Mách bạn 9 bước đơn giản nhận diện “chuyên gia dinh dưỡng” dỏm để tránh bị “dắt mũi” hoặc lừa đảo

Hồi xưa, ông bà mình thường phân biệt thiệt và giả dựa trên cái “nhãn hiệu cầu chứng”, tức tên tuổi của sản phẩm, tên của công ty sản xuất ra sản phẩm, giấy đăng ký phân phối và sử dụng sản phẩm do nhà nước cấp… Bây giờ thì nhiêu đó chưa đủ đâu, phải tăng tiến thêm nữa, tức là phải biết cách xác định cái “nhãn hiệu cầu chứng” đó là thiệt hay giả nữa.

Một trong những loại ” thương hiệu cầu chứng ” trá hình được lạm dụng tùm lum tà la trong thời này là thương hiệu ” chuyên gia dinh dưỡng ” .Cũng phải thôi, dân tình Nước Ta giờ kinh tế tài chính khá giả, chuyện ẩm thực ăn uống sao cho khoẻ đẹp trở thành nhu yếu thiết yếu. Dinh dưỡng tự nhiên trở thành ngành thời thượng và nhất là hoàn toàn có thể kiếm ra tiền. Mà ở đâu có hơi mật mỡ tự nhiên phải có ruồi kiến bâu vào .

Thị trường “chuyên gia dinh dưỡng” đang trở nên bát nháo, đầy tà giáo tà đạo với các thông tin dinh dưỡng đầy nguy cơ cho sức khoẻ, tới mức các “chuyên gia dinh dưỡng chánh phái”, những người đã đầu tư học hành tới nơi tới chốn và làm việc chuyên nghiệp trong lĩnh vực dinh dưỡng phải buồn lòng khi danh xưng rất đáng quý đó bị sử dụng bởi những người hoàn toàn không đủ tiêu chuẩn cả về chuyên môn lẫn về tinh thần nghề nghiệp.

Thiệt ra, nếu đã thiệt lòng muốn phân biệt đâu là chuyên gia thiệt, đâu là chuyên gia giả, cũng chẳng khó gì. Xin mách những bạn vài chiêu. Cứ dựa trên bằng cấp và nhân thân mà xem xét theo 9 bước sau đây :Mách bạn 9 bước đơn giản nhận diện “chuyên gia dinh dưỡng” dỏm để tránh bị dắt mũi hoặc lừa đảo - Ảnh 1./ / / / / / / /Đầu tiên, xem xét bằng cấp trình độ đúng ngành dinh dưỡngPhàm đã có chữ ” chuyên ” trong tên tuổi, thì cái tiên phong cần có chính là trình độ trình độ về ngành đó. Mà muốn ” chuyên ” bất kể thứ thì đều phải đi học đúng trình độ, đúng ngành nghề, nhất là những ngành dính líu trực tiếp đến cỗ máy phức tạp bậc nhất của vạn vật thiên nhiên là khung hình con người .Dinh dưỡng người là một trong những ngành tương quan đến con người, nên chỉ những ai được đào tạo và giảng dạy cơ bản, hiểu biết từng ly từng tí về tế bào, sinh hoá, sinh lý … mới có đủ kiến thức và kỹ năng và trình độ đưa ra lời tư vấn dinh dưỡng .Nghĩa là bất kể ai có trình độ hạng sang tới đâu trong nghành khác nhưng chưa từng được đào tạo và giảng dạy về trình độ dinh dưỡng thì đều cần phải đi học lại từ đầu về dinh dưỡng và phải có bằng cấp dinh dưỡng, nếu muốn thao tác trong nghành nghề dịch vụ này .Nghe một tiến sỹ kinh tế tài chính hay tiến sỹ tôn giáo … trò chuyện về dinh dưỡng thì chắc cũng giống nghe một chuyên gia dinh dưỡng tư vấn về cách góp vốn đầu tư khởi nghiệp hay cách tu pháp tu tăng, khó mà đúng chuẩn được chứ đừng nói đến hiệu suất cao sức khoẻ .Thứ hai, xem xét bằng cấp dinh dưỡng đó là bằng cấp loại gì ?Có nhiều loại bằng cấp khác nhau, có cái học 4 năm, có cái học 3 ngày, có cái học trực tuyến, nhưng cũng có những thứ ” bằng cấp ” chả cần đi học, chỉ đóng tiền là có !Trong giáo dục, bằng cấp được phân làm hai loại chính :

