9 chức năng quan trọng của protein đối với cơ thể – Bloomaxx

9 chức năng quan trọng của protein đối với cơ thể

16/04/2020 12:47 PM

Protein là một chất dinh dưỡng rất quan trọng so với sức khỏe thể chất. Protein được tạo thành từ những axit amin, link với nhau tạo thành chuỗi dài. Protein tham gia vào hầu hết những chức năng của tế bào và thực thi nhiều trách nhiệm khác nhau. Vậy protein có công dụng gì ?

1. Tăng trưởng và duy trì những mô

Cơ thể cần protein để triển khai chức năng tăng trưởng và duy trì những mô. Tuy nhiên, protein trong khung hình luôn ở trong trạng thái đổi khác liên tục .

Bình thường, cơ thể phá vỡ một lượng protein nhất định để xây dựng và sửa chữa các mô. Nhưng đôi khi protein cũng được sử dụng nhiều hơn mức bình thường, khiến nhu cầu bổ sung protein của cơ thể cũng tăng cao.

Tình trạng này thường gặp ở người đang mắc bệnh, phụ nữ mang thai và cho con bú. Ngoài ra, những người phục sinh sau chấn thương hoặc phẫu thuật, người lớn tuổi và vận động viên cũng cần bổ trợ nhiều protein hơn. Những đối tượng người dùng này thường cần đến tính năng của whey protein để bổ trợ đạm .

2. Tạo ra phản ứng sinh hóa

Protein tạo ra những enzyme, tham gia tương hỗ hàng ngàn phản ứng sinh hóa diễn ra bên trong và ngoài tế bào. Cấu trúc của enzyme tích hợp với những phân tử khác bên trong tế bào – gọi là chất nền, xúc tác những phản ứng thiết yếu cho quy trình trao đổi chất .
Một số enzyme cũng hoạt động giải trí bên ngoài tế bào, gồm có những enzyme tiêu hóa như lactase ( giúp phân giải đường sữa lactose ) và sucrase ( giúp thủy phân đường ). Vài enzyme sẽ thôi thúc những phân tử khác, ví dụ điển hình như vitamin hoặc khoáng chất, làm cho phản ứng diễn ra .
Các chức năng của khung hình cần nhờ vào vào enzyme gồm có :

  • Tiêu hóa ;

  • Sản xuất nguồn năng lượng ;

  • Đông máu ;

  • Co thắt cơ .

Tình trạng thiếu vắng enzyme hoặc enzyme không hoạt động giải trí đúng chức năng hoàn toàn có thể dẫn đến 1 số ít bệnh lý .

3. Hỗ trợ truyền tín hiệu

Về mặt hóa học, một số ít protein là kích thích tố, tương hỗ tiếp xúc giữa những tế bào, mô và cơ quan. Các mô hoặc tuyến nội tiết tạo ra hormone, sau đó được luân chuyển theo đường máu đến những mô hoặc cơ quan đích. Tại đây hormone sẽ link với thụ thể protein trên mặt phẳng tế bào .
Hormone được nhóm thành 3 loại chính :

  • Protein và peptide : Được tạo ra từ một vài cho đến hàng trăm axit amin, kết thành một chuỗi ;

  • Steroid : Được sản xuất bởi cholesterol béo. Các hormone giới tính ( testoterone và estrogen ) đều dựa trên steroid ;

  • Amin : Được tạo ra từ những axit amin tryptophan hoặc tyrosine riêng không liên quan gì đến nhau, giúp hình thành những hormone tương quan đến giấc ngủ và quy trình trao đổi chất .

Protein và polypeptide là nhóm nội tiết tố chiếm phần nhiều trong khung hình, gồm có :

  • Insulin : Tín hiệu hấp thu glucose vào tế bào ;

  • Glucagon : Tín hiệu phân hủy glucose dự trữ trong gan ;

  • hGH ( hormone tăng trưởng của con người ) : Kích thích những mô tăng trưởng, gồm có cả xương ;

  • ADH ( hormone chống lợi tiểu ) : Tín hiệu nhu yếu thận tái hấp thu nước ;

  • ACTH ( hormone vỏ thượng thận ) : Kích thích giải phóng cortisol – một yếu tố chính trong quy trình trao đổi chất .

