Vì sao pháp luật quy định chặt chẽ về hôn nhân và gia đình
|
QUỐC HỘI |
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM |
| Số : 22/2000 / QH10 |
Hà Nội, ngày 09 tháng 6 năm 2000 |
LUẬT
NGÀY 09/06/2000 CỦA QUỐC HỘI SỐ 22/2000 / QH10 VỀHÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
LỜI NÓI ĐẦU
Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi nuôi dưỡng con người, là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt.
Để đề cao vai trò của gia đình trong đời sống xã hội, giữ gìn và phát huy truyền thống và những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, xoá bỏ những phong tục, tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình;
Để nâng cao trách nhiệm của công dân, Nhà nước và xã hội trong việc xây dựng, củng cố chế độ hôn nhân và gia đình Việt Nam;
Kế thừa và phát triển pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam;
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992;
Luật này quy định chế độ hôn nhân và gia đình.
Chương 1:
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Nhiệm vụ và phạm vi điều chỉnh của Luật hôn nhân và gia đình
Luật hôn nhân và gia đình có trách nhiệm góp thêm phần thiết kế xây dựng, hoàn thành xong và bảo vệ chính sách hôn nhân và gia đình tân tiến, kiến thiết xây dựng chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử của những thành viên trong gia đình, bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của những thành viên trong gia đình, thừa kế và phát huy truyền thống cuội nguồn đạo đức tốt đẹp của gia đình Nước Ta nhằm mục đích thiết kế xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tân tiến, niềm hạnh phúc, vững chắc .
Luật hôn nhân và gia đình quy định chính sách hôn nhân và gia đình, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân, Nhà nước và xã hội trong việc kiến thiết xây dựng, củng cố chính sách hôn nhân và gia đình Nước Ta .
Điều 2. Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình
1. Hôn nhân tự nguyện, văn minh, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng .
2. Hôn nhân giữa công dân Nước Ta thuộc những dân tộc bản địa, những tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa công dân Nước Ta với người quốc tế được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ .
3. Vợ chồng có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai chủ trương dân số và kế hoạch hoá gia đình .
4. Cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dạy con thành công dân có ích cho xã hội ; con có nghĩa vụ và trách nhiệm kính trọng, chăm nom, nuôi dưỡng cha mẹ ; cháu có nghĩa vụ và trách nhiệm kính trọng, chăm nom, phụng dưỡng ông bà ; những thành viên trong gia đình có nghĩa vụ và trách nhiệm chăm sóc, chăm nom, trợ giúp nhau .
5. Nhà nước và xã hội không thừa nhận sự phân biệt đối xử giữa những con, giữa con trai và con gái, con đẻ và con nuôi, con trong giá thú và con ngoài giá thú .
6. Nhà nước, xã hội và gia đình có nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ phụ nữ, trẻ nhỏ, giúp sức những bà mẹ thực thi tốt công dụng cao quý của người mẹ .
Điều 3. Trách nhiệm của Nhà nước và xã hội đối với hôn nhân và gia đình
1. Nhà nước có chủ trương, giải pháp tạo điều kiện kèm theo để những công dân nam, nữ xác lập hôn nhân tự nguyện, tân tiến và gia đình thực thi khá đầy đủ công dụng của mình ; tăng cường tuyên truyền, phổ cập pháp luật về hôn nhân và gia đình ; hoạt động nhân dân xoá bỏ phong tục, tập quán lỗi thời về hôn nhân và gia đình, phát huy truyền thống cuội nguồn, phong tục, tập quán tốt đẹp biểu lộ truyền thống của mỗi dân tộc bản địa ; thiết kế xây dựng quan hệ hôn nhân và gia đình văn minh .
2. Cơ quan, tổ chức triển khai có nghĩa vụ và trách nhiệm giáo dục, hoạt động cán bộ, công chức, những thành viên của mình và mọi công dân thiết kế xây dựng gia đình văn hoá ; triển khai tư vấn về hôn nhân và gia đình ; kịp thời hoà giải xích míc trong gia đình, bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của những thành viên trong gia đình .
3. Nhà trường phối hợp với gia đình trong việc giáo dục, tuyên truyền, phổ cập pháp luật về hôn nhân và gia đình cho thế hệ trẻ .
Điều 4. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình
1. Quan hệ hôn nhân và gia đình thực thi theo quy định của Luật này được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ .
