Sen hồng – Wikipedia tiếng Việt

Sen (tên khoa học: Nelumbo nucifera),[1] còn gọi là sen hồng, là một loài thực vật thuỷ sinh thân thảo sống lâu năm thuộc chi sen. Trong thời kỳ cổ đại nó đã từng là loại cây mọc phổ biến dọc theo bờ sông Nin ở Ai Cập cùng với một loài hoa súng có quan hệ họ hàng gần gũi có tên gọi dài dòng là hoa sen xanh linh thiêng sông Nin (Nymphaea caerulea); và hoa, quả cũng như các đài hoa của cả hai đã được họa lại khá rộng rãi như là một kiểu kiến trúc ở những nơi cần các hình ảnh linh thiêng. Người Ai Cập cổ đại sùng kính hoa sen và sử dụng nó trong các nghi thức tế lễ. Từ Ai Cập nó đã được đem đến Assyria và sau đó được trồng rộng rãi khắp các vùng Ba Tư, Ấn Độ và Trung Quốc. Nó cũng có thể là loài cây bản địa ở khu vực Đông Dương, nhưng ở đây có sự nghi vấn về điều này. Năm 1787, lần đầu tiên nó được đưa tới Tây Âu như một loài hoa súng dưới sự bảo trợ của Joseph Banks và có thể thấy được trong các vườn thực vật hiện nay mà ở đó có sự cung cấp nhiệt. Ngày nay nó hiếm hoặc đã tuyệt chủng tại châu Phi nhưng lại phát triển mạnh ở miền nam châu Á và Australia.

Củ sen thực ra là rễ mọc trong những lớp bùn trong ao hay sông, hồ còn những lá thì nổi ngay trên mặt nước. Các thân già có nhiều gai nhỏ. Hoa thường mọc trên những thân to và nhô cao vài xentimet phía trên mặt nước. Thông thường sen hoàn toàn có thể cao tới 1,5 m và hoàn toàn có thể tăng trưởng những rễ củ bò theo chiều ngang tới 3 m, một vài nguồn chưa kiểm chứng được cho biết nó hoàn toàn có thể cao tới trên 5 m. Lá to với đường kính tới 60 cm, trong khi những bông hoa to nhất hoàn toàn có thể có đường kính tới 20 cm .Có nhiều giống sen được trồng, với màu hoa giao động từ màu trắng như tuyết tới màu vàng hay hồng nhạt. Nó hoàn toàn có thể chịu được rét tới khu vực 5 theo phân loại của USDA. Loài cây này hoàn toàn có thể trồng bằng hạt hay rễ củ .

Từ sen là một từ Hán Việt cổ, bắt nguồn từ cách phát âm trong tiếng Hán thượng cổ của một từ tiếng Hán được viết bằng chữ Hán là “蓮”.[2] Chữ Hán “蓮” có âm Hán Việt hiện hành là liên. William H. Baxter và Laurent Sagart phục nguyên cách phát âm trong tiếng Hán thượng cổ của từ “蓮” là *k.[r]ˤe[n].[2]

Sen là loại hoa lá cây cảnh đẹp, được nhiều người yêu thích. Cây thường được trồng làm hoa lá cây cảnh thiết kế bên ngoài, trồng trong ao hồ tự tạo hay tự nhiên .

Hoa, các hạt, lá non và rễ củ ăn được. Tại châu Á, các cánh hoa đôi khi được sử dụng để tô điểm món ăn, trong khi các lá to được dùng để gói thức ăn. rễ củ (ngó sen) có thể dùng chế biến nhiều món ăn (súp, canh, món xào) và là phần được dùng nhiều nhất. Các cánh hoa, lá non và rễ củ có thể ăn sống, mặc dù cần quan tâm tới việc truyền các loại ký sinh trùng sang người (chẳng hạn sán lá Fasciolopsis buski).

