những tư liệu tích góp hơn nửa thế kỷ qua khẳng định chắc chắn những hiện vật tương đương từ vùng Đông Sơn và Vân Nam thuộc về hai nền văn hóa truyền thống đồng đội trong một vùng văn hóa truyền thống của người Việt ở bán đảo Đông Dương và Tây Nam Trung Quốc ”. Nhà khảo cổ học Nước Ta Chử Văn Tần ( 1980 / 2003 ) đã xác lập một loạt những yếu tố tương đồng Điền – Đông Sơn, ngoài trống đồng còn có lưỡi cày hay cuốc hình tim, lưỡi liềm, dao gặt, bàn chải bầu dục, dao găm, kiếm ngắn, rìu lưỡi cân hoa văn hình vảy cá, muôi hình quả bầu, tên đồng mặt phẳng cắt tam giác. v.v. [ 16 ]
Các cổ vật đặc trưng tộc Việt tại vùng Vân Nam của văn hóa truyền thống Điền Việt. [ Nguồn : Bảo tàng tỉnh Vân Nam, Bảo tàng thành phố Yuxi ( Ngọc Khê ), Vân Nam, BST Kiều Quang Chẩn ]
Văn hóa Điền Việt theo phe phái thẩm mỹ và nghệ thuật tả thực, nên trang phục được biểu lộ trên cổ vật của họ khá rõ, đây là cơ sở để tất cả chúng ta so sánh, tìm kiếm và so sánh để tìm ra những dạng trang phục trong thời kỳ Hùng Vương. Tuy nhiên cũng cần phải làm rõ một vài yếu tố về văn hóa truyền thống Điền Việt, do sự phong phú trong toàn cảnh văn hóa truyền thống và lịch sử dân tộc Điền thời kỳ đó, nên cần tách bạch để tất cả chúng ta nhận diện được cốt lõi văn hóa truyền thống tộc Việt trong văn hóa truyền thống của họ. Văn hóa của họ có văn hóa truyền thống tộc Việt làm cốt lõi, dân cư phần lớn cũng là cư dân tộc Việt, tuy nhiên trên phương diện trang phục, kiểu tóc, thì có sự phong phú nhất định .
Wang Ningsheng ( 1979, 1989 ) dựa trên cơ sở sự độc lạ trong trang phục, kiểu tóc đã chia những nhân vật trên những tượng đồng và đồ đồng văn hóa Điền Việt thành hai nhóm chính, trong đó những tầng lớp cao nhất và chiếm số đông là quý tộc Điền, là cư dân tộc Việt, có đặc trưng trang phục : cả nam và nữ đều mặc áo chẽn liên tục có hoa văn dọc sọc, đi chân trần, và đeo khuyên tai lớn. Đàn ông đôi lúc mặc một chiếc áo choàng với cổ áo đặc biệt quan trọng bên ngoài áo chẽn của họ. Đầu của họ búi tóc hoặc búi tóc với một chiếc mấn. Đây là những đặc trưng quan trọng của tộc Việt, trong đó trang phục hoàn toàn có thể phong phú hơn so với nhìn nhận của Wang Ningsheng. [ 17 ]
Kiểu đặc trưng trang phục của quý tộc Điền Việt, thuộc nhóm thứ nhất, cư dân tộc Việt tại vùng này. [ 17 ]
Bên cạnh dạng trang phục này, thì quý tộc Điền Việt còn được bộc lộ trong trang phục áo váy quấn, dạng áo váy quấn của họ quấn vạt phải, có phần khác với phong tục chung của tộc Việt .

• 
• 

Dạng áo váy quấn được mô phỏng cụ thể hơn trên hình vẽ trên những bức tượng Điền Việt. [ 1, 2 ]
Nhóm thứ hai là những tầng lớp gồm có những người đã chiến đấu chống lại người Điền và những người đã bị họ chinh phục. Phụ nữ thuộc nhóm 2 có đặc thù là để tóc hai bên, bím tóc dài xuống sống lưng với hai lọn tóc buông xõa khuôn mặt. Váy của họ dài, rộng và nặng ; họ đeo những chiếc vòng ( hình dưới ). Đàn ông để tóc dài thắt bím hoặc trong hai tết lỏng lẻo. Chiếc áo dài không tay vừa khít của họ dài đến bắp chân. [ 17 ]
Hình 1 : Trang phục đặc trưng của nhóm thứ hai, thuộc những tầng lớp những người chiến đấu chống lại người Điền hoặc bị họ chinh phục. Hình 2 : những người đàn ông trong nhóm này là tù nhân hoặc là nạn nhân của cuộc chiến tranh .
Bên cạnh đó có những tượng với trang phục được bộc lộ rất phong phú, biểu lộ hoàn toàn có thể họ thuộc những dân tộc bản địa khác nhau tới cống nạp và bộc lộ lòng trung thành với chủ với vua Điền .

Các dân tộc khác nhau đến cống nạp, thể hiện lòng trung thành với vua Điền. [17]

Qua những cơ sở xác lập toàn cảnh trang phục và văn hóa truyền thống này, chúng tôi sẽ sử dụng những đặc thù chung của văn hóa truyền thống tộc Việt trong văn hóa truyền thống Điền Việt đã được loại trừ những yếu tố tác động ảnh hưởng hoặc tới từ bên ngoài để so sánh, so sánh với sử liệu, khảo cứu, cổ vật Đông Sơn để tìm được những dạng trang phục gần đúng chuẩn nhất .

e. Tổng kết:

Các cơ sở mà chúng tôi đã dẫn ra đơn cử ở trên, đã biểu lộ mối quan hệ trực tiếp giữa người Việt tại miền Bắc Nước Ta từ thời văn hóa truyền thống Phùng Nguyên với những văn hóa truyền thống Lương Chử, Thạch Gia Hà, hoàn toàn có thể khẳng định chắc chắn người Việt tại Nước Ta là hậu duệ của những dân cư từ vùng Động Đình, Dương Tử ( vốn có nguồn gốc từ Nước Ta và Khu vực Đông Nam Á di cư lên ), đây là cơ sở để tìm hiểu thêm cổ vật và trang phục của những văn hóa truyền thống này trong khoanh vùng phạm vi hạn chế, do thời hạn đã cách nhau khá xa, nên chúng tôi sẽ lựa chọn những cổ vật ít có năng lực biến hóa nhất để phối hợp phục dựng với trang phục thời Đông Sơn, trang phục thời kỳ Lương Chử cũng chỉ được sử dụng để so sánh và so sánh với thư tịch lịch sử dân tộc .
Cư dân của những văn hóa truyền thống Lương Chử, Thạch Gia Hà, vào thời gian hơn 4000 năm trước đã di cư về Lĩnh Nam, Nước Ta và Khu vực Đông Nam Á, thời gian đó đa số là dân cư của hai hệ ngữ lớn : Nam Á như những dân tộc bản địa Tây Nguyên, Khmer, Khơ Mú … và những dân tộc bản địa tại vùng Nam Đảo, những dân tộc bản địa này đã tách ra tộc Việt từ thời gian đó, cũng như có sự giao thoa, hòa huyết với người Ấn Độ và người Australoid da đen, nên việc tìm hiểu thêm trang phục của họ cũng cần so sánh và so sánh cẩn trọng, do đã có sự biến hóa nhất định trong phong thái trang phục .
Sau thời gian 4000 năm, thì những cư dân tộc Việt vẫn liên tục tăng trưởng trong một hội đồng chung tại vùng Nam Dương Tử tới miền Bắc Nước Ta, cho tới khi tộc Việt tan rã do bước chân xâm lược của người Hoa Hạ vào thời Sở-Tần-Hán, đã hình thành những dân tộc bản địa thuộc hai hệ ngữ Nam Á như Việt, Mường, và Tai-Kadai như Thái, Tày, Nùng, Choang, Dai … Bên cạnh đó là những dân tộc bản địa thuộc hệ ngữ Hmong-Mien như Hmong, Dao. Đây là những dân tộc bản địa gần nhất với tộc Việt, nên hoàn toàn có thể làm cơ sở gần hơn để so sánh với cổ vật và sử liệu về trang phục thời kỳ Hùng Vương .

2. Phương pháp thực hiện:

Dựa trên cơ sở nghiên cứu và điều tra di truyền, khảo cổ và ngôn từ về nguồn gốc chung của những cư dân tộc Việt, cùng với khảo sát về văn hóa truyền thống tộc Việt trong văn hóa truyền thống Điền Việt ở trên, chúng tôi sẽ triển khai điều tra và nghiên cứu tổng lực để khám phá về trang phục thời kỳ Hùng Vương theo hướng đi như sau : lấy cổ vật Đông Sơn, thư tịch lịch sử vẻ vang, khảo cứu của những nhà nghiên cứu văn hóa truyền thống làm nền tảng, rồi tới tìm kiếm, so sánh những cổ vật văn hóa truyền thống Điền Việt, tiếp theo đó là so sánh, so sánh với những dân tộc bản địa có nguồn gốc từ cộng đồng tộc Việt ở vùng nam Đông Á và miền Bắc Nước Ta theo những thứ tự ưu tiên mà chúng tôi đã đề cập tới ở phần trên, sử dụng một phần cổ vật về trang phục tại những văn hóa truyền thống Lương Chử, Thạch Gia Hà, sau đó mới tìm kiếm những dạng trang phục tương đương với thư tịch lịch sử vẻ vang ở những nơi có liên hệ với tộc Việt .
Các vùng có liên hệ với tộc Việt gồm có vùng châu Mỹ và Bhutan, chúng tôi sẽ tìm hiểu thêm những dân tộc bản địa này trên cơ sở so sánh với thư tịch lịch sử vẻ vang để tìm dạng trang phục gần nhất. Việc so sánh này không có ý nghĩa khẳng định chắc chắn những dạng trang phục đó là của người Việt, chỉ hoàn toàn có thể nói đó là những dạng trang phục tương đương với trang phục của tộc Việt, tất cả chúng ta dựa vào đó để tìm hình dáng gần nhất với trang phục thời kỳ Hùng Vương .
Từ hướng đi này, chúng tôi sẽ triển khai tìm lại trang phục thời kỳ Hùng Vương của dân tộc bản địa Việt .

III. Tiến hành phục dựng:

A. Khảo sát về các dạng trang phục và một vài vấn đề về trang phục thời Hùng Vương: 

1. Khảo sát về các dạng trang phục thời Hùng Vương:

Trang phục thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn hoàn toàn có thể gồm có cả dạng áo váy, và dạng áo – quần, trong đó dạng áo váy chiếm thế chủ yếu trong trang phục của người Việt, dành cho cả nam và nữ, theo như thư tịch lịch sử dân tộc đã ghi lại :
“ Người Việt vùng Lĩnh Nam, đặc biệt quan trọng là Tây Lạc Việt, thường ngày vẫn mặc áo và váy ( theo Hậu Hán Thư, Đông Di Truyện ) ( áo váy quấn và váy chui đầu ), cũng giống như câu ca dao Nước Ta : “ Cái thúng mà thủng hai đầu, bên ta thì có bên Tàu thì không ”. ” [ 6 ]
Chúng tôi cũng nhận thấy có cơ sở để cho rằng thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn đã hoàn toàn có thể có cả dạng trang phục quần. [ Xem thêm ở phần Θ Khảo về trang phục quần ở cuối bài khảo cứu ]
Dựa trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ đi tìm những dạng trang phục sống sót trong đời sống người Việt, cả hai dạng áo váy và áo quần .

◊ Áo váy quấn vạt áo sang trái (tả nhậm)

Trong sách Luận Ngữ có ghi lại chi tiết: “Quản Trọng theo giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá, nhờ vậy mà thiên hạ từ loạn đổi sang trị. Nếu không có Quản Trọng thì chúng ta phải gióc tóc và vắt vạt áo bên trái như bọn man di. Lẽ nào vì tấm lòng trung quân nhỏ hẹp tầm thường mà đi treo cổ bên lạch suối sao?”. [Luận Ngữ, 14:17]

Áo vạt trái trên trống đồng Động Xá. [Nguồn: Phim Đi tìm trang phục Việt]

◊ Áo hai tà:

Áo hai tà là một trong những đặc trưng quan trọng của tộc Việt, nó được biểu lộ trên trang phục trên trống đồng, cũng như trên những cán dao găm bằng đồng. Dạng trang phục này có nhiều mẫu mã, được sử dụng cho nhiều đối tượng người tiêu dùng .

◊ Dạng áo chui đầu vạt trái:

Trên trống đồng Đông Sơn cũng như trong thư tịch lịch sử vẻ vang cũng bộc lộ dạng áo váy chui đầu vạt trái cho cả nam và phái đẹp .

[ Nguồn : Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Nước Ta – Nguyễn Văn Huyên ]

◊ Áo chui đầu kiểu Poncho:

“ Cổ sử Trung Quốc như Bác Vật Chí, Dị Vật Chí và Tam Tài Đồ Hội ( 三才图会, đời Minh ), từng nhắc đến khái niệm “ dân khoan ngực ( 穿胸民 ) ”, theo khảo cứu của Eberhard W. [ 1968 : 360 – 361 ], đó chính là hình ảnh chiếc áo choàng đầu kiểu poncho đặc trưng của người Việt cổ vùng Dương Tử. Theo tác giả, dân cư Bắc Bộ Việt Nam thời Đường cũng rất chuộng loại áo này. ” [ 6 ]

◊ Váy xòe xếp ly: 

Trên thạp Hợp Minh có bộc lộ một dạng váy hoàn toàn có thể là dạng đầm xòe công sở xếp ly .

[Nguồn: Hoa Văn Việt Nam – Nguyễn Du Chi]

◊ Áo lông chim: 

Theo khảo cứu của tác giả Nguyễn Ngọc Thơ, tất cả chúng ta cần chú ý đến một loại trang phục rất quan trọng để biểu trưng cho quyền lực tối cao của người Việt, áo lông chim, áo này đi cùng với văn hoá tôn thờ và xem trọng loài chim của người Việt xưa. Loại áo này hoàn toàn có thể được dùng cho cả những vị vua Hùng và quý tộc .
“ Ngoài những loại sản phẩm đồ dệt nói trên, áo lông chim cũng là một sản vật đặc trưng Bách Việt. Các cuốn Lĩnh Biểu Kỷ Man, Xích Nhã, Việt Tây Tùng Tải và Lĩnh Ngoại Đại Đáp có dẫn những thủ lĩnh ( hoặc vua ) những bộ tộc Âu Việt, Lạc Việt và Lâm Ấp thường mặc áo lông thiên nga ( hoặc lông chim ). Người Hán gọi kiểu áo đó là “ điểu y ” ( 鸟衣 ), gọi hội đồng mặc áo lông chim là Điểu Di ( 鸟夷 ). Áo lông chim gắn liền với tục thờ chim của dân cư địa phương. Hình ảnh “ vũ nhân ”, “ điểu nhân ” trên mặt trống đồng hay những loại sản phẩm có chạm khắc hoa văn Đông Sơn – Điền Việt phản ánh không thiếu đánh giá và nhận định này. ” [ 6 ]

◊ Áo lông ngỗng:

Theo khảo cứu của tác giả Nguyễn Ngọc Thơ và Bùi Thiết, thì những dân cư Việt Lĩnh Nam đã sử dụng lông ngỗng làm vật liệu may mặc, hoàn toàn có thể là áo khoác lông ngỗng như truyện Mỵ Châu – Trọng Thủy đã ghi lại .
“ Ngoài vật liệu thực vật, dân cư trong vùng còn sử dụng lông ngỗng làm vật liệu may mặc. Cuốn Lĩnh Nam Di Vật có chép rằng những tù trưởng những đạo phương Nam thường lấy lông ngỗng dệt làm áo ấm [ Bùi Thiết 1999 : 191 – 192 ] ” [ 6 ]

◊ Áo khoác vải:

Dạng áo khoác vải có dây buộc là một dạng áo đại trà phổ thông, được sử dụng trong nhiều nền văn hóa truyền thống, cũng hoàn toàn có thể được sử dụng trong đời sống của người Việt xưa, dành cho cả nam và nữ .

2. Trang phục thời Hùng Vương trong thời Bắc thuộc: 

Truyền thống trang phục của người Việt có từ thời Hùng Vương được duy trì tới thời gian nào ? Chúng tôi tìm thấy một dấu tích lịch sử vẻ vang quan trọng được ghi lại, chứng tỏ cho sự sống sót lâu bền của phong tục trang phục Việt trong thời Hán thuộc :

Trong sách Tam Quốc Chí, phần Ngô chí có ghi lại: Thế kỷ III SCN, Thái thú Tiết Tông trong tờ sớ xin chọn Thứ sử Giao Châu đã miêu tả người Việt: “tóc búi, chân trần, áo chui đầu vạt trái”.” 

Phong tục mặc áo quấn thân sang trái của người Việt còn được duy trì tới tối thiểu tới TK III SCN. Điều này cũng có nghĩa trang phục người Việt tới lúc đó vẫn cơ bản giữ nguyên truyền thống cuội nguồn từ trước thời Hán thuộc của mình .
Do đó tất cả chúng ta khi phục dựng trang phục thời hai Bà Trưng, cho tới thời Bà Triệu, hay sau đó, cũng hoàn toàn có thể sử dụng trang phục thời Hùng Vương để phục dựng lại .