– Bằng (Diploma): là bằng được cấp cho một chương trình học đã được thẩm định, với các kỳ thi (lượng giá) đúng tiêu chuẩn để người tốt nghiệp đạt đủ các tiêu chuẩn theo yêu cầu của một chương trình đào tạo, được Bộ Giáo dục của một quốc gia phê duyệt chính thức.

– Chứng chỉ hay chứng nhận (Certificate): là một giấy xác nhận người có tên đã “học thêm” một khoá gì đó trong một số ngày, được lượng giá theo tiêu chuẩn của nơi cấp chứng chỉ, không cần được duyệt hay thẩm định gì của Bộ Giáo dục cả. Vì vậy, chứng chỉ hay chứng nhận không có giá trị xác nhận là người có tên đã được đào tạo để làm công việc chuyên ngành.

– Nếu muốn được gọi là ” chuyên gia dinh dưỡng “, chắc như đinh bằng cấp tối thiểu phải đạt được là bằng ( Diploma ) Cử nhân dinh dưỡng, tiếng Anh gọi là Dietitian. Tốt hơn nữa là đã có bằng Bác sĩ Y khoa ( Medical Doctor ) sau đó đi học tiếp chuyên ngành Dinh dưỡng ( cũng phải học ra bằng chuyên khoa, bằng Thạc sĩ, bằng Tiến sĩ … về dinh dưỡng ). Tất cả những trường hợp không có bằng mà chỉ có chứng từ thì ngay từ đầu đã không hề được cấp phép ( license ) thao tác chuyên nghiệp trong nghành nghề dịch vụ dinh dưỡng rồi, chứ đừng nói đến tầm trình độ đủ để làm ” chuyên gia dinh dưỡng ” .Thứ ba, xem xét nơi nguồn gốc của bằng cấpTrên quốc tế, có những trường học nổi tiếng lẫy lừng danh môn chánh phái, nhưng cũng có những trường được lập ra chỉ để … bán chứng từ thu tiền ! Vậy nên chẳng khó gì để truy lục nguồn gốc của trường đã cấp bằng .Lưu ý : tổng thể những loại bằng tốt nghiệp ở quốc tế đều phải được Bộ Giáo dục đào tạo Đào tạo của vương quốc đó kiểm định và có văn bản công nhận chính thức thì mới có giá trị sử dụng ở vương quốc đó. Không phải trình bất kể cái bằng nào ra là hiển nhiên có giá trị nhé .Thứ tư, xem xét nhân thân và lý lịch khoa học của người được gọi là ” chuyên gia “Mách bạn 9 bước đơn giản nhận diện “chuyên gia dinh dưỡng” dỏm để tránh bị dắt mũi hoặc lừa đảo - Ảnh 2. Cách dễ thấy nhất là những chuyên gia thật sự thường phải là người có tham gia làm những việc làm hàn lâm, tức có tham gia giảng dạy ở những trường ĐH, có tham gia việc làm ở những bệnh viện hay viện nghiên cứu và điều tra vương quốc, ngay cả khi việc làm chính của họ là thao tác độc lập hoặc thao tác trong những tổ chức triển khai tư nhân. Chỉ có những người có học thật, bằng thật mới có thời cơ tham gia những việc làm hàn lâm, vì những tổ chức triển khai này luôn phải thanh tra rà soát và xác định những bằng cấp, lý lịch khoa học của chuyên gia trước khi mời giảng dạy hay tham gia điều tra và nghiên cứu .

Các “chuyên gia” dỏm khó có đường lọt vào các môi trường làm việc hàn lâm này lắm (trừ phi dùng bằng giả).

