Áo dài Việt Nam qua các thời kỳ phát triển

logo chi tiet – Chiếc áo dài từ lâu đã là trang phục truyền thống và là nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Việt Nam. Trải qua từng thời kì phát triển của lịch sử, áo dài luôn không ngừng biến đổi nhưng vẫn đảm bảo tôn được vẻ đẹp dịu dàng truyền thống của người phụ nữ Việt.- Chiếc áo dài từ lâu đã là phục trang truyền thống lịch sử và là nét văn hóa truyền thống đặc trưng của dân tộc bản địa Nước Ta. Trải qua từng thời kì tăng trưởng của lịch sử dân tộc, áo dài luôn không ngừng đổi khác nhưng vẫn bảo vệ tôn được vẻ đẹp dịu dàng êm ả truyền thống lịch sử của người phụ nữ Việt .

Áo giao lĩnh (năm 1744)

Đến nay, chưa có nhà nghiên cứu và điều tra nào hoàn toàn có thể xác lập chính đúng mực lịch sử vẻ vang áo dài và thời gian Open của áo dài. Theo nhận định và đánh giá cảm quan của người Trung Quốc thì áo dài xuất thân từ sườn xám ( một loại áo của người Trung Quốc ) nhưng sườn xám mới Open từ năm 1920 còn áo dài đã Open cách đây hàng ngàn năm .

Sự xuất hiện của áo dài bắt nguồn từ áo giao lĩnh (năm 1744) – là kiểu dáng sơ khai nhất của áo dài Việt Nam. Áo giao lĩnh còn được gọi là áo đối lĩnh, được may rộng, xẻ hai bên hông, cổ tay rộng, thân dài chấm gót. Thân áo được may bằng 4 tấm vải kết hợp mặc cùng thắt lưng màu và váy đen. Đây là kiểu áo cổ chéo gần giống với áo tứ thân.

áo dài giao lĩnh

Hình ảnh người phụ nữ Việt trong phục trang áo dài giao lĩnh được ghi lại ở tài liệu của Pháp .
Vào thời hạn này, vua Nguyễn Phúc Khoát đã lên ngôi và quản lý vùng đất phía Nam. Miền bắc được quản lý bởi chúa Trịnh ở Thành Phố Hà Nội, người dân ở đây mặc áo giao lĩnh, phục trang mang nét tương đương với người Hán. Nhằm phân biệt giữa Nam và Bắc, vua Nguyễn Phúc Khoát đã nhu yếu tổng thể phụ tá của mình vận quần dài bên trong một chiếc áo lụa. Bộ váy này tích hợp giữa phục trang người Hán và Chămpa. Có thể đây là hình ảnh của bộ áo dài tiên phong .

Áo dài tứ thân (thế kỉ 17)

áo dài tứ thân

Mẫu áo dài tứ thân được lưu giữ tại kho lưu trữ bảo tàng phụ nữ Nước Ta .
Theo các nhà nghiên cứu và những hiện vật tại các kho lưu trữ bảo tàng áo dài thì để tiện hơn trong việc lao động sản xuất của người phụ nữ, chiếc áo giao lĩnh được may rời 2 tà trước để buộc vào với nhau, hai tà sau may liền lại thành vạt áo .
Loại áo này thường may màu tối, được xem là chiếc áo mộc mạc, nhã nhặn mang ý nghĩa tượng trưng cho 4 bậc sinh thành của hai vợ chồng .

Áo dài ngũ thân (khoảng năm 1802)

Trên cơ sở áo tứ thân, đến thời vua Gia Long áo ngũ thân Open. Loại áo này thường được may thêm một tà nhỏ để tượng trưng cho vị thế của người mặc trong xã hội. Giai cấp quan lại quý tộc thường mặc áo ngũ thân để phân biệt với các những tầng lớp nhân dân lao động trong xã hội .
Áo có 4 vạt được may thành 2 tà như áo dài, ở tà trước có thêm một vạt áo như lớp lót kín kẽ chính là vạt áo thứ 5. Kiểu áo này được may theo phom rộng, có cổ và rất thông dụng đến đầu thế kỉ XX .

áo dài ngũ thân

Áo dài ngũ thân thời vua Gia Long .

Áo dài Lemur (1937)

Kiểu áo này được cải biến từ áo ngũ thân do họa sỹ Cát Tường phát minh sáng tạo vào năm 1939. Áo dài Lemur là tên được đặt theo tên tiếng Pháp của bà, áo chỉ có hai vạt trước và sau, vạt trước dài chấm đất, áo được may ôm sát khung hình, tay thẳng và có viền nhỏ. Khuy áo được mở sang bên sườn nhằm mục đích nhấn thêm vẻ dịu dàng êm ả, kiểu áo này thông dụng đến 1943 thì bị quên béng .