3. Khố và trang phục thời kỳ Hùng Vương:

Trang phục dạng khố là một dạng trang phục sống sót trong mạng lưới hệ thống trang phục của người Việt thời kỳ Hùng Vương, có quan điểm đề cập đến khái niệm “ văn minh ” và “ không văn minh ” so với dạng trang phục khố để xác lập vai trò của nó trong đời sống của người Việt. Vậy khố đúng chuẩn được sử dụng trong những hoạt động giải trí nào trong đời sống của người Việt ?
Các tư liệu của văn hóa truyền thống Điền Việt, qua sự khảo sát cơ bản của chúng tôi ở phần trên sẽ là cơ sở để tất cả chúng ta xác lập đúng mực được khố đóng vai trò như thế nào trong đời sống của người Việt. Trong những bức tượng của văn hóa truyền thống Điền Việt, qua sự khảo sát rất rộng cổ vật của họ, chúng tôi phần nhiều không tìm thấy dấu vết của sự sống sót trang phục dạng khố trong những hoạt động giải trí của họ, gồm có cả tâm linh, chuyển dời và đời sống thường nhật .
Kiểu đặc trưng trang phục của quý tộc Điền Việt, qua sự khảo cứu của chúng tôi ở phần trên thì là những tầng lớp cao nhất của vùng này, là cư dân tộc Việt. [ 17 ]
Trang phục chính và thường ngày của người Điền Việt là dạng áo váy liền, cùng với đó là áo choàng vải hoặc lông vũ, dạng trang phục này cũng gần tương đương với trang phục của người Việt. Hầu như không tìm thấy dạng trang phục khố trong đời sống của người Điền Việt .
Bên cạnh đó còn một yếu tố nữa, đó là trang phục của những hình họa trên trống đồng, có nhiều người cho rằng trang phục trên trống đồng là chiếc khố. Vậy đúng mực những hình ảnh trên trống đồng là dạng trang phục như thế nào ?

Hình họa được thể hiện trên trống đồng Đông Sơn. [Nguồn: Nguyễn Văn Huyên, Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Việt Nam]

Đầu tiên tất cả chúng ta cần xác lập đúng chuẩn vai trò của những hình họa trên trống đồng : đây là những hình ảnh bộc lộ hoạt động giải trí tâm linh, do trống đồng là vật thờ trời, nên những hình họa đều được bộc lộ với mục tiêu tế trời, cũng như thờ cúng Tổ Tiên, thờ núi sông. Đây là cơ sở tiên phong để tất cả chúng ta nhìn nhận đúng chuẩn về trang phục trong lễ tế, nó nhu yếu sự sang trọng và quý phái và kín kẽ trong trang phục, tựa như như tất cả chúng ta ngày này không được phép ăn mặc hở hang tới những địa điểm tâm linh. Hoạt động tâm linh của người Việt có vai trò rất quan trọng, hoàn toàn có thể nói chiếm vai trò chủ yếu trong đời sống của cư dân tộc Việt, do đó những hoạt động giải trí này cần có sự nghiêm chỉnh trong trang phục. Tư duy trang phục của người Việt cũng đã rất tăng trưởng, những dạng trang phục đều biểu lộ tính triết lý nhất định, đặc biệt quan trọng là dạng trang phục đi cùng hai tà, nên việc cho rằng người Việt sử dụng chiếc khố trong lễ tế là chưa hài hòa và hợp lý về mặt logic. Hoạt động tâm linh của người Điền Việt cũng đã biểu lộ dạng trang phục rất kín kẽ .

Quan sát kỹ hình họa trống đồng, tất cả chúng ta sẽ thấy được hai tà rất dài và rộng, cũng như nối tiếp với thân và tách từ phần thân dưới, nên nó khó có năng lực là một chiếc khố, phần chân cũng trọn vẹn có năng lực là một chiếc quần, chứ không phải chân trần. Dạng trang phục này khá tương đương với trang phục sử dụng trong điệu Hoàng Vũ của người Miêu trên hòn đảo Hải Nam, cũng sử dụng áo hai tà và quần .

Điệu Hoàng Vũ của người Miêu trên đảo Hải Nam. 

Như vậy trang phục khố chỉ hoàn toàn có thể đóng vai trò trong hoạt động giải trí lao động, thể thao hoặc sử dụng như một dạng đồ lót mặc trong trang phục. Trang phục khố ít có năng lực được sử dụng trong hoạt động giải trí tâm linh được diễn đạt trên những hình họa trống đồng, cũng như không đóng vai trò chính trong mạng lưới hệ thống trang phục của người Việt .

B. Tiến hành phục dựng trang phục: 

1. Trang phục của vua Hùng, thủ lĩnh và quý tộc thời Hùng Vương:

1.1. Trang phục cơ bản của các tầng lớp quý tộc thời Hùng Vương:

Đối tượng tham khảo chính:

– Những bức tượng trên cán dao găm đồng Đông Sơn :
Các bức tượng trên những cán dao găm là phái đẹp được bộc lộ trang phục rất rõ ràng, thế cho nên đây sẽ là cơ sở chính để chúng tôi tìm lại trang phục của quý tộc nữ :
[ Nguồn : 1. Lê Văn Hảo ; 2. BST Phạm Lan Hương, chụp bởi Nguyễn Việt ; 3. BST Bảo tàng Barbier-Mueller ; 4. BST nhà hàng quán ăn Trống Đồng ]
– Trang phục của quý tộc của văn hóa truyền thống Lương Chử :
Trang phục thời văn hoá Lương Chử, được những nhà nghiên cứu Trung Quốc phỏng dựng từ một ngôi mộ vị quý tộc của thời kỳ văn hoá này, là nguồn tìm hiểu thêm đáng giá cho tất cả chúng ta để tìm lại trang phục nam thời văn hoá Đông Sơn, với dạng váy quấn, đầu đội mũ lông chim, cổ đeo vòng nhiều lớp, tay đeo vòng. Đây là những đặc thù trang phục cơ bản được bảo lưu về thời kỳ văn hoá sau như từ Phùng Nguyên tới Đông Sơn .

[Nguồn: dẫn]

Trang phục của những vua Hùng, thủ lĩnh và quý tộc cả nam và nữ thời Hùng Vương đều cùng một dạng cơ bản như thế này, từ cấu trúc trang phục này, những hoa văn, cụ thể trang trí, vật liệu sẽ được sử dụng để phân định vị thế của người mặc chúng .

a. Bộ trang phục của quý tộc nữ: 

◊ Kết cấu trang phục cơ bản: 

Trang phục cơ bản của quý tộc nữ thời kỳ này là áo cùng với váy quấn, áo hoàn toàn có thể là dài tay hoặc ngắn tay, váy được quấn quanh thân mình. Nhiều dân tộc bản địa Đông Á và Khu vực Đông Nam Á còn bộc lộ một dạng áo váy tựa như như vậy .
Dạng áo váy của người Việt hoàn toàn có thể có sắc tố cùng với hoa văn áo và chân váy như nhau với nhau, chứ không khác màu và đơn điệu như những dân tộc bản địa Mường, Thái. Cổ áo cũng hoàn toàn có thể xẻ nhẹ tương tự như như bức tượng gỗ Điền Việt thứ hai .
– Sử dụng cạp váy quấn quanh bụng như những dân tộc bản địa Mường, Thái. Trước váy được trang trí với một đoạn vải rời ( xế ) như trang phục của người Hmong .
Kiểu cạp váy quấn quanh bụng của người Mường và người Thái .

Dạng trang phục này rất tương đương với những dạng trang phục của người Lê, người Bana, cũng như người Bhutan. Màu sắc và hoa văn trên áo và váy là thống nhất với nhau tương tự như như trang phục của người Lê. Cách quấn váy tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cách quấn Kira của người Bhutan ở hình ảnh ở đầu cuối. Trang phục của người Việt khác với những dân tộc bản địa là có đoạn vải rời ( xế ), cũng như có cạp váy quấn quanh bụng .
Dạng áo cùng váy quấn của người Lê, người Bana, người Bhutan .

◊ Phỏng dựng:

Trang phục quý tộc nữ thời Hùng Vương được phỏng dựng bởi họa sỹ Đỗ Thái Thanh ( trang Anh Hùng 4000 ) với dạng mũ dành cho quý tộc, khuyên tai ngọc hai đầu thú, áo choàng lông vũ, áo cùng váy quấn thân sang trái được sử dụng cùng cạp váy và chiếc xế, cạnh bên đó là những phụ kiện như vòng cổ, vòng tay, kiếm dài .

Họa sĩ Phan Thanh Nam đã phác họa hình tượng hai bà Trưng dựa trên trang phục quý tộc nữ thời kỳ Đông Sơn. Hoa văn được họa sỹ triển khai khá tốt, như những gì chúng tôi đã tìm lại trong bài khảo cứu này .

Họa sĩ lilsuki cũng đã phỏng dựng trang phục dựa trên hình tượng được khắc họa trên những cán dao găm bằng đồng Đông Sơn :

◊ Bộ phụ kiện: 

– Đầu búi tóc hoặc đội khăn tròn đội đầu .
– Tai đeo khuyên tròn bằng ngọc hoặc đá mã não. [ Xem thêm Phần III, mục I. 9. Các dạng khuyên tai cho quý tộc và thường dân ]
– Cổ đeo những chiếc vòng mã não, ngọc … tựa như như trong những nền văn hoá cổ thời xưa, nền tảng của Đông Sơn như Lương Chử, Thạch Gia Hà. Vòng được phong cách thiết kế thành nhiều lớp dài ngắn tiếp nối đuôi nhau nhau ( hoàn toàn có thể là 3 lớp ), tương tự như như cách đeo trang sức đẹp của thời văn hóa truyền thống Lương Chử. [ Xem thêm phần III mục I. 8. Các loại vòng cổ dành cho nam và phái đẹp quý tộc ]
So sánh trang phục thủ lĩnh nam Lương Chử với tượng nữ thời Đông Sơn ( dạng vòng cổ nhiều lớp này hoàn toàn có thể được sử dụng cho cả nam và nữ )

b. Bộ trang phục của quý tộc nam: 

◊ Kết cấu trang phục cơ bản: 

Dạng trang phục của quý tộc nam thời kỳ Hùng Vương, là dạng áo váy quấn, thân áo được quấn sang trái ( tả nhậm ), như diễn đạt lại của sách Luận Ngữ .

Trong sách Luận Ngữ có ghi lại chi tiết: “Quản Trọng theo giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá, nhờ vậy mà thiên hạ từ loạn đổi sang trị. Nếu không có Quản Trọng thì chúng ta phải gióc tóc và vắt vạt áo bên trái như bọn man di. Lẽ nào vì tấm lòng trung quân nhỏ hẹp tầm thường mà đi treo cổ bên lạch suối sao?”. [Luận Ngữ, 14:17]

Man di là cách gọi có tính miệt thị được người Hoa Hạ sử dụng để chỉ người Việt, cụ thể này phân phối cho tất cả chúng ta thông tin quan trọng về dạng áo vạt trái của người Việt từ thời Khổng Tử .

Tài liệu khảo cổ về văn hóa Đông Sơn cũng ghi lại một dạng áo với vạt áo được trang trí, cùng mảnh thắt lưng, chứng tỏ đây là một dạng áo váy quấn, có kết cấu tương đồng với dạng áo được mô tả trong sách Luận Ngữ. 

“Trong mộ thuyền Châu Can được khai quật, những mảnh vải hiện diện rõ những phần khác nhau của trang phục. Trang phục ở mộ mà chủ nhân được chôn là một thanh niên tuổi khoảng 18 đến 20, mặc áo có diềm khâu, diềm tua. Vạt áo trang trí dệt bằng hai loại sợi hỗn hợp: sợi lanh (cannabis) và lụa (silk). Những mảnh thắt lưng ở mộ Châu Can được dệt bằng chất liệu sợi vải gai (boehmira) có bề ngang rộng khoảng 6cm.” [7]

Dạng áo váy quấn này cũng được bộc lộ khá rõ trên hình họa trống đồng Động Xá, với áo được sử dụng cùng với thắt lưng để cố định và thắt chặt thân áo .
Hình vẽ trang phục dạng áo váy quấn trên trống đồng Động Xá .
Dạng áo này được biểu lộ rõ ràng trong tranh phục dựng trang phục thủ lĩnh nam thời Lương Chử, loại trang phục này sống sót rất lâu về sau này ở những dân tộc bản địa khắp vùng Đông Á. Với người Việt, thì hoa văn, sắc tố cũng như vật liệu hoàn toàn có thể là quy chuẩn cho vị thế của người mặc .
Trang phục quý tộc Lương Chử. [ Nguồn : dẫn ]
Dạng áo váy quấn của người Việt là áo dài tay, chân váy hoàn toàn có thể dài tới quá nửa đầu gối, chứ không ngắn như tranh phục dựng thời văn hóa truyền thống Lương Chử. Thân áo cũng được quấn theo hướng ngược lại so với tranh phục dựng, tức tả nhậm ( quấn thân sang trái ) .
Thử so sánh với trang phục của người Bhutan, thì chúng tôi nhận thấy dạng áo váy quấn này trọn vẹn tương đương với áo Gho. Dạng áo váy quấn ( kiểu giao lĩnh ) là trang phục của nhiều dân tộc bản địa khắp vùng Đông Á, Bhutan cũng là vùng thuộc văn hóa truyền thống Đông Á cổ xưa, có nhiều đặc thù của văn hóa truyền thống Đông Á, kiểu trang phục của họ hoàn toàn có thể mang dấu ấn từ thời xưa. Chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm trực tiếp mẫu mã áo của họ, và sử dụng sắc tố và hoa văn Việt mà chúng tôi liệt kê ở phần IV để trang trí và phong cách thiết kế .
[ Nguồn : 1, 2 ]
Cả hai dạng áo váy quấn dành cho nam, và áo váy dành cho quý tộc nữ mà chúng tôi tìm lại ở trên đều khá tương đương với bộ đôi áo váy dành cho quý tộc nam ( Gho ) và nữ ( Kira ) của người Bhutan .

[ Nguồn : dẫn ]

◊ Bộ phụ kiện: 

– Đầu đội băng đô hoặc búi tó .
– Đối với phái mạnh cũng có những chiếc vòng mã não, ngọc nhiều lớp như so với nữ. [ Xem thêm phần III mục I. 8. Các loại vòng cổ dành cho nam và phái đẹp quý tộc ]
– Tai cũng đeo khuyên tròn tương tự như như phái đẹp. [ Xem thêm phần III mục I. 9. Các dạng khuyên tai cho quý tộc và thường dân ]
– Bụng đeo thắt lưng, khóa thắt lưng được sử dụng cùng với vải để cố định và thắt chặt thân áo. Những chiếc khóa thắt lưng hoàn toàn có thể được dành riêng cho quý tộc nam. [ Xem thêm phần III mục I. 10. Khóa thắt lưng và gài đai sống lưng dành cho quý tộc và thường dân ]

◊ Phỏng dựng:

Trang phục quý tộc nam thời Hùng Vương được phỏng dựng bởi họa sỹ Đỗ Thái Thanh ( trang Anh Hùng 4000 ) với áo váy quấn thân sang trái, thắt lưng đồng, mũ lông chim, khuyên tai, áo choàng lông vũ cùng phụ kiện .

◊ Trang phục của các vị vua Hùng: 

Với những vị vua Hùng, họ cũng sử dụng dạng áo váy quấn thân sang trái như chúng tôi đã tìm lại ở trên, tuy nhiên dạng áo của họ sẽ cầu kỳ, phức tạp hơn, được may bằng loại vải tốt nhất, cũng như hoàn toàn có thể rộng và dài hơn so với trang phục quý tộc, ống tay và thân váy rộng hơn, chân váy hoàn toàn có thể dài chấm đất, như vậy sẽ bộc lộ được tính quyền uy của những vị. Trang phục của vua Hùng cũng sử dụng những chiếc khóa thắt lưng với độ tinh xảo cao hơn so với của quý tộc .

Trang phục của thủ lĩnh Lương Chử được kho lưu trữ bảo tàng tỉnh Chiết Giang phục dựng hoàn toàn có thể là một nguồn tìm hiểu thêm cho tất cả chúng ta về trang phục của những vị vua Hùng, với mũ lông chim và áo váy quấn vạt trái .

Nguồn: Bảo tàng tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. 

◊ Phỏng dựng:

Trang phục vua Hùng được phỏng dựng bởi họa sỹ Đỗ Thái Thanh ( trang Anh Hùng 4000 ) với áo mũ miện mào chim, áo choàng lông chim, áo váy quấn thân sang trái, vòng cổ, thắt lưng, cùng dép và phụ kiện .

1.2. Áo choàng lông chim và lông vũ dành cho vua, hoàng tộc và thủ lĩnh vùng: 

Vua, hoàng tộc hay thủ lĩnh vùng cũng sử dụng những dạng trang phục của quý tộc nam và quý tộc nữ như chúng tôi đã tìm lại ở trên, với sự độc lạ trong phong cách thiết kế, vật liệu cũng như hoa văn và sắc tố, cạnh bên đó, hoàn toàn có thể họ còn có dạng áo để biểu lộ tính quyền lực tối cao của mình : những chiếc áo choàng lông chim và lông vũ. Cả hai dạng áo này trong thư tịch lịch sử dân tộc được ghi lại dành cho những người thuộc những tầng lớp cao trong xã hội .
Với phái mạnh, thì dạng áo lông chim được ghi lại sử dụng cho vua hoặc thủ lĩnh vùng ở khắp vùng Hoa Nam và Nước Ta, trong địa phận của vương quốc Văn Lang :
“ Các cuốn Lĩnh Biểu Kỷ Man, Xích Nhã, Việt Tây Tùng Tải và Lĩnh Ngoại Đại Đáp có dẫn những thủ lĩnh ( hoặc vua ) những bộ tộc Âu Việt, Lạc Việt và Lâm Ấp thường mặc áo lông thiên nga ( hoặc lông chim ). ” [ 6 ]
Còn so với phái đẹp, thì dạng áo lông ngỗng được ghi lại như một dạng trang phục của Mị Châu, một Mị Nương ( hoàng tộc ) của thời An Dương Vương .
Dạng áo này rất cầu kỳ và phức tạp trong may mặc, nhu yếu nhiều thời hạn, công phu cũng như nguyên vật liệu, nên chúng chỉ dành cho một số ít đối tượng người dùng hãn hữu, là những những tầng lớp cao nhất trong xã hội .

a. Áo choàng lông chim dành cho vua, hoàng tộc và thủ lĩnh nam: 

Đối với những vị vua, thủ lĩnh phái mạnh, thì họ sử dụng những chiếc áo choàng lông chim, với vai trò bộc lộ vị thế, do tính cầu kỳ và phức tạp trong phong cách thiết kế và may mặc của nó. Dạng áo này đã được ghi nhận trong thư tịch lịch sử vẻ vang, có ý nghĩa quan trọng trong đời sống người Việt. Ở vùng Đông Á chúng tôi phần nhiều không tìm thấy dấu tích của chúng, nhưng thật suôn sẻ là người địa phương Hawaii còn lưu giữ loại áo khoác lông chim này .
Các dạng áo khoác lông chim của người Hawaii và cách sử dụng trong trong thực tiễn. [ Nguồn : tổng hợp qua công cụ tìm kiếm hình ảnh của Google ]

◊ Người Việt và người Polynesian liên hệ với nhau như thế nào? 

