Một số đổi mới quan trọng của Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014 | Phụ nữ thủ đô
Thông qua những pháp luật đơn cử, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 đã góp thêm phần kiến thiết xây dựng, triển khai xong và bảo vệ chính sách hôn nhân và gia đình tân tiến, ấm no niềm hạnh phúc ở Nước Ta, bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân, đặc biệt quan trọng là quyền của phụ nữ và trẻ nhỏ trong nghành nghề dịch vụ hôn nhân và gia đình, tạo ra hành lang pháp lý góp thêm phần thiết lập và bảo vệ sự bảo đảm an toàn cho những quan hệ gia tài phát sinh trong nội bộ những thành viên gia đình cũng như những thanh toán giao dịch giữa những thành viên gia đình với những chủ thể khác trong xã hội ; ghi nhận quyền và quyền lợi hợp pháp của những bên trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế. Tuy nhiên sau 13 năm đi vào đời sống, trong toàn cảnh quốc gia bước sang quy trình tiến độ tăng trưởng mới, cùng với tiến trình công nghiệp hóa, tân tiến hóa quốc gia và hội nhập quốc tế, những quan hệ hôn nhân và gia đình đã có những đổi khác đáng kể cần có sự kiểm soát và điều chỉnh tương thích hơn của pháp lý. Trong toàn cảnh như vậy, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 đã thể hiện 1 số ít điểm chưa ổn, hạn chế. Do đó, việc sửa đổi, bổ trợ Luật này là nhu yếu cấp thiết nhằm mục đích phân phối yên cầu của trong thực tiễn những quan hệ xã hội phát sinh trong nghành nghề dịch vụ hôn nhân và gia đình .
Sau một thời hạn tổ chức triển khai lấy quan điểm góp phần của những địa phương và bộ ngành có tương quan và trải qua quy trình tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan soạn thảo, ngày 19/6/2014, tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi chính thức được trải qua, với 79,52 % số phiếu ưng ý, Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi có hiệu lực thực thi hiện hành từ 01/01/2015, với 10 chương, 133 điều quan hệ hôn nhân gia đình sẽ có những lao lý pháp lý kiểm soát và điều chỉnh về chính sách hôn nhân và gia đình ; chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử giữa những thành viên gia đình ; nghĩa vụ và trách nhiệm của cá thể, tổ chức triển khai, Nhà nước và xã hội trong việc kiến thiết xây dựng, củng cố chính sách hôn nhân và gia đình. Cụ thể, Luật pháp luật những yếu tố như : Kết hôn ; quan hệ giữa vợ và chồng ; chấm hết hôn nhân ; quan hệ giữa cha, mẹ và con ; quan hệ giữa những thành viên khác của gia đình ; cấp dưỡng ; quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế …
1. Áp dụng tập quán trong hôn nhân và gia đình
Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014 quy định cụ thể việc áp dụng tập quán trong hôn nhân gia đình so với Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, theo đó, Điều 7 quy định: “Trong trường hợp pháp luật không quy định và các bên không có thỏa thuận thì tập quán tốt đẹp thể hiện bản sắc của mỗi dân tộc, không trái với nguyên tắc quy định tại Điều 2 và không vi phạm điều cấm của Luật này được áp dụng”. Việt Nam là quốc gia đa dân tộc với nhiều tập quán tốt đẹp, đa dạng, phong phú, nội dung quy định tại Điều 7 thể hiện việc tôn trọng những tập quán tốt đẹp, đồng thời cũng làm rõ điều kiện để tập quán được áp dụng, nhấn mạnh việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Chính phủ sẽ có Nghị định nhằm đảm bảo tính khả thi của quy định này[1].
Bạn đang đọc: Một số đổi mới quan trọng của Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014 | Phụ nữ thủ đô
Pháp luật hiện hành chỉ pháp luật “ hoạt động nhân dân xoá bỏ phong tục, tập quán lỗi thời về hôn nhân và gia đình, phát huy truyền thống lịch sử, phong tục tập quán tốt đẹp bộc lộ truyền thống của mỗi dân tộc bản địa ; thiết kế xây dựng quan hệ hôn nhân và gia đình văn minh ”. Việc lao lý chung chung tạo nhiều sơ hở, chưa ổn, gây khó khăn vất vả cho TANDTC khi xét xử những vụ án về hôn nhân gia đình, mà phải vận dụng những phong tục tập quán .
