Nhồi máu cơ tim – Wikipedia tiếng Việt

Nhồi máu cơ tim là bệnh lý nguy hiểm đe doạ tính mạng do tắc nghẽn đột ngột mạch máu nuôi tim. Khi cơ tim hoàn toàn không được cung cấp máu thì cơ vùng cơ tim ấy sẽ hoại tử gây triệu chứng đau ngực dữ dội. Tùy theo bao nhiêu cơ tim bị hủy, bệnh có thể nhẹ hoặc nặng. Nếu cơ chưa bị hủy hẳn thì gọi là “đau tim” (angina).

Biểu hiện thường gặp là đau ngực trái kinh hoàng, lê dài hơn 15-30 phút. Đau có khi kèm vã mồ hôi và khó thở, mệt nhiều, không dám hoạt động nặng vì ngày càng tăng cơn đau. Đau hoàn toàn có thể lan ra cánh tay cẳng tay trái đến ngón út và áp út bàn tay trái, hoặc hoàn toàn có thể lan sau sống lưng hoặc hàm dưới trái. Ở những người đã có tiền sử bệnh thiếu máu cơ tim, đau ngực kinh hoàng không giảm sau khi sử dụng nitroglycerine hoặc isosrbide dinitrate ( Risordane ) ngậm dưới lưởi, cần tham vấn bác sĩ ngay. [ 1 ]Một số người bị nhồi máu cơ tim hoàn toàn có thể chỉ bộc lộ bằng khó thở nhẹ hay mệt khi hoạt động mà không đau ngực. Do đó hoàn toàn có thể nhồi máu cơ tim sẽ bị bỏ sót. Cho nên trong đời sống hàng ngày tất cả chúng ta vẫn hoàn toàn có thể gặp những trường hợp chỉ than mệt trước đó vài giờ sau đó đùng một cái tử trận .

[2]Theo định nghĩa lần thứ III toàn thế giới về nhồi máu cơ tim cấp[sửa|sửa mã nguồn]

Thuật ngữ nhồi máu cơ tim cấp được khuyến nghị sử dụng khi có bằng chứng hoại tử cơ tim trong tình huống lâm sàng phù hợp với thiếu máu cục bộ cơ tim cấp. Được xác định khi có một trong các tiêu chuẩn sau:

– Có sự tăng hay giảm của chất chỉ điểm sinh học ( khuyến nghị sử dụng men trôponin tim ) với tối thiểu có một giá trị đạt mức 99 % bác phân vị của số lượng giới hạn trên dựa theo tham chiếu, và kèm với tối thiểu một tiêu chuẩn kèm theo sau đây :+ Có triệu chứng của thiếu máu cục bộ cơ tim .+ Biến đổi ST-T mới hoặc tái xuất hiện hoặc có sự biểu lộ của block nhánh trái mới .+ Xuất hiện sóng Q. bệnh lý trên ECG .+ Bằng chứng hình ảnh học ghi nhận sự mới mất cơ tim hoặc rối loạn hoạt động vùng .+ Xác định huyết khối mạch vành qua chụp mạch vành hay mổ tử thi .- Đột tử với triệu chứng hướng tới thiếu máu cuc bộ cơ tim, có tín hiệu thiếu máu cục bộ cơ tim mới trên ECG hoặc block nhánh trái mới, nhưng tử trận xảy ra trước khi lấy được mẫu chất chỉ điểm sinh học, hoặc trước khi giá trị chất chỉ điểm tăng .- Nhồi máu do can thiệp mạch vành qua da ( PCI ) được định nghĩa khi tăng giá trị của cTn ( > 5 lần 99 % bách phân vị của số lượng giới hạn trên ) ở những bệnh nhân có giá trị nền thông thường ( < = 99 % bách phân vị số lượng giới hạn trên ) hoặc có sự ngày càng tăng của cTn > 20 % nếu giá trị nền đã tăng, không thay đổi hoặc đang giảm .ngoài ra còn phải có một trong những điều kiện kèm theo sau : ( 1 ) triệu chứng thiếu máu cục bộ ; ( 2 ) ECG thiếu máu cục bộ ; ( 3 ) chụp mạch vành tương thích tai biến thủ pháp ; ( 4 ) hình ảnh học cho thấy tổn thương mất cơ tim hoặc rối loạn hoạt động vùng .- Nhồi máu cơ tim do huyết khối trong stent khi xác lập bằng chụp động mạch vành hoặc mổ tử thi trọng bệnh cảnh thiếu máu cục bộ cơ tim kèm theo tăng hay giảm chất chỉ điểm sinh học với tối thiểu giá trị trên 99 % bách phân vị của số lượng giới hạn trên .- Nhồi máu cơ tim do bắc cầu động mạch vành được định nghĩa bằng sư đồng thuận tăng giá trị của cTn ở những bện nhân có mức giá trị thông thường. Ngoài ra kèm theo một trong ác tín hiệu sau : ( 1 ) sóng Q. hoặc block nhánh trái mới Open ; ( 2 ) chụp mạch vành cho thấy ùn tắc cầu nối ; ( 3 ) hình ảnh học tổn thương cơ tim hoặc rối loạn hoạt động vùng .