Các điều tra và nghiên cứu di truyền đã chứng tỏ về một phần nguồn gốc tộc Việt của người Polynesian, họ di cư từ vùng Động Đình, Dương Tử sang Đài Loan sau đó xuống vùng Đa Đảo [ 18 ] [ 19 ], gồm có cả hòn đảo Hawaii, dân cư tại đây có phong tục tương đương với tộc Việt, như việc ăn trầu. Sự liên hệ của người Việt và người Polynesian còn được biểu lộ qua điều tra và nghiên cứu gen của loài heo, theo điều tra và nghiên cứu này, thì loài heo tại Hawaii có nguồn gốc trực tiếp từ miền Bắc Nước Ta [ 20 ], chứng tỏ sự giao thương mua bán và trao đổi giữa hai vùng trong thời kỳ sau thời gian 4000 năm. Văn hóa Đông Sơn cũng ảnh hưởng tác động tới vùng Đa Đảo với bộc lộ là trống đồng và những di vật bằng đồng có phong thái Đông Sơn .
Do đó, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm mẫu mã áo của người Polynesian bản địa Hawaii để phục dựng lại dạng áo lông ngỗng và lông chim của tộc Việt. Dạng lông, dạng sắc tố của loại áo lông chim của người Việt hoàn toàn có thể sử dụng lông những loài chim địa phương Nước Ta và Hoa Nam có màu sắc đẹp .
Loại áo này hoàn toàn có thể được sử dụng cho mùa đông, có đồng thời hai công dụng : hình tượng quyền lực tối cao và giữ ấm .
Chúng tôi còn tìm được phương pháp cụ thể làm loại áo này, bạn đọc hoàn toàn có thể xem ở đây .

b. Áo choàng lông ngỗng, lông thiên nga dành cho hoàng tộc, thủ lĩnh nữ:

Đối với hoàng tộc, thủ lĩnh nữ, thì áo choàng lông ngỗng hoặc lông thiên nga được họ sử dụng để biểu lộ tính quyền lực tối cao của mình. Dạng áo này được ghi lại trong thần thoại cổ xưa Mỵ Châu – Trọng Thủy, cũng như trong thư tịch lịch sử vẻ vang như một dạng áo dành cho hoàng tộc. Dạng áo này cũng không còn dấu tích ở vùng Hoa Nam và Khu vực Đông Nam Á, nhưng thật suôn sẻ vì người Hawaii ngoài việc có dạng áo lông chim, họ còn có cả dạng áo choàng sử dụng lông ngỗng .
Chiếc áo lông ngỗng này được một nghệ nhân Hawaii có tên Boris Huang phục dựng lại, mẫu mã gần tương tự dạng áo choàng lông chim, nhưng thay vào vì sử dụng lông chim thì tác giả sử dụng lông ngỗng, tạo thành một chiếc áo choàng với sắc tố thuần trắng rất đẹp và tương thích với phái đẹp .

1.3. Dạng áo choàng vải dành cho thủ lĩnh, quý tộc nam và nữ: 

Bên cạnh những dạng trang phục chính mà chúng tôi đã tìm lại ở trên, thì trong trang phục của người Việt còn hoàn toàn có thể sống sót dạng áo choàng vải, được choàng bên ngoài trang phục chính, sử dụng cho những những tầng lớp từ hoàng tộc, thủ lĩnh cho tới quý tộc. Cách phong cách thiết kế, sắc tố, vật liệu và hoa văn trang trí giữa những những tầng lớp sẽ có sự độc lạ .
Kết cấu áo choàng vải tương tự như như áo choàng lông chim, đó là dạng áo cơ bản chung dành cho những dạng áo choàng, với cấu trúc chung đó áo sẽ được phong cách thiết kế những họa tiết khác nhau cho nam và nữ, những kiểu áo choàng vải trên trang phục của người Điền Việt là một gợi ý cho cách trang trí họa tiết trên áo choàng vải .

◊ Áo choàng vải dành cho thủ lĩnh, quý tộc nữ: 

Với quý tộc nữ, thì dạng áo choàng vải được bộc lộ khá rõ ràng trên tượng đồng Điền Việt, với áo được choàng bên ngoài trang phục, có dây buộc trước cổ, cũng như được trang trí bằng hoa văn những loài vật : Phượng, Hươu …, chứng tỏ đây là dạng áo dành cho những tầng lớp cao trong xã hội. Với dạng áo của người Việt, cũng hoàn toàn có thể sử dụng những vật tổ như Rồng – Phượng, hay hình tượng mặt trời để phong cách thiết kế trên áo để biểu trưng cho hoàng tộc và quý tộc .

◊ Áo choàng vải dành cho thủ lĩnh, quý tộc nam: 

Đối với thủ lĩnh, quý tộc nam, thì dạng áo cũng cơ bản tương đương với áo choàng của thủ lĩnh, quý tộc nữ, được biểu lộ khá rõ ràng trên tượng đồng Điền Việt. Dạng áo này cũng có dây buộc trước cổ, choàng bên ngoài trang phục chính .
Dạng áo choàng vải cũng được những nhà nghiên cứu Trung Quốc phục dựng lại, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm được mẫu mã và phương pháp trang trí được biểu lộ trong tranh phục dựng :
[ Nguồn : 1, 2 ]

2. Các dạng trang phục của các tầng lớp khác trong xã hội Việt:

2.1. Áo chui đầu vạt trái cho cả nam và nữ giới:

Các tài liệu lịch sử dân tộc cũng cho thấy ngoài dạng áo váy quấn thân sang trái, thì trang phục của người Việt còn sống sót dạng áo chui đầu vạt trái, dành cho cả nam và phái đẹp .
Trong sách Tam Quốc Chí, phần Ngô chí có ghi lại : Thế kỷ III SCN, Thái thú Tiết Tông trong tờ sớ xin chọn Thứ sử Giao Châu đã miêu tả người Việt : “ tóc búi, chân trần, áo chui đầu vạt trái ”. ”
Trong những tài liệu lịch sử vẻ vang khác như Hán Thư, Hậu Hán Thư, cũng có ghi về dạng trang phục “ áo chui đầu vạt trái ”, tương tự như như diễn đạt của sách Tam Quốc Chí. Đây là một dạng áo váy xuông đơn thuần của người Việt, với triết lý tả nhậm được biểu lộ trên vạt áo phía bên trái, sử dụng cùng với khuy áo bằng đồng. Khảo cứu văn hóa truyền thống học cũng cho thấy một dạng áo tựa như như diễn đạt của những tài liệu lịch sử vẻ vang .
“ Người Việt vùng Lĩnh Nam, đặc biệt quan trọng là Tây Lạc Việt, thường ngày vẫn mặc áo và váy ( theo Hậu Hán Thư, Đông Di Truyện ) ( áo váy quấn và váy chui đầu ), cũng giống như câu ca dao Nước Ta : “ Cái thúng mà thủng hai đầu, bên ta thì có bên Tàu thì không ”. ” [ 6 ]
Dạng áo chui đầu này sống sót cả trong những tài liệu khảo cổ của văn hóa truyền thống Điền Việt và văn hóa truyền thống Đông Sơn .

a. Dạng áo chui đầu vạt trái khổ rộng dành cho tầng lớp cao trong xã hội: 

Dạng áo chui đầu vạt trái này có nhiều mẫu mã khác nhau, về hình dáng cơ bản hoàn toàn có thể tương tự như như những hình ảnh trên trống đồng văn hóa Điền Việt ở dưới đây. Dạng áo này rất gần với trang phục của dân tộc bản địa Mapuche, người địa phương Nam Mỹ ( Chile ). Tuy nhiên độc lạ của trang phục người Việt với trang phục của Điền Việt và người Mapuche là áo có thêm vạt bên trái đi cùng với khuy .
Dạng áo trùm trên trống đồng Điền Việt và dạng áo của người địa phương Nam Mỹ ( Chile ) [ Nguồn ] .

b. Dạng áo chui đầu vạt trái cho cả nam và nữ thường dân:

Bên cạnh dạng áo chui đầu vạt trái cho những tầng lớp cao trong xã hội, thì còn sống sót cả dạng áo dành cho những những tầng lớp thấp hơn trong xã hội của người Việt. Đây là dạng áo váy hoàn toàn có thể được sử dụng cho cả nam và phái đẹp, được bộc lộ rõ ràng trên trống đồng Đông Sơn và Điền Việt, và cũng được ghi lại trong thư tịch lịch sử vẻ vang mà chúng tôi đã dẫn lại ở trên .

Dạng váy xuông trên trống đồng Đông Sơn. [ Nguồn : Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Nước Ta – Nguyễn Văn Huyên ]
Theo hình vẽ trên cả hai trống đồng Điền Việt và Đông Sơn, thì đây là trang phục dành cho cả nam và nữ, có size nhỏ hơn dạng trang phục cho những tầng lớp cao trong xã hội, với phái mạnh hoàn toàn có thể sử dụng cùng dây sống lưng vải, còn với phái đẹp hoàn toàn có thể sử dụng cùng cạp váy .

[Nguồn: dẫn]

Dạng áo này của người Điền được phỏng dựng lại bởi những nhà nghiên cứu Trung Quốc, dạng áo của người Việt cũng tương đương với dạng áo của người Điền Việt, nhưng được bổ trợ thêm hàng khuy cài vạt trái, với những chiếc khuy bằng đồng .

2.2. Các dạng trang phục dành cho thường dân:

a. Dạng áo váy quấn với hoa văn đơn giản dành cho cả nam và nữ giới: 

Bên cạnh dạng áo váy quấn với hoa văn, vật liệu hạng sang hơn dành cho quý tộc, thì kiểu áo váy quấn cũng được dành cho cả thường dân, với hoa văn đơn thuần hơn hoặc không có hoa văn, khi nó được ghi lại như một đặc trưng của người Việt .
Trong sách Luận Ngữ có ghi lại chi tiết cụ thể : “ Quản Trọng theo giúp Tề Hoàn Công nên nghiệp bá, nhờ vậy mà thiên hạ từ loạn đổi sang trị. Nếu không có Quản Trọng thì tất cả chúng ta phải gióc tóc và vắt vạt áo bên trái như bọn man di. Lẽ nào vì tấm lòng trung quân nhỏ hẹp tầm thường mà đi treo cổ bên lạch suối sao ? ”. [ Luận Ngữ, 14 : 17 ]
Áo váy quấn được bộc lộ trên trống đồng Động Xá. [ Nguồn : Phim Đi tìm trang phục Việt ]

Dạng áo váy quấn thân sang trái được mô phỏng cụ thể hơn trên hình vẽ trên những bức tượng Điền Việt. [ 1, 2 ]
Dạng áo này trong sử liệu không ghi rõ là dành riêng cho nam hoặc cho nữ, do đó nữ giới cũng hoàn toàn có thể có dạng áo vạt trái tương tự như, bên cạnh những loại trang phục chính. Dạng áo vạt trái hoàn toàn có thể được phối với váy quấn cùng cạp váy tương tự như như trang phục của người Tai Lue, đây là một nhánh của người Shan thuộc hệ ngữ Tai-Kadai. Dạng trang phục của người Tai Lue còn được giữ được đặc trưng áo vạt trái .

Trang phục của người Tai Lue Thái Lan. [Nguồn]

◊ Phỏng dựng:

Trang phục áo váy quấn thân sang trái thời Hùng Vương được phỏng dựng bởi họa sỹ Đỗ Thái Thanh ( trang Anh Hùng 4000 ), trang phục được phục dựng cùng thắt lưng đồng, mũ lông chim, khuyên tai, áo choàng lông vũ cùng phụ kiện .

Bên cạnh dạng áo dành cho nam, thì nữ giới cũng hoàn toàn có thể có kiểu áo váy quấn thân sang trái đi cùng với dạng váy quấn và cạp váy tựa như của người Tai Lue .

b. Dạng áo hai tà cho nữ giới:

Dạng áo hai tà cũng là một đặc trưng của người Việt, khi dạng áo này được sử dụng cho nhiều đối tượng người tiêu dùng mà mục tiêu, dành cho cả nam và nữ. Trên rìu đồng Đông Sơn cũng biểu lộ hình ảnh một mái ấm gia đình gồm có cha, mẹ và con cháu đều mặc dạng áo hai tà, cũng như hình ảnh phái đẹp mặc chiếc áo hai tà được bộc lộ trên hoa văn Đông Sơn .
Áo hai tà được bộc lộ cho cả nam và nữ trên rìu đồng, cũng như cho riêng nữ trên hình họa trống đồng. [ 1. Hoa Văn Việt Nam – Nguyễn Du Chi ; 2. Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Nước Ta – Nguyễn Văn Huyên ]
Dạng áo váy hai tà này có cùng ý nghĩa và ý tưởng sáng tạo phong cách thiết kế với áo váy của nữ quý tộc, với lớp xế ở phía trước váy. Dạng áo váy hai tà cũng như có xế là rất thông dụng trong những dân tộc bản địa được chúng tôi khảo cứu .

Dạng áo hai tà của người Việt xưa hoàn toàn có thể được cài khuy và sắp xếp hoa văn trang trí bên vai trái ( tả nhậm ), với những chiếc khuy đồng. Áo bao gồm hai lớp, áo váy bên trong, và áo hai tà bên ngoài, tà váy hoàn toàn có thể dài bằng hoặc quá lớp váy bên trong .

Dạng áo váy hai tà cũng sống sót trong trang phục của người Dao Tiền. Họ còn cải biến hơn với việc sử dụng khá nhiều tà áo. Trang phục của người Dao Tiền khá tương đương với cả hai dạng áo váy hai tà và áo váy quấn cùng xế. Người Hmong xưa kia cũng có trang phục với tà áo rộng hơn, tựa như như dạng áo hai tà của người Việt và những dân tộc bản địa .
Dạng áo hai tà ở người Dao Tiền và người Hmong thời Pháp thuộc .
Dạng áo hai tà ở những dân tộc bản địa Động, Pa Dí, Kam, La Hủ, Bố Y.

c. Dạng váy xòe xếp ly cho nữ giới: 

Trên thạp Hợp Minh có hoa văn bộc lộ một dạng đầm xòe công sở xếp ly, dạng đầm xòe công sở xếp ly Open rất thông dụng trong những dân tộc bản địa ở Nước Ta và Hoa Nam như Hmong, Choang, Động, Paiwan …
Dạng đầm xòe công sở xếp ly được bộc lộ trên thạp Hợp Minh là liền với thân áo, độ dài hoàn toàn có thể tới gần cổ chân. Dạng áo này hoàn toàn có thể có thêm chiếc xế hoặc hai tà ở lớp ngoài cùng tựa như như những dân tộc bản địa được chúng tôi dẫn ở những hình phía dưới .
Foto : Eirin Roseneng Dạng đầm xòe công sở xếp ly ở những dân tộc bản địa Choang, Hmong, Động, Paiwan .

2.3. Dạng áo hai tà sử dụng cho lễ tế: 

Chúng tôi nhận thấy dạng áo hai tà được sử dụng trong phần đông trên tổng thể hình họa trên những trống đồng thời Đông Sơn của người Lạc Việt và cộng đồng tộc Việt, với đa phần hình họa được biểu lộ cho hoạt động giải trí tế lễ .
Dạng áo hai tà này cũng Open trong hình họa của hầu hết những trống đồng ở những vùng tộc Việt khác, cũng dành cho nhiều mục tiêu và đối tượng người dùng như trên trống đồng Đông Sơn .
Dạng áo hai tà được biểu lộ trên trống đồng Điền Việt và trống đồng Dư Hàng, Chiết Giang. [ Nguồn : 1, 2 ]

◊ Kiểu dáng cơ bản của áo hai tà:

Dạng áo hai tà theo những hình vẽ trên trống đồng cho thấy thân áo tiếp nối với áo hai tà, phần chân hoàn toàn có thể mặc quần dài, do đặc thù sang chảnh của những dịp lễ tế. Theo khảo cứu văn hóa truyền thống, thì tộc Việt hoàn toàn có thể đã có trang phục dạng quần. Dạng áo hai tà này còn hoàn toàn có thể thấy trong điệu Hoàng Vũ của người Miêu trên hòn đảo Hải Nam. Tà áo của người Việt hoàn toàn có thể rộng hơn so với tà của người Miêu trên hòn đảo Hải Nam .
Điệu Hoàng Vũ của người Miêu trên hòn đảo Hải Nam [ nguồn ]

◊ Dạng áo hai tà đính lông chim sử dụng cho lễ tế: 

Dạng áo hai tà với mẫu mã tương tự như như trên được đính thêm lông chim để sử dụng trong lễ tễ, cùng với đó là đội mũ lông chim, như một hình thức hóa trang thành chim, để biểu lộ nền văn hóa truyền thống lưỡng hợp Tiên ( Chim ) – Rồng của dân tộc bản địa Việt ( cùng với hình thức xăm mình hình rồng ) .
Trên trống đồng Điền Việt có biểu lộ khá rõ ràng hai hình ảnh tương phản : trang phục thường ngày và trang phục lễ tế, trang phục thường ngày là dạng áo váy xuông và váy quấn sử dụng cho đa phần dân cư, còn phía dưới là dạng áo hai tà đi cùng lông chim được sử dụng trong những dịp lễ tế .