Các nhị hoa hoàn toàn có thể phơi khô và dùng để ướp chè. Các hạt nhỏ lấy ra từ bát sen có nhiều tác dụng và hoàn toàn có thể ăn tươi ( khi non ) hoặc sấy khô và cho nổ tương tự như như bỏng ngô. Hạt sen già cũng hoàn toàn có thể luộc cho đến khi mềm và được dùng trong những món như chè sen hay làm mứt sen .Tâm sen nằm trong những hạt sen được lấy ra từ bát sen cũng được sử dụng trong y học truyền thống lịch sử châu Á như thể một loại thuốc có tính năng an thần và thanh nhiệt .Lá sen có đặc thù không thấm nước. Hiện tượng này được ứng dụng trong khoa học vật tư, gọi là hiệu ứng lá sen, để sản xuất những mặt phẳng tự làm sạch .Một số thành phần của sen được sử dụng như những vị thuốc :

• Liên thạch, Liên nhục (quả) dùng điều trị bệnh lỵ mãn tính với liều lượng 8-16g dùng sắc, bột hoặc viên
• Liên tâm (mầm quả) Chữa bệnh tâm phiền, mất ngủ, liều lượng 1,5 – 3g hãm nước sôi uống
• Liên diệp (lá) Dùng an thần, cầm máu, liều lượng 10 – 20g sắc, tán bột hoặc đốt tồn tính
• Liên tu (nhụy đực sen) Cầm xuất tinh và bạch đới 10g gia vào thang thuốc sắc uống
• Liên ngẫu (ngó sen và củ sen) Tác dụng dinh dưỡng 10 – 50g sắc uống hoặc nấu ăn, dùng tươi cầm máu 10 – 30g giã vất nước uống
• Liên phòng (gương sen đã lấy hạt) Đốt hoặc sao đen tán bột cầm máu rất tốt, liều lượng 2 – 4g bột

Hoa sen là thứ hoa nhất hạng, nở ở những vùng nước tù đọng và bẩn đục, bông sen toàn mỹ một cách tột bậc, là sự sống Open đúng lần tiên phong trên khoảng chừng bát ngát không rõ sắc màu của những vùng nước khởi nguyên. Trong tranh hình Ai Cập nó đã Open với ý nghĩa như vậy, trước tổng thể, sau đó tạo hóa và vầng thái dương mới lóe ra từ trái tim rộng mở của nó. Như vậy hoa sen trước hết là bộ phận sinh dục, là âm hộ mẫu gốc, bảo vệ cho những cuộc sinh thành và tái sinh truyền lưu mãi mãi. Từ Địa Trung Hải cho đến Ấn Độ và Nước Trung Hoa, tầm quan trọng về mặt trần tục cũng như về mặt rất thiêng đều bắt nguồn từ hình ảnh cơ bản này [ 3 ] .Hoa sen xanh được coi là rất thiêng nhất trên vùng đất Ai Cập, là loại hoa tỏa ra mừi hương của đời sống thần thánh .

