Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam

Nét đẹp trang phục áo dài dân tộc Tày

(LVH) – Mỗi dân tộc đều có một trang phục truyền thống của riêng mình, đó vừa là sản phẩm sáng tạo của dân tộc từ quá khứ đến hiện tại, vừa là một trong những giá trị được lưu giữ, truyền bá, góp phần làm nên bản sắc văn hoá dân tộc. Trang phục truyền thống của người Tày cũng không ngoại lệ.

Trang phục dân tộc Tày hoàn toàn có thể được coi là một trong những bộ trang phục đơn thuần nhất của 54 dân tộc bạn bè. Bộ trang phục tuy đơn thuần nhưng nó lại mang một ý nghĩa thật đặc biệt quan trọng. Cái độc lạ đáng chăm sóc của trang phục Tày không phải là lối tạo dáng mà là lối dùng màu chàm thông dụng, như nhau trên trang phục nam và nữ cũng như lối mặc áo lót trắng bên trong áo ngoài màu chàm. Do vậy, cách ăn mặc của người Tày phần nào phản ánh nét đẹp văn hóa truyền thống, phong tục tập quán của dân tộc. Dù ở đâu, nét đẹp văn hóa truyền thống trong trang phục của người Tày vẫn được gìn giữ và phát huy. Trang phục của người dân tộc Tày ở những địa phương cơ bản đều giống nhau, chỉ khác nhau về cách phối hợp sắc tố trên cổ áo, tay áo hoặc cách chọn màu vải nhưng cơ bản vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của dân tộc Tày .

Trang phục áo dài dân tộc Tày vô cùng đơn giản nhưng lại mang nét đẹp riêng của dân tộc mình
(đồng bào dân tộc Tày tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam)

Nếu phụ nữ người Dao, người Thái, người Chăm, người Mông … có trang phục khá cầu kỳ, nhiều sắc tố và chi tiết cụ thể thì trang phục của phụ nữ người Tày lại vô cùng đơn thuần. Đó là chiếc áo dài nhuộm chàm thuần tuý, không thêu bất kể hoạ tiết gì lên. Điều này như biểu lộ cho tính cách giản dị và đơn giản, đôn hậu của phụ nữ dân tộc Tày. Tuỳ mỗi vùng sẽ có 1 số ít nét độc lạ về hình thức, nhưng cơ bản áo dài của phụ nữ Tày gồm 5 thân, cổ đứng cao 2 cm. May áo dài Tày thường được may từ hai tay qua nách xuống dưới tà áo. Khó nhất là may đường vòng cổ và phần nẹp áo từ nách xuống đến eo. Áo mặc có ngăn nắp, thanh thoát hay không phần lớn nhờ đường lượn ở phần cổ và phần nẹp eo này. Khi mặc áo dài, phụ nữ Tày dùng thắt lưng bằng lụa quấn quanh eo, buộc và thả ra phía sau sống lưng. Các cô gái trẻ thường cuốn thắt lưng bằng lụa màu hồng hay xanh, đỏ, tím ; người lớn tuổi dùng màu chàm, đen .

Nét đẹp trong trang phục của đồng bào dân tộc Tày

Trước đây, các bà, các mẹ thường khâu tay và làm mọi thứ thủ công. Từ hái lá chàm về, ngâm với nước lã từ ba đến bốn ngày, pha vôi, lọc nước trong của tro bếp hoà cùng với chàm, hãm màu bằng rượu sau đó mới nhuộm. Tuy nhiên lần nhuộm đầu tiên chưa thể đem lại màu sắc chuẩn mà phải nhuộm thêm đôi ba lần nữa mới đem đến màu sắc ưng ý. Nếu như trước kia, các bà, các mẹ sử dụng áo dài thường xuyên thì ngày nay, quan niệm về văn hóa mặc của phụ nữ Tày cũng ít nhiều thay đổi, đặc biệt là với những cô gái trẻ, nhằm thích nghi với cuộc sống và giao tiếp. Có thể nói, trang phục truyền thống của một số dân tộc đã và đang biến dạng, mất gốc, thay đổi bằng các trang phục mới. Nếu không kịp thời bảo tồn và phát huy, trong thời gian không xa, các trang phục truyền thống DTTS sẽ mất đi, bản sắc văn hóa dân tộc khó tìm lại được.

Trước tình hình đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 209 / QĐ-BVHTTDL, ngày 18/01/2019 phê duyệt Đề án “ Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống những DTTS Nước Ta trong quá trình lúc bấy giờ ”. Sự sinh ra của Đề án này là thiết yếu để bảo tồn trang phục truyền thống của đồng bào DTTS nói riêng và của dân tộc Nước Ta nói chung .

Thúy Nga (tổng hợp)