Các phong cách chức năng ngôn ngữ trong văn bản – Phần 2>

4/ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC:

a/ VB khoa học & Ngôn ngữ khoa học:

– VB khoa học gồm 3 loại :

+ VBKH chuyên sâu: dùng để giao tiếp giữa những người làm công việc nghiên cứu trong các ngành khoa học [chuyên khảo, luận án, luận văn, tiểu luận,…]

+ VBKH và giáo khoa : giáo trình, sách giáo khoa, phong cách thiết kế bài dạy, … Nội dung được trình diễn từ thấp đến cao, dễ đến khó, khái quát đến đơn cử, có lí thuyết và bài tập đi kèm, …+ VBKH phổ cập : báo, sách phổ cập khoa học kĩ thuật … nhằm mục đích thông dụng thoáng đãng kiến thức và kỹ năng khoa học cho mọi người, không phân biệt trình độ -> viết dễ hiểu, mê hoặc .- Ngôn ngữ KH : là ngôn từ được dùng trong tiếp xúc thuộc nghành khoa học, tiêu biểu vượt trội là các VBKH .Tồn tại ở 2 dạng : nói [ bài giảng, chuyện trò khoa học, … ] và viết [ giáo án, sách, vở, … ]Ví dụ :“ Đau mắt đỏ hay còn gọi là viêm kết mạc là thực trạng nhiễm trùng mắt thường gặp do vi trùng hoặc virut gây ra hoặc phản ứng dị ứng với triệu chứng đặc trưng là đỏ mắt. Bệnh thường khởi phát bất thần ( cấp tính ), lúc đầu ở một mắt sau lây sang mắt kia … ”

b/ Đặc trưng PCNN khoa học:

– Tính khái quát, trừu tượng :+ Ngôn ngữ khoa học dùng nhiều thuật ngữ khoa học : từ trình độ dùng trong từng ngành khoa học và chỉ dùng để biểu lộ khái niệm khoa học .+ Kết cấu văn bản : mang tính khái quát ( các vấn đề khoa học trình bày từ lớn đến nhỏ, từ cao đến thấp, từ khái quát đến đơn cử )- Tính lí trí, logic :

+  Từ ngữ: chỉ dùng với một nghĩa, không dùng các biện pháp tu từ.

+ Câu văn : ngặt nghèo, mạch lạc, là 1 đơn vị chức năng thông tin, cú pháp chuẩn .+ Kết cấu văn bản : Câu văn link ngặt nghèo và mạch lạc. Cả văn bản bộc lộ một lập luận logic .

– Tính khách quan, phi thành viên :

+  Câu văn trong văn bản khoa học: có sắc thái trung hoà, ít cảm xúc

+  Khoa học có tính khái quát cao nên ít có những biểu đạt có tính chất cá nhân

5/ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ:
a/ Ngôn ngữ báo chí:

– Là ngôn từ dùng để thông tin tin tức thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm mục đích thôi thúc sự tân tiến của XH. Tồn tại ở 2 dạng : nói [ thuyết minh, phỏng vấn miệng trong các buổi phát thanh / truyền hình … ] và viết [ báo viết ]- Ngôn ngữ báo chí truyền thông được dùng ở những thể loại tiêu biểu vượt trội là bản tin, phóng sự, tiểu phẩm, … Ngoài ra còn có quảng cáo, phản hồi thời sự, thư bạn đọc, … Mỗi thể loại có nhu yếu riêng về sử dụng ngôn từ .Ví dụ :“ Sau khi Bộ GD&ĐT công bố giải pháp một kỳ thi chung triển khai từ năm năm ngoái, nhiều yếu tố vẫn được liên tục phẫu thuật. Để người dân hiểu rõ hơn về kỳ thi, chỉ huy Cục khảo thí và Kiểm định chất lượng liên tục giải đáp các vướng mắc. ” ( http://vnexpress.net/ )

b/ Các phương tiện diễn đạt:

– Về từ vựng : sử dụng các lớp từ rất đa dạng chủng loại, mỗi thể loại có một lớp từ vựng đặc trưng .