Trong ngày lễ, người Việt cũng có sử dụng cùng với những chiếc mũ lông chim, thường ngày có thể không sử dụng. Dạng mũ lông chim có thể tương tự như của người Paiwan và người Động, với chiếc khăn đội đầu đính lông chim lên phía trên.

Mũ lông chim của người Động. [Nguồn: dẫn]

Điệu vũ thờ cúng Tổ Tiên, tế lễ núi sông được biểu lộ khá rõ ràng trên trống đồng, với hình ảnh người hóa trang thành chim với áo hai tà đính lông chim và đội mũ lông chim .

Dạng trang phục tương đương với dạng áo hai tà trên trống đồng Đông Sơn còn được biểu lộ trên trang phục điệu vũ của những dân tộc bản địa Miêu, Đồng .
Điệu vũ của người Miêu và người Đồng. [ Nguồn : 1, 2 ]
Điệu vũ thờ cúng Tổ Tiên, tế lễ sông núi, còn giữ được ở người Hmong, được gọi là Hoàng Vũ .
Thời nhà Chu cũng sử dụng áo lông chim ship hàng cho mục tiêu tế lễ tương tự như như người Việt. Đây là ảnh hưởng tác động có tính lan tỏa của văn hóa truyền thống gốc Cao Miếu tại Hồ Nam của người Việt .
Điệu Hoàng Vũ của người Hmong trên hòn đảo Hải Nam, và áo lông sử dụng trong cúng tế của nhà Chu. [ Nguồn : 1, 2 ]

2.4. Dạng áo trùm Poncho:

Dạng áo chui đầu kiểu Poncho được cổ sử Trung Quốc như Bác Vật Chí, Dị Vật Chí và Tam Tài Đồ Hội ( 三才图会, đời Minh ), từng nhắc đến khái niệm “ dân khoan ngực ( 穿胸民 ) ”, theo khảo cứu của Eberhard W. [ 1968 : 360 – 361 ], đó chính là hình ảnh chiếc áo choàng đầu kiểu poncho đặc trưng của người Việt cổ vùng Dương Tử. Theo tác giả, dân cư Bắc Bộ Việt Nam thời Đường cũng rất chuộng loại áo này. [ 6 ]
Chúng tôi có tìm được một tư liệu trang phục của dân tộc bản địa Mapuche, người địa phương châu Mỹ, họ cũng có liên hệ với văn hóa truyền thống của tộc Việt, cổ vật của họ có điểm tương đương với văn hóa truyền thống Lương Chử và Thạch Gia Hà của tộc Việt, nên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể dựa vào những ghi chép trong cổ sử và tìm hiểu thêm dạng áo của họ để phục dựng lại dạng áo Poncho thời kỳ Hùng Vương, tất cả chúng ta cần sử dụng những hoa văn, sắc tố của người Việt để phác họa lại một trang phục có tính Việt nhất .
Dạng áo trùm Poncho này hoàn toàn có thể được may bằng vải gai, và hoàn toàn có thể được sử dụng như một dạng áo ấm trong mùa đông .

2.5. Dạng áo – quần dành cho cả nam và nữ: 

Về trang phục dạng quần, chúng tôi chưa tìm được dẫn chứng khảo cổ chứng tỏ trang phục thời Hùng Vương đã có dạng quần, tuy nhiên quần đã Open từ sớm tại văn hóa truyền thống Hoa Hạ, sự giao lưu, ảnh hưởng tác động văn hóa truyền thống qua lại giữa người Việt và người Hoa Hạ là rõ ràng trong những quy trình tiến độ. Văn hóa Điền Việt cũng đã có quần. Các dân tộc bản địa có cùng nguồn gốc với người Việt cũng đã có rất phổ cập trang phục dạng quần. Yu Tianjin và những nhà nghiên cứu Trung Quốc cũng xác lập “ Tục mặc quần ngắn hay váy ngắn, đội khăn ”, là một phong tục của tộc Việt. Do đó có cơ sở để nói rằng thời kỳ Hùng Vương đã có trang phục dạng quần. [ Xem thêm mục Θ Khảo về trang phục quần ở cuối bài khảo cứu ]
Trang phục dạng quần dài và áo khá đơn thuần, phần lớn những dân tộc bản địa đều có cùng một mẫu mã. Áo và quần riêng không liên quan gì đến nhau, áo hoàn toàn có thể là ngắn tay hoặc dài tay .
Bên cạnh quần dài, thì còn sống sót cả dạng quần ngắn, đi cùng với áo dài, đầu đội khăn, đây là một phong tục được Yu Tianjin và những nhà nghiên cứu Trung Quốc kể tới như đặc trưng của văn hoá tộc Việt : “ Tục mặc quần ngắn hay váy ngắn, đội khăn ” .

Dạng áo và quần ngắn của người Điền Việt. [ Nguồn : dẫn ]
Paiwan 排灣族, Taiwan Indigenous Peoples Culture Park, Sandimen, Pingtung County, Taiwan Các dạng áo – quần của người Paiwan, Dao Đỏ, Hmong, Tày, Nùng .

2.6. Trang phục lao động: 

a. Khố: 

Tượng trên cán dao găm Đông Sơn rất phổ biến hình ảnh phái mạnh cởi trần, đóng khố, đó là hình ảnh có tính thẩm mỹ và nghệ thuật, biểu lộ sự can đảm và mạnh mẽ của giới nam, tựa như như những bức tượng Hy Lạp cổ đại. Thường ngày, người Việt mặc xiêm áo như chúng tôi đã tìm lại ở trên, họ chỉ đóng khố, cởi trần lúc lao động cho tự do và tiện nghi. Khố của người Việt thời Hùng Vương hoàn toàn có thể còn cầu kỳ hơn, với cả những hoa văn tựa như như trên cán dao găm .
Dạng khố cùng hai tà khố trên cán dao găm Đông Sơn và của người Việt thời Pháp thuộc sử dụng trong lao động. [ Nguồn : 1. Martin Doustar – Art of bronze age in Southeast Asia ; 2. Ảnh được chụp từ thời Pháp thuộc tài miền Bắc Nước Ta ( Tonkin ) ]
Dạng khố của người Việt thời Hùng Vương cũng kín kẽ và dày dặn hơn so với khố của người Việt cận đại, có cả hai tà trước và sau, tựa như như khố của người Dayak .
Tà sau của khố biểu lộ trên cán dao găm và khố của người Dayak. [ Nguồn : 1. Martin Doustar – Art of bronze age in Southeast Asia ; 2. như ảnh ]

b. Áo tơi: 

Bên cạnh chiếc khố, thì chiếc áo tơi với vật liệu tự nhiên, dễ tìm kiếm, dễ may mặc như thế này cũng hoàn toàn có thể được sử dụng trong đời sống lao động của người Việt xưa. Loại áo này hoàn toàn có thể sử dụng khi làm ruộng, khi lao động để tránh nắng mưa .

2.7. Trang phục của chiến binh:

Trong hình ảnh minh họa lại “ trang phục ” của những chiến binh Đông Sơn, thì họ chỉ cởi trần, đóng khố, đeo hộ tâm phiến và đánh giặc, hình ảnh đó trọn vẹn không đúng chuẩn với thực tiễn khảo cổ học. Khảo cổ học phát hiện rất nhiều mảnh áo giáp bằng đồng, bên cạnh những chiếc hộ tâm phiến, nên trang phục của người lính Việt thời Đông Sơn hoàn toàn có thể đã phức tạp và cầu kỳ, chứ không đơn thuần là cởi trần, đóng khố, đeo hộ tâm phiến .

Bên cạnh đó, thì bức tượng của văn hóa truyền thống Điền Việt cũng đã biểu lộ trang phục và áo giáp rất rõ ràng :

Bản mô phỏng lại bộ giáp trên tượng của văn hóa truyền thống Điền Việt :

Các nhà khảo cổ Trung Quốc đã phục dựng lại trang phục của vua Điền, với áo giáp đi cùng với áo choàng vải hoặc lông vũ như chúng tôi đã tìm lại ở trên .

Ngoài dạng áo giáp mảnh như trên, thì chiến binh Việt còn hoàn toàn có thể sử dụng áo giáp da và áo giáp vải, cũng có tính năng rất hiệu suất cao trong cuộc chiến tranh .
Các dạng áo giáp hoàn toàn có thể được sử dụng cùng với những miếng hộ tâm phiến được phát hiện rất thông dụng trong thời Đông Sơn, được sử dụng để che chắn điểm hiểm yếu trước ngực .
Chiến binh cũng hoàn toàn có thể có những chiếc khiên phòng thủ bằng gỗ, với hình dáng tựa như như trên tượng đồng Điền Việt :

Bản phục dựng chiến binh Đông Sơn từ bạn Phan Thanh Nam ( Ấm Chè ), đây là bản phục dựng dựa trên sự khảo sát trang phục và cổ vật Đông Sơn và tộc Việt còn sót lại, rất đáng để tất cả chúng ta tìm hiểu thêm :

3. Các bộ phận phụ của trang phục:

3.1. Mảnh áo trùm ngực: 

Các dạng trang phục của phái đẹp mà chúng tôi đã tìm lại ở trên hoàn toàn có thể được sử dụng cùng với áo trùm ngực với những tua rua trang trí. Loại áo này thường được sử dụng trong những dịp quan trọng như liên hoan, lễ cưới, được sử dụng dành riêng cho những thiếu nữ .
Người Kalavan ( Đài Loan ), người Paiwan ( Đài Loan ), người Dayak ( Indonesia ), người Miao ( Hồ Nam, TQ ) .

3.2. Băng đeo chéo:

Dạng băng đeo chéo người chúng tôi nhận thấy được những dân tộc bản địa sử dụng khá phổ cập, và nó cũng Open trên những bức tượng của văn hóa truyền thống Điền Việt. Nó hoàn toàn có thể được sử dụng để bộc lộ tính quyền lực tối cao, hoặc sử dụng trong những dịp quan trọng như tiệc tùng, lễ cưới …

Băng hoàn toàn có thể là băng đơn, hoặc băng đôi đeo chéo thân người, tương tự như như những dân tộc bản địa ở những ảnh dưới đây .
Băng đeo chéo trong trang phục người Kalavan, Tây Nguyên, Dayak, Paiwan, Hmong .

3.3. Khăn:

– Có thể đã có những chiếc khăn tương tự như như khăn của những dân tộc bản địa bạn bè của người Việt đang sử dụng vào thời văn hoá Đông Sơn, được sử dụng với công dụng giữ ấm, và hoàn toàn có thể cả trong những dịp tế lễ .

Khăn Piêu của người Thái. [Nguồn]
Khăn thổ cẩm của người Mạ (Tây Nguyên). [Nguồn]

3.4. Dép:

Người Việt rất ưa thích đi chân đất, do đời sống gắn bó ngặt nghèo với đồng ruộng, với nông nghiệp, đây cũng là đặc thù gắn bó ngặt nghèo với người Việt trong thời kỳ trung đại, Open ở cả những tầng lớp tầm trung và quý tộc .
Tuy nhiên, ngay từ thời văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ cách ngày này khoảng chừng 7000 năm, thì người tiền Việt cũng đã phát minh sáng tạo ra một dép bằng gỗ, với di vật khảo cổ tìm được tại di tích lịch sử khảo cổ Cihu, tỉnh Chiết Giang, là chiếc dép bằng gỗ cổ nhất quốc tế tìm thấy được. Có thể thấy từ những lỗ xỏ dây, thì đây là một dạng xép xỏ ngón như dép lào tất cả chúng ta đi thời nay .

Tới thời văn hóa truyền thống Lương Chử, thì người Việt cũng đã thừa kế loại dép này, cũng tìm thấy được di vật khảo cổ để lại. Đây là một loại dép có hình dáng hơi khác so với dép thời văn hoá Hà Mẫu Độ, với 6 lỗ thay vì 5 lỗ, hình dáng hoàn toàn có thể gần tựa như như hình phục dựng phía dưới .
Dép thời văn hóa truyền thống Lương Chử cùng tranh phục dựng lại. [ Nguồn ]
Tới những thời văn hóa truyền thống từ Phùng Nguyên cho tới Đông Sơn, người Việt hoàn toàn có thể thừa kế những mô hình dép này, tuy nhiên thời tiết của miền Bắc Nước Ta rất khó lưu giữ được những vật phẩm bằng gỗ như thế này, hoặc hoàn toàn có thể có nhưng chúng tôi chưa tìm thấy được tư liệu, nên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng dạng dép của văn hóa truyền thống Hà Mẫu Độ và Lương Chử .
Loại dép này hoàn toàn có thể được sử dụng riêng cho bậc quý tộc và những vị vua Hùng, do dân thường thường chỉ đi chân đất như nguyên do chúng tôi đã đề cập. Những mẫu mã cũng đã khá cơ bản, nên năng lực chúng sẽ không đổi khác quá nhiều theo thời hạn .
Theo nghiên cứu và điều tra khảo cổ của người Trung Quốc, thì người Lương Chử hoàn toàn có thể còn sử dụng guốc da thú để giữ ấm trong ngày đông, đây cũng là gợi ý quan trọng để tất cả chúng ta thử tìm lại những loại giày dép trong thời kỳ này .

4. Tìm lại các dạng mũ và khăn: 

4.1. Vương miện của các vua Hùng:

Đối với những vị vua, thì họ có riêng cho mình những chiếc vương miện, do quyền lực tối cao của những vị vua Hùng thời kỳ đó là rất lớn, cả về chính trị và tôn giáo, nên họ phải có vật để bộc lộ sự độc lạ. Loại vương miện thời kỳ đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm chiếc mũ miện mào chim trên tượng ngọc thời văn hoá Thạch Gia Hà .
Mũ miện mào chim biểu lộ trên tượng ngọc Thạch Gia Hà. [ Nguồn : dẫn ]

4.2. Dạng khuôn búi tóc của thủ lĩnh nữ: 

Dạng khuôn búi tóc của thủ lĩnh nữ được bộc lộ trên cán kiếm ngắn có thể hiện hình tượng hai bà Trưng. Chiếc khuôn búi tóc trên chiếc cán kiếm ngắn hoàn toàn có thể tương tự như như hình ảnh được phục dựng của blog Daiyevon ở phía dưới .
[ Nguồn : BST Phạm Lan Hương ; Blog Daiyevon ]
Kiểu búi tóc cao, buộc ở giữa này cũng có biểu lộ rõ ràng trên tượng cán dao găm Đông Sơn khác, và cũng được bộc lộ trên tượng gỗ Điền Việt :
[ Nguồn : BST Kiều Quang Chẩn – Vang vọng từ trống Đông Sơn ]

4.3. Khăn đội đầu:

Những chiếc khăn tròn đội đầu được những dân tộc bản địa sử dụng rất phổ cập, phần lớn được sử dụng cho những người trẻ, dành cho cả nam và phái đẹp. Mỗi dân tộc bản địa sẽ có sự độc lạ trong phong cách thiết kế về kích cỡ, hoa văn, cũng như hoàn toàn có thể có sự độc lạ trong từng dịp. Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những hoa văn truyền thống cuội nguồn của người Việt như chúng tôi đã liệt kê ở phía dưới để phong cách thiết kế một dạng khăn riêng không liên quan gì đến nhau của người Việt. Dạng khăn tròn đội đầu cũng được biểu lộ khá rõ ràng trên những di vật khảo cổ của văn hóa truyền thống Đông Sơn .
Người Dayak, người Yao, người Bana, người Paiwan, người Thuỷ, người Mường, người Bana ( nam ) .
– Trên khăn vải hoàn toàn có thể được phong cách thiết kế thêm hình tượng chữ V, được biểu lộ trên bức tượng người quỳ Đông Sơn, hoàn toàn có thể có tính tượng trưng cho quyền lực tối cao của người quý tộc .
So sánh hình ảnh khăn đội chữ V của tượng Lạc Việt Đông Sơn với của tộc Paiwan, Đài Loan .
Chiếc khăn tròn đội đầu này hoàn toàn có thể đi cùng với mảnh khăn trùm phía sau đầu, tựa như như trên cán dao găm Đông Sơn, có công dụng giữ ấm trong mùa đông. Dạng khăn này khá tương đương với dạng khăn của người Lô Lô .
Cán dao găm Đông Sơn và dạng khăn của người Lô Lô .
Dạng khăn tròn đội đầu này hoàn toàn có thể sử dụng những hoa văn tứ giác cũng như hoa văn chữ S, đây là hai dạng hoa văn được sử dụng rất thông dụng trong phong cách thiết kế trang phục cũng như mũ miện, ngoài những những họa sỹ cũng hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo những loại hoa văn được chúng tôi liệt kê ở phía dưới .
Dạng hoa văn tứ giác trên khăn đội đầu Điền Việt ; hoa văn tứ giác và chữ S Đông Sơn và Phùng Nguyên .
Những chiếc băng đô được may bằng vải gai, với một kỹ thuật riêng không liên quan gì đến nhau còn được giữ gìn ở những dân tộc bản địa Khu vực Đông Nam Á, được gọi là “ supplementary weaving ”. Các hoa văn được tạo hình đơn thuần tựa như như thế này :

4.4. Khăn vấn:

Chiếc khăn vấn, đồ vật rất quen thuộc và phổ cập trong đời sống người Việt cho tới thời nay, cũng hoàn toàn có thể được sử dụng trong đời sống người Việt thời Đông Sơn. Các dân tộc bản địa cũng có sử dụng và bộc lộ loại khăn vấn này khá thông dụng. Chúng tôi nhận thấy nó hoàn toàn có thể có cùng ý nghĩa với loại khăn tròn đội đầu như phía trên. Loại khăn vấn này hoàn toàn có thể được sử dụng cho người trung niên và cao tuổi, cho cả nam và phái đẹp .
Khăn vấn của người Việt, người Paiwan, người Dayak, người Lự, người Lê, người Miao .
Chiếc khăn vấn được bộc lộ trên cán dao găm Đông Sơn và tượng Điền Việt. [ Nguồn : Nhà hàng Trống Đồng, dẫn ]

Khăn vấn được thể hiện rõ ràng hơn trên chiếc cán dao găm Đông Sơn được trưng bày tại Nhà hàng Trống Đồng. [Chụp lại từ phim đi tìm trang phục Việt, tập 1, dẫn]

Chiếc khăn vấn hoàn toàn có thể được chít thêm khăn mỏ quạ, dạng khăn được người Việt ở miền Bắc sử dụng từ rất truyền kiếp. Chiếc khăn mỏ quạ của người Việt đi cùng với khăn vấn, tương tự như như dạng khăn vấn chúng tôi đã tìm lại ở trên. Dạng khăn này giống như một sự “ hóa trang ” thành chim, trong văn hóa truyền thống lưỡng hợp Chim-Rồng ( Tiên-Rồng ) của người Việt, đồng thời cũng có tính năng giữ ấm cho đầu .
Chiếc khăn mỏ quạ cùng khăn vấn của người Việt trong trang phục hát Xoan, và bức tượng Đông Sơn có dạng thức tương đương .