Nhồi máu cơ tim cũ[sửa|sửa mã nguồn]

Nhồi máu cơ tim cũ được chẩn đoán khi có một trong những tiêu chuẩn sau :- Sóng Q bệnh lý có hoặc không kèm theo triệu chứng của thiếu máu cục bộ cơ tim và cần loại trừ những nguyên do có sóng Q. không do thiếu máu cục bộ cơ tim .- Bằng chứng hình ảnh học cho thấy một vùng cơ tim không còn sống, cần loại trừ những nguyên do khác gây tổn thương cơ tim không do thiếu máu cục bộ .- Giải phẫu bệnh cho thấy đã nhồi máu cơ tim trước đó .
Nhồi máu cơ tim là hoại tử do thiếu máu cục bộ cơ tim lê dài của một vùng cơ tim với diện tích quy hoạnh lớn hơn 2 cm2, gây nên do ùn tắc hay co thắt mạch vành .
Trước khi có máy ghi điện tim, không thể nào chẩn đoán đúng chuẩn được chứng nhồi máu cơ tim. Năm 1772, bác sĩ William Heberden có viết về chứng ” đau ngực ” nhưng chẳng mấy ai hiểu về cơ bản nguyên do của loại bệnh tim mạch nàyNăm 1912 James Herrick miêu tả căn bệnh về tim và là người tiên phong đưa ra giả thuyết về huyết khối làm nghẽn mạch vành tim. Sau đó mới có tò mò về nguyên do chính ( màng xơ vữa bị nứt gây tụ máu ) .Năm 1956 những cuộc khảo cứu ( của nhóm y sĩ Anh ) tò mò về những yếu tố rủi ro tiềm ẩn của bệnh tim mạch – nhất là tai hại của thuốc lá .

Cơ chế bệnh sinh[sửa|sửa mã nguồn]

Động mạch vành tim .

Giải phẫu động mạch vành[sửa|sửa mã nguồn]

Động mạch vành cấp máu cho tim xuất phát từ động mạch chủ lên chia làm hai nhánh động mạch vành phải và động mạch vành trái .- Động mạch vành phải tách ra từ cung động mạch chủ ngay phía trên van động mạch chủ chui ra mặt trước tim qua khe giữa động mạch phổi và tiểu nhĩ phải rồi đi xuống vào mặt hoành vào rãnh gian thất sau và tận cùng ở đỉnh tim. Nó cấp máu cho nhĩ trái, hầu hết thất phải và thành dưới thất trái, 1/3 vách liên thất, nút xoang và nút nhĩ thất. Khi tắc gây thiếu máu thành dưới .- Động mạch vành trái cũng tách ra từ cung động mạch chủ ngay phía trên van động mạch chủ, chui ra mặt trước tim qua khe giữa thân động mạch phổi và tiểu nhĩ trái. Động mạch vành trái chia làm hai nhánh : nhánh gian thất trước nối động mạch vành phải cung ứng máu nuôi 2 thất và vách lên thất ( khi tắc gây thiếu máu vùng trước mõm ) và nhánh mũ đi xuống mặt hoành, phân phối máu cho nhĩ trái, phần đông thất trái, một phần thất phải, 2/3 trước vách liên thất ( khi tắc gây thiếu máu thành dưới ) .

Cơ chế bệnh sinh[sửa|sửa mã nguồn]

Chủ yếu là do xơ vữa động mạch vành ( 90 % ). Mảng xơ vữa tiến triển dần gây hẹp lòng động mạch vành và ở đầu cuối gây tắc hẳn. Bệnh cảnh là cơn đau thắt ngực không không thay đổi ( ĐTNKOĐ ) với tần suất, cường độ và thời hạn tăng dần dẫn tới nhồi máu cơ tim ( NMCT ). Mặt khác, mảng xơ vữa không vững hoàn toàn có thể bị bong ra và huyết khối xây dựng nhanh gọn gây nên hội chứng vành cấp, với bệnh cảnh ĐTNKOĐ mới Open hoàn toàn có thể dẫn đến NMCT. Một số ít trường hợp NMCT do co thắt mạch vành .Số ít còn lại NMCT không do xơ vữa như tổn thương động mạch vành, bất thương động mạch vành bẩm sinh, chấn thương ngực, bệnh hồng cầu, tiểu cầu …

Sinh lý bệnh[sửa|sửa mã nguồn]