4. Định hình cấu trúc mô tế bào

Một số cấu trúc protein có dạng sợi, tạo độ cứng chắc cho những mô và tế bào. Những protein này gồm có :

  • Keratin: Là một cấu trúc protein được tìm thấy trong da, tóc và móng tay;

  • Collagen : Là cấu trúc protein dồi dào nhất trong khung hình, tạo nên xương, gân, dây chằng và da ;

  • Elastin : Linh hoạt hơn collagen vài trăm lần. Độ đàn hồi cao được cho phép nhiều mô trong khung hình trở lại hình dạng khởi đầu sau khi bị kéo dãn hoặc co bóp, ví dụ điển hình như tử cung, phổi và động mạch .

5. Duy trì độ pH thích hợp

Protein đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và điều chỉnh nồng độ axit và bazơ trong máu và những chất dịch khung hình khác. Sự cân đối giữa axit và bazơ được đo bằng thang pH. Thang đo giao động từ 0 đến 14, với mức 0 là axit mạnh nhất, 7 là trung tính và 14 là kiềm mạnh nhất .
Ví dụ về giá trị pH của một số ít chất phổ cập là :

  • pH 2 : Axit dạ dày ;

  • pH 4 : Nước ép cà chua ;

  • pH 5 : Cà phê đen ;

  • pH 7,4 : Máu người ;

  • pH 10 : Sữa magie ;

  • pH 12 : Nước xà phòng ; .

Rất nhiều mạng lưới hệ thống đệm giúp chất lỏng trong khung hình duy trì khoanh vùng phạm vi pH thông thường. Điều này là thiết yếu vì ngay cả một biến hóa nhỏ về độ pH cũng hoàn toàn có thể gây hại hoặc dẫn đến rủi ro tiềm ẩn tử trận .
Một số protein cũng tham gia vào kiểm soát và điều chỉnh nồng độ pH, ví dụ điển hình như hemoglobin – một loại protein tạo nên những tế bào hồng cầu. Huyết sắc tố hemoglobin sẽ link với một lượng nhỏ axit, giúp duy trì giá trị pH thông thường của máu người .
Các mạng lưới hệ thống đệm khác trong khung hình gồm có phosphate và bicarbonate .

6. Cân bằng chất lỏng

Protein kiểm soát và điều chỉnh những quy trình khung hình để duy trì sự cân đối chất lỏng. Ví dụ, albumin và globulin là những protein trong máu, giúp duy trì cân đối chất lỏng bằng cách thu và giữ nước .
Nếu bạn không bổ trợ đủ protein, nồng độ albumin và globulin trong khung hình sẽ giảm dần. Kết quả là máu không hề giữ được trong mạch và chất lỏng bị tích tụ vào khoảng chừng trống giữa những tế bào. Lúc này sẽ Open hiện tượng kỳ lạ sưng hoặc phù, đặc biệt quan trọng là ở dạ dày .
Đây là một dạng suy dinh dưỡng protein nghiêm trọng, được gọi là suy sinh dưỡng phù thể Kwashiorkor. Tình trạng này xảy ra khi một người tiêu thụ đủ lượng calo nhưng lại thiếu vắng protein. Kwashiorkor rất hiếm gặp ở những khu vực tăng trưởng trên quốc tế, nhưng phổ cập tại những vùng đói nghèo. Bệnh nhân hoàn toàn có thể cần công dụng của whey protein để bổ trợ đạm .