Khăn vấn cùng khăn kiểu mỏ quạ được thể hiện trên một chiếc cán dao găm Đông Sơn khác tại bảo tàng Barbier-Mueller. [Chụp lại từ phim đi tìm trang phục Việt, tập 2-3, dẫn]

Dạng đội khăn tương tự như như khăn mỏ quạ của người Việt hoàn toàn có thể nói là một phong tục chung của rất nhiều dân tộc bản địa ở vùng Đông Á. Mỗi dân tộc bản địa có một phong thái đội khăn khác nhau .
Dạng khăn đội đầu của người Thủy, Thái, Dao Đỏ, Cống, Dao Tiền .

4.5. Mũ hình nón:

Loại mũ tương tự như chiếc nón này rất thường thấy trên những cán dao găm Đông Sơn, chúng tôi thử tìm kiếm, thì thấy chiếc mũ của người Dayak rất giống với chiếc mũ này, và cũng gần tựa như như chiếc nón lá của người Việt ngày này. Dạng mũ này hoàn toàn có thể được sử dụng khi lao động .
Mũ của người Dayak ; bức tượng trên cán dao găm Đông Sơn có chiếc mũ tương đương với người Dayak. [ Nguồn : BST Martin Doustar – Art of bronze age in Southeast Asia ]
Dạng nón này còn được biểu lộ trên một chiếc cán dao găm Đông Sơn khác, là tượng phái đẹp, khác với tượng phái mạnh chúng tôi đã dẫn ở trên .

Nón được thể hiện trên tượng cán dao găm Đông Sơn, được trưng bày tại bảo tàng Barbier-Mueller. [Chụp lại từ phim đi tìm trang phục Việt, tập 2-3, dẫn]

Dạng mũ này rất tương đương với nón chóp của lính khố đỏ, hoàn toàn có thể đây là một dạng mũ được người Việt lưu giữ trong dòng văn hóa truyền thống dân gian, sau đó biến thể thành nhiều dạng như loại nón chóp và nón lá :

4.6. Nón dẹt: 

Trên tượng cán dao găm Đông Sơn cũng có biểu lộ một dạng nón dẹt rất đặc biệt quan trọng. Dạng nón này còn sống sót ở người Việt, được những người lính khố đỏ thời Pháp thuộc đội. Dạng mũ này hoàn toàn có thể dành riêng cho chiến binh .
Nón dẹt trên cán dao găm Đông Sơn, và của lính khố đỏ .

4.7. Dạng khăn xếp lớp: 

Dạng khăn xếp lớp cũng hoàn toàn có thể từng sống sót trong trang phục của người Việt, với hình ảnh được bộc lộ khá rõ ràng trên cán dao găm, với những đường lớp được bộc lộ khá rõ ràng. Dạng khăn này cũng sống sót thông dụng trong những dân tộc bản địa, được sử dụng cho cả nam và phái đẹp .

Dạng khăn xếp lớp này rất phổ cập trong những dân tộc bản địa Nước Ta và Hoa Nam .
Miao musicians, Guizhou, Trung Quốc Người Lê, người Bố Y, người Lự, người Dao Đỏ, người Lê, người Choang, người Miao ( 3 ảnh cuối ) .
Dạng khăn xếp lớp đã được hồi sinh, đưa trở lại đời sống của người Việt bởi chúa Nguyễn, được gọi là mũ mấn .

4.8. Mũ hình tam giác:

Dạng mũ này cũng hoàn toàn có thể đã từng được người Việt sử dụng trong thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn. Nó rất giống với chiếc mũ của người Pa Dí ở miền Bắc Nước Ta .
Chiếc mũ trên cán dao găm Đông Sơn và chiếc mũ của người Pa Dí .

4.9. Dạng mũ hình chữ nhật: 

Dạng mũ hình chữ nhật được bộc lộ trên tượng cán dao găm thời Đông Sơn khá tương đương với mũ của người Choang .
Tượng biểu lộ mũ chữ nhật trên cán dao găm Đông Sơn tại kho lưu trữ bảo tàng Barbier-Mueller và dạng mũ trong trang phục của người Choang .

4.10. Mũ dạng khăn đội đầu: 

Trên cán dao găm Đông Sơn được chúng tôi sử dụng tìm hiểu thêm trang phục quý tộc nữ có bộc lộ khá rõ ràng một dạng mũ trùm đầu ( nhìn từ phía trước và phía sau, thì hình vẽ trên cán dao găm giống chiếc mũ hơn là vấn tóc ). Chúng tôi nhận thấy dạng mũ này khá tương đương với dạng mũ của người Lê trên hòn đảo Hải Nam. Dạng mũ này hoàn toàn có thể được sử dụng cùng với mái tóc thả xuôi .
Mũ trên cán dao găm Đông Sơn và mũ đội đầu của người Lê đảo Hải Nam [ Nguồn ] .

5. Tìm lại các dạng tóc của người Việt xưa: 

Các loại mũ hoàn toàn có thể có sự phong phú, nhưng kiểu tóc là đặc trưng của một dân tộc bản địa, được sử dụng để nhận diện dân tộc bản địa trong thời xưa, về cơ bản, kiểu tóc sẽ không độc lạ quá nhiều giữa những vùng, kiểu tóc hoàn toàn có thể được biến hóa vào những dịp ví dụ như phụ nữ có chồng sẽ biến hóa kiểu tóc. Trong sử sách, thì hai kiểu cắt tóc ngắn và búi tóc được ghi lại đặc trưng chung của tộc Việt, cổ vật và kiểu tóc của người Việt cũng biểu lộ cơ bản hai dạng tóc đó .

5.1. Các kiểu tóc dành cho nam giới:

◊ Cắt tóc ngắn và búi tó: 

Cắt tóc ngắn được ghi lại trong sử sách như một đặc trưng của người Việt .
Các sách Thuyết Uyển ( thiên Phụng Sứ ), Hoài Nam Tử ( thiên Nguyên Đạo Huấn ), Sơn Hải Kinh ( thiên Hải Nội Kinh ) đều có ghi “ người Việt cắt tóc xăm mình cho giống loài giao long để tránh bị hại ” .
Trong sách Tam Quốc Chí, phần Ngô chí có ghi lại trong cụ thể, Thái thú Tiết Tông trong tờ sớ xin chọn Thứ sử Giao Châu vào thế kỷ III SCN đã miêu tả người Việt : “ tóc búi, chân trần, áo chui đầu vạt trái ”. ”
Nhưng bên cạnh dạng cắt tóc ngắn, thì người Việt còn còn phong tục búi tóc, trong đó thông dụng nhất là kiểu búi tó, với tóc được búi lỡ sau gáy. Cả hai dạng tóc này hoàn toàn có thể độc lập hoặc đi cùng nhau. Cả 2 dạng tóc ngắn và búi tó đều được bộc lộ trên bức tượng người Việt tại vùng Chiết Giang .

Dạng búi tó ở người Việt thời cận đại :

◊ Dạng búi thấp phía sau đầu: 

◊ Tết tóc đuôi sam: 

Người Việt bên cạnh những kiểu búi tóc và cắt tóc ngắn, thì còn sống sót cả tục tết tóc đuôi sam với hai nhánh ở phía sau đầu, được biểu lộ phổ cập trên những tượng cán dao găm đồng Đông Sơn. Dạng tóc này độc lạ cơ bản với kiểu tết tóc của quân địch của người Điền Việt mà chúng tôi đã dẫn ở phần trên .

Tết tóc đuôi sam Đông Sơn. 

5.2. Các kiểu tóc dành cho nữ giới:

Nữ giới thì có nhiều mẫu mã hơn so với phái mạnh, do đặc thù giới tính của mình .

◊ Dạng búi tóc lên cao, gập đôi, kẹp vòng hoặc buộc dây cố định cũng có thể là một dạng búi tóc của người Việt xưa, được thể hiện trên bức tượng cán dao găm thời văn hóa Đông Sơn.

Dạng tóc này cũng được biểu lộ trên những tượng đồng và gỗ Điền Việt .
Kiểu tóc búi và buộc được biểu lộ trên tượng đồng và gỗ Điền Việt. [ Nguồn ]
Kiểu tóc búi cao với vải buộc ở giữa này hoàn toàn có thể biến thể thành khuôn chụp tóc tương tự như như tượng hai bà Trưng mà chúng tôi đã đề cập trong phần 3.1 .

◊ Ngoài ra, thì còn có thể tồn tại cả dạng xõa tóc, tồn tại trên cả cán dao găm Đông Sơn, tượng và hoa văn Điền Việt. Trước đó, trong các thời kỳ Lý Trần, cư dân Việt cũng rất ưa chuộng dạng xõa tóc như thế này.

Không chỉ cắt ngắn, xõa tóc, mà cả trên tượng Đông Sơn và hoa văn trống đồng Điền Việt, đều biểu lộ một kiểu tóc uốn cụp rất tân tiến :

◊ Để tóc dài và thả tóc cũng có thể là một kiểu tóc của phụ nữ Việt thời kỳ Hùng Vương với hình họa được khắc trên thạp đồng Hợp Minh:

◊ Tết tóc và vấn tóc quanh đầu: 

Trên tượng cán dao găm Đông Sơn cũng bộc lộ hình ảnh phái đẹp tết tóc và vấn tóc quanh đầu, tựa như kiểu quấn tóc của người Bố Y ở hình dưới .
Kiểu tết tóc trên tượng Đông Sơn và của người Bố Y.
Kiểu vấn tóc này khá tương đương với tranh phục dựng của blog Daiyevon .

◊ Dạng búi thấp phía sau đầu: 

Dạng búi thấp phía sau đầu trên tượng đồng Đông Sơn. 

Nguồn : Gary Todd .

Vài nhận xét về trang phục thời kỳ Hùng Vương

Qua khảo cứu chi tiết cụ thể, chúng tôi có vài lời cần trình diễn với bạn đọc về toàn cảnh văn hóa truyền thống thời kỳ Hùng Vương trải qua trang phục .
Văn hóa tộc Việt là rất phong phú, mỗi vùng lại có sự độc lạ nhất định trong phong tục, ngoài những đặc thù chung, thì mỗi vùng lại có nét đặc trưng riêng, hoàn toàn có thể nói đây là thực trạng “ đại đồng tiểu dị ”, phong phú trong thống nhất của văn hóa truyền thống tộc Việt. Văn hóa Đông Sơn lại là nơi tập trung chuyên sâu sự phong phú lớn nhất của tộc Việt, khi đây là vùng đồng bằng, TT và có điều kiện kèm theo tăng trưởng thuận tiện, nên cư dân tộc Việt đã tập trung chuyên sâu di cư về Nước Ta trong quy trình tiến độ cuối của tộc Việt, khi bị người Hoa Hạ xâm lược và chiếm đóng. Qua những điều tra và nghiên cứu di truyền, khảo cổ và ngôn ngữ học, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy được văn hóa truyền thống thời kỳ Đông Sơn có văn hóa truyền thống Nam Á chiếm lợi thế, nắm vai trò chính trong chính trị và tâm linh, những cư dân tộc Việt trở lại đều hòa vào cốt lõi Nam Á để hình thành từ từ người Việt. Do đó qua đây tất cả chúng ta cũng xác lập được cơ sở về trang phục chính trong thời kỳ Đông Sơn là của dòng Nam Á, có tính triết lý cao và thống nhất mạnh .
Trong toàn cảnh đó, văn hóa truyền thống thời kỳ Đông Sơn đã bộc lộ sự phong phú trong thống nhất. Trang phục chung và cơ bản của tộc Việt là trang phục áo váy quấn tả nhậm, áo váy hai tà, áo choàng lông chim – lông ngỗng, áo choàng vải … Đặc trưng tóc cũng được biểu lộ rõ qua phong thái búi tóc và cắt tóc ngắn. Đó là sự thống nhất, còn sự phong phú được bộc lộ rõ nhất qua những chiếc mũ mà chúng tôi đã tìm kiếm trên những cổ vật và so sánh với những dân tộc bản địa, mỗi vùng Việt hoàn toàn có thể lại có một kiểu mũ đặc trưng của mình, bên cạnh những kiểu tóc và trang phục đặc trưng chung của tộc Việt .
Khi phục dựng, những họa sỹ hãy tập trung chuyên sâu vào những loại mũ từ phần 4.1 tới 4.7, đây là những dạng mũ hoàn toàn có thể là của dòng Nam Á, chủ yếu của người Việt thời kỳ Đông Sơn. Phần trang phục cần dựa vào cổ vật và tư liệu mà chúng tôi đã tìm lại ở trên, cùng với đó là tìm hiểu thêm trang phục những dân tộc bản địa để tìm ra hình dáng gần đúng chuẩn nhất của trang phục thời Hùng Vương .

PHẦN III: CÁC PHỤ KIỆN, VẬT DỤNG PHỤC DỰNG CÙNG TRANG PHỤC

I. Trang sức và phụ kiện đi cùng trang phục: 

1. Bao tay, bao chân đồng: 

– Loại bao tay dành cho chiến binh :
– Bao chân dành cho chiến binh hoặc hoạt động giải trí tâm linh :
– Bao tay dành cho hoạt động giải trí tâm linh :

2. Những chiếc vòng tay, trang sức: 

Bên cạnh loại vòng tay bằng đồng, thì quý tộc nữ hoàn toàn có thể đeo thêm những chiếc vòng tay được xâu chuỗi từ những hạt ngọc, thủy tinh, cũng rất đẹp và sang trọng và quý phái. ( Về sắc tố và hình dáng của những loại hạt ngọc, thủy tinh, xin mời xem ở phần vòng cổ ở phía dưới )
Vòng tay bằng ngọc thời văn hóa truyền thống Đông Sơn. [ Nguồn : Bảo tàng Lịch Sử Quốc Gia ( năm ngoái ). Văn hóa Đông Sơn – Sưu tập hiện vật Bảo tàng Lịch sử vương quốc. NXB Văn hóa dân tộc bản địa. ]

[Nguồn: Trịnh Quang Vũ, 2007, Lịch sử trang phục các triều đại phong kiến Việt Nam. NXB Văn hóa Thông tin]

Quý tộc nữ hoàn toàn có thể đeo tới 3-4 chiếc vòng tay ở một bên tay, điều này được bộc lộ khá rõ ràng trên tượng đồng Đông Sơn và tượng đồng Điền Việt :

3. Vòng (kiềng) bằng đồng: 

Vòng ( kiềng ) cũng là một loại trang sức đẹp rực rỡ của người Việt xưa, dạng vòng kiềng này thường được sử dụng cho phái đẹp .

4. Xà tích đeo cổ: 

– Những chiếc xà tích được người Việt thời trung đại ưa thích sử dụng, thời kỳ Đông Sơn cũng có sống sót những loại xà tích với nhiều mẫu mã khác nhau, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đem chúng phục dựng cùng trang phục, rất đẹp và độc lạ .
Tư liệu và phục dựng của blog Daiyevon. [ Nguồn : Trịnh Quang Vũ, 2007, Lịch sử trang phục những triều đại phong kiến Nước Ta. NXB Văn hóa tin tức ]

6. Trâm cài đầu bằng đồng và vàng: 

5. Nhẫn đồng, bạc và vàng:

Nhẫn cũng là trang sức đẹp rất phổ cập trong đời sống của người Đông Sơn Lạc Việt .
Tư liệu và phục dựng của blog Daiyevon. [ Nguồn : Trịnh Quang Vũ, 2007, Lịch sử trang phục những triều đại phong kiến Nước Ta. NXB Văn hóa tin tức ]

6. Trâm cài đầu bằng đồng và vàng: 

Những chiếc trâm cài đầu cũng là dụng cụ rất quan trọng đi cùng với phong tục búi tóc của người Việt. Đa phần trâm cài đầu là bằng đồng, nhưng tác giả Trịnh Quang Vũ cho biết đã tìm thấy một chiếc trâm bằng vàng ở Thanh Hóa. Loại trâm này hoàn toàn có thể được sử dụng cho quý tộc .

Thường dân hoàn toàn có thể sử dụng những loại trâm cài đơn thuần và dễ sản xuất hơn :
Trâm cài đầu dạng đơn thuần cho thường dân. [ Nguồn : Nguyễn Việt ; Báo Nghệ An ]

7. Khuy cài áo cho trang phục nam và nữ giới: 

Trong phong cách thiết kế trang phục thời Hùng Vương, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những chiếc khuy có hình dáng gần tân tiến được tìm thấy tại những văn hóa truyền thống Đồng Đậu cho tới Đông Sơn, với nhiều hình dáng khác nhau để phục dựng lại trang phục .
Bắt nguồn từ thời Đồng Đậu, người Việt đã tạo ra chiếc khuy bằng ngọc :

Thời Đông Sơn đã Open dạng khuy cài áo bằng đồng với 4 lỗ chống xoay khá tân tiến :

8. Các loại vòng cổ dành cho nam và nữ giới quý tộc: 

Cả nam và phái đẹp quý tộc đều đeo 3 lớp vòng xếp lớp như chúng tôi đã đề cập trong phần trang phục quý tộc. Các dạng vòng này tương tự như như những hình ảnh dưới đây, chúng tôi cũng sẽ cung ứng thêm những dạng hạt chuỗi để họa sỹ hoàn toàn có thể tự do tạo ra những vòng có phong thái khác nhau :

Chuỗi hạt thời văn hóa Đông Sơn với các hạt ngọc, thủy tinh, mã não tuyệt đẹp, các họa sĩ có thể tùy biến dựa trên các hạt được bày trí trên chuỗi hạt này. [Nguồn: Bảo tàng Lịch Sử Quốc Gia (2015). Văn hóa Đông Sơn – Sưu tập hiện vật Bảo tàng Lịch sử quốc gia. NXB Văn hóa dân tộc.]