Thứ năm, nhìn xem kỹ năng và kiến thức và nội dung trao đổi với hội đồngĐã không học đủ, đương nhiên sẽ không biết đủ. Mà đã biết sai hiểu sai, đương nhiên sẽ nói sai .Dinh dưỡng là một bộ phận trong một loạt những chuyên ngành có tương quan đến sức khoẻ con người. Về nguyên tắc, tổng thể những kiến thức và kỹ năng nền của dinh dưỡng đều là kiến thức và kỹ năng tương quan đến cấu trúc khung hình con người, sinh lý, sinh hoá, chuyển hoá … của khung hình con người. Các kiến thức và kỹ năng này trọn vẹn giống hệt với kỹ năng và kiến thức nền tảng về sức khoẻ con người được giảng dạy trong toàn bộ những ngành khác nhau như ngành y khoa, sinh học, di truyền học, sinh học phân tử, hoá sinh … Vì vậy, người học dinh dưỡng có chuyên nghiệp và bài bản và có kỹ năng và kiến thức nền vững vàng thường không có quan điểm đi ngược lại với những kỹ năng và kiến thức nền tảng cơ sở, không chê bai y học thực chứng hay khoa học chứng cứ .Chưa hết, dinh dưỡng là một trong số nhiều chuyên ngành cùng nằm trong nhóm điều trị tương hỗ hay điều trị tổng lực, tức dinh dưỡng bắt buộc phải phối hợp với những bộ phận khác như bác sĩ điều trị, chăm nom điều dưỡng, dược lâm sàng, kỹ thuật y sinh học … thì mới làm được việc làm điều trị cho người bệnh .Vì vậy, chỉ có những ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm mới dám hùng hồn công bố chỉ cần ăn cái này uống cái kia sẽ trị dứt được bệnh kia bệnh nọ mà không cần dùng đến y học hay khoa học. Còn khi họ nói về những chính sách lý hoá hay sinh học thì những chính sách đó thường chẳng thấy ghi trong sách nào, có khi đi ngược lại trọn vẹn với logic của sự sống .Thứ sáu, nhìn vào hình thức quảng cáo, cách PR tên tuổiCác ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm thiếu bằng cấp chính quy, nên thường bù đắp cho sự thiếu vắng đó bằng cách sử dụng những khái niệm lập lờ nhưng được tô vẽ bằng những ngôn từ đao to búa lớn ( ví dụ : người vinh dự được nhận phần thưởng số 1 về dinh dưỡng không dùng thuốc của quốc tế ) .Hoặc sử dụng những chức vụ không có trong thực tiễn ( ví dụ : giáo sư trợ lý của trường ĐH X ) .Hoặc sử dụng những mối quan hệ cá thể, ăn theo người nổi tiếng ( ví dụ : từng tư vấn chính sách dinh dưỡng cho ngôi sao 5 cánh điện ảnh A ) .Hoặc sử dụng những chiêu trò tương quan đến bên thứ ba ( ví dụ : tọa lạc hàng loạt những hình ảnh và lời cám ơn của ” người bệnh ” đã được chữa khỏi …. )Với những nhà khoa học chân chính, lý lịch khoa học của họ thường chỉ tập trung chuyên sâu vào quy trình thao tác ( những việc làm đã từng kinh qua ), quy trình học tập ( những chương trình đã học, những bằng cấp đã được cấp ) và những thành phẩm khoa học của cá thể ( những điều tra và nghiên cứu khoa học, bài đăng trên tạp chí, sách đã biên soạn và xuất bản … ) .Thứ bảy là coi thử có sự hiện hữu của những mối lợi đi kèm với thông tin dinh dưỡng không ?Mách bạn 9 bước đơn giản nhận diện “chuyên gia dinh dưỡng” dỏm để tránh bị dắt mũi hoặc lừa đảo - Ảnh 3.Dễ thấy nhất là những mối lợi tương quan đến tài lộc, như rao bán loại sản phẩm dinh dưỡng, thực phẩm tính năng, những