“Việt Bắc là một trong những bài thơ thể hiện rất đậm đà tính dân tộc được thể hiện trong nghệ thuật thơ Tố Hữu”. Hãy làm rõ điều đó. | Văn mẫu 12
+ Sử dụng thành công thể thơ lục bác vừa cổ điển, vừa dân dã, vừa hiện đại (Mình có nhớ những ngày … Tân trào hồng thái …).
+ Khẳng định nghĩa tình gắn bó thắm thiên của những con người Việt Bắc, với nhân dân, với quốc gia. Đó là ân tình cách mạng mà chiều sau là truyền thống lịch sử đạo lí thủy chung của dân tộc bản địa … Đây cũng là lẽ sống lớn, tình cảm lớn tập trung chuyên sâu trong thơ của Tố Hữu .+ Dựng lên bức tranh vạn vật thiên nhiên, cuộc sống Việt Bắc chân thực, sôi động, nên thơ, quyến rũ ( bức tranh tứ bình về vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc ). Hiện thực sôi động hào hùng của những cuộc kháng chiến ( Những đường Việt Bắc của ta, dạo miền ngược … thêm trường những khu … ) .- Đề tài chia tay giàu tính dân tộc bản địa : Cuộc chia tay lịch sự và trang nhã của những cán bộ cách mạng miền xui và những đồng bào dân tộc bản địa được tác giả ví như đôi bạn tình .1. Giới thiệu ngắn gọn về vị trí văn học sử của bài thơ và đặc thù phong thái ngệ thuật thơ Tố Hữu : Việt Bắc là 1 đỉnh điểm trong sự nghiệp thơ của Tố Hữu. Bài thơ đã kết tinh được tính dân tộc bản địa đậm đà – một trong những đặc thù điển hình nổi bật của phong thái thơ Tố Hữu .
Bài mẫu
Bài tham khảo số 1
Bài làm
” Từ cuộc sống hiện đại, thơ anh ngày càng bắt nguồn trở lại vào hồn thơ cổ xưa của dân tộc bản địa ” – Nguyễn Đình Thi đã nhận xét như vậy về thơ Tố Hữu. Đọc thơ Tố Hữu, ta thấy nhận xét của Nguyễn Đình Thi thật đúng và cảm nhận được tính dân tộc bản địa đậm đà, thấy phảng phất trong ” hồn thơ ” của một thời quá khứ. Việt Bắc là một trong số rất nhiều bài thơ mang nét “ cổ xưa ” như vậy. Đọc Việt Bắc ta cảm nhận được sức mạnh của truyền thống dân tộc bản địa ấy .
Tính dân tộc bản địa được hiểu là một đặc tính nhưng đồng thời cũng là thước đo giá trị của một tác phẩm văn học. Những tác phẩm văn chương lớn từ trước cho đến nay. Mà những tác phẩm vừa mang tính quả đât, vừa mang tính dân tộc bản địa thâm thúy .
Trong văn học, tính dân tộc bản địa được biểu lộ ở cả nội dung lẫn hình thức thẩm mỹ và nghệ thuật. Về nội dung, một tác phẩm mang tính dân tộc bản địa phải biểu lộ được những yếu tố nóng bỏng tương quan đến vận mệnh dân tộc bản địa, biểu lộ được khát vọng, tình cảm và ý chí của một dân tộc bản địa. Về hình thức, tác phẩm đó tiếp thu một cách phát minh sáng tạo tinh hoa văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa. Nếu hiểu như thế thì thơ Tố Hữu mang phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ “ đậm đà truyền thống dân tộc bản địa ” .
Tính dân tộc bản địa trong thơ Tố Hữu, thứ nhất biểu lộ ở hình thức. Có lẽ Việt Bắc là bài thơ lục bát hay nhất của Tố Hữu, trong đó âm điệu lục bát đã thuần thục, tinh diệu, đến mức mẫu mực :
Mình về rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám đậm đà lòng son .