2. Nâng độ tuổi kết hôn
Nâng độ tuổi kết hôn của nữ thành đủ 18 tuổi thay vì vừa bước qua tuổi 18 như quy định tại Luật Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000. Luật mới quy định tuổi kết hôn đối với nữ là từ đủ 18 tuổi trở lên đối nữ và với nam là từ đủ 20 tuổi trở lên. Sở dĩ có việc thay đổi này là vì nếu quy định tuổi kết hôn của nữ là vừa bước qua tuổi 18 thì quy định này là không thống nhất với Bộ luật Dân sự và Bộ luật Tố tụng dân sự. Đó là, theo Bộ luật Dân sự năm 2005 người chưa đủ 18 tuổi là người chưa thành niên, khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý… Còn theo Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004, thì đương sự là người từ đủ 18 tuổi trở lên mới có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự. Như vậy, nếu cho phép người chưa đủ 18 tuổi kết hôn là không hợp lý, thiếu đồng bộ và làm hạn chế một số quyền của người nữ khi xác lập các giao dịch như quyền yêu cầu ly hôn thì phải có người đại diện.
3. Không cấm kết hôn đồng giới
Về hôn nhân đồng giới, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 lao lý cấm kết hôn đồng giới, và vì cấm nên đi kèm sẽ có chế tài, xử phạt. Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm năm trước bỏ pháp luật “ cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính ” nhưng lao lý đơn cử “ không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính ” ( khoản 2 Điều 8 ). Như vậy, những người đồng giới tính vẫn hoàn toàn có thể kết hôn, tuy nhiên sẽ không được pháp lý bảo vệ khi có tranh chấp xảy ra. Đây là sự nhìn nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính của nhà nước ta trong tình hình xã hội lúc bấy giờ .
4. Cho phép mang thai hộ
Như vậy, Luật Hôn nhân và gia đình đã chính thức thừa nhận và được cho phép mang thai hộ với mục tiêu nhân đạo ( đơn cử từ Điều 93 đến Điều 98 ), tuy nhiên phải được thực thi trên cơ sở tự nguyện của những bên và được lập thành văn bản. Theo đó, những cặp vợ chồng vì nguyên do nào đó không hề tự sinh con có quyền nhờ người mang thai hộ khi có đủ những điều kiện kèm theo, gồm : Giấy xác nhận của tổ chức triển khai y tế có thẩm quyền về việc người vợ không hề mang thai và sinh con ngay cả khi vận dụng kỹ thuật tương hỗ sinh sản ; vợ chồng đang không có con chung ; đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm ý. Luật được trải qua dựa trên nguyên tắc “ người mang thai hộ phải là người thân thích cùng hàng để ngăn ngừa thực trạng thương mại hóa việc mang thai hộ ”. Theo đó, người được nhờ mang thai hộ phải có đủ 5 điều kiện kèm theo : Là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ ; đã từng sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần ; ở độ tuổi tương thích và có xác nhận của tổ chức triển khai y tế có thẩm quyền về năng lực mang thai hộ ; trường hợp người phụ nữ mang thai hộ có chồng thì phải có sự chấp thuận đồng ý bằng văn bản của người chồng và đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm ý .
Ngoài ra, Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi cũng có những lao lý để xử lý những rắc rối phát sinh. Đáng chú ý quan tâm là việc sinh con do mang thai hộ không tính vào số con ( của người mang thai hộ ) theo chủ trương dân số kế hoạch hóa gia đình. Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ phủ nhận nhận con, thì bên mang thai hộ có quyền nhu yếu Tòa án buộc bên nhờ mang thai hộ nhận con. Trong trường hợp bên mang thai hộ khước từ giao con, thì bên nhờ mang thai hộ có quyền nhu yếu Tòa án buộc bên mang thai hộ giao con. Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ chết, thì con được hưởng thừa kế theo pháp lý so với di sản của bên nhờ mang thai hộ …
Thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải bảo đảm các điều kiện: a) Lập thành văn bản có công chứng. Trong trường hợp vợ chồng bên nhờ mang thai hộ ủy quyền cho nhau hoặc vợ chồng bên mang thai hộ ủy quyền cho nhau về việc thỏa thuận thì việc ủy quyền phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Việc ủy quyền cho người thứ ba không được công nhận. Trong trường hợp thỏa thuận về mang thai hộ giữa bên mang thai hộ và bên nhờ mang thai hộ được lập cùng với thỏa thuận giữa họ với cơ sở y tế thực hiện việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thì thỏa thuận này phải có xác nhận của người có thẩm quyền của cơ sở y tế này; b) Có thông tin đầy đủ về bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ theo các điều kiện có liên; c) Quyền, nghĩa vụ về hỗ trợ để bảo đảm sức khỏe sinh sản cho người mang thai hộ trong thời gian mang thai và sinh con, việc nhận con của bên nhờ mang thai hộ, quyền và nghĩa vụ của hai bên đối với con trong trường hợp con chưa được giao cho bên nhờ mang thai hộ và các quyền, nghĩa vụ; d) Trách nhiệm dân sự trong trường hợp một hoặc cả hai bên vi phạm cam kết theo thỏa thuận.
