Gió-O ‘làm đẹp cho ngôn ngữ Việt’

• Bùi Văn Phú
• Gửi đến BBC News Tiếng Việt từ California, Hoa Kỳ

24 tháng 12 2021Nguồn hình ảnh, Bui Van Phu

Chụp lại hình ảnh,

Một góc khán phòng hoạt động và sinh hoạt nghệ thuật và thẩm mỹ Gió-O với triển lãm tranh

Khi nhận được thông tin về sinh hoạt văn học nghệ thuật của trang mạng Gió-O (Gio-o.com), với chủ đề ’20 Năm Nắn Net’, tôi nhớ đến ngày còn thơ được u tôi, rồi đến các thầy ở bậc tiểu học luôn nhắc khi tập viết là phải nắn nót chữ cho đẹp.

Ngày xưa ” nắn nót ” và giờ đây ” nắn net ” thấy thân thiện và thân thương vì cả hai đều làm đẹp cho tiếng Việt. Ngày xưa viết chữ đẹp là điều tôi đã học được, nay viết chữ trên khoảng trống ảo để làm đẹp cho ngôn từ Việt, cho văn chương, nghệ thuật và thẩm mỹ của người Việt hải ngoại là chủ trương của Gió-O mà tôi đồng lòng .” Xin chào mừng toàn bộ những quý vị đang xuất hiện nơi đây. Nói ‘ quý ‘ là quý thật vì biết trong thời đại dịch còn rủi ro tiềm ẩn, tình hình chính vì sự khắp nơi khó lường, việc đi lại khó khăn vất vả gấp bội mà tất cả chúng ta đã đến được với nhau, còn gặp lại nhau thì quả là một đặc ân … “Đó là lời khai mạc của cô Nguyễn Vũ Khuyên, người điều phối chương trình hoạt động và sinh hoạt ‘ Gió-O : 20 Năm Nắn Net ‘ được tổ chức triển khai tại Đại học Berkeley, California chiều Chủ Nhật 19/12/2021 .Với những biến chuyển của dịch Covid-19 trong hai năm qua thì việc gặp gỡ nhau trong những hoạt động và sinh hoạt là khó khăn vất vả, mà khi có dịp lại phải cẩn trọng và tuân thủ điều lệ phòng dịch, nên thời điểm ngày hôm nay ai cũng đeo khẩu trang .Đến với hoạt động và sinh hoạt của Gió-O có hoạ sĩ Đinh Trường Chinh, hoạ sĩ Jacklyn Vy Trân, kịch tác gia Nguyễn Thị Minh Ngọc, nhà nghiên cứu Trangđài Glassey-Trầnguyễn, nhạc sĩ Nguyễn Đức Đạt, nhà thơ Ngọc Quỳnh, nhạc sĩ Huân Cung và diễn thuyết Nguyễn Thụy Đan, từ nhiều miền khác nhau của nước Mỹ tụ hội về đây. Và cả những bạn yêu văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ, không đông lắm, khoảng chừng 60 người, vừa đủ kín khoảng trống diễn thuyết .Cô Khuyên, sau lời chào mừng, đã nói về sự sinh ra và hành trình dài 20 năm của Gió-O, với trích đoạn từ một bài viết vào năm 1999 mang tên ‘ Về Diệu Tưởng @ Lượng Chữ ‘ để rồi nhắc đến những trăn trở của Lê Thị Huệ :” Tư cách sống ngoài nước đã cho tôi một đời sống không chịu ràng buộc vào quê quán nào cả. Tôi sáng tác bằng tiếng Việt, nhưng ngôn từ tôi sử dụng hằng ngày là ngôn từ khác … Tôi và hội đồng những người sử dụng tiếng Việt ngoài nước Nước Ta đã tạo nên một vương quốc mới, Vương quốc Tiếng Việt Hải Ngoại. Chúng tôi đang xuất cảng tiếng Việt ra quốc tế. Yêu cầu những quý vị nào thích nhồi nhét nhà văn hải ngoại về cùng bọc bịch với nhà văn rễ cây trong nước thì xin liệng tên tôi ra khỏi list ấy. Tôi muốn lọt sổ. Tôi vay mượn chữ nghĩa và đời sống của quê nhà địa lý thật, nhưng đời sống của ngôn từ, tôi đã vượt ra khỏi quê nhà địa lý ấy. “Gió-O sinh ra, đến nay vừa tròn 20 năm trên mạng ảo của thời đại Internet. Dịp này một tuyển tập cũng được phát hành, dầy 190 trang, gồm sáng tác, biên khảo của 18 tác giả đã góp mặt trên Gió-O như Phan Thanh Tâm, Thi Vũ, Nguyễn Tà Cúc, Hoàng Hải Thuỷ, Julie Quang, Trần Thị Lai Hồng, Tường Vũ Anh Thy … .Nơi khán phòng to lớn là chỗ tiếp tân với đồ ăn