Trẻ suy dinh dưỡng: nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc | Huggies

Bài viết này nhận được sự góp ý y khoa từ bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh – bác sĩ Nội Nhi tại bệnh viện Nhi Đồng 1 .

Trẻ bị thiếu hụt năng lượng và các chất dinh dưỡng có thể dẫn tới suy dinh dưỡng. Tình trạng này có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển về thể chất, trí não, sức đề kháng của bé. Thậm chí, suy dinh dưỡng nặng còn có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ. Vậy mẹ cần biết nguyên nhân, dấu hiệu trẻ suy dinh dưỡng cũng như cách cách chăm sóc bé. Cùng Huggies tìm hiểu các thông tin liên quan trong bài viết sau mẹ nhé!

Thế nào là trẻ suy dinh dưỡng?

Suy dinh dưỡng là thực trạng thiếu vắng những chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, vitamin và những chất khoáng. Hậu quả của suy dinh dưỡng là sự suy giảm hoạt động giải trí của những cơ quan, làm ảnh hưởng tác động đến quy trình sống, hoạt động giải trí và tăng trưởng thông thường của khung hình trẻ. Đặc biệt là trẻ nhỏ độ tuổi từ 6 – 24 tháng tuổi, đây là tiến trình trẻ có nhu yếu dinh dưỡng cao .

Ngoài ra, suy dinh dưỡng ở trẻ em có thể gây chậm tốc độ tăng trưởng và hạn chế khả năng hoạt động thể chất. Thậm chí ở mức độ nặng hơn, suy dinh dưỡng còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển não bộ, trí thông minh, khả năng giao tiếp. Trẻ bị suy dinh dưỡng có sức đề kháng kém và dễ tăng khả năng mắc nhiều bệnh lý ở trẻ.

Tình trạng trẻ suy dinh dưỡng hoàn toàn có thể phân loại thành 3 thể :

  • Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân : Do tình trạng thiếu dinh dưỡng dẫn đến cân nặng thấp hơn so với mức tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi và giới tính, được xác định khi cân nặng thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi và giới (dưới 2 tuổi). Thể nhẹ cân phản ánh tình trạng thiếu dinh dưỡng kéo dài cũng như tình trạng thiếu dinh dưỡng tại thời điểm đánh giá.
  • Suy dinh dưỡng thể thấp còi : Do tình trạng chậm tăng trưởng kéo dài dẫn đến trẻ không đạt được chiều cao cần có của một đứa trẻ cùng tuổi, được xác định khi chiều cao thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi và giới tính (-2SD). Thể thấp còi phản ánh tình trạng chậm phát triển mạn tính, có thể bắt đầu sớm từ giai đoạn bào thai do mẹ bị thiếu dinh dưỡng khi mang thai.
  • Suy dinh dưỡng thể gầy còm : Khi chỉ tiêu cân nặng theo chiều cao của trẻ tụt xuống thấp đáng kể so với trị số chuẩn, được xác định khi cân nặng theo chiều cao thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi và giới (dưới 2 tuổi). Thể gầy còm phản ánh tình trạng thiếu dinh dưỡng cấp tính do tình trạng không lên cân hoặc đang sụt cân.
  • >> Tham khảo thêm: Làm thế nào để trẻ sơ sinh tăng cân nhanh?

    Suy dinh dưỡng ở trẻ em là tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiếtSuy dinh dưỡng là thực trạng thiếu vắng những chất dinh dưỡng thiết yếu ( Nguồn : Sưu tầm )

    Dấu hiệu trẻ suy dinh dưỡng

    Dấu hiệu trẻ suy dinh dưỡng hoàn toàn có thể gồm có : cân nặng không tăng trưởng như mức dự kiến hoặc tụt giảm từ 5 – 10 % hoặc hơn so với khối lượng khung hình của trẻ trong vòng 3 – 6 tháng .

