Tâm sự buồn của phi công trẻ: Hết thời lương tiền tỷ, đi ship đồ ăn qua ngày

Từ đỉnh cao tới vực sâu

Bức ảnh làm shipper giao hàng để kiếm thêm thu nhập mà phi công người Nga, Roman Savin, san sẻ mới gần đây đã gây bão mạng xã hội. Năm 2019, anh luôn trong thực trạng bận rộn với 90 – 100 giờ bay mỗi tháng, nhưng cả năm 2020, anh chỉ ngồi trong buồng lái vẻn vẹn 140 giờ. Để có thu nhập giàn trải đời sống, nam phi công trẻ buộc phải đi giao món ăn – một việc làm mà anh chưa khi nào nghĩ tới sau khi chi hàng trăm nghìn USD cho 3 năm huấn luyện và đào tạo .

{keywords}
Những phi công trẻ mới vào nghề như Roman Savin nằm trong nhóm dễ bị cắt hợp đồng nhất khi các hãng bay gặp khủng hoảng

Câu chuyện của Roman Savin không hề riêng biệt trong thời hạn ngành hàng không quốc tế gần như đóng cửa trọn vẹn vì đại dịch Covid-19. Thậm chí, có những quy trình tiến độ như tháng 4/2020, lưu lượng hàng không toàn thế giới đã chạm đáy, chỉ còn 8 % so với thường thì, khi chỉ những hoạt động giải trí luân chuyển sản phẩm & hàng hóa, hồi hương và những chuyến bay khẩn cấp được thực thi .

Cuộc khủng hoảng lớn nhất và ít ai ngờ tới nhất trong lịch sử ngành hàng không đã đẩy hàng trăm nghìn phi công từ đỉnh cao xuống vực sâu. Từ chỗ là nhóm lao động có mức lương được thèm khát bậc nhất thế giới, luôn trong tình trạng được các hãng săn đón vì thiếu nguồn cung, họ rơi vào bước đường cùng vì dịch bệnh, trở thành một trong những đội quân thất nghiệp hùng hậu nhất thế giới.

Riêng tại châu Âu, số lượng này là khoảng chừng 10.000 người ; những hãng hàng không lớn của Mỹ như United Airlines, Delta Airlines, American Airlines … cũng cắt giảm lần lượt 2.850, 2000 và 1.600 phi công .
Ngay cả với những phi công không bị buộc “ hạ cánh ” thì mức lương cũng sụt giảm thê thảm. Phi công của Singapore Airlines – hãng hàng không tốt nhất quốc tế nhiều năm liền – chỉ nhận 50 % lương ; phi công của Lufthansa – hãng bay lớn nhất tại Đức – đồng ý cắt giảm 45 % lương ; thậm chí còn hãng hàng không vương quốc Ấn Độ, Air India, cắt giảm lương phi công tới 60 % …
Hàng không Nước Ta tuy sớm phục sinh một phần nhờ duy trì được hoạt động giải trí bay trong nước nhưng cũng không thoát khỏi “ cơn lốc thất nghiệp ” do Covid-19 gây ra. Theo đo lường và thống kê của Vietnam Airlines, hãng chiếm thị phần lớn nhất, cú sốc đại dịch khiến hãng dư thừa đến gần 60 % phi công trong năm 2020. Tính cả năm, mỗi tháng “ ông lớn ” này thừa 530 phi công vì lượng chuyến bay giảm bất thần. Ngay cả những phi công không bị cắt hợp đồng hay “ nghỉ phép ” không thời hạn, mức lương cũng giảm gần 50 % so với năm 2019 .