7. Sức khỏe miễn dịch

Protein giúp hình thành những globulin miễn dịch, hay còn gọi là kháng thể, để chống lại nhiễm trùng. Kháng thể là protein trong máu, giúp bảo vệ khung hình khỏi những “ kẻ xâm lược ” có hại như vi trùng và virus .
Khi những yếu tố ngoại lai xâm nhập vào những tế bào, khung hình sẽ tạo ra kháng thể để tàn phá chúng. Nếu không có những kháng thể này, vi trùng và virus sẽ tự do nhân lên và dần áp đảo khung hình, gây ra những bệnh nhiễm trùng .
Khi đã tạo được kháng thể chống lại một loại vi trùng hoặc virus đơn cử, những tế bào sẽ tự động hóa ghi nhớ chính sách này. Nhờ đó mà những kháng thể sẽ phản ứng nhanh hơn khi một tác nhân gây bệnh cũ lại xâm nhập vào khung hình bạn lần nữa. Chính vì thế mà khung hình có năng lực miễn dịch, chống lại những bệnh đã từng tiếp xúc .

8. Vận chuyển và tàng trữ những chất dinh dưỡng

Theo dòng máu, protein luân chuyển những chất dinh dưỡng ra vào những tế bào, ví dụ điển hình như vitamin hoặc khoáng chất, glucose, cholesterol và oxy .
Ví dụ, huyết sắc tố ( hemoglobin ) là một loại protein mang oxy từ phổi đến những mô khung hình. Chất luân chuyển glucose ( GLUT ) mang đường đến những tế bào, cũng như lipoprotein luân chuyển cholesterol và những chất béo khác trong máu .
Mỗi protein luân chuyển là đặc hiệu, chỉ link với những chất đơn cử. Nói cách khác, một protein luân chuyển glucose sẽ không hề làm trách nhiệm chuyển dời cholesterol .
Ngoài ra, protein cũng có vai trò tàng trữ, ví dụ như ferritin giúp dự trữ sắt. Một loại protein tàng trữ khác là casein, hầu hết xuất hiện trong sữa và giúp trẻ sơ sinh tăng trưởng .

9. Cung cấp nguồn năng lượng

Protein cũng hoàn toàn có thể cung ứng nguồn năng lượng cho khung hình. Mỗi gram protein chứa 4 calo, tương tự với mức nguồn năng lượng mà carbs phân phối. Trong khi đó chất béo cung ứng nhiều nguồn năng lượng nhất, ở mức 9 calo mỗi gram .
Tuy nhiên, protein là chất sau cuối mà khung hình muốn sử dụng để làm nguồn năng lượng. Nguyên nhân là vì protein còn phải tham gia vào nhiều chức năng khác trên khắp khung hình. Do đó khung hình sẽ ưu tiên dự trữ carbs và chất béo để sử dụng làm nguyên vật liệu, tạo ra nguồn nguồn năng lượng hoạt động giải trí. Hơn nữa, carbs và chất béo đã chuyển hóa cũng hiệu suất cao hơn so với protein .

Trên thực tế, protein cung cấp cho cơ thể rất ít năng lượng trong trường hợp bình thường. Tuy nhiên, trong trạng thái nhịn ăn (18 – 48 giờ không có carb và chất béo), cơ thể sẽ phá vỡ cơ xương để các axit amin có thể cung cấp năng lượng thay thế.

Cơ thể cũng sử dụng axit amin từ cơ xương nếu nguồn dự trữ carbohydrate ở mức thấp. Hiện tượng này xảy ra sau khi bạn tập thể dục ở cường độ cao hoặc khi bạn không tiêu thụ đủ lượng calo .
Protein giữ nhiều vai trò trong khung hình, giúp sửa chữa thay thế và kiến thiết xây dựng những mô, cũng như thôi thúc những phản ứng trao đổi chất diễn ra. Ngoài việc phân phối khung cấu trúc cho khung hình, protein còn duy trì cân đối độ pH và chất lỏng thích hợp. Cuối cùng, cấu trúc protein giữ cho hệ miễn dịch luôn can đảm và mạnh mẽ, giúp luân chuyển và tàng trữ dưỡng chất, thậm chí còn trở thành nguồn nguồn năng lượng khẩn cấp khi khung hình cần. Tất cả những chức năng này khiến protein trở nên rất quan trọng cho sức khỏe thể chất .

Nguồn: Bệnh Viện Vinmec