Lịch sử nghề tranh đá quý ở Việt Nam

Vào những năm 1991 – 1992 khi nghe tin trên khu vực huyện Lục Yên tỉnh Yên Bái ( phía Bắc của Nước Ta ) phát hiện có đá ruby, nhiều người dân tứ phương đã đổ về đây đào đãi rất đông kéo theo làn sóng dân địa phương bỏ nghề làm đồng để vô rừng tìm đá. Những người này khi tìm được chút đá lại cầm về chợ bán đã hình thành nên chợ đá qúy. Tiếng lành đồn xa, chợ đá qúy đã lôi kéo nhiều khách thập phương kể cả từ những nước lân cận như Lào, Đất nước xinh đẹp Thái Lan tìm đến mua hàng. Trong thời cao điểm, nơi đây đã có đến hàng trăm quầy bán hàng lớn, nhỏ với việc mua, bán nở rộ, đông vui. song song hình thành ra chợ đá quý Lục Yên giờ đây vẫn duy trì đến tận lúc bấy giờ .

Đặc điểm những viên đá ruby được khai thác ở Lục Yên – Yên Bái

Cùng thời khắc đó vào những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ XX, vùng rừng núi Châu Bình, huyện Quỳ Châu (Nghệ An) bỗng dậy sóng khi cơn sốt đào đá đỏ (còn gọi là hồng ngọc, ruby) nổi lên sau khi câu chuyện một kỹ sư trong công đoạn điều tra địa chất phát hiện ra viên đá ruby và bán được giá trị lớn. Tương tự như câu truyện trên vùng đất Lục Yên, tại 2 địa phận Quỳ Hợp và Quỳ Châu, người dân tứ phương cũng đổ về đây khai thác đá và bán ngay cho các thương buôn, Tại Đồi Tỷ Châu Bình huyện Quỳ Châu,sau sự cố sạt hầm khai thác đá tháng 6/1991 làm nhiều chục người dân khai thác thiệt mạng, dưới sự can thiệp của chính quyền, quá trình khai thác đá kiểm soát đã dừng lại và chỉ tồn tại lẻ tẻ đến ngay nay.

ngành đá quý của Nước Ta đến nay trải qua gần 30 năm hình thành tăng trưởng, thời hạn đầu do quản trị lỏng của nhà nước và trình độ thấp của người dân khai thác, 1 lượng lớn đá quý Vietnam đã đi ra thương gia quốc tế nổi bật là Đất nước xinh đẹp Thái Lan với giá trị thấp .
cùng lúc với những loại đá quý thì tại Vietnam, những loại đá bán quý khá phong thú và thông dụng :
– Spinel khai thác cốt yếu ở mỏ Lục Yên, là đá qúy lực lượng 2, độ cứng 8, có màu đỏ phớt cam, hồng, nâu, xanh tím .

– Peridot khai thác ở Tây nguyên có màu xanh lục tươi hơi vàng.
– Opal khai thác ở Tây nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, màu sắc đa dạng gồm xanh lục đậm, xanh lục tươi, nâu, vàng nâu, vàng, trắng, tím.

– Thạch anh hồng ( Rose quartz ) khai thác ở Tây nguyên, độ cứng 7, có màu hồng nhạt .
– Tourmaline khai thác ở Yên Bái, Vĩnh Phúc, có màu xanh, hồng, đen .
– Calcite khai thác ở Yên Bái, Thành Phố Hải Dương, Nghệ An, trong suốt không màu .
– Pargacite khai thác ở Yên Bái có màu xanh lục tươi, nõn chuối .
– Berin khai thác ở Thanh Hóa, Nghệ An, Vĩnh Phúc, có màu xanh da trời, xanh nước biển .
– Fluorit khai thác ở Cao Bằng, Tuy Hòa, có màu xanh da trời, tím, xanh Cửu long .
– Granat khai thác ở Yên Bái, Nghệ An, Thanh Hóa, có màu đỏ đậm, đỏ nâu, nâu .
– Zicon khai thác ở Bình Thuận, có màu nâu, vàng nâu, không màu .
– Anmetit ( thạch anh tím ) được khai thác ở Lâm Đồng, Nghệ An, Thanh Hóa, có màu tím, tím

hồng.
– Thạch anh ám khói khai thác ở Thanh Hóa, Nghệ An, Lâm Đồng, có màu nâu.

Với sự phong phú và đa dạng chủng loại về nguồn nguyên vật liệu đá quý, nghề làm tranh đá quý bắt nguồn và hình thành ở Vietnam khá sớm. Đây là loại tranh được làm từ 100 % nguyên vật liệu là nguồn đá quý và bán quý, để tận dụng nguyên vật liệu đá khai thác được. Theo thời hạn tăng trưởng hình thành và nâng cấp cải tiến, nghề làm tranh đá quý tại Vietnam đã ngày càng tăng trưởng về mẫu mã và chất lượng .
Với đặc thù là làm từ nhiều nguyên vật liệu đá quý và bán quý từ tự nhiên, do size hạt đá sử dụng cùng đặc thù quang học và sắc tố, những bức tranh đá luôn nó nét độc lạ riêng : tính 3 chiều của bức tranh, độ sang, độ phản quang … ngoài những với thành phần là đá quý và bán quý, đó là những nguyên vật liệu được hình thành trong tự nhiên, trải qua nhiều thời hạn dưới tác động ảnh hưởng của địa chất và môi trường tự nhiên, những thành phần đá đổi khác kết tinh cấu trúc vững chắc, ko bị ảnh hưởng tác động và phai màu theo thời hạn .
Các mẫu tranh đá quý phổ cập tại Vietnam :
– Tranh đá quý cảnh sắc Nước Ta : là những bức về cảnh sắc vạn vật thiên nhiên Vietnam : cảnh làng quê, cảnh đình làng cổ Vietnam, những cảnh đẹplừng danh của Vịnh Hạ Long … .