Quyền, nghĩa vụ của người mang thai hộ vì mục đích nhân đạo: (i) Người mang thai hộ, vợ chồng người mang thai hộ (sau đây gọi là bên mang thai hộ) có quyền, nghĩa vụ như cha mẹ trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và chăm sóc, nuôi dưỡng con đến khi giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ; phải giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ theo thỏa thuận; (ii) Người mang thai hộ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội cho đến thời điểm giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ. Thời gian hưởng chế độ thai sản ít nhất là 60 ngày kể từ ngày sinh. Việc mang thai hộ không bị ràng buộc về thực hiện chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình đối với lần mang thai hộ; (iii) Trong trường hợp có khó khăn về bảo đảm sức khỏe sinh sản, bên mang thai hộ có quyền yêu cầu bên nhờ mang thai hộ thực hiện việc hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe sinh sản. Trong trường hợp vì lý do tính mạng, sức khỏe và sự phát triển của thai nhi phù hợp với quy định của pháp luật y tế về chăm sóc sức khỏe sinh sản, người phụ nữ mang thai hộ có quyền quyết định về việc tiếp tục hay không tiếp tục mang thai phù hợp với quy định của pháp luật y tế về chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Quyền, nghĩa vụ của bên nhờ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo: (i) Trong trường hợp bên mang thai hộ có khó khăn về chi trả các chi phí thực tế trong chăm sóc sức khỏe sinh sản thì bên nhờ mang thai hộ phải hỗ trợ những chi phí thực tế đó; (ii) Quyền, nghĩa vụ của bên nhờ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo đối với con phát sinh kể từ thời điểm con được sinh ra, ngay cả trong trường hợp bên mang thai hộ chưa giao con cho họ. Người mẹ nhờ mang thai hộ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội từ thời điểm nhận con cho đến khi con đủ 6 tháng tuổ; (iii) Bên nhờ mang thai hộ không được từ chối nhận con. Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ chậm nhận con, không nhận con hoặc vi phạm nghĩa vụ về nuôi dưỡng, chăm sóc con thì phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo quy định của Luật này, nếu gây thiệt hại cho bên mang thai hộ thì phải bồi thường theo thỏa thuận; không có thỏa thuận thì theo quy định của Bộ luật dân sự; (iv) Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ chết thì con vẫn được hưởng thừa kế theo pháp luật đối với di sản của bên nhờ mang thai hộ; (v) Giữa con sinh ra từ việc mang thai hộ với các thành viên khác của gia đình bên nhờ mang thai hộ có các quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật này, Bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan.
Giải quyết tranh chấp liên quan đến việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, mang thai hộ vì mục đích nhân đạo: Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, mang thai hộ. Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ không còn mà bên mang thai hộ không nhận nuôi đứa trẻ, thì Tòa án chỉ định người giám hộ cho đứa trẻ theo quy định của Bộ luật dân sự. Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ không nhận con và bên mang thai hộ không tự nguyện chăm sóc, nuôi dưỡng đứa trẻ, thì Tòa án chỉ định người giám hộ cho đứa trẻ, bên nhờ mang thai hộ có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
Việc bổ sung quy định mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thể hiện tính nhân văn sâu sắc, đáp ứng nhu cầu làm cha mẹ chính đáng của các cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
5. Công việc nội trợ được coi như lao động có thu nhập
Điểm mới đáng quan tâm trong luật sửa đổi lần này là những lao lý về xử lý quan hệ gia tài phải bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của phụ nữ và con. Điểm độc lạ so Luật Hôn nhân và gia đình hiện hành là luật mới đã pháp luật rõ việc làm nội trợ và những việc làm khác có tương quan để duy trì đời sống chung được xem như lao động có thu nhập .