2. Cấm tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, cản trở hôn nhân tự nguyện, văn minh ; cấm kết hôn giả tạo, lừa dối để kết hôn, ly hôn ; cấm cưỡng ép ly hôn, ly hôn giả tạo ; cấm yêu sách của cải trong việc cưới hỏi .
Cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ .
Cấm ngượ đãi, hành hạ ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu, anh, chị, em và những thành viên khác trong gia đình .
3. Mọi hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình phải được giải quyết và xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật .
Cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể có quyền nhu yếu Toà án, cơ quan khác có thẩm quyền có giải pháp kịp thời ngăn ngừa và giải quyết và xử lý nghiêm minh so với người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình .
Điều 5. Áp dụng quy định của Bộ luật dân sự
Các quy định của Bộ luật dân sự tương quan đến quan hệ hôn nhân và gia đình được vận dụng so với quan hệ hôn nhân và gia đình trong trường hợp pháp luật về hôn nhân và gia đình không có quy định .
Điều 6. Áp dụng phong tục, tập quán về hôn nhân và gia đình
Trong quan hệ hôn nhân và gia đình, những phong tục, tập quán bộc lộ truyền thống của mỗi dân tộc bản địa mà không trái với những nguyên tắc quy định tại Luật này thì được tôn trọng và phát huy .
Điều 7. Áp dụng pháp luật về hôn nhân và gia đình đối với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài.
1. Các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình của Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được vận dụng so với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế, trừ trường hợp Luật này có quy định khác .
2. Trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia có quy định khác với quy định của Luật này, thì vận dụng quy định của điều ước quốc tế .
Điều 8. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau :
1. Chế độ hôn nhân và gia đình là hàng loạt những quy định của pháp luật về kết hôn, ly hôn, nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền giữa vợ và chồng, giữa cha mẹ và con, giữa những thành viên khác trong gia đình, cấp dưỡng, xác lập cha, mẹ, con, con nuôi, giám hộ, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế và những yếu tố khác tương quan đến hôn nhân và gia đình ;
2. Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật về điều kiện kèm theo kết hôn và đăng ký kết hôn ;
3. Kết hôn trái pháp luật là việc xác lập quan hệ vợ chồng có đăng ký kết hôn nhưng vi phạm điều kiện kèm theo kết hôn do pháp luật quy định ;
4. Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật ;
5. Cưỡng ép kết hôn là hành vi buộc người khác phải kết hôn trái với nguyện vọng của họ ;
6. Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi đã kết hôn ;
7. Thời kỳ hôn nhân là khoảng chừng thời hạn sống sót quan hệ vợ chồng, tính từ ngày đăng ký kết hôn đến ngày chấm hết hôn nhân ;
8. Ly hôn là chấm hết quan hệ hôn nhân do Toà án công nhận hoặc quyết định hành động theo nhu yếu của vợ hoặc của chồng hoặc cả hai vợ chồng ;
9. Cưỡng ép ly hôn là hành vi buộc người khác phải ly hôn trái với nguyện vọng của họ ;
10. Gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh những nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền giữa họ với nhau theo quy định của Luật này ;
11. Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ và trách nhiệm góp phần tiền hoặc gia tài khác để cung ứng nhu yếu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, là người đã thành niên mà không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình, là người gặp khó khăn vất vả, túng thiếu theo quy định của Luật này ;
12. Những người cùng dòng máu về trực hệ là cha, mẹ so với con ; ông, bà so với cháu nội và cháu ngoại ;
13. Những người có họ trong khoanh vùng phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra : cha mẹ là đời thứ nhất ; anh chị em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai ; anh chị em con chú con bác, con cô con cậu, con dì là đời thứ ba ;
14. Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế là quan hệ hôn nhân và gia đình :
a ) Giữa công dân Nước Ta và người quốc tế ;
b ) Giữa người quốc tế với nhau thường trú tại Nước Ta ;
c ) Giữa công dân Nước Ta với nhau mà địa thế căn cứ để xác lập, biến hóa, chấm hết quan hệ đó theo pháp luật quốc tế hoặc gia tài tương quan đến quan hệ đó ở quốc tế .