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối túc tắc suối xa .
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi nắng chiều sống lưng nương .
Những câu thơ lục bát ấy hoàn toàn có thể xếp bên cạnh những câu ca dao dân gian, những câu lục bát cổ xưa hay nhất của ta. Tiếng Việt trong những câu ấy thật bình dị mà đằm thắm, thật trong trẻo mà sâu lắng. Lời thơ quyện thật chặt với những tiết tấu co duỗi mềm mịn và mượt mà, cất lên như những nét nhạc, những giai điệu bằng ngôn từ .
Nhưng nói đến Việt Bắc có lẽ rằng cái gây ấn tượng đậm nhất trong người đọc là cái cấu trúc độc lạ của nó. Tố Hữu đã tái hiện một bức tranh hoành tráng trải ra trong một thời hạn dài tới mười lăm năm ( Nhớ khi kháng Nhật thuở còn Việt Minh ) bao quát một khoảng trống rộng, bao quát hàng loạt Việt Bắc ( từ ” Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào ” đến ” Nhớ từ Cao Lạng nhớ sang Nhị Hà ” ). Bài thơ muốn có xu thế trở thành diễn ca lịch sử dân tộc ( kiểu như ” Ba mươi năm đời ta có Đảng sau này ! ). Nhưng sở dĩ nó không là diễn ca hẳn, chính bới thi sĩ đã tìm đến một cấu trúc truyền thống lịch sử của lối Hát giao duyên. Cả bài thơ dài như một cuộc hát đối đáp nam nữ. Tựa như những khúc trữ tình trong Giã bạn hay Tiễn dặn tình nhân. Cả bài thơ dài đa phần là lời của hai nhân vật. Người ở lại rừng núi chiến khu là cô gái Việt Bắc, người về xuôi là anh cán bộ cách mạng. Tựa như ” liền chị – liền anh ” trong hát Quan họ. Cuộc chia tay lớn của cán bộ Đảng và nhà nước kháng chiến với Việt Bắc được thu vào cuộc chia tay của một đôi trai gái. Nói khác hơn, tác giả đã chọn tình yêu của đôi trai gái làm một góc nhìn để bao quát toàn cảnh Việt Bắc, với ” Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng “. Chuyện chung đã hoá thành chuyện riêng, chuyện cách mạng của dân nước trở thành chuyện tình yêu của lứa đôi .
Một sự kiện chính trị đã chuyển hoá thành thơ ca theo cách tâm tình hoá chính là một đặc trưng của lối thơ trữ tình – chính trị của Tố Hữu. Việc ” dời đô ” ( Việt Bắc là thủ đô hà nội kháng chiến – Tố Hữu gọi là ” Thủ đô gió ngàn ” ) đã thành câu truyện ân tình chung thủy của người cách mạng với rừng núi chiến khu, với đồng bào, với quá khứ, với chính mình. Đôi trai gái xưng hô theo lối rất dân gian : Ta – mình. Nỗi do dự lớn nhất của ta và mình trong cuộc chia tay giã bạn là ân tình – chung thuỷ :
Mình về thành thị xa xôi
Nhà cao còn nhớ núi đồi nữa chăng?
Phố cao còn nhớ bản làng
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng
” Mình về mình có nhớ ta ” đã là chuyện chung thuỷ ! Nhưng ” mình đi mình có nhớ mình ” thì ân tình chung thuỷ đã được đẩy tới một mức thật sâu. Mình đi khỏi Việt Bắc là đi khỏi thời gian khổ, nơi khó khăn, hoàn toàn có thể mình quên ta phụ ta. Nhưng mình có nhớ chính mình chăng, có phụ chính mình được chăng ? Bởi quên Ta cũng chính là quên Mình đó. Những câu hỏi thâm thúy ân tình như vậy đã giúp Tố Hữu dân gian hoá, truyền thống cuội nguồn hoá một yếu tố của cách mạng, yếu tố của ngày hôm nay. Người con trai cũng vấn đáp, cũng ghi lòng tạc dạ với một ý thức như vậy .
– Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
– Nhà cao chẳng khuất non xanh
Phố đông càng giục chân nhanh bước đường
– Mình đi mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu
Kết câu đối đáp hài hoà với lối thơ lục bát giàu chất dân gian như thế đã làm cho bài Việt Bắc của Tố Hữu có cái dáng dấp của một bài hát giao duyên được viết theo lối dân gian. Nó làm cho bài thơ thân thiện với tâm hồn quần chúng và thuận tiện gia nhập vào mạch văn hoá dân gian, trở thành những lời hát ru. Thậm chí hoàn toàn có thể trình diễn bài thơ theo lối diễn xướng dân gian rất thích hợp .
Có lẽ cũng cần phải nói thêm về phong vị cổ xưa của nó. Đây là một nét truyền thống cuội nguồn khác của thơ Tố Hữu. Trong bài ” Kính gửi cụ Nguyễn Du “, tất cả chúng ta thấy không khí lục bát thật sang trọng và quý phái. Thi sĩ đã dùng những thi liệu của “ Truyện Kiều ” để tâm tình với tác giả ” Truyện Kiều “, ông cũng dùng hình thức lấy Kiều, tập Kiều để làm cho bài thơ có phong vị cổ xưa. Còn ở đây không riêng tất cả chúng ta đã thấy cấu trúc trữ tình của bài thơ, giọng điệu tứ bình của bài có phần nghiêng hẳn về cổ xưa. Câu lục bát ở những chỗ ấy thường chặt chứ không lỏng, chữ ” đúc ” nhiều, chữ ” nước ” ít. Hình thức tiểu đối được sử dụng dầy và biến hoá uyển chuyển. Nhưng có lẽ rằng đáng nói hơn vẫn là lối vẽ vạn vật thiên nhiên trong những câu thơ lục bát ấy. Nói riêng đoạn ” Hoa cùng người ”, hoàn toàn có thể thấy ngay, thi sĩ tạo hình theo lối thiết kế xây dựng bộ tranh trữ tình – một hình thức rất phổ cập của nghệ thuật và thẩm mỹ cổ xưa. Hoa và người soi chiếu nhau, tôn vinh lẫn nhau. Còn bức tranh có vẻ như đã tái hiện toàn vẹn không thiếu nhịp quản lý và vận hành luân chuyển của vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc :
Ta về mình có nhớ ta ,
Ta về, ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung
Thành công của bài thơ Việt Bắc còn ở nhiều phương diện khác như : ngôn từ, nội dung, hình tượng nhân vật trữ tình … Nhưng hoàn toàn có thể khẳng định chắc chắn chất dân tộc bản địa, chất truyền thống cuội nguồn đậm đà đã tạo nên sức sống, sức lay động lòng người cho bài thơ. Và Việt Bắc cùng với những bài thơ khác của Tố Hữu đã chứng minh và khẳng định phong thái độc lạ của ông trong suốt chặng đường cầm bút của người nghệ sĩ cách mạng : từ hiện đại trở về với cổ xưa, trở lại với nét dân tộc bản địa và truyền thống cuội nguồn .
Tác phẩm đã khép lại nhưng mỗi lần đọc đoạn trích, ta vẫn như thấy hiện lên một Việt Bắc hào hùng với tình quân dân gắn bó, đậm đà tình dân tộc bản địa và trải qua đoạn thơ ta như thấy sự nhắc nhở nhẹ nhàng của Tố Hữu : Hãy sống và góp sức để cho quốc gia trở nên tốt đẹp hơn .
Xem các bài tham khảo khác tại đây:
Xem thêm: Tại sao chị em cần mặc đẹp cả ở nhà?
Bài tham khảo số 2
HocTot.Nam.Name.Vn
Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Đời Sống