6. Tài sản của vợ chồng
Khi kết hôn: Quy định chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận. Luật Hôn nhân và gia đình hiện hành quy định chưa rõ ràng về chế độ sở hữu của vợ chồng, thiếu cơ chế công khai minh bạch về tài sản chung, tài sản riêng. Luật hiện hành chủ yếu đề cập đến vấn đề đất đai, còn các tài sản khác như chứng khoán, tài sản trong doanh nghiệp thì chưa được đề cập tới, gây khó khăn trong quá trình giải quyết tranh chấp. Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014 quy định cụ thể: Việc thỏa thuận phải được lập bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực trước khi kết hôn. Thỏa thuận này vẫn có thể được thay đổi sau khi kết hôn. Quy định này sẽ làm giảm thiểu sự tranh chấp tài sản sau ly hôn của các cặp vợ chồng trong tình hình hiện nay.
Được thỏa thuận về tài sản khi ly hôn: Cụ thể, về tài sản chung của vợ chồng, theo luật thì đó là tài sản do vợ hoặc chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất – kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và những thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng, cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung. Đối với quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ, chồng được thừa kế riêng, được tặng, cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện các nghĩa vụ chung của vợ chồng. Luật cũng quy định rõ, trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.
Bên cạnh đó, Luật mới cũng pháp luật cụ thể cách xử lý về con, gia tài, nghĩa vụ và trách nhiệm và hợp đồng những bên khi nam nữ chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn là địa thế căn cứ vào thỏa thuận hợp tác giữa những bên. Trong trường hợp không có thỏa thuận hợp tác, thì xử lý theo lao lý của Bộ luật Dân sự và những lao lý khác của pháp lý có tương quan. Không tính thời hạn chung sống như vợ chồng trước khi đăng ký kết hôn vào thời kỳ hôn nhân .
7. Thêm đối tượng được yêu cầu giải quyết ly hôn
Luật Hôn nhân và gia đình mới cũng bổ trợ thêm những đối tượng người dùng được nhu yếu xử lý ly hôn. Theo đó, thay vì chỉ vợ, chồng hoặc cả hai vợ chồng mới có quyền nhu yếu Tòa án xử lý ly hôn như trước đây thì từ ngày 1-1-2015, cha, mẹ, người thân thích khác cũng hoàn toàn có thể nhu yếu xử lý ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không hề nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của đấm đá bạo lực gia đình do chồng, vợ gây ra làm tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng con người, sức khỏe thể chất, ý thức của họ. Chồng không có quyền ly hôn khi vợ đang có thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng .
8. Nghĩa vụ đối với con khi ly hôn
Vợ, chồng thỏa thuận hợp tác về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ và trách nhiệm, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn so với con ; trường hợp không thỏa thuận hợp tác được thì Tòa án quyết định hành động giao con cho một bên trực tiếp nuôi địa thế căn cứ vào quyền lợi và nghĩa vụ về mọi mặt của con ; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên ( Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 là từ đủ 9 tuổi trở lên ), thì phải xem xét nguyện vọng của con .
Quy định “về nguyên tắc, con dưới ba tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, nếu các bên không có thoả thuận khác” được sửa thành “con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”.
Ngoài ra, Luật mới cũng có 1 số ít điểm mới như : Bổ sung nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột ; pháp luật về con do người vợ mang thai trong thời kỳ hôn nhân cũng được luật hóa. Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời gian chấm hết hôn nhân được coi là con do người vợ mang thai trong thời kỳ hôn nhân. Nếu cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được tòa án nhân dân xác lập …
Với những điểm thay đổi như trên, kỳ vọng rằng, khi đi vào đời sống, Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm năm trước sẽ xử lý được những quan hệ phức tạp trong nghành hôn nhân và gia đình, góp thêm phần kiến thiết xây dựng gia đình Nước Ta ấm no, vững chắc và niềm hạnh phúc .
Huyền Trang– Bộ tư pháp
Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Cưới Hỏi