Tương lai bất định

Đến nay, việc đi lại bằng đường hàng không đã hồi sinh phần nào, đặc biệt quan trọng là ở những nước trấn áp tốt dịch bệnh như Nước Ta, nhưng vẫn chỉ bằng một phần tư hiệu suất so với năm 2019. Nhiều chuyên viên cho rằng sự hồi sinh của ngành hàng không toàn thế giới sẽ chậm và không đồng đều vì một loạt những lệnh phong tỏa, cấm biên và đặc thù phức tạp của dịch bệnh sau khi Open những biến thể virus mới nguy khốn hơn .
Mặc dù 1 số ít hãng dược đã khởi đầu thử nghiệm vắc-xin nhưng tình hình dịch bệnh toàn thế giới vẫn chưa được cải tổ là bao. Tại châu Á, số ca mắc mới Covid-19 ở Trung Quốc giật mình tăng trở lại, lên mức cao nhất trong 5 tháng. Nhật Bản vừa ban bố thực trạng khẩn cấp với vùng Hà Nội Thủ Đô Tokyo và có năng lực lan rộng ra thêm nhiều địa phương khác. Trong khi đó, châu Âu đang đương đầu với làn sóng Covid-19 thứ 3 khiến một loạt nước như Anh, Đức, Pháp … phải tăng cường phong tỏa. Còn tại Mỹ và Canada, cả số ca mắc và tử trận do Covid-19 đều ngày càng tăng đáng lo lắng trong những ngày đầu năm mới 2021 .

{keywords}
Tình trạng hàng nghìn máy bay “đắp chiếu”, hàng chục nghìn phi công thất nghiệp sẽ còn kéo dài

Các chuyên gia cảnh báo, nếu các trường hợp lây nhiễm tiếp tục tăng, cả du lịch và đi lại bằng đường hàng không đều sẽ trở nên ít hấp dẫn hơn. “Sức mạnh phục hồi của ngành rất yếu, chủ yếu tập trung ở các đường bay nội địa, còn thị trường quốc tế hầu như vẫn đóng cửa. Trong khi đó, ở nhiều nơi trên thế giới, dịch bệnh vẫn đang gia tăng. Tất cả những điều này chỉ ra một giai đoạn phục hồi dài hơn và gây ra nhiều đau đớn cho ngành và nền kinh tế toàn cầu”, ông Alexandre de Juniac, Tổng Giám đốc Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), nhận định.

Hiện, hàng tỷ USD của hàng không toàn thế giới vẫn đang “ bốc hơi ” mỗi ngày. Các “ ông lớn ” vẫn đang liên tục sa thải nhân viên cấp dưới, bán tàu bay và gia tài để cầm cự. IATA cảnh báo nhắc nhở nếu không nhận được những khoản tương hỗ khổng lồ từ những nhà nước thì sau đại dịch, chỉ khoảng chừng 30 trong tổng số 700 hãng hàng không trên quốc tế hoàn toàn có thể trụ lại. Đồng nghĩa, thực trạng dư thừa nhân sự trong ngành hàng không sẽ còn tiếp nối trong nhiều năm nữa. Hệ lụy xa hơn là hàng loạt phi công sẽ mất nghề vì không bảo vệ giờ bay liên tục theo lao lý. Đặc biệt, nhiều phi công mới tốt nghiệp trường giảng dạy còn phải mang theo gánh nặng kinh tế tài chính do ngân sách đào tạo và giảng dạy lên đến hàng trăm nghìn USD khi không hề xin được việc làm tại những hãng bay .
Hoạt động đào tạo và giảng dạy phi công, vốn bùng nổ những năm trước đại dịch trong “ cơn khát ” phi công toàn thế giới, cũng phản ứng rất nhanh trước cú sốc Covid-19. Trước một tương lai bất định, nhiều hãng hiện đã ngừng huấn luyện và đào tạo phi công mới. Hãng Lufthansa ( Đức ) thậm chí còn còn khuyến nghị những học viên phi công tìm kiếm những thời cơ nghề nghiệp khác do “ thị trường không còn nhu yếu phi công mới, hoặc không có kinh nghiệm tay nghề bay, trong một thời hạn rất dài ”, theo Flightglobal .

 Hoàng Khởi