Hoạt hóa thần kinh, hormone sau tổn thương cơ timTổn thương cơ tim làm giảm cung lượng tim, dẫn tới hoạt hóa 3 mạng lưới hệ thống bù trừ : hệ giao cảm, Renin – Angiotensin, Arginine Vasopressin gây co mạch giữ muối, nước hậu quả làm tăng tiền tải và hậu tải, gây giảm tính năng cơ tim và sung huyết mạch máu .Tái cấu trúc thất trái sau nhồi máu cơ timKết quả hoạt hóa mạng lưới hệ thống thần kinh, hormone gây tăng áp lực đè nén thất trái cuối tâm trương, làm ngày càng tăng sức căng thành tim cuối tâm thu. Điều này dẫn đến hệ lụy : ( 1 ) vùng nhồi máu bị dãn ra và từ từ mỏng mảnh hơn, gây rủi ro tiềm ẩn suy tim, túi phình hay vỡ tim ; ( 2 ) vùng không nhồi máu sẽ phì đại để giảm bớt sức căng thành .Tái cấu trúc thất trái quá trình đầu giúp cải tổ cung lượng tim, nhưng về lâu dài hơn những buồng tim sẽ dãn, dẫn tới suy tim .Các biến cố dẫn tới tử trậnNhồi máu cơ tim dẫn tới 3 hệ quả : rối loạn nhịp tim ( hoàn toàn có thể gây đột tử ), tổn thương cơ tim, hoạt hóa thần kinh hormone ( dẫn đến tái cấu trúc thất, về lâu bền hơn sẽ dẫn tới suy tim và tử trận ) .

Dịch tễ học[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1990, quốc tế có 50,4 triệu người chết thì tử trận do bệnh mạch vành chiếm 28 %, trong số 1,4 tỷ người giảm chất lượng đời sống thì bệnh tim mạch gây ra 9,7 %. Đến năm 2001, tử trận do bệnh tim mạch tăng lên 29 %, Dự kiến đến 2030 thì số lượng này khoảng chừng 30 %, trong số đó 14,9 % ở nam và 13,1 % ở nữ tử trận vì bệnh mạch vành. [ 5 ]Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, năm 2004 quốc tế có 7,2 triệu người, chiếm 12,2 % chết vì bệnh mạch vành, [ 6 ] có hơn 3 triệu người nhồi máu cơ tim ST trên lên, 4 triệu người bị hội chứng vành cấp ST không chênh lên. [ 7 ] Đến năm 2008, trong tổng số 57 triệu người chết trên toàn quốc tế thì tử trận do bệnh tim mạch là 17,3 triệu người ( 31 % ), trong đó tử trận do bệnh mạch vành chiếm 46 % ở nam và 38 % ở nữ. [ 8 ]Trên quốc tế mỗi năm có 2,5 triệu người chết do bệnh nhồi máu cơ tim, trong đó 25 % chết trong quá trình cấp tính của bệnh. Trong vòng năm sau đó chết thêm 5 % – 10 % nữa .Ở Hoa Kỳ, cứ 6 người chết là có một người chết vì bệnh tim mạch. Trong năm 2009 có 386.324 người tử trận bì bệnh mạch vành. Mỗi năm có khoảng chừng 635.000 trường hợp nhồi máu mới Open và 280.000 trường hợp nhồi máu tái phát, 150.000 nhồi máu lạng lẽ. Ước tính cứ mỗi 34 giây là có một trường hợp nhồi máu Open, 1 phút là có một trường hợp tử vong. [ 9 ]Hungari là nước được xếp thứ 10 trên quốc tế về bệnh nhồi máu cơ tim. Tuy chỉ có 10 triệu dân mà mỗi năm có 25.000 người Hungari bị nhồi máu cơ tim mới ( không kể những trường hợp nhồi máu cơ tim cũ ). Cũng ở nước này, tỷ suất tử trận do những bệnh tim mạch chiếm 47 % tổng số tử trận chung, trong đó 60 % tử trận do bệnh động mạch vành mà số 1 là nhồi máu cơ tim .Hai nhóm điều tra và nghiên cứu Baltimore và Framingham của Mỹ đã mổ tử thi trên một nghìn trường hợp đột tử, 20 – 51 % phái mạnh ở độ tuổi 35 – 54 đột tử do nhồi máu cơ tim, 6 – 10 % phụ nữ ở độ tuổi này đột tử vì nhồi máu cơ tim. [ 10 ]
Ở Nước Ta tuy chưa có số liệu thống kê rất đầy đủ về số bệnh nhân nhồi máu cơ tim nhưng số bệnh nhân nhồi máu ngày càng tăng. Những năm 50 của thế kỉ XX, số bệnh nhân nhồi máu cơ tim là hiếm thì ngày này, mức độ phổ cập của bệnh ngày càng nhiều và phần nhiều ngày nào cũng có người nhập viện .Năm 2003, theo thống kê của Viện Tim mạch Quốc gia Nước Ta, tỷ suất bệnh nhân vào viện vì nhồi máu cơ tim cấp là 4,2 % đến năm 2007 số lượng này là 9,1 %. [ 11 ]Ở Bệnh viện Chợ Rẫy, Hồ Chí Minh, năm 2010 có tới 7.421 trường hợp nhập viện vì đau thắt ngực, 1.538 ca phải nhập viện và điều trị vì hội chứng vành cấp, 267 trường hợp tử vong. [ 12 ]