thức uống mang mùi vị Nước Ta. Quanh đó là tranh và ảnh của Hà Cẩm Tâm, Võ Đình, Trương Thị Thịnh, Jacklyn Vy Trân, Lê Quế Hương, NAT, Rừng, Lê Nghĩa Quang Tuấn, Nguyễn Thị Lệ Liễu, Hoàng Huy Mạnh, Artemesia Lâm Quang Kim Phượng .Chương trình khởi đầu khá trễ, gần 3 giờ mới chính thức khai mạc .Các diễn thuyết có Trangđài nói về Gió-O với hình thức hoạt động và sinh hoạt đố vui, mời gọi khách tham gia qua một vài động tác thiền hay cùng tạo âm thanh, nhịp điệu để đưa tới câu truyện gặp gỡ giữa Lê Thị Huệ ” Gió “, và Nguyễn Vũ Khuyên ” Rùa ” .Tôi có nhiều dịp thao tác chung với Khuyên, cùng dạy tiếng Việt với nhau và biết cô là lời nói đại diện thay mặt cho phía Nước Ta Cộng hoà trong tuyển tập do Bảo tàng Oakland phát hành dịp triển lãm về cuộc chiến tranh Nước Ta với chủ đề ” What’s Going On ” vào năm 2005 gây rối loạn dư luận khi đó. Cô cũng đã từng gây tranh luận về nữ quyền trên forum talawas.org .Về sợi dây nối giữa ” Gió ” và ” Rùa “, đó là luận văn tiến sĩ về sắc tộc học ( Ethnic Studies ) từ Đại học Berkeley của Nguyễn Vũ Khuyên viết về văn chương của Lê Thị Huệ .Cô Khuyên không viết nhiều, đôi lúc làm câu đối tết cho Gió-O, ký tên Khuyến. Nhưng chồng của cô, nhiếp ảnh gia NAT, tức Nguyễn Anh Trung và cũng là cựu sinh viên Đại học Berkeley đã có nhiều tác phẩm trên Gió-O .Cô Khuyên hiện là Phó Giám đốc của Cesar Chavez Student Learning Center, UC Berkeley và anh Trung hiện là trưởng khoa toán của một ĐH hội đồng. Hôm nay họ là những nhân vật chính trong việc tổ chức triển khai sự kiện ‘ 20 Năm Nắn Net ‘ .Trí tuệ là ở chỗ có những người như vậy góp phần cho Gió-O, mà năm năm trước nhân kỷ niệm 15 năm đã có chủ đề ‘ Gió Oi ‘ cũng thật là phát minh sáng tạo . Nguồn hình ảnh, Bui Van PhuChụp lại hình ảnh ,Khách tham gia hoạt động và sinh hoạt của Gió-O hôm 19/12 tại ĐH BerkeleyHôm nay, khách tham gia nghe nhà văn Vũ Hoàng Thư bàn về thể văn mà ông đã chọn khi góp phần sáng tác cho Gió-O, đó là những bài tản mạn, chứ không phải tuỳ bút, bút ký hay tản văn. Ông đã săn lùng nghĩa gốc của chữ ” tản ” và chữ ” mạn ” trong cổ ngữ. Ông viết tản mạn là vì thích ” khuynh hướng tự do và phóng khoáng, cảm nhận từ kinh nghiệm tay nghề từng trải. “Vũ Hoàng Thư từng là sĩ quan thủy quân của Nước Ta Cộng hoà, đến Mỹ năm 1975, tốt nghiệp ngành kỹ sư và hành nghề ở Mỹ. Đó là vài hàng tiểu sử ghi trong ‘ Tập thơ Ngày Nắn Net ‘ mà Gió-O gửi Tặng khách tham gia vào cuối chương trình .Người yêu thơ tiếng Việt thời nay là những ai ? Qua tập thơ, bạn đọc sẽ gặp bài thơ ‘ Chiến thắng trên đường về ‘ của Ngô Văn Tao ( 1942 – 2018 ), du học Pháp, tiến sỹ toán từng dạy toán ở nhiều ĐH từ Paris qua Canada, Hoa Kỳ .Hay thơ của Nguyễn Tư Phương, được trình làng là nhà thiền thơ, nhà chơi sàn chứng khoán, chơi golf, thích nhà đẹp trên đồi Bắc California .Phụ trách phần âm thanh cho buổi hoạt động và sinh hoạt, thời điểm ngày hôm nay Nguyễn Tư Phương cũng đọc mấy bài thơ thiền và cùng với Mây Lan diễn thơ của Lê Nghĩa Quang Tuấn ( 1964 – 2018 ) .Ngọc Quỳnh từ Las Vegas về dự cũng góp giọng thơ qua bài ‘ Mỵ nương sầu ‘ và ‘ Mưa bên lối xưa ‘ .Thơ với tiếng sáo và giọng ngâm Mây Lan là một bài thơ của Thi Vũ viết về nỗi đau khi mẹ mất mà không hề về thọ tang. Diễn thơ có phong thái mới lạ của Tivonne Hà, với nhạc nền hiphop và rap .