Chương 2:
KẾT HÔN
Điều 9. Điều kiện kết hôn
Nam nữ kết hôn với nhau phải tuân theo những điều kiện kèm theo sau đây :
1. Nam từ hai mươi tuổi trở lên, nữ từ mười tám tuổi trở lên ;
2. Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định hành động, không bên nào được ép buộc, lừa dối bên nào ; không ai được cưỡng ép hoặc cản trở ;
3. Việc kết hôn không thuộc một trong những trường hợp cấm kết hôn quy định tại Điều 10 của Luật này .
Điều 10. Những trường hợp cấm kết hôn
Việc kết hôn bị cấm trong những trường hợp sau đây :
1. Người đang có vợ hoặc có chồng ;
2. Người mất năng lượng hành vi dân sự ;
3. Giữa những người cùng dòng máu về trực hệ ; giữa những người có họ trong khoanh vùng phạm vi ba đời ;
4. Giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi ; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng ;
5. Giữa những người cùng giới tính .
Điều 11. Đăng ký kết hôn
1. Việc kết hôn phải được ĐK và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ( sau đây gọi là cơ quan đăng ký kết hôn ) triển khai theo nghi thức quy định tại Điều 14 của Luật này .
Mọi nghi thức kết hôn không theo quy định tại Điều 14 của Luật này đều không có giá trị pháp lý .
Nam, nữ không đăng ký kết hôn mà chung sống với nhau như vợ chồng thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng .
Vợ chồng đã ly hôn muốn kết hôn lại với nhau cũng phải đăng ký kết hôn .
2. nhà nước quy định việc đăng ký kết hôn ở vùng sâu, vùng xa .
Điều 12. Thẩm quyền đăng ký kết hôn
Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị xã nơi cư trú của một trong hai bên kết hôn là cơ quan đăng ký kết hôn .
Cơ quan đại diện thay mặt ngoại giao, cơ quan lãnh sự Nước Ta ở quốc tế là cơ quan đăng ký kết hôn giữa công dân Nước Ta với nhau ở quốc tế .
Điều 13. Giải quyết việc đăng ký kết hôn
1. Sau khi nhận đủ sách vở hợp lệ theo quy định của pháp luật về hộ tịch, cơ quan đăng ký kết hôn kiểm tra hồ sơ đăng ký kết hôn ; nếu xét thấy hai bên nam nữ có đủ điều kiện kèm theo kết hôn thì cơ quan đăng ký kết hôn tổ chức triển khai đăng ký kết hôn .
2. Trong trường hợp một bên hoặc cả hai bên không đủ điều kiện kèm theo kết hôn thì cơ quan đăng ký kết hôn khước từ ĐK và lý giải rõ nguyên do bằng văn bản ; nếu người bị khước từ không chấp thuận đồng ý thì có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật .
Điều 14. Tổ chức đăng ký kết hôn
Khi tổ chức triển khai đăng ký kết hôn phải xuất hiện hai bên nam, nữ kết hôn. Đại diện cơ quan đăng ký kết hôn nhu yếu hai bên cho biết ý muốn tự nguyện kết hôn, nếu hai bên chấp thuận đồng ý kết hôn thì đại diện thay mặt cơ quan đăng ký kết hôn trao Giấy ghi nhận kết hôn cho hai bên .
Điều 15. Người có quyền yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật
1. Bên bị cưỡng ép, bị lừa dối kết hôn theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án hủy việc kết hôn trái pháp luật do việc kết hôn vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 9 của Luật này .
2. Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền nhu yếu Toà án hủy việc kết hôn trái pháp luật do vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 9 và Điều 10 của Luật này .
3. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai sau đây theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án hủy việc kết hôn trái pháp luật do vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 9 và Điều 10 của Luật này :
a ) Vợ, chồng, cha, mẹ, con của những bên kết hôn ;
b ) Uỷ ban bảo vệ và chăm nom trẻ nhỏ ;
c ) Hội liên hiệp phụ nữ .
4. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai khác có quyền đề nghị Viện kiểm sát xem xét, nhu yếu Toà án huỷ việc kết hôn trái pháp luật .
Điều 16. Hủy việc kết hôn trái pháp luật
Theo nhu yếu của cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai quy định tại Điều 15 của Luật này, Toà án xem xét và quyết định hành động việc hủy kết hôn trái pháp luật và gửi bản sao quyết định hành động cho cơ quan đã thực thi việc đăng ký kết hôn. Căn cứ vào quyết định hành động của Toà án, cơ quan đăng ký kết hôn xoá đăng ký kết hôn trong Sổ đăng ký kết hôn .