–  Về ngữ pháp: Câu văn đa dạng nhưng thường ngắn gọn, sáng sủa, mạch lạc.

– Về các giải pháp tu từ : Sử dụng nhiều BPTT để tăng hiệu suất cao diễn đạt .Ngoài ra, báo nói yên cầu phát âm rõ ràng, khúc chiết ; ở báo viết phải quan tâm đến khổ chữ, kiểu chữ, sắc tố, hình ảnh, … để tạo điểm nhấn => nét riêng của PCNN báo chí truyền thông .

c/ Đặc trưng của PCNN báo chí:

– Tính thông tin thời sự : tin tức nực nội, đúng chuẩn về khu vực, thời hạn, nhân vật, sự kiện, …- Tính ngắn gọn : Lời văn ngắn gọn nhưng lượng thông tin cao [ bản tin, tin vắn, quảng cáo, … ]. Phóng sự thường dài hơn nhưng cũng không quá 3 trang báo và thường có tóm tắt, in đậm đầu bài báo để dẫn dắt .- Tính sinh động, mê hoặc : Các dùng từ, đặt câu, đặt tiêu đề phải kích thích sự tò mò của người đọc .

6/ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ HÀNH CHÍNH – CÔNG VỤ:

a/ VB hành chính & Ngôn ngữ hành chính:

– VB hành chính là VB đuợc dùng trong tiếp xúc thuộc nghành hành chính. Ðó là tiếp xúc giữa Nhà nước với nhân dân, giữa nhân dân với cơ quan Nhà nước, giữa cơ quan với cơ quan, giữa nước này và nước kháctrên cơ sở pháp lí [ thông tư, nghị định, đơn từ, báo cáo giải trình, hóa đơn, hợp đồng … ]

Chức năng : thông tin và sai khiến. Chức năng thông tin biểu lộ rõ ở sách vở hành chính thường thì, ví dụ như : văn bằng, chứng từ các loại, giấy khai sinh, hoá đơn, hợp đồng … Chức năng sai khiến thể hiện rõ trong các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản của cấp trên gởi cho cấp dưới, của nhà nước so với nhân dân, của tập thể với các cá thể .- Ngôn ngữ hành chính là ngôn từ được dùng trong các VBHC. Đặc điểm :+ Cách trình diễn : thường có khuôn mẫu nhất định+ Về từ ngữ : sử dụng lớp từ hành chính với tần số cao+ Về kiểu câu : câu thường dài, gồm nhiều ý, mỗi ý quan trọng thường được tách ra, xuống dòng, viết hoa đầu dòng .

b/ Đặc trưng PCNN hành chính:

– Tính khuôn mẫu : Kết cấu 3 phần+ Phần đầu :Quốc hiệu và tiêu ngữTên cơ quan phát hành văn bản, dưới là số hiệu VBĐịa điểm, thời hạn phát hành VB+ Phần chính : Nội dung chính của VB+ Phần cuối :Chức vụ, chữ kí, họ tên của người kí VB, dấu của cơ quanNơi nhận

–  Tính minh xác: Không dùng phép tu từ, lối biểu đạt hàm ý hoặc mơ hồ về nghĩa. Không tùy tiện xóa bỏ, thay đổi, sửa chữa nội dung. Đảm bảo chính xác từng dấu câu, chữ kí, thời gian. Gồm nhiều chương, mục để tiện theo dõi

– Tính công vụ : Không dùng từ ngữ bộc lộ quan hệ, tình cảm cá thể [ nếu có cũng chỉ mang tính ước lệ : kính mong, kính gửi, trân trọng cảm ơn, … ]. Dùng lớp từ toàn dân, không dùng từ địa phương, khẩu ngữ, …Ví dụ : Đơn xin nghỉ học, Hợp đồng thuê nhà, ….

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Phong Cách