    Nhận biết trẻ suy dinh dưỡng qua các biểu hiện bên ngoài dễ nhìn thấy

    Mẹ hoàn toàn có thể phân biệt trẻ bị suy dinh dưỡng trải qua 1 số ít biểu lộ bên ngoài dễ nhìn thấy như :

  • Trẻ thường xuyên quấy khóc.
  • Ít vui chơi và kém linh hoạt, cơ thể chậm chạp hơn hẳn bạn cùng lứa.
  • Các bắp thịt tay chân mềm nhão, bụng to dần.
  • Chậm phát triển vận động như chậm biết lẫy, ngồi, bò, đi đứng. Đây là dấu hiệu mẹ có thể nhận thấy rõ ràng nhất.
  • >> Có thể bạn quan tâm: Thực đơn cho bé ăn dặm tự chỉ huy BLW

    Dấu hiệu nhận biết trẻ suy dinh dưỡng Trẻ suy dinh dưỡng tiếp tục quấy khóc, ít đi dạo và kém linh động ( Nguồn : Sưu tầm )

    So sánh cân nặng chiều cao của trẻ với các chỉ số chuẩn của WHO

    Để xác lập trẻ có suy dinh dưỡng hay không, ngoài việc quan sát những tín hiệu trên, ba mẹ còn hoàn toàn có thể so sánh cân nặng độ cao của trẻ với những chỉ số chuẩn của WHO như sau :

  • Dựa vào cân nặng theo tuổi: Khi trẻ mới sinh nặng cỡ 3kg, sau 5 tháng tăng gấp đôi, 12 tháng tăng gấp ba; sau đó mỗi năm tăng thêm 2kg. Khi bé 6 tuổi thì cân nặng phải là 20kg. Nếu mẹ không có cân, có thể đo vòng cánh tay trẻ 1-5 tuổi. Trẻ bình thường 14-15cm; nếu dưới 13cm là suy dinh dưỡng.
  • Dựa vào chiều cao theo tuổi: Khi mới sinh trẻ dài 50cm, 6 tháng dài 65cm, 12 tháng: 75cm, 2 tuổi: 85cm, 3 tuổi: 95cm, 4 tuổi: 100cm. Sau đó, mỗi năm chiều cao tăng thêm 5cm, khi bé 8 tuổi phải cao 120cm.
  • >> Có thể bạn quan tâm:

    Chiều cao cân nặng chuẩn của trẻ 1 tuổi theo WHO

    Chiều cao cân nặng chuẩn của trẻ 2 tuổi theo WHO

    Chiều cao cân nặng chuẩn của trẻ 3 tuổi theo WHO

    Chiều cao cân nặng chuẩn của trẻ 4 tuổi theo WHO

    Chiều cao cân nặng chuẩn của trẻ 5 tuổi theo WHO

    Để xác định trẻ có suy dinh dưỡng mẹ có thể dựa vào cân nặng và chiều cao theo tuổiĐể xác lập trẻ có suy dinh dưỡng mẹ hoàn toàn có thể dựa vào cân nặng và chiều cao theo tuổi ( Nguồn : Sưu tầm )

    Nhận biết trẻ suy dinh dưỡng thông qua chỉ số nhân trắc

    Bên cạnh những tín hiệu thường thấy, mẹ hoàn toàn có thể vận dụng một cách đúng chuẩn hơn là trải qua chỉ số nhân trắc để nhận ra thực trạng suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ .
    Bộ Y tế và Viện Dinh Dưỡng Quốc gia vận dụng cách phân biệt trẻ suy dinh dưỡng dựa vào Z-Score ( đơn vị chức năng đo độ lệch chuẩn ) của 4 chỉ số : cân nặng theo tuổi, chiều cao theo tuổi và cân nặng theo chiều cao và BMI theo tuổi .
    Trong đó chỉ số BMI theo tuổi sẽ được tính theo công thức : Chỉ số BMI = Cân nặng ( kg ) / ( Chiều cao ( m ) * Chiều cao ( m ) )
    Nhưng mẹ cũng xin chú ý quan tâm rằng, chiêu thức này chỉ mang đặc thù nhận ra và tìm hiểu thêm. Để đúng chuẩn nhất thì mẹ hoàn toàn có thể đưa bé đến thăm khám tại những cơ sở uy tín và được tư vấn chi tiết cụ thể từ những chuyên viên dinh dưỡng .

    >>> Tham khảo thêm: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ sơ sinh

    Nguyên nhân vì sao trẻ bị suy dinh dưỡng

    Có rất nhiều nguyên do gây suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ xuất phát từ ngoại cảnh như thực trạng sống, điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, thói quen hoạt động và sinh hoạt, nhà hàng, … Suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ thường là hậu quả của những yếu tố sau :

    Bữa ăn thiếu chất dinh dưỡng

    Nguyên nhân này thường chỉ thông dụng ở những nước nghèo, không đủ vật chất nên trẻ nhỏ tiếp tục đương đầu với thực trạng thiếu vắng chất dinh dưỡng .

    Khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng kém

    Trẻ đang mắc những bệnh lý về đường tiêu hóa hoặc vừa bị bệnh nặng sẽ cảm thấy không ngon miệng, không muốn ăn. Khả năng hấp thụ những chất dinh dưỡng cũng kém hơn mặc dầu được phân phối thức ăn vừa đủ chất. Một số bệnh thường gặp hoàn toàn có thể gây nên thực trạng này là :

  • Ói mửa, tiêu chảy kéo dài làm mất chất dinh dưỡng.
  • Bệnh viêm loét đại tràng và bệnh Crohn sẽ làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.
  • Bệnh viêm loét dạ dày hoặc các bệnh lý về gan mật thường đối mặt với chứng khó tiêu, làm bé chán ăn, lâu ngày cũng gây nên suy dinh dưỡng.
  • Các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc sử dụng nhóm thuốc kháng sinh làm mất cân bằng giữa lượng vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong đường ruột. Đây cũng là lý do làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng ở trẻ.
  • >>> Có thể bạn quan tâm: Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao?

    Nguyên nhân vì sao trẻ bị suy dinh dưỡng Khả năng hấp thu kém khiến trẻ bị suy dinh dưỡng ( Nguồn : Sưu tầm )

    Vấn đề sức khỏe tâm thần

    Một số yếu tố về rối loạn tinh thần cũng sẽ ảnh hưởng tác động đến thói quen ẩm thực ăn uống của bé như trầm cảm, chứng chán ăn tinh thần, chứng ăn ói và những rối loạn nhà hàng siêu thị khác. Khi bị người lớn ép buộc ẩm thực ăn uống quá mức, trẻ dễ sinh ra tâm ý sợ hãi, ám ảnh về thức ăn và sẽ dẫn tới bệnh chán ăn gây ra suy dinh dưỡng .

    Trẻ sơ sinh không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên

    Trẻ sơ sinh không được bú sữa mẹ trọn vẹn trong 6 tháng đầu hoặc bú không đủ và cho ăn dặm quá sớm ( trước 6 tháng tuổi ) thường không nhận được khá đầy đủ dưỡng chất. Nhiều điều tra và nghiên cứu đã chứng tỏ, không được bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời hoàn toàn có thể tăng rủi ro tiềm ẩn suy dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Quan niệm cho trẻ bú sữa công thức thay sữa mẹ vì tốt hơn là không đúng đắn. Ngoài ra, những người mẹ suy dinh dưỡng hoặc không biết cách cho con bú cũng là những nguyên do gián tiếp gây suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh .

    Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ khi mẹ mang thai

    Khi mẹ bầu không bổ sung những thực phẩm cần thiết khi mang thai và chế độ ăn không lành mạnh sẽ ảnh hưởng đến cân nặng và sức khỏe của bé khi sinh ra. Phụ nữ khi mang thai có nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cao hơn trước khi có thai, do đó mẹ bầu cần cung cấp năng lượng tỷ lệ thuận với tháng tuổi của thai nhi. Tuy nhiên, nếu trong giai đoạn này, mẹ bầu không bổ sung đủ các dưỡng chất ở cả 4 nhóm thì sẽ không đảm bảo được chế độ dinh dưỡng hợp lý trong thai kỳ. Điều này sẽ khiến mẹ dễ bị thiếu năng lượng và trẻ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng bào thai.

    >>> Tham khảo thêm: Thực đơn hàng ngày cho bà bầu dinh dưỡng từng giai đoạn

    Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ khi mang thai sẽ gây nên suy dinh dưỡng ở trẻ Chế độ dinh dưỡng không vừa đủ khi mang thai sẽ gây nên suy dinh dưỡng ở trẻ ( Nguồn : Sưu tầm )

    Cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng phải làm sao?

    Để chăm nom trẻ bị suy dinh dưỡng, thì mẹ cần phải xác lập được nguyên do rồi từ đó tìm ra chiêu thức điều trị tương thích. Các bác sĩ sẽ kiến thiết xây dựng một kế hoạch điều trị và cách chăm nom trẻ suy dinh dưỡng tổng lực với tiềm năng cung ứng đủ chất dinh dưỡng và phục sinh sức khỏe thể chất .