Các yếu tố rủi ro tiềm ẩn[sửa|sửa mã nguồn]

Tuổi và giới tính[sửa|sửa mã nguồn]

Tuổi cao là yếu tố rủi ro tiềm ẩn chính của bệnh mạch vành. Nguy cơ bệnh mạch vành do xơ vữa tăng theo tuổi, rủi ro tiềm ẩn tử trận là 1,5 / 1.000 người ở độ tuổi 50. Ở phái mạnh tuổi mắc bệnh mạch vành trung bình là 55, ở phái đẹp là 65. Nam giới có rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh cao gấp 5 lần phái đẹp ở độ tuổi 50, càng về sau thì tỷ suất này càng nhỏ lại. Đến 75 tuổi thì tần suất mắc bệnh ở nam và nữ như nhau .

Tiền sử mái ấm gia đình[sửa|sửa mã nguồn]

Gia đình có người mắc bệnh sớm trước 55 tuổi ở nam và 65 tuổi ở nữ. Bệnh mạch vành hoàn toàn có thể di truyền được, tỷ suất tim mạch ở người có tiền sử mái ấm gia đình cao gấp 3-4 lần người không có tiền sử .

Hút thuốc lá[sửa|sửa mã nguồn]

Thuốc lá tương quan đến cái chết của khoảng chừng 5 triệu người, chiếm 9 %, giao động 1,6 triệu người có tương quan tới bệnh tim mạch tử trận. So với những người không hút thuốc lá thì người hút thuốc lá có rủi ro tiềm ẩn tiến đến bệnh mạch vành do xơ vữa tới 60 %, tăng 50 % tử trận bệnh tim mạch. Hút thuốc lá gây ngày càng tăng nồng độ carbon monoxide trong máu, dẫn tới tàn phá tế bào nội mô mạch vành, ngày càng tăng kết tập tiểu cầu, tăng rủi ro tiềm ẩn hình thành huyết khối ùn tắc. Hút thuốc lá là yếu tố rủi ro tiềm ẩn độc lập với những yếu tố khác .

Rối loạn mỡ máu[sửa|sửa mã nguồn]

Nồng độ Cholesterol cao là nguyên do của 56 % bệnh thiếu máu cơ tim, gây nên tử trận của khoảng chừng 4,4 triệu người mỗi năm. Tăng LDL, tăng cholesterol, tăng rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh và tử trận do bệnh mạch vành, người có nồng độ cholesterol > 200 mg % cao gấp 6 lần người có nồng độ không đạt mức đó. Giảm HDL gây ngày càng tăng rủi ro tiềm ẩn bệnh tim mạch .

Đái tháo đường[sửa|sửa mã nguồn]

Biến chứng tim mạch là biến chứng phổ cập và nguy hại nhất của bệnh đái tháo đường, gây ngày càng tăng 50 % rủi ro tiềm ẩn bệnh mạch vành do xơ vữa ở nam, 99 % ở nữ. Nguy cơ chết do bệnh mạch vành ở bệnh nhân có đái tháo đường không có tiền sử nhồi máu cơ tim tương tự với bệnh nhân từng bị nhồi máu cơ tim không có đái tháo đường. Bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch vành là nguyên do khiến 65 % tử trận của bệnh đái tháo đường .

Tăng huyết áp[sửa|sửa mã nguồn]

Tăng huyết áp là bệnh lý thường gặp nhất trong những bệnh lý tim mạch, là nguyên do khiến cho 7 triệu người chết mỗi năm trên toàn quốc tế, 49 % những trường hợp bệnh mạch vành được quy cho là do tăng huyết áp. Mặc dù tăng huyết áp được định nghĩa khi huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg, nhưng Lawes và tập sự điều tra và nghiên cứu thấy có tới 50 % gánh nặng bệnh tim mạch khi huyết áp tâm thu ở mức dưới 145 mmHg. Huyết áp càng tăng thì rủi ro tiềm ẩn bệnh mạch vành càng cao .

Ít hoạt động thể lực[sửa|sửa mã nguồn]

Vận động thể lực vừa tối thiểu 30 phút mỗi ngày, tối thiểu 5 ngày trong tuần, so với hoạt động mạnh thì tối thiểu 20 phút mỗi ngày, tối thiểu 3 ngày một tuần làm giảm rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh tim mạch. Người trưởng thành hoạt động thể lực tiếp tục thì năng lực mắc bệnh mạch vành giảm .