áo dài lemur

Áo dài Lemur .

Áo dài Lê Phổ (1950)

Đây cũng là một sự tích hợp mới từ áo tứ thân, biến thể của áo dài Lemur của họa sỹ Lê Phổ nên được gọi là áo dài Lê Phổ. Bà đã thu gọn size áo dài để ôm khít thân hình người phụ nữ Nước Ta, đẩy cầu vai, lê dài tà áo chạm đất và đem đến nhiều sắc tố mới lạ. Nói cách khác, bà khiến nó trở nên quyến rũ, tinh xảo và lôi cuốn hơn .

Sau bốn năm phổ biến, ‘áo dài le mur’ được hoạ sĩ Lê Phổ đã bỏ hết những ảnh hưởng phương Tây và thay thế bằng những chi tiết từ áo tứ thân. Từ thời điểm này đến những năm 1950, phong cách áo dài Việt Nam đã trở nên vô cùng nổi tiếng trong truyền thống nước nhà.

Áo dài Lê Phổ

Mẫu áo dài Lê Phổ cổ cao .

Áo dài Trần Lệ Xuân / Áo dài bà Nhu (1958 – đầu những năm 1960)

Vào cuối thập niên 50, Mỹ thay Pháp đô hộ Nước Ta, và đây là thời gian áo dài bước vào chính trường một lần nữa. Năm 1958, Trần Lệ Xuân, vợ của cố vấn chính trị tổng thống ( đồng thời cũng là anh trai ) tạo nên nâng tầm khi mặc bộ váy và mang găng tay cùng với cổ chữ V và tay ngắn. Mặc dù nhiều người ca tụng vẻ tinh xảo trong bộ váy của bà, rất nhiều người chỉ trích rằng bộ váy thiếu nghệ thuật và thẩm mỹ. Đó cũng là lúc ngôi vị áo dài bị rớt bảng. Thực tế, mẫu phong cách thiết kế tân tiến bị chê bai nhiều đến nỗi khiến chính quyền sở tại cấm phục trang này khỏi giới tư bản .
Vào cùng khoảng chừng thời hạn đó, bộ váy khởi đầu đặt chân đến miền Nam, và nhà phong cách thiết kế người Hồ Chí Minh Trần Kim và Dung đã nâng cấp cải tiến chiếc áo một lần nữa bằng cách thêm vào tay áo bà ba. Đây là điểm điển hình nổi bật với đường may chéo chạy từ dưới cánh tay lên đến cổ áo. Rất nhiều phụ nữ thích cụ thể này vì nó giúp họ dễ cử động và tự do hơn .

áo dài bà nhu

Áo dài bà Nhu .

Áo dài Raglan (Giắc lăng) (1960)

Áo dài Raglan còn gọi là áo dài Giắc lăng, Open vào năm 1960 do nhà may Dung ở Đakao, TP HCM phát minh sáng tạo ra .
Điểm độc lạ lớn nhất của áo dài Raglan là áo ôm khít khung hình hơn, cách nối tay từ cổ chéo xuống một góc 45 độ giúp người mặc tự do linh động hơn. Hai tà nối với nhau bằng hàng nút bấm bên hông. Đây chính là kiểu áo dài góp thêm phần định hình phong thái cho áo dài Nước Ta sau này .

áo dài raglan

Áo dài Raglan .

Áo dài truyền thống Việt Nam (từ 1970 đến nay)

Áo dài Nước Ta qua các thời kỳ có sự biến hóa với nhiều mẫu mã, vật liệu từ tân tiến đến phá cách. Áo dài còn được biến chuyển thành áo cưới, áo cải cách … Nhưng dù thế nào thì chiếc áo dài truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ Việt vẫn giữ được nét uyển chuyển, quyến rũ, kín kẽ mà không phục trang nào mang lại được .

nữ sinh áo dài

Nữ sinh trong tà áo dài .
Cùng với khuynh hướng năng động, đổi khác của lối sống văn minh, tà áo dài truyền thống lịch sử được các nhà phong cách thiết kế cách điệu với tà ngắn hơn, đổi khác ở cổ áo, tay áo hoặc thậm chí còn là tà áo hoặc quần mặc chung với áo dài đem đến cho người phụ nữ Việt nhiều sự lựa chọn .
Cũng chính vì sự cách điệu này mà áo dài ngày càng được phụ nữ Việt diện nhiều hơn trong đời sống hàng ngày. Bạn hoàn toàn có thể phát hiện tà áo dài đầy sắc tố với nhiều mẫu mã mới lạ, độc lạ trong văn phòng, chốn chùa chiền rất linh hay thậm chí còn khi đi dạo phố bên ngoài .

Đức Dũng Tổng hợp