Một nụ sen

Đóa hoa sen nởHoa sen với sắc tố trong trắng trên bùn nhơ được hiểu với nghĩa đạo đức ở Ấn Độ. Những người theo Ấn giáo gắn hoa sen với niềm tin tín ngưỡng của họ và thường gắn với những vị thần như Vishnu, Brahma hay Lakshmi. Từ thời cổ đại thì hoa sen đã là hình tượng thiêng liêng của người Hindu. Nó thường được sử dụng như thể một ví dụ về vẻ đẹp rất thiêng, ví dụ điển hình Sri Krishna thường thì được miêu tả như thể ” người có mắt sen “. Các cánh hoa đã nở được coi là sự lan rộng ra của tâm hồn và là hình tượng của sự thăng hoa niềm tin. Vẻ đẹp của hoa sen tương phản với nguồn gốc từ bùn lầy của nó biểu lộ một sức mạnh niềm tin. Người ta cũng cho rằng cả Brahma và Lakshmi, những vị thần của sức mạnh và sự phong phú, có hình tượng hoa sen gắn liền với họ tại chỗ ngồi của họ. Trong tiếng Hindi nó được gọi là कमल ( Kamal ), đây cũng là tên gọi phổ cập cho phụ nữ cũng như là một phần trong tên gọi của đàn ông tại Ấn Độ .Hoa sen cũng được trích dẫn nhiều trong những văn bản Puranas và Vệ Đà .” Người thực thi bổn phận của mình mà không có sự quyến luyến, dâng những tác dụng cho Đấng tối cao, sẽ không bị ảnh hưởng tác động bởi những tác động ảnh hưởng tội lỗi, giống như lá sen không bị nước dính vào “. Bhagavad Gita 5.10Mặc dù chỉ là một loài hoa, nhưng hoa sen có nhiều lịch sử một thời nói về nguồn gốc thần thoại cổ xưa của nó, mà từ đó vị thế và ý nghĩa ý thức lớn của nó đã được phát minh sáng tạo ra. Đáng chú ý quan tâm nhất có lẽ rằng là lịch sử một thời về ” Samudra-manthana ” – khuấy đảo đại dương .Người ta kể rằng rất lâu rồi có một thời những vị thần thánh và quỷ dữ đã đạt được thỏa thuận hợp tác là họ hoàn toàn có thể cùng nhau khuấy đảo đại dương để lấy rượu tiên ẩn giấu dưới lòng đại dương. Khi họ đang khuấy tung đại dương lên thì biển cả đã để lộ ra 14 vật báu và bông hoa sen với Lakshmi ngồi trên đó là một trong số 14 vật báu này .Vì hoa sen trong truyền thuyết thần thoại có 8 cánh giống như khoảng trống có 8 hướng, sen còn được coi là hình tượng của sự hòa giải thiên hà. Nó được dùng nhiều theo nghĩa này trong hình vẽ của nhiều mandala và yantra .Vay mượn những ý nghĩa của hoa sen trong Ấn giáo, trong Phật giáo hoa sen tượng trưng cho sự tinh khiết của thể xác, lời nói và ý thức, vượt ra ngoài ái. Đức Phật thường thì được vẽ trong tư thế ngồi trên đài sen khổng lồ tỏa sáng lộng lẫy .
Văn chương Nước Trung Hoa, vốn phối hợp lối chuộng phúng dụ với một chủ nghĩa hiện thực thâm thúy, đã dùng từ sen để chỉ đích danh âm hộ, và thương hiệu phỉnh nịnh dành Tặng Kèm những cô gái lầu xanh là Sen vàng [ 4 ] .
Trong một lý giải tầm thường hóa hơn, văn học Nhật Bản thường coi loài hoa này, trong trắng đến thế giữa vùng nước bẩn, là một hình ảnh đức hạnh, vẫn hoàn toàn có thể thanh khiết và nguyên vẹn giữa xã hội đầy những điều đê tiện, mà chẳng cần phải lui về một nơi hoang vắng như hoa lan ( lan sinh u cốc, kỳ hương doanh dã ), hoa cúc ( hình tượng của nụ cười ở ẩn của kẻ sĩ ) .
Tương đồng như Nhật Bản, hoa sen là hình tượng cho sự trong sáng thanh cao ở Nước Ta. Ca dao có câu :

Trong đầm gì đẹp bằng sen,

Lá xanh bông trắng, lại chen nhị vàng.

Nhị vàng bông trắng lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Vẻ đẹp của sen cũng có thể được nhìn dưới khía cạnh Phật giáo:

Lá xanh thăm thẳm lòng Bi,

Dũng cành vươn thẳng, thoát ly bùn sình.

Nâng nụ sắc Trí kết tinh,

Nở thành hoa thắm, lung linh giữa đời.

Năm 2011, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nước Ta tổ chức triển khai bầu chọn quốc hoa Nước Ta. Theo hiệu quả của cuộc bầu chọn này thì hoa sen là loài hoa được nhiều người bầu chọn làm quốc hoa của Nước Ta nhất. Cuộc bầu chọn đã không đưa hoa sen trở thành quốc hoa chính thức của Nước Ta vì sau cuộc bầu chọn không có văn bản pháp quy nào của Nước Ta được phát hành pháp luật quốc hoa của Nước Ta là hoa sen. [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ]

Một vài hình ảnh[sửa|sửa mã nguồn]

• Mục từ Sen, trong cuốn Từ điển biểu tượng văn hóa thế giới (Jean Chevalier, Alain Gheerbrant), Nhà xuất bản Đà Nẵng và Trường Viết văn Nguyễn Du dịch và xuất bản năm 1997, trang 810-811.

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Hoa