Béo phì TT[sửa|sửa mã nguồn]

Béo phì là một trong yếu tố rủi ro tiềm ẩn chính của bệnh mạch vành, rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh xơ vữa mạch vành càng cao nếu béo phì đa phần ở phần bụng. Béo phì thường đi kèm với nhiều yếu tố rủi ro tiềm ẩn khác như tăng huyết áp, rối loạn lipid, rối loạn dung nạp glucose. Người béo phì dễ mắc bệnh đái tháo đường type 2 hơn so với người nhẹ cân .
Thái độ thù địch, trầm cảm, cô lập về mặt xã hội hay trạng thái stress lê dài có giá trị dự báo bệnh động mạch vành. Những sang chấn niềm tin là yếu tố khởi phát nhồi máu cơ tim .
Tăng CRP cho thấy có giá trị dự báo những biến cố tim mạch. Đo CRP – hs có giá trị bổ trợ cho việc lượng giá rủi ro tiềm ẩn trong phòng ngừa tiên phát bệnh mạch vành, còn ở người có bệnh mạch vành thì đo CRP-hs có ý nghĩa dự báo biến cố tử trận. Có 3 mức rủi ro tiềm ẩn bệnh mạch vành so với nồng độ CRP-hs là : rủi ro tiềm ẩn thấp ( < 1 mg / L ), rủi ro tiềm ẩn trung bình ( 1 – 3 mg / L ), rủi ro tiềm ẩn cao ( > 3 mg / L ). Gia tăng phối hợp giữa CRP và LDL ngày càng tăng đáng kể nguy cơ tim mạch so với bệnh mạch vành .

Tiền sử – Bệnh sử[sửa|sửa mã nguồn]

– Hầu hết bệnh nhân nhập viện với hội chứng vành cấp đều có bệnh mạch vành trước đó (80%), ¾ có nhồi máu cơ tim ST không chênh lên, một ít có cơn đau thất ngực không ổn định ở nam giới. Tuy nhiên ở nữ giới thì đau thắt ngực không ổn định chiếm tỷ lệ cao hơn.

– Thời gian khởi phát : thường xảy ra vào đêm hôm, nhiều vào sáng sớm .- Hoàn cảnh khởi phát : 50 % không có yếu tố dẫn đến khởi bệnh, còn lại xảy ra khi gắng sức, sang chấn ý thức, bị bệnh nội ngoại khoa khác .

Triệu chứng cơ năng[sửa|sửa mã nguồn]

Triệu chứng nổi bật và thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là :

• Đau ngực: hay gặp nhất, cảm giác đau sâu trong cơ thể với cảm giác đau như bị đè ép, bóp chặt ở giữa ngực, diễn ra trong khoảng 5–15 phút (khác về thời hạn và độ đau với cơn đau ngực thông thường), thường không quá 1 giờ.
• Cơn đau có thể lan lên vai, cổ, hàm hoặc lan dọc theo cánh tay, đặc biệt là tay trái.
• Các triệu chứng phụ như: vã mồ hôi, buồn nôn, chóng mặt, bất tỉnh, mệt nhọc, khó thở, tái nhợt, tim đập mạnh.

Nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim lại có biểu lộ không rõ ràng như tiêu chảy, đau bụng, hoặc chẳng hề có triệu chứng ( nhồi máu cơ tim thầm lặng – thấy nhiều trong những bệnh nhân đái tháo đường ), hoặc lại rất là bất ngờ đột ngột, bộc lộ bằng biến chứng hôn mê, rối loạn nhịp tim, ngừng tim hay chết giật mình …

Triệu chứng thực thể[sửa|sửa mã nguồn]

– Huyết áp : hoàn toàn có thể tăng cao do hệ quả của việc tăng tiết catecholamine, hoặc hoàn toàn có thể giảm thấp trong trường hợp suy tim nặng, shock tim .- Mạch : hoàn toàn có thể rất chậm hoặc rất nhanh .- Tiếng tim : T1, T2 thường nhỏ, hoàn toàn có thể có T3, T4, âm thổi cuối tâm thu ngắn. Âm thổi hoàn toàn có thể nghe được ở mỏm tim .- Tĩnh mạch cổ nổi : hoàn toàn có thể thấy nếu nhồi máu cơ tim thất phải- Nhiệt độ : thường tăng, khoảng chừng 38 °C trong tuần đầu .- Rale phổi : hoàn toàn có thể có rale ẩm đáy phổi .

Cận lâm sàng[sửa|sửa mã nguồn]

Điện tim đồ[sửa|sửa mã nguồn]