Bài diễn thuyết có thể gây tranh luận là của Nguyễn Thụy Đan, nghiên cứu sinh tiến sĩ văn chương tại Đại học Columbia với câu hỏi: “Ai là người có quyền sở hữu quá khứ” khi ông nói về nền văn học Việt Nam Cộng hoà.

Sinh tại Mỹ, diễn thuyết trình diễn bằng tiếng Việt đúng chuẩn mực. Ông nói khá dài về lịch sử vẻ vang thơ Đường, với Lý Bạch, Đỗ Phủ trước khi đi vào nền văn học miền Nam .Ông nhắc bài thơ ‘ Chiều trên phá Tam Giang ‘ của Tô Thuỳ Yên và nêu câu hỏi đó có phải là một bài thơ yêu nước. Cùng với bài ‘ Khi ta về ‘, ông nói nhiều nhà phê bình cho rằng thơ Tô Thuỳ Yên là tiêu biểu vượt trội cho nền văn học của Nước Ta Cộng hoà .Diễn giả nhắc đến nhà thơ Phạm Ngọc Lư có một bài thơ cũng hay, nhưng bị mai một. Ông đánh giá và nhận định tác phẩm của Nguyễn Đình Toàn nặng nề hận thù và đen tối. Ông nhắc lại có những phê bình nhóm Sáng Tạo chỉ là những người viết thuê. Theo ông, thơ của Trần Hoài Thư, một tác giả vừa cầm súng vừa cầm bút mới thực là nền văn học Nước Ta Cộng hoà .Bài trò chuyện của Nguyễn Thụy Đan đúng là một thách đố, như Gió-O chủ trương .Trong hoạt động và sinh hoạt thời điểm ngày hôm nay, đặc biệt quan trọng có sự góp mặt của ông Võ Văn Ái và bà Ỷ Lan Penelope Faulkner đến từ nước Pháp. Năm 1988, sinh viên Đại học Berkeley đã mời ông Ái đến chuyện trò về tình hình nhân quyền tại Nước Ta. Hôm nay ông trở lại đây để được Gió-O tuyên dương về những góp phần của ông cho văn học hải ngoại và những hoạt động cho thuyền nhân, cho quyền làm người và tự do dân chủ cho quốc gia Nước Ta .Sau khi Lê Thị Huệ trình làng tiểu sử và hoạt động giải trí của ông Võ Văn Ái, bà Ỷ Lan, bằng tiếng Việt lưu loát đã kể lại quy trình hoạt động giải trí của ông Ái, tức Thi Vũ, vì là bạn sát cánh cùng ông trong những hoạt động giải trí tương hỗ thuyền nhân, tranh đấu cho tự do, nhân quyền cho Nước Ta .Nguồn hình ảnh, Bui Van PhuChụp lại hình ảnh ,Ông Võ Văn Ái ( bìa trái ) nhận tuyên dương từ Chủ biên Gió-O Lê Thị Huệ, bên cạnh là điều hợp viên Nguyễn Vũ KhuyênBài trò chuyện của ông Võ Văn Ái về văn học Nước Ta, khi ông nhắc lại vướng mắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị văn hoá toàn nước lần thứ 3 mới gần đây là vì sao Nước Ta không có tác phẩm văn học nổi tiếng .