Đã đến lúc hành động vì sức khỏe cho mọi người!

Không vương quốc nào hoàn toàn có thể đạt được bao trùm chăm sóc sức khỏe toàn dân và những tiềm năng tăng trưởng vững chắc về y tế nếu thiếu mạng lưới hệ thống chăm sóc sức khỏe bắt đầu vững mạnh. Và Nước Ta cũng không là ngoại lệ .Theo định nghĩa trong Tuyên bố Alma Ata năm 1978, chăm sóc sức khỏe bắt đầu là những dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu với giá phải chăng mà mọi người dân, mọi mái ấm gia đình hoàn toàn có thể tiếp cận trong suốt cuộc sống của họ. Lễ kỷ niêm 40 năm của Tuyên bố Alma Ata tổ chức triển khai năm ngoái đã nhấn mạnh vấn đề lại cam kết toàn thế giới này với việc những vương quốc tập trung chuyên sâu tăng cường mạng lưới hệ thống chăm sóc sức khỏe khởi đầu. Chăm sóc sức khỏe khởi đầu là điểm tiếp xúc tiên phong giữa người dân và hội đồng với mạng lưới hệ thống y tế, đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ sức khỏe cho mọi người. Bằng chứng từ những nước trên quốc tế cho thấy chăm sóc sức khỏe khởi đầu là cách hiệu suất cao nhất để phân phối dịch vụ y tế, và cũng là cách duy nhất để đạt được công minh trong y tế .Trong những thập kỷ vừa mới qua, mạng lưới y tế cơ sở ở Nước Ta, gồm có những TT y tế huyện và xã, là nền tảng để cung ứng dịch vụ y tế khởi đầu kịp thời với Ngân sách chi tiêu phải chăng cho những cá thể và hộ mái ấm gia đình ngay tại hội đồng nơi họ sinh sống. Mạng lưới này, với hơn 11 000 TT y tế xã, hoạt động giải trí dựa trên nguyên tắc khôn ngoan “ phòng bệnh hơn chữa bệnh ” đã góp thêm phần ngăn ngừa dịch bệnh, duy trì và cải tổ thực trạng sức khỏe của dân cư Nước Ta trong suốt thời hạn qua, ngay cả ở những quá trình quốc gia vô cùng khó khăn vất vả về kinh tế tài chính. Do đó, mạng lưới hệ thống y tế cơ sở chính là niềm tự hào của Nước Ta .

Tuy nhiên, cùng với những thay đổi nhanh chóng về kinh tế xã hội, Việt Nam hiện phải đối mặt với những thách thức mới về sức khỏe. Biến đổi khí hậu nghiêm trọng, ô nhiễm không khí và suy thoái môi trường, thói quen hút thuốc và uống rượu bia cùng với lối sống ít vận động – tất cả những điều này đều đang ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe và là những yếu tố nguy cơ của các bệnh mạn tính. Hệ thống y tế cũng đã có nhiều thay đổi: nhiều khoản đầu tư được tập trung cho các bệnh viện, dẫn đến bệnh nhân dồn đến đó   để khám chữa bệnh đã gây nên tình trạng quá tải tại các bệnh viện ở Việt Nam. Trong khi đó, hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu không được đầu tư nguồn lực đầy đủ, nên chưa được sử dụng hết công suất. Hơn nữa, tốc độ lão hóa dân số nhanh tại Việt Nam còn dẫn tới việc tăng số lượng bệnh nhân lớn tuổi sử dụng dịch vụ y tế tại các bệnh viện, nếu hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu không hoạt động hiệu quả. Do đó, chăm sóc sức khỏe sẽ càng trở nên tốn kém hơn đối với các hộ gia đình và cả nền kinh tế.

Trong toàn cảnh này, Nước Ta cần phải khuynh hướng lại mạng lưới hệ thống y tế để xử lý những thử thách trên và phong cách thiết kế lại phương pháp cung ứng dịch vụ y tế nhằm mục đích bảo vệ những tính năng y tế công cộng thiết yếu, cũng như tái thiết lập một mạng lưới hệ thống chăm sóc sức khỏe bắt đầu vững mạnh .

Và Chính phủ Việt Nam đã ghi nhận những thách thức đó của ngành y tế. Nghị quyết 20 của Ban chấp hành Trung ương Đảng năm 2017 đã tái khẳng định quan điểm “Đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân là đầu tư cho phát triển”. Nghị quyết cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể đạt được bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân (UHC) ngay cả với nguồn lực hạn chế, bằng cách “Tập trung ngân sách nhà nước cho y tế dự phòng, y tế cơ sở, bệnh viện ở vùng sâu vùng xa và vùng khó khăn”.

Tôi tin rằng Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức trên. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi sự lãnh đạo sát sao và cam kết mạnh mẽ của chính phủ, cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành liên quan. Bên cạnh đó, vai trò của mỗi người dân trong việc gia tăng nhận thức về sức khỏe bản thân cũng như hướng tới một lối sống lành mạnh cũng vô cùng quan trọng. Với sự tăng cường đầu tư cho chăm sóc sức khỏe ban đầu và các hành động phối hợp khác, chúng ta có thể biến bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân (UHC) thành hiện thực tại Việt Nam.

TS. Kidong Park, Trưởng Đại diện Văn phòng Tổ chức y tế quốc tế tại Nước Ta ,TP. Hà Nội, ngày 07 tháng 4 năm 2019 .