Các loại vòng mã não, ngọc.
(Nguồn: các cổ vật được chụp tại Bảo tàng lịch sử Việt Nam.)

Vòng đá đen, vòng ốc trắng và những hạt vòng thời Đông Sơn tìm thấy tại Làng Vạc .

Các loại vòng xưa thời văn hóa Đông Sơn. 
(Ảnh chụp tại bảo tàng cổ vật Hoàng Long)

9. Các dạng khuyên tai cho quý tộc và thường dân:

a. Khuyên tai dành cho quý tộc: 

Quý tộc thời kỳ Hùng Vương hoàn toàn có thể đeo những chiếc khuyên tai bằng ngọc, được tìm thấy rất thông dụng ở văn hóa truyền thống Đông Sơn với nhiều phong thái, hình dáng khác nhau .
Theo ghi nhận tài liệu khảo cổ, thì ở những văn hóa truyền thống Đông Sơn cũng tìm thấy khuyên tai hai đầu thú và ba vấu, bốn vấu : “ Khuyên tai hình 4 vấu nhọn thấy ở những xưởng thủ công bằng tay Đông Sơn như ở Nghĩa Lập, Đồng Đậu, Vĩnh Phú, Hà Bắc, Hải Phòng Đất Cảng. … Riêng những loại khuyên tai hai đầu thú ở Nghi Xuân – thành phố Hà Tĩnh, bên bờ sông Lam bằng đá, sừng màu đen cùng với 1 số ít vũ khí Đông Sơn bằng đồng thau ( Văn Tấn – Trịnh Dương 1977 ). Khuyên tai 3 vấu nhọn tìm thấy ở Làng Vạc ( Nghệ An ) trong ngôi mộ thời Đông Sơn ở TP Hà Tĩnh, Quảng Bình. Khuyên tai hình con đỉa lúc bấy giờ ở nông thôn Nước Ta người ta vẫn còn đeo. ” [ Nguồn : Trịnh Quang Vũ, 2007, Lịch sử trang phục những triều đại phong kiến Nước Ta. NXB Văn hóa tin tức ]

Khuyên tai hai đầu thú, khuyên tai 4 vấu, khuyên tai 3 vấn Đông Sơn. [Nguồn: Trịnh Quang Vũ, 2007, Lịch sử trang phục các triều đại phong kiến Việt Nam. NXB Văn hóa Thông tin]

Khuyên tai bằng ngọc thời Đông Sơn và tiền Đông Sơn:
1. Khuyên tai đá xám ; 2. Khuyên tai bốn mấu.

Thời văn hóa truyền thống Đông Sơn còn tìm thấy rất nhiều khuyên tai hình vành khăn, bên cạnh những chiếc vòng tai tròn bằng đồng. Dạng khuyên tai này hoàn toàn có thể được sử dụng cho nhiều những tầng lớp và đối tượng người tiêu dùng, gồm có cả trẻ nhỏ .
Khuyên tai vành khăn bằng ngọc và thủy tinh. [ Nguồn : Bảo tàng Lịch Sử Quốc Gia ( năm ngoái ). Văn hóa Đông Sơn – Sưu tập hiện vật Bảo tàng Lịch sử vương quốc. NXB Văn hóa dân tộc bản địa. ]
Các dạng khuyên tai hình khăn thời Đông Sơn. [ Báo mạng việt nam, Bảo tàng lịch sử dân tộc TP. Hà Nội, Bảo tàng Hoàng Long ]

b. Khuyên tai dành cho thường dân: 

Thường dân hoàn toàn có thể sử dụng những loại khuyên tai bằng đồng tròn, đơn thuần tương tự như như những cổ vật dưới đây :
Khuyên tròn thời văn hóa truyền thống Đông Sơn và khuyên tròn Điền Việt .

10. Khóa thắt lưng và gài đai lưng dành cho quý tộc và thường dân: 

a. Khóa thắt lưng cho quý tộc nam:

Trong thời văn hóa truyền thống Đông Sơn, cũng có những dạng thắt lưng được tìm thấy phổ cập, những thắt lưng này hoàn toàn có thể được sử dụng cho dạng áo váy quấn của quý tộc nam mà chúng tôi tìm lại ở trên. ( Riêng chiếc thắt lưng có hai chú chim bồ nông và mặt trời tiên phong hoàn toàn có thể sử dụng cho những vị vua Hùng, do sự độc lạ của nó với phần còn lại )

b. Gài đai lưng cho trang phục dạng váy thụng:

Ngoài những chiếc khóa thắt lưng hoàn toàn có thể dành cho những cấp bậc trên, thì hoàn toàn có thể có cả những chiếc gài đai sống lưng đi cùng với dây quấn vải để buộc quanh thân mình. Dạng gài đai sống lưng này chúng tôi cho rằng dành riêng cho phái mạnh, do phái đẹp thường sẽ sử dụng cạp váy để cố định và thắt chặt thân. Ở Nước Ta cũng phát hiện nhiều dạng khuy này, đặc biệt quan trọng có chiếc còn mạ vàng, hoàn toàn có thể được sử dụng cho những tầng lớp quý tộc .
Khuy thắt lưng đồng của văn hóa truyền thống Điền Việt cùng cách sử dụng .
Khuy thắt lưng đồng mạ vàng và khuy thắt lưng đồng trong thực tiễn. [ Bảo tàng Hoàng Long ]

II. Phụ kiện phục dựng cùng trang phục: 

1. Rìu Việt: 

– Một điều rất quan trọng khi phục dựng trang phục thủ lĩnh nam, đó là cần phục dựng kèm với những chiếc rìu Việt, đó là vật biểu quyền lực tối cao quan trọng của người Việt từ thời đồ đá cho tới cuối thời Đông Sơn .
Thủ lĩnh Việt cầm rìu được khắc họa trên trống đồng, và trong thời Lương Chử .

Các dạng rìu đồng sử dụng cho những quý tộc bậc cao .

Về cách tra cán, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm những hình họa trên trống đồng Đông Sơn, được biểu lộ khá rõ những cách tra cán, trong hình trên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy được nhiều phong thái tra cán, cơ bản nhất là cán thẳng, rìu được tra trực tiếp vào cán, phía trên hoàn toàn có thể trang trí thêm lông chim, với rìu lưỡi hài thì lưỡi nhọn được hướng lên trên .

Các cách tra cán rìu cũng như sử dụng rìu trên các trống đồng Đông Sơn. [Nguồn: Nguyễn Văn Huyên, Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Việt Nam]

Về trang trí và sắc tố cán, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cán sơn then với hai sắc tố cơ bản là đỏ và đen tựa như như của người Điền Việt, kỹ thuật sơn then của tộc Việt đã có từ lâu tại vùng Động Đình, Dương Tử, sau đó những thời sau vẫn liên tục thừa kế kỹ thuật sơn then này. Theo thông tin chúng tôi nhận được từ nhà khảo cổ Nguyễn Việt, thì ở Nước Ta cũng có dạng gỗ sơn then được tìm thấy tại những mộ Việt Khê, Châu Can, Yên Bắc …, do đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm mẫu mã, sắc tố và cách trang trí của người Điền Việt để phục dựng lại hình tượng rìu trong thời Hùng Vương .
Chiếc cán rìu đồng phía dưới tương đương trọn vẹn với những họa tiết đặc trưng của văn hóa truyền thống Đông Sơn, cách đúc và trang trí rìu đồng này tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng trực tiếp trong phục dựng trang phục thời kỳ Hùng Vương .

Rìu cán gỗ sơn then của văn hóa Điền Việt. [Nguồn: dẫn]

Bên cạnh rìu đồng, thì người Điền Việt còn làm cán gỗ sơn then cho nhiều vật phẩm khác, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cách trang trí của họ, sử dụng thêm những hoa văn Đông Sơn để trang trí .
Các vật phẩm có cán gỗ sơn then được tìm thấy tại nghĩa trang Yangfutou ( Dương Phú Đầu ), Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc, thuộc văn hóa truyền thống Điền Việt. [ Nguồn : Rui Mu, năm trước, Conservation of Western Han dynasty bronze excavated from Yangfutou, Kunming, Trung Quốc ; Kiều Quang Chẩn ]

2. Dao găm: 

Dao găm là vật phòng thân rất quan trọng trong đời sống của người Việt, hoàn toàn có thể mỗi người trưởng thành đều có một chiếc dao găm găm bên thân mình .
Những chiếc dao găm thường đi cùng với bao đồng để dắt bên thân mình :
[ Nguồn ảnh : BST Kiều Quang Chẩn ]

3. Kiếm dài: 

Dạng kiếm dài cũng được sử dụng trong cuộc chiến tranh bảo vệ bờ cõi. Kiếm dài thời Đông Sơn rất cầu kỳ và phong phú phong thái, tựa như những chiếc kiếm ở hai ảnh dưới. Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng chúng để phục dựng cùng trang phục của tướng lĩnh và quân sĩ. Các mô hình kiếm thời Đông Sơn rất phong phú phong thái, hoàn toàn có thể bằng cả hai vật liệu đồng và sắt .
Các dạng kiếm Đông Sơn [ Ảnh 1, Ảnh 2, Ảnh 3 : Bảo tàng cổ vật Hoàng Long, Ảnh 4 : Martin Doustar ]
Các mô hình kiếm đồng và kiếm sắt trên hoàn toàn có thể được sử dụng cùng với những chiếc bao gỗ sơn then tựa như như cổ vật phía dưới của văn hóa truyền thống Điền Việt .

4. Gùi tre: 

– Phụ kiện của nông dân, hoàn toàn có thể kể đến những chiếc gùi bằng mây tre đan rất thông dụng trong những dân tộc bản địa đồng đội của tất cả chúng ta. Đây hoàn toàn có thể nói là một loại “ phụ kiện ” rất đặc trưng, có nhiều công dụng, gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày, nên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng nó cho phục dựng trang phục thời kỳ Hùng Vương, đặc biệt quan trọng là cho những người phụ nữ nông dân Việt .
Gùi Tây Nguyên ; Gùi Thái ; Gùi Mường ;
Trong văn hóa truyền thống Điền Việt, chiếc gùi cũng Open trên những bức tượng trên trống đồng, với cùng một phong thái sử dụng dây vải đội lên đầu để đỡ chiếc gùi như những dân tộc bản địa Nước Ta ngày này .

PHẦN IV: KHẢO CỨU VỀ HOA VĂN, KỸ THUẬT DỆT VÀ MAY TRANG PHỤC

I. Hoạ tiết trang trí trên trang phục và khăn:

1. Các loại hoa văn trang trí: 

– Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những hoạ tiết của những nền văn hoá từ Phùng Nguyên, Đông Sơn để đem lên trang phục thời Hùng Vương, những dạng hoa văn này gắn bó rất mật thiết với những hoạt động giải trí của người Việt, biểu lộ trên đồ đồng, đồ gốm và cả trong đời sống thường ngày. Các dân tộc bản địa cũng sử dụng rất thông dụng những motif hoa văn như thế này trong trang phục của mình .
Các hoa văn mà chúng tôi dẫn dưới đây được tổng hợp trong khảo cứu về kỹ thuật dệt ikat, những hoa văn này có liên hệ trực tiếp với may mặc và kỹ thuật dệt, do đó tất cả chúng ta trọn vẹn hoàn toàn có thể đem toàn bộ những hoa văn này lên trang phục, với sự biến tấu tương thích .

Các dạng hoa văn trên đồ gốm và đồ đồng Đông Sơn và tiền Đông Sơn. [ Sách Hoa Văn Việt Nam – Nguyễn Du Chi ]
– Con người và mặt trời : mặt trời có ý nghĩa tâm linh rất là quan trọng so với người Việt, biểu lộ rõ ràng nhất là những tia mặt trời được màn biểu diễn ngay tâm trống đồng, hình tượng này trọn vẹn hoàn toàn có thể đem vào trình diễn nơi trang phục, như một hình ảnh chính tâm, bên cạnh những hoạ tiết hình học lặp lại ở phía xung quanh. Số cánh của mặt trời hoàn toàn có thể giao động theo số chẵn từ 8-18 cánh, không quan trọng số lượng .



– Rồng và Phượng, hai hình tượng quan trọng của người Việt, được khắc họa trên những miếng ngọc của văn hóa truyền thống Thạch Gia Hà cũng hoàn toàn có thể được đưa lên trang phục. Dạng hoa văn này hoàn toàn có thể được sử dụng riêng dành cho những tầng lớp hoàng tộc và quý tộc hạng sang, bởi đây là những biểu trưng rất quan trọng, mang ý nghĩa lớn, và có tính quyền lực tối cao .
Bên cạnh loài hình ngọc Phượng Hoàng ở trên, tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể sử dụng hậu duệ của ngọc Phượng Hoàng thời Thạch Gia Hà là mô hình chim Lạc, hay chim Tiên, những văn hóa truyền thống thời kỳ đồ đồng có sự biến tấu thân hình chim Phượng Hoàng theo hướng thân dài, chân dài, mỏ dài, sự biến hóa được tìm thấy trên cả văn hóa truyền thống tộc Việt và văn hóa truyền thống Hoa Hạ. Loài chim Lạc, hay chim Tiên là hậu duệ của loài chim được khắc họa trên ngọc như trên, nó Open rất phổ cập trên trống đồng. Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng chúng để đem lên trang phục, nhưng vì tính quan trọng, nên chỉ hoàn toàn có thể sử dụng cho những trang phục của quý tộc .

Chim Lạc hay chim Tiên được khắc họa trên trống đồng Đông Sơn. [Nguồn: Nguyễn Văn Huyên, Những trống đồng Đông Sơn phát hiện ở Việt Nam]

– Tới thời kỳ đồ đồng, thì Rồng cũng đổi khác về hình dáng, với nhiều kiểu khắc họa khác nhau, khởi đầu có chân và móng, rồng trong thời kỳ đồ đồng có vị thế kém quan trọng hơn so với chim Lạc, khi chúng Open khá khan hiếm trên những mặt trống đồng. Chúng ta cũng hoàn toàn có thể sử dụng những hình tượng này để đem lên trang phục, tuy nhiên cần cải biến cho thanh thoát và tương thích với trang phục hơn .

– Các loại chim từng sống sót trong đời sống niềm tin và tâm linh của người Việt cũng hoàn toàn có thể được khắc họa trên trang phục. Có thể tìm hiểu thêm những hoạ tiết chim được khắc hoạ trên trống đồng, nhưng cần phải “ dày công ” hơn một chút ít : “ thổi hồn ” vào những chú chim đó, cho thật và sinh động hơn, bởi hoạ tiết trên trống đồng đã được cô đọng và tối giản, tuy chúng vẫn có tính nghệ thuật và thẩm mỹ nhưng nếu đem vận dụng trực tiếp vào trang phục chúng tôi cho rằng sẽ không thực sự tương thích lắm .
– Những chú hươu cũng là một gợi ý rất mê hoặc để đem lên trang phục, bởi những chú hươu được gắn với hình ảnh của Mẹ Âu Cơ, cùng với những loài chim .

Ảnh hươu trên trống đồng Đông Sơn;
Hình ảnh hươu sao, biểu trưng cho Mẹ Ngu Cơ của người Mường. [Nguyễn Xuân Quang]

– Các loài cá, những loài vật phong phú khác nhau được khắc họa trên đồ đồng, đồ gốm từ thời Phùng Nguyên tới Đông Sơn cũng là gợi ý mê hoặc hoàn toàn có thể đem khắc họa lên trang phục .
– Chúng ta cũng trọn vẹn hoàn toàn có thể đưa hình ảnh những con thuyền trên trống đồng lên trang phục, nhưng cần cải biến để nó tương thích hơn cho việc may mặc, tương thích hơn với trang phục nói chung, bởi thuyền là đặc trưng rất riêng của người Việt Nam Á, đặc tính của họ là đi thuyền, đánh trận bằng thuyền rất có tài năng, đây hoàn toàn có thể kể ra như một đặc trưng riêng không liên quan gì đến nhau của người Nước Ta nhóm Nam Á .
– Hoạ tiết chữ S cùng với vòng tròn đồng tâm là những họa tiết quan trọng so với người Việt, có nguồn gốc từ ranh giới đường thái cực cũng như đĩa bích Đông Sơn, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những kiểu biến tấu của hoa văn đồng tâm để đưa lên trang phục .

Hoa văn chữ S những biến thể đóng vai trò rất quan trọng trong trang phục của người Đồng. [ Nguồn : dẫn ]
– Xoáy âm khí và dương khí cùng hình tượng ngôi sao 5 cánh tám cánh, gốc của hình ảnh tia mặt trời trên trống đồng thời văn hoá Đông Sơn, trọn vẹn hoàn toàn có thể đưa lên trang phục của người Việt. Bởi vốn người Việt có gốc văn hoá là lưỡng hợp âm-dương, Tiên – Rồng .

– Hoa văn hình sóng nước được biểu lộ trên trống đồng Đông Sơn, với dạng hoa văn thực tiễn được hình tượng trên trang phục của người Dao Tiền, cũng là một gợi ý rất mê hoặc để tất cả chúng ta tạo hoạ tiết để đem chúng lên trang phục thời kỳ Hùng Vương, bởi nhóm Nam Á của người Việt có đời sống gắn liền với sông nước, bên cạnh thuyền, rồng, thì sóng nước cũng hoàn toàn có thể biểu lộ đặc thù đó rất rực rỡ .

