Phong cách nghệ thuật của nhà văn Nam Cao
Nam Cao, một trong những nhà văn nổi tiếng nhất của văn học Nước Ta, người đã viết vào nền văn học ta những dấu ấn không hề xóa mờ. Tồn tại ngay trong lớp bụi mờ của thời hạn đang phủ lên dòng chảy văn học. Các tác phẩm của Nam Cao, trở thành lịch sử một thời với toàn bộ những ai yêu văn chương, có những hình tượng câu truyện đã trở thành tầm cỡ, ăn sâu vào nếp sống nếp nghĩ của dân cư. Nam cao có phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ vô cùng độc lạ, tạo ra được tiếng ca riêng không liên quan gì đến nhau giữa một rừng cây ngút ngàn .
Phong cách nghệ thuật của Nam Cao trước năm 1945
* Ám ảnh về cái đói, cái ăn, và những tấn bi kịch của con người
Bạn đang đọc: Phong cách nghệ thuật của nhà văn Nam Cao
Truyện ngắn của Nam Cao là sự phức tạp giữa bi và hài, trữ tình và triết lí mà cán cân nghiêng hẳn về phần bi. Nam Cao hiểu đời rất rõ, ngôn từ của ông được chắt ra từ những phận đời bần hàn nhất trong xã hội. Nam Cao được coi là đại diện thay mặt của văn học hiện thực phê phán Nước Ta trong tiến trình cuối. Ông được coi là người đã đặt những mảng màu sau cuối hoàn hảo bức tranh của văn học hiện thực cả về mặt phản ánh xã hội cũng như năng lực biểu lộ nghệ thuật và thẩm mỹ .
Dầu không phải là nhà cải cách truyện ngắn, chỉ là người bồi đắp cho thể loại này, nhưng sự bồi đắp ấy đa dạng và phong phú đến nỗi, cho đến ông, truyện ngắn phong phú thêm rất nhiều về cách thăm dò những chiều sâu mới, chứng minh và khẳng định thêm sự hàm súc của nó. Nhà văn Nam Cao ám ảnh đến cực độ với sự tha hóa trong thực chất của con người. Ông đẩy bản thân nhân vật vào tận cùng của sự thảm kịch, của sự tha hóa không chút lưỡng lữ. Đó hoàn toàn có thể là thảm kịch lương thiện như Chí Phèo, con người sinh ra với số 0 tròn trĩnh, chết ngay trước cửa của sự lương thiện, người ta phải chết chỉ vì muốn làm người. Đó hoàn toàn có thể là thảm kịch được tạo nên bởi cái đói, vì một bữa ăn, người ta chuẩn bị sẵn sàng đánh đổi cả danh dự nhân phẩm, và tính mạng con người. Hoặc của những người nghệ sĩ Hộ mang trong mình ước vọng cao đẹp, nhưng cơm áo ghì sát đất, tham vọng không cất nổi cánh mà tung bay .
Truyện ngắn của Nam Cao như những đợt sóng lớn cuốn phăng đi cái vẻ ngấm ngầm yên ả, giả tạo của một vùng làng quê yên bình. Truyện của Nam Cao có phần bế tắc. Mọi tác phẩm của ông trước năm 1945 đều rơi vào thảm kịch không lối thoát. Các nhân vật sau khi chạm đến đỉnh điểm của thảm kịch, hoặc chết để bảo vệ phần người còn sót lại, hoặc sống lay lắt với những tham vọng không hề thành hiện thực. Nam Cao tập trung chuyên sâu trọn vẹn vào hiện thực, ngòi bút của ông lách rất sâu vào mảnh đất hiện thực, để mà phê phán, để mà tái tạo. Hiện thực trong sáng tác của Nam Cao là một hiện thực đơn cử, đặc trưng : Xã hội Nước Ta vào những năm 40 đang trộn lẫn, quằn quại trong chặng cuối của quy trình bần cùng hóa. Những cơn đói triền miên, những làng xóm tiêu điều xơ xác đến thảm hại, những số phận tàn lụi, sự tan tác rời rã của những mối quan hệ người, sự vô vọng đổ vỡ của những cá thể, sự tha hóa nhân cách và đặc biệt quan trọng là xích míc giai cấp thâm thúy .
* Quan điểm về nghệ thuật
Nam Cao là một nhà văn triết lý, ông luôn lồng ghép những quan điểm của mình vào trong những tác phẩm của mình, thể hiện rõ nhất ở “Đời thừa” và “Ánh trăng”
“ Chao ôi ! Nghệ thuật không cần là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, thẩm mỹ và nghệ thuật phải là tiếng đau khổ kia thoát ra từ kiếp lầm than ” .
Với quan điểm nghệ thuật và thẩm mỹ này, có vẻ như là sự tôn thờ, nên truyện ngắn của Nam gian ác, xấu xa của bọn thống trị như Bá Kiến đã khiến cho đời sống con người trở nên bi thảm, đau thương. Sẵn sàng cậy vào quyền thế của mình, Bá Biến chính là kẻ mà dồn đẩy một con người vốn có xuất phát điểm là lương thiện, chất phác như Chí Phèo đến chỗ cùng đường .
“ Một tác phẩm thật giá trị, phải vượt lên trên tổng thể các bờ cõi và số lượng giới hạn, sẽ là một tác phẩm chung cho cả loài người. Nó phải tiềm ẩn được một cái gì lớn lao và can đảm và mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình … Nó làm cho người gần người hơn ” .
Với quan điểm nghệ thuật này, nhà văn luôn dành cho những con người nhỏ bé, bần cùng trong xã hội sự trân quý đặc biệt, dẫu cho họ đã bị tha hóa về nhân phẩm, nhưng ông vẫn luôn cố gắng phát hiện những vẻ đẹp nhỏ bé nhất ẩn sâu trong tâm hồn họ. Đây là tinh thần nhân đạo trong những tác phẩm của Nam Cao.
Phong cách nghệ thuật của Nam Cao sau năm 1945
Sau năm 1945, Nam Cao cũng như những nhà văn khác, nghe theo lời lôi kéo của cách mạng, sử dụng ngòi bút để chiến đấu, xoay đòn chính sách, Nam Cao cũng từ bỏ ám ảnh về cái đói, sự tha hóa để triển khai sứ mạng mới của văn học, ca tụng đại chiến anh hùng, và lôi kéo mọi người tham gia cách mạng. Được biểu lộ rất rõ trong tác phẩm “ đôi mắt ”. Tuy nhiên, chất triết lí vẫn không mất đi, nhà văn chú yếu nhiều vào điểm nhìn của xã hội, những xích míc giữa những kiểu người vẫn tri thức nhưng lại có cách nhìn trái nhau. Nhà văn tập trung vào lối sống thay vì thảm kịch, những đối nghịch sống sót ngay trong một những tầng lớp. Tác phẩm cũng mở ra nhiều hướng đi và không còn bế tắc. Nam Cao vẫn biểu lộ biệt tài của mình trong nghiên cứu và phân tích miêu tả tâm ý nhân vật. Nhìn chung, phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ của Nam Cao nghiêng về tính triết lý suy tưởng, đồng thời cũng không còn ghi rõ dấu ấn như trước 1945 .
Văn học là cá thể, đồng thời cũng là hội đồng. Nam Cao dung hòa được hai vòng tròn ấy, vừa bộc lộ được cái tôi, vừa bộc lộ được tấm lòng nhân đạo của mình dành cho những con người nhỏ bé .
Thảo Nguyên
Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Phong Cách