    >> Xem thêm: Thực đơn cho bé ăn ngon và bổ dưỡng

    Chế độ ăn uống

    Đối với những bé bị suy dinh dưỡng, bác sĩ thường sẽ khuyên nên thiết kế xây dựng một chính sách ăn hài hòa và hợp lý, lành mạnh. Một chính sách nhà hàng siêu thị hài hòa và hợp lý phải phân phối được khá đầy đủ nhu yếu nguồn năng lượng của bé về những nhóm chất gồm có protein, lipid, glucid, chất khoáng và vitamin .
    Thay vì mỗi ngày chỉ cho bé ăn 3 bữa chính, mẹ hãy cố gắng nỗ lực tăng lên 2 – 3 bữa ăn phụ với những món sữa, sữa chua và phô mai. Bữa chính nhu yếu phải phong phú thực phẩm, đổi món và bảo vệ có đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng gồm có :

  • Chất bột: Có trong gạo, nếp hoặc các hạt họ đậu
  • Chất đạm: Có trong thịt, cá, trứng, sữa,…
  • Chất béo: Có trong dầu ăn và mỡ động vật
  • Vitamin và khoáng chất: Có trong các loại rau lá màu xanh đậm, củ quả màu vàng, đỏ, cam,…
  • Lên kế hoạch chăm sóc

    Kế hoạch chăm nom trẻ suy dinh dưỡng cần được lập ra với những tiềm năng và phương pháp thực thi tùy từng trường hợp đơn cử. Trẻ suy dinh dưỡng nặng hơn thì sẽ có chính sách ẩm thực ăn uống đặc biệt quan trọng hơn .

    Theo dõi, đánh giá

    Trẻ bị suy dinh dưỡng cần được theo dõi và kiểm tra cân nặng và những chỉ số nhân trắc học định kỳ để nhìn nhận hiệu suất cao điều trị .
    Bên cạnh đó, chính sách dinh dưỡng cũng là yếu tố mẹ cần chăm sóc để cung ứng nhu yếu tăng trưởng và tăng trưởng của khung hình cho trẻ. Trong đó, chính sách ăn của bé cần cung ứng hai nguyên tắc : tăng nguồn năng lượng và tăng chất dinh dưỡng cho trẻ .

    Tăng năng lượng cho trẻ

    Mẹ nên bổ trợ thêm lượng dầu mỡ bởi dầu mỡ sẽ phân phối nguồn năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm, đặc biệt quan trọng là dầu cá hồi, dầu thực vật, … và còn rất tốt cho sự tăng trưởng não bộ của trẻ nữa. Trung bình mỗi bữa ăn mẹ nên bảo vệ phân phối đủ lượng dầu hoặc mỡ cho trẻ. Bên cạnh đó, mẹ cũng nên cố gắng nỗ lực nấu thức ăn đặc hơn và tăng dần số lượng bữa ăn cho trẻ mỗi ngày .

    >> Xem thêm: Cách chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng đúng cách

    Chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng mẹ nên tăng năng lượng và tăng chất dinh dưỡng cho trẻChăm sóc trẻ suy dinh dưỡng mẹ nên tăng nguồn năng lượng và tăng chất dinh dưỡng cho trẻ ( Nguồn : Sưu tầm )

    Ảnh hưởng của hiện tượng suy dinh dưỡng đến trẻ em

  • Suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng
  • Suy dinh dưỡng và thiếu những chất thiết yếu ( đạm, sắt, kẽm, vitamin, … ) sẽ làm hệ miễn dịch của trẻ yếu đi nên dễ mắc những bệnh nhiễm trùng. Khi trẻ liên tục sử dụng kháng sinh sẽ gây biếng ăn, tiêu hóa kém, hấp thụ kém dưỡng chất và càng làm suy dinh dưỡng nặng hơn .

  • Rối loạn các chức năng cơ thể, gây nhiều vấn đề về sức khỏe
  • Tình trạng suy dinh dưỡng sẽ làm cho tính năng của những cơ quan trong khung hình bé bị rối loạn. Trong đó, những cơ quan bị tác động ảnh hưởng nặng nề nhất là gan, tim và thận, thậm chí còn hoàn toàn có thể dẫn đến gan thoái hóa mỡ, suy tim, suy thận, …
    Thiếu chất dinh dưỡng cũng gây nhiều yếu tố sức khỏe thể chất cho trẻ. Ví dụ, thiếu vitamin A tác động ảnh hưởng xấu đến thị giác của trẻ, gây khô giác mạc, quáng gà ; thiếu sắt, đạm và vitamin nhóm B thì sẽ gây thiếu máu ; thiếu đạm, canxi, kẽm, vitamin A, D, K, … ảnh hưởng tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng của xương, v.v.