Bức tranh đá quý cảnh sắc làng quê Nước Ta
– Tranh đá quý cảnh sắc quốc tế : là những cảnh sắc nức danh trên quốc tế như : Vạn Lý Trường thành của Trung Quốc, cảnh ngôi nhà trong rừng, ngôi nhà bên suối, hồ nước theo phong thái châu Âu .

Bức tranh đá quý phong cảnh nước ngoài

– Tranh đá quý tứ quý : là bức hoạ tranh về 4 mùa : Xuân, Hạ, Thu và Đông, theo quan điểm của người phương Đông, tranh tứ quý đem lại sự phong phú, niềm hạnh phúc …

Bức tranh đá quý tứ quý — nét tiêu biểu vượt trội văn hoá phương đông
– Tranh đá quý động vật hoang dã : gồm những bức tranh về những loại động vật hoang dã với chi tiết cụ thể sắc nét, những đường nét tạo chiều sâu cho bức tranh, bức tranh sinh động có hồn. Tranh động vật hoang dã thường có bức hoạ về những loài như : ngựa, hổ, rồng, chim phượng …

Tranh đá quý động vật hoang dã
– Tranh đá quý thuận buồm : gồm những bức hoạ về cảnh thuyền, biển … theo quan điểm người phương Đông, những bức tranh này ngoài giúp trang tríngôi nhà thì nó giúp gia chủ suôn sẻ trong kinh doanh và làm ăn .

Tranh đá quý thuận buồm
– Tranh đá quý thủy mạc : gồm những bức hoạ về cảnh sơn thuỷ, những bức tranh dược người phương Đông sử dụng trang hoàng nhà của, cơ quan .. với ý nghĩa về phong phú và sang giàu của gia chủ
– Tranh đá quý mừng thọ : đây là 1 kiểu tranh mà người phương Đông thường xài trong buổi lễ mừng thọ của mái ấm gia đình, Đó là món quà mà con cháu gửi tới cha mẹ ông bà với sự hiếu thuận và kính trọng
– Tranh đá quý thư pháp : là những bức tranh mang nét nổi bật về nghệ thuật và thẩm mỹ thư pháp của người phương Đông, những bức tranh thư pháp này đùng được trang hoàng nhà cửa, nhà thời thánh họ, cơ quan … với nhiều ý nghĩa về phúc, lộc, thọ …

Tranh đá quý thư pháp
– Tranh đá quý hoa : là những bức hoạ về những loại hoa đẹp trong tự nhiên như : hoa mẫu đơn, hoa đào, hoa mai, hoa sen, hoa cúc, hoa huệ … những loại sản phẩm này thích hợp với trang trí nhà, phòng ngủ …
– Tranh đá quý tĩnh vật : là những bức hoạ mang tính nghệ thuật và thẩm mỹ về tĩnh vật như : lãng hoa, giỏ hoa, hoa lá cây cảnh, bàn hoa quả …
– Tranh đá quý chân dung : những bức hoạ chân dung theo yêu cầu của người mua …. với chi tiết cụ thể về nghệ thuật và thẩm mỹ, bức tranh bởi những nghệ nhân tạo ra có hồn và chiều sâu .

Tranh đá quý chân dung
Ngoài những kiểu tranh truyền thống cuội nguồn, mọi kiểu tranh, toàn cảnh, hình ảnh … những thợ làm tranh đều hoàn toàn có thể phân phối và làm ra loại sản phẩm triển khai xong theo buộc phải của người mua. Tuỳ thuộc vào đặc thù văn hoá của từng khu vực và vương quốc, những nét tiêu biểu vượt trội và sự chiêm ngưỡng và thưởng thức tranh nghệ thuật và thẩm mỹ là khác nhau, cơ sở sản xuất tranh đá quý tại Vietnam chúng tôi hoàn toàn có thể làm được những mẫu tranh theo nhu yếu .
Để phát huy được điểm tốt kiến thức và kỹ năng khôn khéo và siêng năng lao động của người Vietnam, ghóp phần tăng trưởng nghề bằng tay thủ công làm tranh đá, tạo ra dòng mẫu sản phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật vận dụng sắp xếp nội thất bên trong. Chúng tôi mong ước đáp ứng ra thị trường dòng tranh đá quý hòn đảo bảo đề xuất kiến nghị của khách hang và chất lượng loại sản phẩm .

Nguồn: medium.com
BTV Thúy Hường