Điều 17. Hậu quả pháp lý của việc hủy kết hôn trái pháp luật
1. Khi việc kết hôn trái pháp luật bị hủy thì hai bên nam, nữ phải chấm hết quan hệ như vợ chồng .
2. Quyền lợi của con được xử lý như trường hợp cha mẹ ly hôn .
3. Tài sản được xử lý theo nguyên tắc gia tài riêng của ai thì vẫn thuộc quyền sở hữu của người đó ; gia tài chung được chia theo thoả thuận của những bên ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý, có tính đến sức lực lao động góp phần của mỗi bên ; ưu tiên bảo vệ quyền hạn chính đáng của phụ nữ và con .
Chương 3:
QUAN HỆ GIỮA VỢ VÀ CHỒNG
Điều 18. Tình nghĩa vợ chồng
Vợ chồng chung thuỷ, yêu dấu, quý trọng, chăm nom, trợ giúp nhau, cùng nhau kiến thiết xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tân tiến, niềm hạnh phúc, vững chắc .
Điều 19. Bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng
Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đình .
Điều 20. Lựa chọn nơi cư trú của vợ, chồng
Nơi cư trú của vợ, chồng do vợ chồng lựa chọn, không bị ràng buộc bởi phong tục, tập quán, địa giới hành chính .
Điều 21. Tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng
1. Vợ, chồng tôn trọng và giữ gìn danh dự, nhân phẩm, uy tín cho nhau .
2. Cấm vợ, chồng có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của nhau .
Điều 22. Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng
Vợ, chồng tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhau ; không được cưỡng ép, cản trở nhau theo hoặc không theo một tôn giáo nào .
Điều 23. Giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển về mọi mặt
Vợ, chồng cùng đàm đạo, trợ giúp, tạo điều kiện kèm theo cho nhau chọn nghề nghiệp ; học tập, nâng cao trình độ văn hoá, trình độ, nhiệm vụ ; tham gia hoạt động giải trí chính trị, kinh tế tài chính, văn hoá, xã hội theo nguyện vọng và năng lực của mỗi người .
Điều 24. Đại diện cho nhau giữa vợ, chồng
1. Vợ chồng hoàn toàn có thể uỷ quyền cho nhau xác lập, thực thi và chấm hết những thanh toán giao dịch mà theo quy định của pháp luật phải có sự chấp thuận đồng ý của cả vợ chồng ; việc uỷ quyền phải được lập thành văn bản .
2. Vợ, chồng đại diện thay mặt cho nhau khi một bên mất năng lượng hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lượng hành vi dân sự mà bên kia được Toà án chỉ định làm người đại diện thay mặt theo pháp luật cho người đó .
Điều 25. Trách nhiệm liên đới của vợ, chồng đối với giao dịch do một bên thực hiện
Vợ hoặc chồng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp so với thanh toán giao dịch dân sự hợp pháp do một trong hai người triển khai nhằm mục đích phân phối nhu yếu hoạt động và sinh hoạt thiết yếu của gia đình .
Điều 26. Quan hệ hôn nhân khi một bên bị tuyên bố là đã chết mà trở về
Khi Toà án ra quyết định hành động huỷ bỏ công bố một người là đã chết theo quy định tại Điều 93 của Bộ luật dân sự mà vợ hoặc chồng của người đó chưa kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân đương nhiên được Phục hồi ; trong trường hợp vợ hoặc chồng của người đó đã kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân được xác lập sau có hiệu lực hiện hành pháp luật .
Điều 27. Tài sản chung của vợ chồng
1. Tài sản chung của vợ chồng gồm gia tài do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân ; gia tài mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được Tặng Kèm cho chung và những gia tài khác mà vợ chồng thoả thuận là gia tài chung .
Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là gia tài chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là gia tài chung khi vợ chồng có thoả thuận .
Tài sản chung của vợ chồng thuộc chiếm hữu chung hợp nhất .
2. Trong trường hợp gia tài thuộc chiếm hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải ĐK quyền sở hữu thì trong giấy ghi nhận quyền sở hữu phải ghi tên của cả vợ chồng .
3. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng tỏ gia tài mà vợ, chồng đang có tranh chấp là gia tài riêng của mỗi bên thì gia tài đó là gia tài chung .
Điều 28. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung
1. Vợ, chồng có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài chung .
2. Tài sản chung của vợ chồng được chi dùng để bảo vệ nhu yếu của gia đình, triển khai những nghĩa vụ và trách nhiệm chung của vợ chồng .