Ông Ái nói đến những tác phẩm của Molière của Pháp mà cho đến nay cũng còn nhiều điều để điều tra và nghiên cứu. Hay một bức tranh của Picasso vẽ thời cuộc chiến tranh bên Tây Ban Nha, cho đến hết thời độc tài của Franco mới được đưa về cố quốc .Nhìn về Nước Ta, ông Ái ôn lại hai lần hội nghị văn hoá toàn nước trước đây, cùng những chủ trương văn hoá do Mao Trạch Đông chủ trương từ những năm 1940 mà Nước Ta cũng đã chọn làm tiêu chuẩn. Ông đánh giá và nhận định nền văn học Nước Ta là ” văn học quân đội, văn học đồng phục ” với đối tượng người tiêu dùng Giao hàng là ” nông công binh ” và phải ” phân biệt bạn thù rõ ràng “, vì vậy văn học Nước Ta đã không có tác phẩm lớn .Gần 90 tuổi, ông Ái vẫn minh mẫn, trò chuyện mạch lạc không cầm giấy .Nguồn hình ảnh, Bui Van PhuChụp lại hình ảnh ,Từ trái : Nhiếp ảnh gia Đỗ Danh Đôn, hoạ sĩ Đinh Trường Chinh, nhà văn Lê Thị Huệ, thi sĩ Ngọc Quỳnh, thi sĩ Nguyễn Tư Phương, thi sĩ Mây LanPhần cuối chương trình là văn nghệ, với Nguyễn Đức Đạt đánh guitar hát 1 số ít ca khúc như ‘ Mây vô xứ ‘ phổ thơ Đào Trung Đạo ; thổi sáo đất sét, một nhạc cụ cổ của Trung Quốc bài ‘ Hận Đồ Bàn ‘. Ông cũng hát một ca khúc do chính ông sáng tác về đoàn người bỏ TP HCM về quê để tránh dịch Covid. Để tưởng niệm ca nhạc sĩ Việt Dzũng qua đời ngày 20/12 cách đây 8 năm, ông hát ‘ Tôi muốn mời em về ‘ .Ca sĩ Thu Vàng góp tiếng với những bài hát của Phạm Duy, Huân Cung đệm ghi ta, là một giọng ngọt ngào, ấm cúng cho một buổi chiều lạnh khi trời đang vào đông .Kết thúc chương trình là phần kịch độc diễn của Xuyên Sơn Ca, của Nguyễn Thị Minh Ngọc là những cựu sinh viên kịch nghệ của Nước Ta Cộng hoà xưa. Đạo diễn và nhà soạn kịch Nguyễn Thị Minh Ngọc là một tên tuổi trong làng kịch nghệ và phim ảnh, từng là học trò của đạo diễn Đặng Trần Thức .Trong không khí tự do hoạt động và sinh hoạt văn học thẩm mỹ và nghệ thuật, mọi người không khỏi ngậm ngùi khi nhắc đến quyền tự do sáng tác còn bị bóp nghẹt nơi quê nhà. Nhà văn Lê Thị Huệ nhắc đến bản án 9 năm dành cho Phạm Đoan Trang vì những lên tiếng qua những tác phẩm của cô. Chủ biên của Gió-O đã đọc thơ :

“Đi đi anh

Hoặc chúng ta sống

Hoặc chúng ta chết

Lịch sử không còn chỗ chờ đợi chúng ta

Đi đi anh

Nào phải chúng ta là những ra đi một mình

Sa trường đã ngập lụt

Máu và nước mắt

Triệu triệu tiếng chân người đồng hành

Hoặc tất cả chúng ta cùng sống

Hoặc tất cả chúng ta cùng chết.“

Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả, dạy đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco.

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Làm Đẹp