2. Cách bố trí các loại hoa văn: 

a. Đối với trang phục của nam giới: 

Trang phục áo váy quấn của phái mạnh hoàn toàn có thể khá đơn thuần, với những họa tiết được sắp xếp dọc rìa váy, và cả ở phần chân váy. Ở giữa áo hoàn toàn có thể được màn biểu diễn những hình họa mặt trời, Rồng – Phượng .
Cách sắp xếp hoa văn dọc rìa váy và đáy váy trên trang phục trên chiếc áo váy quấn dành cho nam của người Điền Việt, ở đây là dạng hoa văn chữ S ở phần rìa váy .

b. Đối với trang phục của nữ giới:

◊ Cách bố trí cơ bản nhất: 

– Bố trí hoa văn hình học dưới đáy váy, rìa váy và đáy cổ tay :
Dạng sắp xếp hoa văn này, ở phía dưới váy, là những hình hoa văn hình học tái diễn, với độ dài ngắn khác nhau tuỳ thẩm mỹ và nghệ thuật của người phong cách thiết kế. Ở những lớp áo khác nhau, hoàn toàn có thể phong cách thiết kế những dạng hoa văn khác nhau, kích cỡ dài ngắn khác nhau, tựa như hình như dưới đây. Với hoa văn tại đáy cánh tay hoàn toàn có thể đơn thuần và tinh xảo hơn .

Dạng hoa văn được sắp xếp theo cách hai đường thẳng song song dọc váy, còn bên trong được sắp xếp hoa văn hình học tái diễn, so với cả đáy váy và ống tay .
Với dạng sắp xếp hoa văn này, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những hoa văn hình học Đông Sơn ở phía trên, cùng những đường thẳng, đường tròn, cũng như tự mình phát minh sáng tạo thêm một chút ít dựa trên cấu trúc cơ bản đó ( cần phải tìm hiểu thêm trang phục của những dân tộc bản địa khác ). Chúng tôi nghĩ rằng những hoa văn trên trống đồng Đông Sơn dưới đây là rất tương thích để hoàn toàn có thể sắp xếp theo cách như thế này .

Trên tượng đồng Điền Việt cũng biểu lộ khá rõ ràng cách sắp xếp hoa văn dọc rìa áo và ở chân váy. Dạng sắp xếp này là cơ bản và sử dụng cho cả nam và phái đẹp .

– Các hoa văn quan trọng như mặt trời, rồng – phượng, ngôi sao 5 cánh 8 cánh hoàn toàn có thể được bộc lộ trong TT của trang phục .

Hoạ tiết trang trí dọc theo vạt khuy áo. Các dân tộc bản địa ngày này phần đông đều đã chuyển sang dạng hữu nhậm, cài áo bên phải, còn truyền thống cuội nguồn của người Việt là cài áo bên trái, theo hướng ngược lại, những hoa văn được trang trí dọc theo vạt áo gần đoạn khuy. Dạng trang trí này cũng sử dụng cho cả loại khuy áo ở giữa .

◊ Cách bố trí hoa văn xếp lớp: 

Ngoài dạng sắp xếp hoa văn đơn thuần, dễ may mặc như trên, chúng tôi nhận thấy còn hoàn toàn có thể có dạng sắp xếp hoa văn có độ phức tạp cao hơn, với hoa văn được xếp lớp dọc thân váy. Trên bức tượng cán dao găm có bộc lộ khá rõ đặc thù này, với áo được sắp xếp những hoa văn xếp lớp, chân váy cũng vậy, cũng được sắp xếp thành những lớp hoa văn .

Dạng phong cách thiết kế hoa văn này cũng được bộc lộ khá rõ trên tượng gỗ Điền Việt .

Cách sắp xếp, xếp lớp hoa văn này khá giống với áo váy của người Lê :

Trên một bức tượng gỗ Điền Việt khác cũng biểu lộ dạng áo váy quấn với hoa văn và sắc tố thống nhất từ trên áo tới váy, chứ không chia thành hai sắc tố như những dân tộc bản địa Mường, Thái, dạng sắc tố và hoa văn này tương đương với người Lê. Hoa văn được bộc lộ rực rỡ và dày hơn ở phần chân váy, trên áo bộc lộ một mạng lưới hệ thống hoa văn đơn thuần, tinh xảo hơn .

Ở đoạn giữa chân váy hoàn toàn có thể phong cách thiết kế thêm những họa tiết mặt trời, Rồng Phượng như chúng tôi đã tìm lại ở phía trên .
Cách sắp xếp này hoàn toàn có thể không thông dụng, do tính phức tạp trong may mặc của dạng trang phục này sẽ không tương thích cho trang phục của đa phần dân cư, đặc biệt quan trọng là người dân Việt ở vùng đồng bằng, dân số đông cũng như cần biến hóa trang phục nhiều. Do đó dạng trang phục có hoa văn sắp xếp phức tạp như thế này hoàn toàn có thể sử dụng cho quý tộc nữ .

3. Các loại hoa văn trong thực tế may mặc: 

Chúng tôi sẽ thử tìm lại những loại hoa văn trong thực tiễn may mặc để thuận tiện hơn cho việc phục dựng của những họa sỹ. Từ những minh họa cơ bản này, tất cả chúng ta sẽ thấy được trong trong thực tiễn, hoa văn trên trống đồng, đồ gốm đều hoàn toàn có thể được khắc họa trên trang phục. Cơ bản những họa tiết chúng tôi đưa ra ở trên hoàn toàn có thể đem trực tiếp lên trang phục, so với những hoa văn chim, người … thì cần phải dựa vào cách khắc họa trên thổ cẩm mà chúng tôi đã tìm lại ở phía dưới để khắc họa .
Các lớp chính có hoa văn xếp liền nhau hoàn toàn có thể cách nhau bằng những dải trống, không có hoa văn, hoặc dải chấm, dải tròn … Cần sắp xếp những dải hoa văn cho hòa giải và thích hợp .
Các dạng hoa văn được hình tượng hóa từ những vật thực tiễn của những dân tộc bản địa Mường, Thái, Hmong tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm và sử dụng vào trang phục của mình .
– Hoa văn mặt trời cùng dải hoa văn tam giác :

– Ngôi sao 8 cánh cùng với phối hợp những dải hoa văn trong cùng một khối trên thổ cẩm của người Tây Nguyên. Cách sắp xếp hoa văn này tất cả chúng ta hoàn toàn có thể học được, đưa trực tiếp lên trang phục của người Việt do những họa tiết là cơ bản tương đương với họa tiết của người Việt :

– Hoa văn hình người trên thổ cẩm Tây Nguyên :

– Hoa văn hình những loài vật trên thổ cẩm Tây Nguyên :

– Hoa văn hình chim và người trên thổ cẩm người Tày :

Chim bộc lộ trên thổ cẩm của người Hmong :

– Hoa văn giải tam giác xếp lớp :

– Dải hoa văn tứ giác tiếp nối và xoắn thừng :

– Hoa văn tứ giác và những dạng hoa văn tương đương trên thổ cẩm của người Tây Nguyên :

– Hoa văn dải vuông trên thổ cẩm Tây Nguyên :

– Hoa văn chữ S xoắn tròn cùng với dải hoa văn tam giác và hoa văn hoa hòe trên trang phục Hmong :

II. Khảo cứu về các kỹ thuật dệt, nhuộm và may trang phục:

Dệt vải đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống của người Việt xưa, nó là một nghề riêng không liên quan gì đến nhau, nhu yếu một lượng lớn nhân công, nguồn lương thực dồi dào do tăng trưởng nông nghiệp được cho phép dân cư Việt thời kỳ đó có đủ và dư nhân công để hoàn toàn có thể dệt vải, cũng như cho những ngành bằng tay thủ công và công nghiệp khác như đúc đồng, làm gốm … Nghề dệt vải thường được dành riêng cho phái đẹp, bởi tính cầu kỳ, phức tạp, nhu yếu sự kiên trì và khôn khéo của người dệt vải. Các quy trình của nghề dệt khá lâu và phức tạp, nên hoàn toàn có thể những trang phục của người Việt xưa được dệt và nhuộm đơn thuần để dành cho hầu hết dân cư, những hoa văn nhu yếu những quy trình phức tạp hơn chỉ dành cho bậc quý tộc .

1. Trồng cây, nuôi tằm và khai thác sợi: 

Bước đầu của kỹ thuật dệt may khởi đầu từ chỗ trồng cây, nuôi tằm và khai thác sợi .
– Đối với sợi lanh và những loài sợi có nguồn gốc thực vật, thì người dân trồng, khai thác, phơi, sau đó tước cây lanh thành những sợi đều nhau .
– Đối với sợi tơ tằm, thì người dân trồng cây dâu tằm, nuôi tằm, để tằm thả tơ, kết kén, khoảng chừng 1 tháng sau khi nuôi tằm, người dân thu hoạch kén, luộc kén, kéo sợi tơ từ kén tằm, thành sợi tơ tằm .
Đây là khởi đầu cho quy trình dệt vải, quy trình trồng cây, nuôi tằm, khai thác sợi nhu yếu rất nhiều thời hạn, tuy nhiên nó cũng chỉ là một phần của quy trình dệt vải nhu yếu nhiều kỹ thuật cũng như sự công phu, tỉ mẩn trong từng quy trình .

2. Xe sợi: 

Bước tiếp theo của quy trình dệt vải là xe sợi, trong thời Phùng Nguyên, thì rất phổ cập kỹ thuật xe sợi bằng dọi đất sét. Sợi được khai thác từ thực vật và tơ tằm được xe thành sợi với kỹ thuật như hình minh họa phía dưới .
Prehistoric Spindle Whorls, Dundrum Sand Hills – a view laid out, of a spindle and Whorls and an old penny for scale. ( Location : Northern Ireland ; County Down ; Dundrum ). Date : circa early 1900 s Minh họa kỹ thuật xe sợi bằng dọi đất sét của người châu Âu và địa phương châu Mỹ .
Kỹ thuật xe sợi tới thời Đông Sơn hoàn toàn có thể tăng trưởng hơn, thành guồng xe sợi và quay tơ ( xa ), tương tự như như người Mường dưới đây, để hoàn toàn có thể xe sợi thành sợi vải, chuẩn bị sẵn sàng cho quy trình tiến độ dệt vải .

Sợi sau đó được kéo để đưa vào khung cửi .
Bên cạnh đó 1 số ít ít sợi sẽ được xe vào con thoi, để chuẩn bị sẵn sàng cho quy trình dệt bằng khung cửi .

3. Các kiểu khung dệt: 

Khung dệt có hai kiểu cách khác nhau : khung rời và khung cửi, gắn liền với những quy trình tiến độ lịch sử vẻ vang, khung rời được sử dụng từ thời đá mới, tới thời đồ đồng khoảng chừng hơn 2300 năm trước, thì khởi đầu Open khung cửi cùng con thoi. Kiểu dệt bằng khung rời được sử dụng phổ cập trong thời đá mới, và vẫn được liên tục sử dụng trong thời đồ đồng và đồ sắt .

a. Dệt bằng khung rời: 

Đối với hình ảnh dệt bằng khung rời, thì nó được được biểu lộ rất rõ trên tượng đồng Điền Việt, với hình ảnh phái đẹp ngồi bệt để dệt vải trên khung rời, người Tây Nguyên cũng có kỹ thuật tương tự như như vậy, đây là kỹ thuật sơ khai và đơn thuần nhất, được sử dụng hoàn toàn có thể phổ cập trong quy trình tiến độ khoảng chừng 4000 năm trước kia .
Cách thức dệt vải bằng tay thủ công của người Điền Việt và người Tây Nguyên .

Chi tiết hơn về chiếc khung rời của người Tây Nguyên : “ Người phụ nữ Jrai và Bahnar không dệt trên khung cửi cố định và thắt chặt. Công cụ dệt của họ chỉ là những bộ phận rời đơn thuần mà hầu hết tham gia vào việc giăng sợi thành một thảm dọc trước mặt người dệt, để người này ngồi một chỗ mà đan chỉ ngang qua thảm dọc kia. Một khi sợi đã được đan thành thảm dọc, với sự tham gia của những bộ phận rời ở trên thì tổng thể và toàn diện ấy được thấy như một khung dệt rõ nét nhất. Khi dệt bắt buộc họ phải ngồi trên nền đất hoặc nền nhà, hai chân duỗi thẳng đạp lên một thanh gỗ nằm ngang để căng mặt sợi trên khung dệt, toàn bộ những đầu khung dệt được cột vào chỗ chắc như đinh như cột nhà, hoặc gốc cây, khi dệt người phụ nữ dùng chân và sống lưng của mình để căng dàn sợi. ” [ Nguồn ]
Về phương pháp dệt bằng khung rời, bạn đọc hoàn toàn có thể xem ở đây .

b. Dệt bằng khung cửi: 

Tài liệu khảo cổ cho thấy tới thời kỳ Đông Sơn, người Việt đã chuyển sang dệt bằng phương pháp con thoi với khung cửi :
“ Trong ngôi mộ cổ Việt Khê ở Thủy Nguyên – TP. Hải Phòng khai thác năm 1958, và khu ngôi mộ ở xã Châu Can, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Sơn Bình ( Hà Tây cũ ) khai thác năm 1974 đã tích lũy được nhiều loại vải khác nhau. Khu mộ ở Châu Can đã tìm được những mảnh vải của trang phục, nhiều nhất là ngôi mộ số 3 và số 6. Nhận xét trong bước đầu : “ Những mảnh vải sợi không được se lại mà để nguyên sợ tự nhiên, sợi dọc thưa hơn sợi ngang và cách đều khoảng chừng 2 mm, sợi ngang bé hơn đượt dệt dày xít nhau đều đặn ”. Có những mảnh vải có đường mép dọc và ngang, điều này chứng tỏ sợi vải được dệt vòng đi vòng lại. Theo quan điểm của kĩ sư phòng kĩ thuật dệt thuộc xí nghiệp sản xuất dệt kim Đông Xuân thì đây là loại vải sợi đay hay gai, sợi dọc to và thưa hơn sợi ngang nhưng rất đều .
Chiều ngang và chiều đọc vải đều có đường biên giới, khổ vải hẹp, hoàn toàn có thể vải được dệt bằng phương pháp con thoi với khung cửi. Khi nói về thời đại kim khí, F. Ăng-ghen nhận xét : “ Thành tựu thứ nhất là khung dệt vải, thành tựu thứ hai là việc nấu quặng và chế tác đồ sắt kẽm kim loại ”, vậy từ những mảnh vải, lụa và kĩ thuật dệt ở khu mộ Châu Can đã chứng tỏ trình độ văn minh tăng trưởng ở thời Hùng Vương. ” [ 7 ]
Khung cửi là một bước nâng cấp cải tiến lớn hơn nhiều so với kỹ thuật dệt bằng khung rời, những dân tộc bản địa gần với người Việt hơn như Mường, Thái, Tày, Hmong đều đã chuyển sang dệt bằng khung cửi lớn và cố định và thắt chặt, bằng những loại gỗ có độ bền cao. Loại khung cửi này đi cùng với con thoi được xe lại bằng công cụ như chúng tôi đã đề cập tới ở trên .

4. Dệt nhuộm và may thêu trang phục: 

Theo tài liệu khảo cổ, thì người Việt thời kỳ Hùng Vương dệt vải sử dụng chiêu thức nhuộm sợi rồi mới dệt, chứ chưa nhuộm trực tiếp cả tấm vải sau dệt .
“ Những sắc tố này được tạo ra bằng cách nhuộm sợi ( chứ chưa phải nhuộm cả tấm vải ). Các sợi màu khác nhau được đưa vào khung dệt để tạo hình trang trí trên tấm vải theo nguyên tắc trang trí của thẩm mỹ và nghệ thuật đan lát mây tre. ” [ Nguồn ]
Do đó những kỹ thuật chính của thời kỳ Đông Sơn bao gồm kỹ thuật dệt sợi nhuộm tương tự như như người Mường, Thái, và kỹ thuật nhuộm ikat như người Dai và những dân tộc bản địa Khu vực Đông Nam Á .

a. Kỹ thuật dệt nhuộm của người Mường, người Thái: 

Với người Mường, người Thái, họ se sợi, sau đó nhuộm trực tiếp những bó sợi vải, hoa văn được tạo thành trong quy trình dệt vải .

Họ sử dụng những loại sợi màu nhuộm sẵn, để dệt thành những loại hoa văn trực tiếp trong quy trình dệt .
Để tưởng tượng rõ hơn về quy trình dệt của hai dân tộc bản địa Mường, Thái, bạn đọc hoàn toàn có thể xem qua những video sau : người Mường, người Thái .

b. Kỹ thuật ikat, hay nhuộm bao sợi: 

Ở người Nam Đảo và người Dai cũng sống sót một dạng dệt sợi dọc, tạo hoa văn ngay trên vải được dàn thành hàng ngang. Kỹ thuật này được những nhà nghiên cứu chứng tỏ hoàn toàn có thể xuất phát từ khoảng chừng hơn 4000 năm trước, khi người Nam Đảo và người Dai, cũng như người Việt đang còn ở vùng Động Đình, Dương Tử .
Kỹ thuật này khởi đầu từ việc xe sợi, sau đó dàn thành dàn sợi đều nhau, tương tự như như hình phía dưới .

Hoa văn sẽ được tạo trực tiếp trên vải :

Cuối cùng là quy trình dệt vải thành tấm, với cả hai kiểu khung rời và khung cửi cố định và thắt chặt :
Vải khi đó sẽ được hình thành những hoa văn đã được tạo ở phần bao sợi và nhuộm .
Các kỹ thuật dệt nhuộm của những dân tộc bản địa là những gợi ý quan trọng để tất cả chúng ta hoàn toàn có thể khám phá về kỹ thuật dệt nhuộm của dân tộc bản địa Việt xưa kia .