Điện tâm đồ hoàn toàn có thể thông thường ở bệnh nhân mới mắc bệnh nên cần được theo dõi tiếp tục mỗi 6 giờ .Vai trò : phân biệt quy trình tiến độ tối cấp, cấp hay đã không thay đổi của nhồi máu. Ngoài ra còn giúp định khu vùng nhồi máu cơ tim .Hình ảnh điện tâm đồ nhồi máu cơ tim : biến hóa thiếu máu ở điện tim đồ biểu hiện ở sự biến hóa của sóng T, dẫn đến cơ tim bị tổn thương ghi nhận được sự biến hóa của đoạn ST khởi đầu chênh lên, sau cuối là sóng Q. Open bộc lộ của hoại tử cơ tim. Cần phân biệt nhồi máu cơ tim có sóng Q. và không có Q. vì có giá trị tiên lượng khác nhau .Nhồi máu cơ tim thành dưới thì 70 – 80 % có kèm theo nhồi máu thất phải, cần khảo sát thêm V3R và V4R .
Thấy trong những cơ kể cả cơ tim. Bình thường, nộng độ trong huyết thanh là < 70 ng / ml, sẽ tăng trong những bệnh có tổn thương cơ. Trong nhồi máu cơ tim, myoglobin sẽ tăng sớm nhất, từ giờ thứ 2, nhanh hơn cả những men tim khác, đạt tối đa hoàn toàn có thể gấp 6 lần thông thường, quay trở lại thông thường sau 2-3 ngày . Dùng để ước đạt độ rộng của nhồi máu cơ tim hơn là dùng để chẩn đoán. Tăng vào giờ thứ hai của bệnh, đạt đỉnh vào 24 giờ và quay trở lại thông thường sau 48 – 72 giờ nếu men tăng cao 3-4 ngày cho biết sự tái phát. CK-MB có giá trị đặc hiệu > 95 % .
Tăng vào tầm 24 – 48 giờ sau khi nhồi máu, duy trì đến ngày thứ 7, có khi đến 14 ngày. Có giá trị trong chẩn đoán nhồi máu muộn. Hiện nay ít được sử dụng để chẩn đoán nhồi máu cơ tim .
Gồm GOT và GPT, lúc bấy giờ ít được sử dụng trong chẩn đoán .

Troponin T và I[sửa|sửa mã nguồn]

Đặc hiệu nhất, chỉ tăng khi có nhồi máu cơ tim hay suy tim rất nặng. Cả troponin T và I điều có giá trị chẩn đoán như nhau và thường tăng vào giờ thứ ba của bệnh, đạt đỉnh sau 24 – 48 giờ, lê dài 5 – 14 ngày. Trong nhồi máu cơ tim, troponin hoàn toàn có thể tăng gấp 20 lần giá trị thông thường .
Xét nghiệm không giúp ích cho chẩn đoán nhồi máu cơ tim, nhưng có ích trong việc tiên lượng mức độ nặng, nhìn nhận rủi ro tiềm ẩn tử trận nhồi máu cơ tim cấp. Có 3 mức rủi ro tiềm ẩn bệnh mạch vành so với nồng độ CRP-hs là : rủi ro tiềm ẩn thấp ( < 1 mg / L ), rủi ro tiềm ẩn trung bình ( 1 – 3 mg / L ), rủi ro tiềm ẩn cao ( > 3 mg / L ). Gia tăng phối hợp giữa CRP và LDL ngày càng tăng đáng kể nguy cơ tim mạch so với bệnh mạch vành .
Giá trị nồng độ NT-proBNP của bệnh nhân đau thắt ngực 3 giờ đầu trong số lượng giới hạn thông thường và đạt đỉnh sau 24 giờ. Ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp, nồng độ NT-proBNP và BNP tăng một cách nhanh gọn đạt tối đa vào thời gian 20-30 giờ sau khởi phát triệu chứng. Nồng độ NT-proBNP là yếu tố tiên lượng tử trận độc lập với những yếu tố rủi ro tiềm ẩn khác và tương quan ngặt nghèo với thực trạng suy tim sau hội chứng vành cấp. Giá trị tiên lượng tử trận của nồng độ NT-proBNP ở bệnh nhân bệnh động mạch vành là 721 ng / L ( độ nhạy 71,3 % và độ đặc hiệu 71,3 % .

Siêu âm tim[sửa|sửa mã nguồn]

Siêu âm tim 2D hữu dụng trong phụ giúp chẩn đoán. Hình ảnh rối loạn hoạt động khu trú hoàn toàn có thể thấy ở thiếu máu cục bộ cơ tim, nhồi máu cơ tim cấp, sợi hóa cơ tim hay trong những loạn nhịp tim .Nhồi máu cơ tim cấp dẫn đến rối loạn hoạt động khu trú, những vùng còn lại tăng động bù trừ, khi không thấy bù trừ hoàn toàn có thể là tổn thương nhiều nhánh động mạch vành hoặc ùn tắc đã được thông thương .Nhồi máu cơ tim cũ bộc lộ trên siêu âm 2D bằng hình ảnh vô động hay loạn động, sợi hóa cơ tim sáng hơn, mỏng mảnh hơn những vùng kế .Siêu âm 2D có ích trong chẩn đoán nhồi máu thất phải, còn nhạy hơn cả điện tim đồ .

Chụp động mạch vành[sửa|sửa mã nguồn]

Được sử dụng khi triệu chứng cơ năng không đặc hiệu, ECG khó cắt nghĩa. Trên hình ảnh chụp động mạch vành có tín hiệu ùn tắc và rối loạn hoạt động vùng .