bữa ăn được phong cách thiết kế sẵn, những khóa học về cách nhà hàng hay tập luyện để bảo vệ sức khoẻ …Còn những quyền lợi không tương quan trực tiếp đến tiền được ẩn giấu khôn khéo sau nhiều chiêu thức như tâm hướng Phật, lòng từ bi, sự thánh thiện … không dễ gì phát hiện trong một sớm một chiều. Nhưng chỉ cần khi tập hợp đủ con nhang đệ tử thì trăm lần như một, mục tiêu cuối của những ” chuyên gia ” này đều là những mẫu sản phẩm bán ra tiền .Thật ra, những chuyên gia dinh dưỡng thứ thiệt thường cũng có những hoạt động giải trí tiếp thị quảng cáo đại chúng có sự sát cánh với nhãn hàng hay mẫu sản phẩm, vì đó là một trong những trách nhiệm khoa học của họ với hội đồng : tư vấn kỹ năng và kiến thức tiêu dùng và loại sản phẩm tương quan .Điều giúp phân biệt là họ luôn tuân thủ đúng lao lý ” chỉ nói về trình độ và hoạt chất khoa học, không nói về loại sản phẩm, không được nhắc tên riêng của loại sản phẩm, không khuyến nghị hội đồng việc sử dụng loại sản phẩm “. Họ không có mẫu sản phẩm riêng của mình để kinh doanh thương mại, mà nhận lời tham gia hoạt động giải trí của toàn bộ những loại mẫu sản phẩm khác nhau, thậm chí còn tham gia với những loại sản phẩm cạnh tranh đối đầu nhau. Họ thường kiểm tra kỹ lưỡng về mẫu sản phẩm để bảo vệ việc những loại sản phẩm hay nhãn hàng phải hợp pháp, tức đã có đủ nghiên cứu và điều tra khoa học để được cấp phép phân phối, cấp phép quảng cáo, có nguồn gốc sản xuất rõ ràng .Khi đã học tập đúng chuyên nghiệp và bài bản, thao tác đúng trình độ trong một thời hạn dài, một chuyên gia dinh dưỡng thứ thiệt sẽ luôn luôn có phần đông những đồng nghiệp, bạn học, sinh viên, học viên … biết về họ và quy trình thao tác của họ, có trao đổi với họ về trình độ trên những quan điểm phát biểu tương quan đến dinh dưỡng của họ .trái lại, những ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm thường sẽ không có đồng nghiệp cùng chuyên ngành dinh dưỡng ở cùng một cơ quan, bạn học cùng lớp ở trường Đại học chuyên về Dinh dưỡng hoặc những lớp chuyên khoa dinh dưỡng. Những nội dung trao đổi trên trang cá thể của những chuyên gia dỏm này thường chỉ là từ người theo dõi. Những nhà khoa học thật sự trong chuyên ngành dinh dưỡng, nếu biết, cũng sẽ có phản ứng hoặc bác bỏ những thông tin xô lệch do những ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm này đưa ra .

9. Thứ chín, quan trọng nhất: bạn có muốn tìm biết để phân biệt “chuyên gia dinh dưỡng” dỏm và thiệt không?

Sở dĩ tôi hỏi câu này là vì trong thực tiễn, có nhiều nguyên do để người ta không muốn làm chuyện tự mình phân biệt thực giả. Ví dụ quảng cáo cho một loại sản phẩm thực phẩm công dụng chưa đủ nghiên cứu và điều tra khoa học thì chắc như đinh không mời được những chuyên gia thứ thiệt rồi. Mà nếu đòi xem xét bằng cấp trước khi lên sóng thì mấy ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm lấy đâu ra bằng để đưa cho đúng pháp luật ?Cho nên, rút cục lại, chuyện nhìn ra ” chuyên gia dinh dưỡng ” dỏm trọn vẹn không phải là chuyện khó đến mức không làm được, chỉ là có muốn làm cho đúng hay không thôi .

Theo Tổ quốc