5. Tìm hiểu về kỹ thuật nhuộm vải và màu nhuộm: 

Về kỹ thuật nhuộm vải, thì những tài liệu khảo cổ cho thấy người Việt thời kỳ Đông Sơn nhuộm sợi, sau đó dệt chứ chưa phải dệt cả tấm, bằng những giải pháp mà chúng tôi đã đề cập tới ở trên. Những sợi vải sau khi được se sẽ được đem đi nhuộm màu .

Về màu nhuộm, thì những màu cơ bản tạo nên những bộ trang phục thời Hùng Vương :
– Các tài liệu khảo cổ : màu ngà tự nhiên, màu xanh chàm, màu nâu gụ, màu vàng nghệ .
– Các tài liệu dân tộc học : trắng, đen, đỏ, hồng, vàng, nâu, vàng, cam, tím, xanh .
Các loại màu được sử dụng từ những loại cây tự nhiên, được pha với những tỉ lệ khác nhau để có được màu nhuộm như mong muốn. Như vậy thì màu nhuộm sẽ rất phong phú, hoàn toàn có thể từ tông màu đậm tới nhạt, tùy vào người nhuộm quyết định hành động, hoàn toàn có thể triển khai được qua nhiều lần nhuộm. Chúng tôi sẽ trích dẫn những tài liệu về cách dệt và những loại cây được sử dụng để nhuộm màu để bạn đọc tưởng tượng rõ hơn .
– Của người Việt : “ Bốn màu cơ bản hiện có vật chứng trên vải sợi thời dựng nước là : màu ngà tự nhiên không nhuộm, màu chàm nhuộm từ lá cây indigo, màu nâu gụ từ củ nâu và màu vàng nghệ. ” [ Nguồn ]
– Của người Mường : “ Sợi dệt thổ cẩm được nhuộm từ những vật liệu có nguồn gốc vạn vật thiên nhiên : màu đỏ nhuộm từ nước cây bang ( tô mộc ), màu vàng chế từ hạt quả chung khù, màu xanh lấy từ lá cây mớc … Người Mường sử dụng từ 3 màu hoặc 5 màu cho một tấm thổ cẩm gồm : xanh, đỏ, vàng, trắng, đen. ” [ Nguồn ]
– Của người Cơ Tu : “ Người Cơ Tu cho đến nay vẫn còn giữ nhiều tuyệt kỹ trong nhuộm màu thổ cẩm. Màu hồng chính là màu được tạo ra từ củ nâu luôn sẵn có trong những cánh rừng. Đồng bào thường chọn những củ lớn nặng đến vài ký. Khi sử dụng, chúng được thái thành lát, bỏ vào nồi nước đang sôi. Với vật liệu này, nếu chỉ nhuộm một lần sẽ có được màu hồng, màu nâu, màu tím. Các màu khác cũng hoàn toàn có thể được tạo ra bằng cách phối hợp những vật liệu tạo màu đỏ và đen. ” [ Nguồn ]
– Của người Thái : “ Sau khi rửa sạch, những loại lá, rễ cây được cắt nhỏ cho vào nồi đun trong khoảng chừng 10 phút, vừa đủ thời hạn để những loại lá, rễ cây ra màu. Tùy vào từng mẫu hoa văn, bà con có từng phương pháp pha chế, với tỷ suất khác nhau để cho ra những sắc tố như đỏ tím, xanh rêu, màu vàng cam, xanh nõn chuối, xanh lá cây, … Tất cả những màu nhuộm đều bằng nguồn nguyên vật liệu tự nhiên có trong rừng như màu vàng da cam được chiết ra từ rễ xẹt, lá nhãn vôi ra màu xanh nõn chuối, màu nâu từ lá cafe, màu đỏ từ cánh kiến …. Còn những màu khác phải trộn lẫn nhiều loại màu với nhau. Đây là tuyệt kỹ pha màu của mỗi “ nghệ nhân ” để có màu tự nhiên như mong muốn. ” [ Nguồn ]
Từ những sắc tố phong phú và cơ bản này, những họa sỹ hoàn toàn có thể sử dụng, phối hợp để phục dựng trang phục thời kỳ Hùng Vương, tạo nên những bộ trang phục tinh xảo và hòa giải nhất .

PHỤ LỤC
Sơ khảo về tục xăm mình

Bên cạnh trang phục, thì tục xăm mình là một đặc trưng rất riêng không liên quan gì đến nhau của người Việt mà tất cả chúng ta cần chú ý phục dựng lại. Tục xăm mình của người Việt có sức ảnh hưởng tác động rất là thoáng đãng khắp vùng Đông Á và Khu vực Đông Nam Á, phong thái xăm cũng có những nét chung gần nhau. Chúng tôi sẽ dựa vào hai bức tượng được phát hiện tại Chiết Giang để thử so sánh với những dân tộc bản địa còn giữ tục xăm mình, tìm lại cách xăm mình cơ bản nhất của người Việt xưa .

Ý nghĩa của tục xăm mình: 

Xăm mình có một ý nghĩa tâm linh đặc biệt quan trọng với người Việt, cùng với việc xăm mình hình rồng và hóa trang thành chim, nằm trong toàn cảnh văn hóa truyền thống lưỡng hợp Tiên – Rồng, cốt lõi của văn hóa truyền thống Việt cổ xưa. Tục xăm mình được thực thi khi người trẻ tuổi tới tuổi trưởng thành, đó là một nghi thức cao quý, chứ không như ngày này tất cả chúng ta nhìn nhận .

Cách thức xăm mình: 

Cách thức xăm mình được biểu lộ khá rõ ràng trên những bức tượng người xăm mình phát hiện tại Chiết Giang, đất xưa của người Lạc Việt .
– Xăm mình hoa văn hình học, dạng khối vuông dọc cánh tay, tới gần 1/4 ngực .
– Ở giữa bụng xăm hình đầu rồng, với xoáy tròn có ý nghĩa khí âm khí và dương khí quy tụ. Đây mới chính là xăm hình rồng chứ không phải dạng rồng ngày này tất cả chúng ta vẫn thấy .
Các dân tộc bản địa tuy đã biến thể và biến hóa khá nhiều, nhưng cũng có cách sắp xếp hoa văn gần tương đương như vậy. Ở đây chúng tôi sẽ dẫn ra cách xăm mình ở người Kalinga và Paiwan để tìm hiểu thêm, còn khi phục dựng, tất cả chúng ta cần dựa vào những bức tượng Chiết Giang, đây là cơ sở chính và quan trọng để dựng lại cách đúng chuẩn nhất cách xăm mình cổ xưa của người Việt .
Kiểu xăm mình dọc cánh tay tới 1/4 ngực này ở những dân tộc bản địa Kalinga và Paiwan .
Cách xăm mình của người Kalinga, Paiwan và những dân tộc bản địa Nam Đảo đa phần là những họa tiết hình học, dải hoa văn sắp xếp song song với nhau, tựa như như hoa văn trên trống đồng của người Việt. Dạng hoa văn được sắp xếp theo hình chữ nhật, cả ở hoa văn dọc tay và hoa văn trên ngực, kiểu sắp xếp này giống với người Paiwan hơn là người Phillipines .
Như vậy tất cả chúng ta hoàn toàn có thể dựa vào cách xăm mình trên những bức tượng Chiết Giang và phần nào đó là những dân tộc bản địa Nam Đảo để phục dựng lại tục xăm mình cổ xưa của người Việt .
Còn về dụng cụ và phương pháp xăm mình thì sao ?
Phương thức xăm mình tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cách xăm mình của người Paiwan như dưới đây, những dân tộc bản địa vùng Khu vực Đông Nam Á cũng có cách xăm mình tựa như, với những chiếc que có gắn kim để gõ vào da thịt, tạo hình xăm .

PHỤ LỤC: CÁC VẤN ĐỀ CẦN LÀM RÕ

Θ Trang phục nhà Sở và văn hóa Điền Việt

Việc chúng tôi tìm hiểu thêm những bức tượng và hoa văn trống đồng Điền Việt có vướng phải một yếu tố, là Điền Việt đã bị lấn chiếm và thống trị bởi nhà Sở, sau đó Sở Trang Kiểu làm vua của vương quốc Điền, nhưng qua khảo cứu của chúng tôi, thì toàn cảnh văn hóa truyền thống Điền Việt bộc lộ sự Việt hóa của tướng Sở Trang Kiểu và hậu duệ hơn là sự Hoa hóa so với văn hóa truyền thống Điền Việt. Hai bộc lộ quan trọng nhất : mộ táng và trống đồng, đều không bộc lộ đặc thù văn hóa truyền thống Hoa Hạ như triều Nam Việt cùng thời, mộ táng thì không theo kiểu lăng mộ của phương Bắc, trống đồng, vật biểu quyền lực tối cao và tâm linh cũng liên tục được đúc và sử dụng, những di vật cũng ít đặc trưng của phương Bắc, chứng tỏ cho điều đó .
Dạng trang phục của nhà Sở chúng tôi nhận thấy cũng trọn vẹn độc lạ với trang phục của Điền Việt. Người Điền Việt cơ bản vẫn giữ nguyên được văn hóa truyền thống, phong tục chung của tộc Việt, cả ở quý tộc và thường dân, cũng như có sự tương đương gần như trọn vẹn với trang phục thời kỳ Đông Sơn của người Lạc Việt, do đó cơ sở tìm hiểu thêm trang phục trên những bức tượng Điền Việt để phục dựng lại trang phục thời Hùng Vương của chúng tôi là vững vàng và trọn vẹn có cơ sở .
Trang phục của nhà Sở dựa trên những bức tượng, tranh và tài liệu khảo cổ. [ Nguồn ]

Θ Khảo về trang phục quần

Quần vốn đã Open từ khá lâu, được tạo ra tối thiểu cách ngày này hơn 3300 năm bởi người du mục Trung Á, với nhu yếu sử dụng để cưỡi ngựa cũng như giữ ấm phần thân dưới. Dạng quần này từ vùng Trung Á, đã Viral sang văn hóa truyền thống Hoa Hạ từ sớm, dấu tích sớm nhất là từ thời Tây Chu, những triều đại sau đó thừa kế và liên tục sử dụng .
Quần thời Tây Chu và quần thời Tây Hán. [ Nguồn ]
Văn hóa Điền Việt cũng gần với vùng Trung Á, nên đã tiếp nhận dạng trang phục quần từ khá sớm. Hai hướng Viral : một là nhóm Hoa Hạ ở phía Bắc có sự tiếp xúc và giao lưu khá mạnh với văn hóa truyền thống tộc Việt, hai là Điền Việt ở phía Tây, đồng đội ruột thịt của văn hóa truyền thống Đông Sơn, và ngay giáp với Đông Sơn, dân cư hai nhóm tiếp tục giao lưu với nhau, nên sự lan tỏa của quần tới vùng miền Bắc Nước Ta cũng là một điều tự nhiên .
Mặc dù người Việt trên những đồ đồng không có điều kiện kèm theo để bộc lộ trang phục dạng quần : dao găm đồng đa số là ước lệ, cô đọng, đồ đồng đa số sử dụng hoa văn kỷ hà, ít bộc lộ rõ trang phục, còn trống đồng thì đa số được bộc lộ hình ảnh áo hai tà sử dụng trong lễ tế. Thì dựa trên cơ sở đã đề cập ở trên, chúng tôi cho rằng hoàn toàn có thể thời kỳ Đông Sơn đã có trang phục dạng quần, tuy nhiên hoàn toàn có thể sử dụng trong một khoanh vùng phạm vi hạn chế, ví dụ như để sử dụng trong chiến trận, hoặc hoạt động giải trí nghệ thuật và thẩm mỹ như trên tượng Điền Việt, nó chưa đi sâu và gắn bó mật thiết với đời sống của người Việt, người Việt đa số vẫn chỉ sử dụng dạng áo váy như chúng tôi đã tìm lại ở trên .

HẾT BÀI KHẢO CỨU

Lang Linh
Tranh minh họa: Hộ Quốc Vệ Thần. 

Chú thích và tài liệu tham khảo: 

[1] Đại Việt Sử Ký Toàn Thư ghi lại 2 lần tuyết rơi ở Cấm thành Thăng Long vào mùa xuân.
– Nhâm Ngọ, Long Phù năm thứ 2 (1102), (Tống Sùng Ninh năm thứ 1). Mùa xuân, tháng giêng, ngày Lập xuân; tuyết lành xuống.
– Giáp Ngọ, Hội Tường Đại Khánh năm thứ 5 (1114), (Tống Chính Hòa năm thứ 4). Mùa xuân, tuyết điềm lành xuống.

[ 1 a ] Ralf Kittler, Manfred Kayser, and Mark Stoneking, Molecular evolution of Pediculus humanus and the origin of clothing. Current Biology, 2003. 13 ( 16 ) : p. 1414 – 1417 .
[ 1 b ] David L Reed, Vincent S Smith, Shaless L Hammond, Alan R Rogers, and Dale H % J Plos Biol Clayton, Genetic analysis of lice supports direct contact between modern and archaic humans. 2004. 2 ( 11 ) : p. e340 .

[2] Liu D, Duong NT, Ton ND, Van Phong N, Pakendorf B, Van Hai N, Stoneking M (2020). Extensive ethnolinguistic diversity in Vietnam reflects multiple sources of genetic diversity. Molecular Biology and Evolution.
https://doi.org/10.1093/molbev/msaa099

[3] Earliest Evidence of Pattern Looms Discovered in China
https://www.seeker.com/culture/archaeology/earliest-evidence-of-pattern-looms-discovered-in-china

[4] Gerard C. C. Tsang, Textile Exhibition: Introduction
http://www.asianart.com/textiles/intro.html

[5] Vũ Kim Biên, Thời Vua Hùng không có “văn hóa đóng khố“
https://kienthuc.net.vn/tham-cung/thoi-vua-hung-khong-co-van-hoa-dong-kho-326883.html

[5a] Trương Chính và Ðặng Ðức Siêu, Sổ tay văn hóa Việt Nam, nxb. Văn Hóa, Hà Nội, 1978, tr. 113-116.

[ 6 ] Nguyễn Ngọc Thơ ( 2011 ), Văn hóa Bách Việt vùng Lĩnh Nam trong mối quan hệ với văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử ở Nước Ta .
[ 7 ] Lịch sử trang phục những triều đại phong kiến Nước Ta. Quang Vũ Trịnh. Nhà xuất bản Văn Hóa – Thông Tin, 2007 .

[8] Lịch sử vải sợi Việt Nam và vấn đề lễ phục – Nguyễn Việt
http://ape.gov.vn/lich-su-vai-soi-viet-nam-va-van-de-le-phuc-ds248.th#

[9] Lịch sử ra đời của các chất liệu vải thuần Việt
https://www.elle.vn/the-gioi-thoi-trang/lich-su-ra-doi-cua-cac-chat-lieu-vai-thuan-viet

[ 10 ] Hirofumi Matsumura, Hsiao-chun Hung, Charles Higham, et al. ( 2019 ). Craniometrics Reveal “ Two Layers ” of Prehistoric Human Dispersal in Eastern Eurasia. Scientific reports ; 9 ( 1 ) : 1451 .

[11] Chuan‐Chao WANG Shi YAN Zhen‐Dong QIN Yan LU Qi‐Liang DING Lan‐Hai WEI Shi‐Lin LI Ya‐Jun YANG Li JIN Hui LI, et al. (2013). Late Neolithic expansion of ancient Chinese revealed by Y chromosome haplogroup O3a1c‐002611.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1759-6831.2012.00244.x

[12] Yang, M.A., X. Fan, B. Sun, C. Chen, J. Lang, Y.-C. Ko, C.-h. Tsang, H. Chiu, T. Wang, and Q. Bao, Ancient DNA indicates human population shifts and admixture in northern and southern China. Science, 2020.
https://science.sciencemag.org/content/early/2020/05/14/science.aba0909

[13] McColl H, Racimo F, Vinner L, Demeter F, Gakuhari T, Moreno-Mayar JV, Van Driem G, Wilken UG, Seguin-Orlando A, De la Fuente Castro C, Wasef S (2018). The prehistoric peopling of Southeast Asia. Science. 361(6397):88-92.
https://science.sciencemag.org/content/361/6397/88

[14] Matsumura H, Hung HC, Higham C, Zhang C, Yamagata M, Nguyen LC, Li Z, Fan XC, Simanjuntak T, Oktaviana AA, He JN. Craniometrics reveal “two layers” of prehistoric human dispersal in eastern Eurasia (2019). Scientific reports. 9(1):1-2.
https://www.researchgate.net/publication/330875335_Craniometrics_Reveal_Two_Layers_of_Prehistoric_Human_Dispersal_in_Eastern_Eurasia

[ 15 ] Zi-Yang Xia, Shi Yan, Chuan-Chao Wang, Hong-Xiang Zheng, et al. ( 2019 ) Inland-coastal bifurcation of southern East Asians revealed by Hmong-Mien genomic history
[ 16 ] Tạ Đức, 2013, Nguồn gốc người Việt – người Mường .

[17] Heather A. Peters, 2001, Ethnicity Along China’s Southwestern Frontier.
https://www.researchgate.net/publication/233703687_Ethnicity_Along_China’s_Southwestern_Frontier

[18] Bing Su và cộng sự, 2000,  Polynesian origins: Insights from the Y chromosome.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC26928/

[19] Per Hage và Jeff Marck, 2015, Matrilineality and the Melanesian Origin of Polynesian Y Chromosomes.
https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/379272

[ 20 ] J. Koji Lum và tập sự, 2006, Recent Southeast Asian domestication and Lapita dispersal of sacred male pseudohermaphroditic “ tuskers ” and hairless pigs of Vanuatu .
https://www.researchgate.net/publication/6707820_Recent_Southeast_Asian_domestication_and_Lapita_dispersal_of_sacred_male_pseudohermaphroditic_tuskers_and_hairless_pigs_of_Vanuatu

Chia sẻ với bạn bè:

• Facebook
• Twitter

Thích bài này:

Thích

Đang tải …

Có liên quan

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Trang Phục