Phân loại nhồi máu cơ tim[sửa|sửa mã nguồn]

Định nghĩa nhồi máu cơ tim cấp quốc tế lần thứ III đã phân loại nhồi máu cơ tim thành những loại sau :

• Loại 1: Nhồi máu cơ tim nguyên phát: do mảng xơ vữa dẫn tới hình thành cục máu đông trong lòng mạch vành kết quả làm giảm tưới máu nuôi hoại tử cơ tim.
• Loại 2: Nhồi máu cơ tim thứ phát: tổn thương hoại tử cơ tim có bệnh khác ngoài bệnh mạch vành gây mất cân bằng cung cầu oxy của cơ tim. 
• Loại 3: Nhồi máu cơ tim dẫn tới tử vong trong trường hợp không có kết quả men tim: đột tử nghi ngờ thiếu máu cục bộ cơ tim và  có dấu thiếu máu cục bộ cơ tim mới hoặc block nhánh trái mới, nhưng tử vong xảy ra trước khi có thể lấy được mẫu máu hoặc trước thời điểm men tim tăng.
• Loại 4a: Nhồi máu cơ tim do can thiệp động mạch mạch vành qua da (PCI).
• Loại 4b: Nhồi máu cơ tim do huyết khối trong stent.
• Loại 5: Nhồi máu cơ tim do mổ bắc cầu mạch vành.

Phân độ nhồi máu cơ tim cấp[sửa|sửa mã nguồn]

Phân độ theo suy bơm thì Killip và Kimball đã lập bảng xếp loại phân ra 4 tầng I-IV nhằm mục đích tiên lượng mỗi NMCT cấp sau lần khám tiên phong :
Bảng phân độ Killip nhồi máu cơ tim cấp

Biến chứng nhồi máu cơ tim cấp[sửa|sửa mã nguồn]

Biến chứng cơ học : Thông liên thất do thủng vách liên thất, hở van 2 lá cấp do đứt dây chằng cột cơ, vỡ tim .Shock tim : thường do rối loạn công dụng thất trái nặng .Nhồi máu thất phải : thường gặp ở bệnh nhân nhồi máu vùng dưới .Suy tim : là một trong những nguyên do chính gây tử trận ở NMCT .Viêm màng ngoài tim : Viêm màng ngoài tim cấp xảy ra trong vòng 24 – 96 giờ sau NMCT cấp. Hội chứng Dressler xảy ra từ 1-8 tuần sau NMCT cấp, hoàn toàn có thể do tự miễn .Biến chứng điện học- Rối loạn nhịp thất : những rối loạn nhịp thất nặng như rung thất và nhịp nhanh thất thường Open sớm trong 48 giờ đầu .- Rối loạn nhịp trên thất : nhịp nhanh xoang, nhịp nhanh kịch phát trên thất, rung nhĩ .- Rối loạn nhịp chậm : nhịp chậm xoang, block nhĩ thất .

Tiên lượng nhồi máu cơ tim[sửa|sửa mã nguồn]

Trong nghiên cứu và điều tra TIMI II, tạo thành thang điểm nhìn nhận rủi ro tiềm ẩn tử trận của bệnh nhồi máu cơ tim trong 30 ngày. Tỷ lệ tử trận của bệnh nhân trong 30 ngày có điểm TIMI < 4 điểm là 1 %, trong khi đó TIMI > 8 là 8,8 % .
thang điểm TIMI
Vì nhồi máu cơ tim nguy hại đến tính mạng con người và diễn biến nhanh gọn, mục tiêu chẩn bệnh là tuyệt đối tránh bỏ sót. Bất cứ bệnh nhân nào tuổi trên 45, bị đau ngực ( nhất là bên trái ) hay khó thở và nhất là có những yếu tố rủi ro tiềm ẩn trên, cần phải chứng tỏ không bị nhồi máu cơ tim trước khi nghĩ đến căn bệnh gì khác. Thường nên đưa vào bệnh viện để theo dõi .
Điện tâm đồ. Đoạn ST nâng lên trong phần II, III, AVF. Nhồi máu phần dưới cơ tim .

Chẩn đoán nhồi máu cơ tim:

• Bệnh sử: đặc điểm của đau ngực
• Kiểm tra: các biến đổi trên điện tâm đồ: Nhồi máu cơ tim thường làm ST chênh lên và thay đổi sóng T. Sau khi cơ tim bị hủy thành sẹo, thường có biến đổi sóng Q. Điều cần biết là đôi khi bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim nhưng điện tâm đồ vẫn hoàn toàn bình thường. Dựa theo thay đổi của phần nào của điện tâm đồ có thể biết phần nào của tim bị nhồi máu (Zimetbaum & Josephson, 2003):

1. Vách tim trước (I21.0): V1-V4
2. Vách tim dưới (I21.1): II, III, F
3. Vách tim bên (I21.2): I, F, V5, V6
4. Vách tim sau (I21.2): V1, V2

