Hồng Kông và những góc nhìn khác nhau về vai trò kinh tế của nó

Người biểu tình đập phá trụ sở cơ quan hành pháp Hong Kong. Ảnh: scmp.com

Suốt một thời hạn dài trong lịch sử vẻ vang, vùng Biển Đông, vịnh biển phía nam Hong Kong và Quảng Đông lên đến tận Phúc Châu, Đài Loan, đã đóng vai trò cửa ngõ vào thị trường Trung Quốc và từ Trung Quốc đi ra quốc tế .
Thương mại của Nước Trung Hoa qua nhiều thời kỳ đi qua con đường đó, và không phải ngẫu nhiên mà đế quốc Anh hùng mạnh nhất quốc tế thời bấy giờ chọn Hong Kong làm thương điếm chủ chốt của họ ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương .
Chính Trung Quốc từng hưởng lợi không ít từ trong thực tiễn lịch sử vẻ vang đó trong quy trình tiến độ đầu Open của nước này cách đây chưa lâu. Tất nhiên, nền kinh tế tài chính Trung Quốc, hiện đã lớn thứ hai quốc tế, không còn nhờ vào trực tiếp vào Hong Kong về lôi cuốn góp vốn đầu tư và thương mại như quá khứ nữa, nhưng ngay cả khi vai trò TT kinh tế tài chính châu Á của Hong Kong đã suy giảm, thành phố này vẫn là mắt xích rất quan trọng trong mọi giám sát phát triển kinh tế tài chính tương lai, không riêng gì của Trung Quốc mà của cả khu vực .

Trong giai đoạn đầu sau khi nền kinh tế Trung Quốc mở cửa, các công ty nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc hoạt động chủ yếu từ Hong Kong, tận dụng lực lượng lao động kỹ năng cao và sự tiếp cận với thị trường quốc tế qua cảng biển ở đây. Vào thời điểm chuyển giao năm 1997, nền kinh tế Hong Kong tương đương 1/5 của Trung Quốc.

Ngày nay số lượng đó chỉ còn là 3 %, và tỉ lệ sản phẩm & hàng hóa xuất nhập khẩu đường thủy của Trung Quốc, tính theo tải trọng, qua Hong Kong, cũng suy giảm liên tục từ gần 150 % ở thời gian chuyển giao xuống còn gần như không đáng kể hiện giờ .
Trong khi đó, cấu trúc nền kinh tế tài chính Hong Kong không đổi khác nhiều sau hơn hai thập kỷ. Thương mại và những dịch vụ đi kèm cùng ngành kinh tế tài chính vẫn chiếm tỉ trọng cao và gần như không đổi ( tương ứng là 22 % và 19 % nền kinh tế tài chính ), theo The Economist. Những doanh nghiệp lớn nhất đặc khu này ( thường là công ty mái ấm gia đình ) cũng vẫn tập trung chuyên sâu vào những ngành cũ : bất động sản, quản lý và vận hành cảng biển, chuỗi siêu thị nhà hàng, điện nước …

Tỉ lệ GDP của Hong Kong so với Trung Quốc 1979-2017. Ảnh: EJ Insight

Tuy nhiên, Hong Kong vẫn còn rất quan trọng với đại lục bởi cả những giá trị hữu hình lẫn vô hình dung mà vùng chủ quyền lãnh thổ này mang lại. Về mặt chính trị, xử lý êm thấm yếu tố Hong Kong sẽ giúp Trung Quốc khẳng định chắc chắn được tính khả thi của chiêu thức một vương quốc – hai chính sách, nhất là với vùng chủ quyền lãnh thổ mà sự thống nhất hẳn sẽ khó khăn vất vả hơn nhiều : Đài Loan .

Một thực tế khác là trong khi Trung Quốc đã tăng trưởng rất nhanh, nền kinh tế nước này đã không mở cửa nhanh tương ứng. Hong Kong, do đó, vẫn rất hữu dụng với vai trò vùng kinh tế đã hoạt động lâu dài và được chấp nhận rộng rãi ở các thị trường phương Tây.

Địa vị đó gồm có nhiều góc nhìn : những nguyên tắc pháp lý và luật quốc tế giống nhau, mức tin tưởng tín dụng thanh toán cao, mức thanh khoản của đồng xu tiền, tư cách thành viên độc lập tại Tổ chức Thương mại thế giới ( WTO ), một đầu tư và chứng khoán chuẩn tắc có vị thế tương tự những kinh doanh thị trường chứng khoán lớn ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản …
Thật vậy, đầu tư và chứng khoán Hong Kong hiện lớn thứ tư quốc tế, xếp cao hơn cả London, chỉ kém những đầu tư và chứng khoán ở Mỹ, Trung Quốc đại lục và Nhật Bản. Khoảng 70 % vốn kêu gọi từ thị trường này là cho những công ty Trung Quốc, với sự di dời được coi là lành mạnh hơn từ những công ty vốn góp vốn đầu tư nhà nước sang những công ty công nghệ tiên tiến như Tencent, Meituan và Xiaomi .
Những công ty này không chọn niêm yết ở đại lục vì thị trường ở đó chưa không thay đổi và còn ngừng hoạt động với giới góp vốn đầu tư phương Tây. Ngay cả gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba cũng đang thống kê giám sát niêm yết ở Hong Kong ( hiện Alibaba mới niêm yết ở Thành Phố New York ) .

Một thực tế nữa là phần đa số đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc hiện vẫn chảy qua Hong Kong, ở mức 60%. Đồng thời, số lượng công ty đa quốc gia có trụ sở vùng ở Hong Kong đã tăng 2/3 kể từ năm 1997, vào khoảng 1.500 công ty. Tất cả những điều đó đồng nghĩa tình trạng hỗn loạn ở Hong Kong sẽ tác động không chỉ tới vùng lãnh thổ này.

Trên trong thực tiễn, ngay từ trước những cuộc biểu tình, Hong Kong đã thất thế trong cuộc cạnh tranh đối đầu với Nước Singapore để lôi cuốn những hãng công nghệ tiên tiến số 1 quốc tế : Google, Amazon và Facebook đều đặt tổng hành dinh vùng ở Nước Singapore, một phần vì những quan ngại bảo mật an ninh mạng .
Nếu thực trạng đấm đá bạo lực và không ổn định tiếp nối, một ngữ cảnh không ai mong đợi sẽ ngày càng gần hiện thực : Hong Kong đánh mất vị thế kinh tế tài chính mà vùng chủ quyền lãnh thổ này đã dày công thiết kế xây dựng hàng trăm năm, một cái giá quá đắt mặc kệ mọi toan tính chính trị có là gì .
■

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Sao Hoa Ngữ