Các phong cách chức năng ngôn ngữ trong văn bản – Phần 1>

1/ PHONG CÁCH CHỨC NĂNG NGÔN NGỮ SINH HOẠT:

a/ Ngôn ngữ sinh hoạt:

– Là lời ăn lời nói hằng ngày dùng để trao đổi thông tin, ý nghĩ, tình cảm, … phân phối nhu yếu của đời sống .

–  Có 2 dạng tồn tại:

+ Dạng nói+ Dạng viết : nhật kí, thư từ, truyện trò trên mạng xã hội, tin nhắn điện thoại thông minh, …Ví dụ :“ Hắn hầm hầm, chĩa vào mặt mụ bảo rằng :- Cái giống nhà mày không ưa nhẹ ! Ông mua chứ ông có xin của nhà mày đâu ! Mày tưởng ông quỵt hở ? Mày thử hỏi cả làng xem ông có quỵt của đứa nào khi nào không ? … ”( Chí Phèo – Nam Cao )

 b/ Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt:

– Phong cách ngôn ngữ hoạt động và sinh hoạt là phong cách được dùng trong tiếp xúc hoạt động và sinh hoạt hàng ngày, thuộc thực trạng tiếp xúc không mang tính nghi thức. Giao tiếp ở đây thường với tư cách cá thể nhằm mục đích để trao đổi tư tưởng, tình cảm của mình với người thân trong gia đình, bè bạn, …- Đặc trưng :+ Tính đơn cử : Cụ thể về khoảng trống, thời hạn, thực trạng tiếp xúc, nhân vật tiếp xúc, nội dung và phương pháp tiếp xúc …+ Tính cảm hứng : Cảm xúc của người nói biểu lộ qua giọng điệu, các trợ từ, thán từ, sử dụng kiểu câu linh động, ..+ Tính thành viên : là những nét riêng về giọng nói, cách nói năng => Qua đó ta hoàn toàn có thể thấy được đặc thù của người nói về giới tính, tuổi tác, tính cách, sở trường thích nghi, nghề nghiệp, …

2/ PHONG CÁCH CHỨC NĂNG NGÔN NGỮ  NGHỆ THUẬT:

a/ Ngôn ngữ nghệ thuật:

– Là ngôn ngữ hầu hết dùng trong các tác phẩm văn chương, không riêng gì có chức năng thông tin mà còn thỏa mãn nhu cầu nhu yếu thẩm mĩ của con người. Nó là ngôn ngữ được tổ chức triển khai, sắp xếp, lựa chọn, gọt giũa, tinh luyện từ ngôn ngữ thường thì và đạt được giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ – thẩm mĩ .- Chức năng của ngôn ngữ nghệ thuật và thẩm mỹ : chức năng thông tin và chức năng thẩm mĩ .

– Phạm vi sử dụng :+ Dùng trong văn bản thẩm mỹ và nghệ thuật : Ngôn ngữ tự sự ( truyện ngắn, tiểu thuyết, phê bình, hồi kí … ) ; Ngôn ngữ trữ tình ( ca dao, vè, thơ … ) ; Ngôn ngữ sân khấu ( kịch, chèo, tuồng … )+ Ngoài ra ngôn ngữ thẩm mỹ và nghệ thuật còn sống sót trong văn bản chính luận, báo chí truyền thông, lời nói hằng ngày …Ví dụ :” Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắngĐò biếng lười nằm mặc nước sông trôiQuán tranh đứng im lìm trong lạng lẽ

    Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời”

– Chiều xuân – Anh Thơ –

b/ Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật:

– Là phong cách được dùng trong sáng tác văn chương, nó không có số lượng giới hạn về đối tượng người dùng tiếp xúc, khoảng trống và thời hạn tiếp xúc .- Đặc trưng :+ Tính hình tượng :Hình tượng là cái được gợi ra từ cái đơn cử của ngôn từ miêu tả trải qua sự liên tưởng của người nghe, người đọc .Ngôn ngữ có tính hình tượng không chỉ miêu tả sự vật hiện tượng kỳ lạ mà còn gợi cho người nghe, người đọc những liên tưởng khác, ngoài sự vật hiện tượng kỳ lạ được miêu tả trực tiếp đó => Hệ quả : tính đa nghĩa, tính hàm súc .

Xây dựng hình tượng hầu hết bằng các giải pháp tu từ : ẩn dụ, nhân hóa, so sánh, hoán dụ, điệp …+ Tính truyền cảm : ngôn ngữ của người nói, người viết có năng lực gây cảm hứng, ấn tượng mạnh với người nghe, người đọc .+ Tính thành viên : Là dấu ấn riêng của mỗi người, lặp đi lặp lại nhiều lần qua trang viết, tạo thành phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật riêng. Tính thành viên hóa của ngôn ngữ còn biểu lộ trong lời nói của nhân vật trong tp .

3/ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN:

a/ Ngôn ngữ chính luận:

– Là ngôn ngữ dùng trong các văn bản chính luận hoặc lời nói miệng trong các buổi hội nghị, hội thảo chiến lược, chuyện trò thời sự, … nhằm mục đích trình diễn, phản hồi, nhìn nhận những sự kiện, những yếu tố về chính trị, xã hội, văn hóa truyền thống, tư tưởng, … theo một quan điểm chính trị nhất định .- Có 2 dạng sống sót : dạng nói và dạng viết .Ví dụ :” Một dân tộc bản địa đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc bản địa đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc bản địa đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập ! ”

( Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh )

b/ Các phương tiện diễn đạt:

– Về từ ngữ : sử dụng ngôn ngữ thường thì nhưng có khá nhiều từ ngữ chính trị ; ngược lại, nhiều từ ngữ chính trị có nguồn gốc từ VBCL nhưng được dùng rộng khắp trong hoạt động và sinh hoạt chính trị nên đã thấm vào lớp từ thông dụng, người ta không còn ý niệm đó là từ ngữ lí luận nữa [ đa phần, thiểu số, dân chủ, bình đẳng, tự do, … ]- Về ngữ pháp : Câu thường có cấu trúc chuẩn mực, gần với những phán đoán logic trong một mạng lưới hệ thống lập luận. Liên kết các câu trong văn bản rất ngặt nghèo [ Vì thế, Do đó, Tuy … nhưng …. ]- Về các giải pháp tu từ : sử dụng nhiều giải pháp tu từ để tăng sức mê hoặc cho lí lẽ, lập luận .

c/ Đặc trưng phong cách ngôn ngữ chính luận:

Là phong cách được dùng trong lĩnh vực chính trị xã hội.

– Tính công khai minh bạch về quan điểm chính trị : Văn bản chính luận phải bộc lộ rõ quan điểm của người nói / viết về những yếu tố thời sự trong đời sống, không che giấu, úp mở. Vì vậy, từ ngữ phải được xem xét kĩ càng, tránh dùng từ ngữ mơ hồ ; câu văn mạch lạc, tránh viết câu phức tạp, nhiều ý gây những cách hiểu sai .- Tính ngặt nghèo trong diễn đạt và suy luận : Văn bản chính luận có mạng lưới hệ thống vấn đề, luận cứ, luận chứng rõ ràng, mạch lạc và sử dụng từ ngữ link rất ngặt nghèo : vì vậy, bởi vây, do đó, tuy … nhưng …, để, mà, ….- Tính truyền cảm, thuyết phục : Thể hiện ở lí lẽ đưa ra, giọng văn hùng hồn, tha thiết, thể hiện nhiệt tình của người viết.

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Phong Cách