• Kiểm tra: các thay đổi về nồng độ men tim và troponin. Khi cơ tim bị thiếu oxygen, màng tế bào của cơ bị rạn nứt và các chất bên trong bị phóng thích vào máu. Nồng lượng trong máu của số chất đặc biệt của cơ tim (“men tim” Creatinine kinase (CK) và Troponin – dạng I hay T) có thể được dùng để chẩn đoán sự hủy hoại cơ tim. Điều cần biết là đôi khi mặc dầu bệnh nhân đang bị nhồi máu cơ tim nồng độ men tim có thể vẫn bình thường trong vài giờ đầu. Do đó, trong khi bệnh nhân nằm tại bệnh viện để theo dõi, điện tâm đồ và nồng độ men tim phải được lập lại sau 6–8 tiếng để xác định bệnh.
• Kiểm tra: chụp động mạch vành (coronary angiogram) sẽ xác định được mạch nào bị nghẽn. Đây là cách chắc chắn nhất để xác định, định dạng và quyết định phương thức điều trị nhồi máu cơ tim. Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO chẩn đoán xác định bệnh nhồi máu cơ tim phải có hai trong ba tiêu chuẩn sau:

1. Đau ngực thắt (như trên) trên 20 phút
2. Thay đổi trên một loạt 2 (hoặc 3) điện tâm đồ (cách nhau vài tiếng)
3. Men tim tăng (rồi giảm)

Hình quang tuyến ( dùng chất cản quang ) động mạch vành tim. Mũi tên chỉ 1 khúc nghẽn .Nguyên tắc chính của điều trị là đưa oxygen tới phần cơ tim đang bị tiêu hủy vì mạch nghẽn .
Bệnh nhân có triệu chứng đau thắt ngực cần được điều trị trong phòng cấp cứu .

• Dưỡng khí oxygen
• Điện tâm đồ
• Aspirin: thuốc này có cộng dụng làm loãng máu và làm giảm sự tăng trưởng của cục máu đông.
• Glyceryl trinitrat: thuốc này có thể cho vào dưới lưỡi bệnh nhân – có nhiều tác dụng: làm thư giãn mạch máu (tăng đường kính mạch máu dễ cho máu đi qua chỗ nghẽn, giảm lượng máu trở về tim phải (bớt công việc cho tim – preload), giảm huyết áp (dễ cho tim thất trái bơm máu ra – afterload)
• Chống đau: morphine có thể dùng để chống đau, làm bệnh nhân bớt sợ hãi (giảm adrenaline, giảm độ nhịp tim, bớt công việc cho tim)
• Theo dõi biến chứng: loạn nhịp tim, thay đổi huyết áp.[13]

Làm thông động mạch vành tim[sửa|sửa mã nguồn]

• Điều trị nội khoa: thuốc làm tan cục máu đông (thrombolysis): streptokianse, urokinase…trong giai đoạn cấp cứu, điều trị duy trì chống cục máu đông bằng Asprin hoặc Vasopolis (trong trường hợp dị ứng với Aspirin hoặc ở những bệnh nhân loét dạ dày, hành tá tràng)
• Điều trị ngoại khoa: thò ống thông xuyên qua động mạch đùi đi vào động mạch vành tim, làm nong mạch, phá vỡ cục máu đông và mảng xơ vữa, đồng thời có thể nhét ống căng mạch (cardiac catherization & angioplasty +/- stent).

Giải phẫu ghép động mạch tim[sửa|sửa mã nguồn]

Giải phẫu ghép động mạch vành tim .Mục đích của phẫu thuật này tiếp tế máu cho phần tim đang bị khủng hoảng cục bộ do động mạch khu vực bị nghẽnTĩnh mạch từ chân bệnh nhân được cắt lấy và đem lên nối từ động mạch chủ vào phần động mạch phía sau khúc bị nghẽn. [ 14 ]

Sau khi qua giai đoạn hiểm nghèo ban đầu của nhồi máu cơ tim, bệnh nhân cần nằm một thời gian (2–3 ngày) trong đơn vị điều trị tim hoặc đơn vị điều trị tăng cấp đề phòng để chữa kịp thời những biến chứng như loạn nhịp tim.

Trong thời hạn phục sinh sau khi xuất viện, bệnh nhân nên tránh hoạt động giải trí quá sức ( thí dụ giao hợp ), mang vác vật nặng … khoảng chừng một vài tháng, tránh hoảng sợ, căng thẳng mệt mỏi, xúc động mạnh ( không xem bóng đá, phim kinh dị … ). Nhiều địa phương cấm lái xe vài tuần. Duy trì Vasopolis ở những bệnh nhân mẫn cảm với thuốc chống đông khác .Bác sĩ sẽ gặp lại bệnh nhân sau vài tuần để theo dõi và tra cứu xét nghiệm thêm .

Phòng ngừa biến chứng khác[sửa|sửa mã nguồn]

Đa số bệnh nhân sẽ phải liên tục dùng thuốc điều trị tránh bị nhồi máu cơ tim lần nữa và những bệnh tương tự như như tai biến mạch máu não .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Thương Hiệu