3. Việc xác lập, triển khai và chấm hết thanh toán giao dịch dân sự tương quan đến gia tài chung có giá trị lớn hoặc là nguồn sống duy nhất của gia đình, việc dùng gia tài chung để góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại phải được vợ chồng bàn luận, thoả thuận, trừ gia tài chung đã được chia để góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại riêng theo quy định tại khoản 1 Điều 29 của Luật này .
Điều 29. Chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân
1. Khi hôn nhân sống sót, trong trường hợp vợ chồng góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại riêng, triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự riêng hoặc có nguyên do chính đáng khác thì vợ chồng hoàn toàn có thể thoả thuận chia gia tài chung ; việc chia gia tài chung phải lập thành văn bản ; nếu không thoả thuận được thì có quyền nhu yếu Toà án xử lý .
2. Việc chia gia tài chung của vợ chồng nhằm mục đích trốn tránh thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài không được pháp luật công nhận .
Điều 30. Hậu quả chia tài sản chung của vợ chồng
Trong trường hợp chia gia tài chung của vợ chồng thì hoa lợi, cống phẩm phát sinh từ gia tài đã được chia thuộc sở hữu riêng của mỗi người ; phần gia tài còn lại không chia vẫn thuộc chiếm hữu chung của vợ chồng .
Điều 31. Quyền thừa kế tài sản giữa vợ chồng
1. Vợ, chồng có quyền thừa kế gia tài của nhau theo quy định của pháp luật về thừa kế .
2. Khi vợ hoặc chồng chết hoặc bị Toà án công bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản trị di sản hoặc những người thừa kế thoả thuận cử người khác quản trị di sản .
3. Trong trường hợp nhu yếu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì bên còn sống có quyền nhu yếu Toà án xác lập phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định ; nếu hết thời hạn do Toà án xác lập hoặc bên còn sống đã kết hôn với người khác thì những người thừa kế khác có quyền nhu yếu Toà án cho chia di sản thừa kế .
Điều 32. Tài sản riêng của vợ, chồng
1. Vợ, chồng có quyền có gia tài riêng .
Tài sản riêng của vợ, chồng gồm gia tài mà mỗi người có trước khi kết hôn ; gia tài được thừa kế riêng, được Tặng Kèm cho riêng trong thời kỳ hôn nhân ; gia tài được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 29 và Điều 30 của Luật này ; vật dụng, tư trang cá thể .
2. Vợ, chồng có quyền nhập hoặc không nhập gia tài riêng vào khối gia tài chung .
Điều 33. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản riêng
1. Vợ, chồng có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt gia tài riêng của mình, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều này .
2. Vợ, chồng tự quản lý tài sản riêng ; trong trường hợp vợ hoặc chồng không hề tự mình quản lý tài sản riêng và cũng không uỷ quyền cho người khác quản trị thì bên kia có quyền quản lý tài sản đó .
3. Nghĩa vụ riêng về gia tài của mỗi người được thanh toán giao dịch từ gia tài riêng của người đó .
4. Tài sản riêng của vợ, chồng cũng được sử dụng vào những nhu yếu thiết yếu của gia đình trong trường hợp gia tài chung không đủ để cung ứng .
5. Trong trường hợp gia tài riêng của vợ hoặc chồng đã được đưa vào sử dụng chung mà hoa lợi, cống phẩm từ gia tài riêng đó là nguồn sống duy nhất của gia đình thì việc định đoạt gia tài riêng đó phải được sự thoả thuận của cả vợ chồng .
Chương 4:
QUAN HỆ GIỮA CHA MẸ VÀ CON
Điều 34. Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ
1. Cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền thương mến, trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của con ; tôn trọng quan điểm của con ; chăm sóc việc học tập và giáo dục để con tăng trưởng lành mạnh về sức khỏe thể chất, trí tuệ và đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội .
2. Cha mẹ không được phân biệt đối xử giữa những con, ngược đãi, hành hạ, xúc phạm con ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên ; không được xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội .
Điều 35. Nghĩa vụ và quyền của con
Con có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ, lắng nghe những lời khuyên bảo đúng đắn của cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống lịch sử tốt đẹp của gia đình .
Con có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền chăm nom, nuôi dưỡng cha mẹ .
Nghiêm cấm con có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm cha mẹ .
Điều 36. Nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng
1. Cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền cùng nhau chăm nom, nuôi dưỡng con chưa thành niên hoặc con đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình .
2. Con có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền chăm nom, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt quan trọng khi cha mẹ ốm đau, già yếu, tàn tật ; trong trường hợp gia đình có nhiều con thì những con phải cùng nhau chăm nom, nuôi dưỡng cha mẹ .
Điều 37. Nghĩa vụ và quyền giáo dục con
1. Cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền giáo dục con, chăm sóc và tạo điều kiện kèm theo cho con học tập .
Cha mẹ tạo điều kiện kèm theo cho con được sống trong thiên nhiên và môi trường gia đình đầm ấm, hoà thuận ; làm gương tốt cho con về mọi mặt ; phối hợp chặt chẽ với nhà trường và những tổ chức triển khai xã hội trong việc giáo dục con .
2. Cha mẹ hướng dẫn con chọn nghề ; tôn trọng quyền chọn nghề, quyền tham gia hoạt động giải trí xã hội của con .
3. Khi gặp khó khăn vất vả không hề tự xử lý được, cha mẹ hoàn toàn có thể đề xuất cơ quan, tổ chức triển khai hữu quan giúp sức để triển khai việc giáo dục con .
Điều 38. Nghĩa vụ và quyền của bố dượng, mẹ kế và con riêng của vợ hoặc của chồng
1. Bố dượng, mẹ kế có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục con riêng cùng sống chung với mình theo quy định tại những điều 34, 36 và 37 của Luật này .
2. Con riêng có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền chăm nom, nuôi dưỡng bố dượng, mẹ kế cùng sống chung với mình theo quy định tại Điều 35 và Điều 36 của Luật này .
3. Bố dượng, mẹ kế và con riêng của vợ hoặc của chồng không được ngược đãi, hành hạ, xúc phạm nhau .
Điều 39. Đại diện cho con
Cha mẹ là người đại diện thay mặt theo pháp luật của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự, trừ trường hợp con có người khác làm giám hộ hoặc có người khác đại diện thay mặt theo pháp luật .
Điều 40. Bồi thường thiệt hại do con gây ra
Cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự gây ra theo quy định tại Điều 611 của Bộ luật dân sự .
Điều 41. Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên
Khi cha, mẹ đã bị phán quyết về một trong những tội cố ý xâm phạm sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm trông nom, chăm nom, nuôi dưỡng, giáo dục con ; phá tán gia tài của con ; có lối sống đồi truỵ, xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội thì tuỳ từng trường hợp đơn cử Toà án hoàn toàn có thể tự mình hoặc theo nhu yếu của cá thể, cơ quan, tổ chức triển khai quy định tại Điều 42 của Luật này ra quyết định hành động không cho cha, mẹ trông nom, chăm nom, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện thay mặt theo pháp luật cho con trong thời hạn từ một năm đến năm năm. Toà án hoàn toàn có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này .
Điều 42. Người có quyền yêu cầu Toà án hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên
1. Cha, mẹ, người thân thích của con chưa thành niên theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án hạn chế một số ít quyền của cha, mẹ so với con chưa thành niên .
2. Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền nhu yếu Toà án hạn chế một số ít quyền của cha, mẹ so với con chưa thành niên .
3. Cơ quan, tổ chức triển khai sau đây theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án hạn chế một số ít quyền của cha, mẹ so với con chưa thành niên :
a ) Uỷ ban bảo vệ và chăm nom trẻ nhỏ ;
b ) Hội liên hiệp phụ nữ .
4. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai khác có quyền đề nghị Viện kiểm sát xem xét, nhu yếu Tòa án hạn chế quyền của cha, mẹ so với con chưa thành niên .
Điều 43. Hậu quả pháp lý của việc cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên
1. Trong trường hợp một trong hai người là cha hoặc mẹ bị Toà án hạn chế 1 số ít quyền so với con chưa thành niên thì người kia thực thi quyền trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con và đại diện thay mặt theo pháp luật cho con .
2. Trong trường hợp cha mẹ đều bị Toà án hạn chế quyền so với con chưa thành niên thì việc trông nom, chăm nom, giáo dục con và quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên được giao cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự và Luật này .
3. Cha, mẹ đã bị Toà án hạn chế quyền so với con chưa thành niên vẫn phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng con .
Điều 44. Quyền có tài sản riêng của con
1. Con có quyền có gia tài riêng. Tài sản riêng của con gồm có gia tài được thừa kế riêng, được khuyến mãi ngay cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, cống phẩm phát sinh từ gia tài riêng của con và những thu nhập hợp pháp khác .