  • Làm bé bị chậm phát triển thể chất
  • Suy dinh dưỡng ảnh hưởng tác động trên tính năng hàng loạt những hệ cơ quan của khung hình, đặc biệt quan trọng là hệ cơ xương. Suy dinh dưỡng từ nhỏ và lê dài làm cho trẻ tăng trưởng còi cọc, tác động ảnh hưởng trên tầm vóc .

  • Chậm phát triển tâm thần
  • Suy dinh dưỡng cũng tương quan đến sự tăng trưởng thông thường của não bộ trẻ trong quy trình tiến độ 0-6 tuổi, Trẻ suy dinh dưỡng sẽ thiếu vắng những chất thiết yếu cho sự tăng trưởng não và trí tuệ của trẻ như chất béo, chất đường bột, sắt, iốt, DHA, Taurine, …. khiến bé gặp những yếu tố về ngôn từ, trí nhớ và tiếp xúc xã hội kéo theo giảm sự nhanh gọn, năng lực quan tâm, học tập, tiếp thu .
    Chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng mẹ nên tăng năng lượng và tăng chất dinh dưỡng cho trẻSuy dinh dưỡng gây rối loạn những tính năng khung hình và nhiều yếu tố về sức khỏe thể chất ( Nguồn : Sưu tầm )

    Mách mẹ cách phòng tránh suy dinh dưỡng ở trẻ em

  • Mẹ nên cho trẻ bú ngay sau sinh và bú mẹ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu
  • Sữa mẹ giàu chất dinh dưỡng và là thức ăn đầu đời tuyệt vời và hoàn hảo nhất nhất và là thức ăn tốt nhất trong quy trình tiến độ tăng trưởng đầu của bé. Ngoài phân phối những chất dinh dưỡng thiết yếu, sữa mẹ còn bé tăng đề kháng, chống lại bệnh tật và bảo vệ trẻ khỏi những bệnh nhiễm trùng .

  • Chăm sóc dinh dưỡng cho bé bằng bữa ăn hợp lý
  • Để phòng tránh thực trạng suy dinh dưỡng ở con, mẹ nên mở màn tập cho trẻ ăn dặm từ 6 tháng tuổi. Trong đó, mẹ hãy trẻ ăn khá đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng ( bột đường, đạm, béo, rau ) và hoàn toàn có thể duy trì bú sữa mẹ cho trẻ dưới 2 tuổi .

  • Đảm bảo vệ sinh môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm
  • Là việc quan trọng số 1 giúp bé phòng tránh những bệnh nhiễm trùng đường ruột, giun sán, … Mẹ phải luôn lựa chọn thực phẩm tươi, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp và nấu nướng thức ăn chín kỹ. Bên cạnh đó, cũng cầm bảo vệ vệ sinh môi trường tự nhiên và vệ sinh cá thể cho bé và người chăm nom .

  • Kiểm tra và theo dõi biểu đồ tăng trưởng hàng tháng của bé
  • Kiểm tra và theo dõi độ cao, cân nặng của trẻ tiếp tục sẽ giúp mẹ phát hiện sớm thực trạng suy dinh dưỡng hoặc những rủi ro tiềm ẩn nếu có và can thiệp sớm .

  • Khuyến khích trẻ tập thể dục
  • Tập thể dục liên tục sẽ thôi thúc quy trình trao đổi chất và bài tiết chất độc không mong ước ra khỏi khung hình .
    Ngoài ra, cần ngừa và điều trị triệt để những bệnh lý ( nhiễm trùng hô hấp, tiêu chảy, .. ), không lạm dụng kháng sinh và xổ giun định kỳ cho trẻ 2 tuổi trở lên mỗi 6 tháng / lần .

    >>Xem thêm: Suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hoá?

    Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích giúp mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng suy dinh dưỡng cách chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng hiệu quả. Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm thông tin tại chuyên mục Chăm sóc bé hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia nếu có thắc mắc về tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ nhé!

    Nguồn tham khảo:

    https://www.who.int/tools/child-growth-standards/standards/weight-for-length-height
    https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malnutrition