2. Con từ đủ mười lăm tuổi trở lên còn sống chung với cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm chăm sóc đời sống chung của gia đình ; nếu có thu nhập thì góp phần vào những nhu yếu thiết yếu của gia đình .
Điều 45. Quản lý tài sản riêng của con
1. Con từ đủ mười lăm tuổi trở lên hoàn toàn có thể tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản trị .
2. Tài sản riêng của con dưới mười lăm tuổi, con mất năng lượng hành vi dân sự thì do cha mẹ quản trị. Cha mẹ hoàn toàn có thể uỷ quyền cho người khác quản lý tài sản riêng của con .
3. Cha mẹ không quản lý tài sản riêng của con trong trường hợp người khuyến mãi cho gia tài hoặc để lại gia tài thừa kế theo di chúc cho người con đã chỉ định người khác quản lý tài sản đó hoặc những trường hợp khác theo quy định của pháp luật .
Điều 46. Định đoạt tài sản riêng của con chưa thành niên
1. Trong trường hợp cha mẹ quản lý tài sản riêng của con dưới mười lăm tuổi thì có quyền định đoạt gia tài đó vì quyền lợi của con, có tính đến nguyện vọng của con, nếu con từ đủ chín tuổi trở lên .
2. Con từ đủ mười lăm tuổi đến dưới mười tám tuổi có quyền định đoạt gia tài riêng ; nếu định đoạt gia tài có giá trị lớn hoặc dùng gia tài để kinh doanh thương mại thì phải có sự chấp thuận đồng ý của cha mẹ .
Chương 5:
QUAN HỆ GIỮA ÔNG BÀ NỘI, ÔNG BÀ NGOẠI VÀ CHÁU; GIỮA ANH, CHỊ, EM VÀ GIỮA CÁC THÀNH VIÊN TRONG GIA ĐÌNH
Điều 47. Nghĩa vụ và quyền của ông bà nội, ông bà ngoại và cháu
1. Ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền trông nom, chăm nom, giáo dục cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu. Trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình mà không có người nuôi dưỡng theo quy định tại Điều 48 của Luật này thì ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng cháu .
2. Cháu có bổn phận kính trọng, chăm nom, phụng dưỡng ông bà nội, ông bà ngoại .
Điều 48. Nghĩa vụ và quyền của anh, chị, em
Anh, chị, em có bổn phận thương mến, chăm nom, trợ giúp nhau ; có nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền đùm bọc, nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện kèm theo trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục con .
Điều 49. Quan hệ giữa các thành viên trong gia đình
1. Các thành viên cùng sống chung trong gia đình đều có nghĩa vụ và trách nhiệm chăm sóc, giúp sức nhau, cùng nhau chăm sóc đời sống chung của gia đình, góp phần công sức của con người, tiền và gia tài khác để duy trì đời sống chung tương thích với thu nhập, năng lực trong thực tiễn của mình .
Các thành viên trong gia đình có quyền được hưởng sự chăm nom, giúp sức nhau. Quyền, quyền lợi hợp pháp của những thành viên trong gia đình được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ .
2. Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện kèm theo để những thế hệ trong gia đình chăm nom, giúp sức nhau nhằm mục đích giữ gìn và phát huy truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của gia đình Nước Ta .
Chương 6:
CẤP DƯỠNG
Điều 50. Nghĩa vụ cấp dưỡng
1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được triển khai giữa cha, mẹ và con, giữa anh chị em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu, giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này .
Nghĩa vụ cấp dưỡng không hề thay thế sửa chữa bằng nghĩa vụ và trách nhiệm khác và không hề chuyển giao cho người khác .
2. Trong trường hợp người có nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng mà trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm đó thì buộc phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng được quy định tại Luật này .
Điều 51. Một người cấp dưỡng cho nhiều người
Trong trường hợp một người cấp dưỡng cho nhiều người thì người cấp dưỡng và những người được cấp dưỡng thoả thuận với nhau về phương pháp và mức cấp dưỡng tương thích với thu nhập, năng lực trong thực tiễn của người có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng và nhu yếu thiết yếu của những người được cấp dưỡng ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
Điều 52. Nhiều người cùng cấp dưỡng cho một người hoặc cho nhiều người
Trong trường hợp nhiều người cùng có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho một người hoặc cho nhiều người thì những người này thỏa thuận hợp tác với nhau về phương pháp và mức góp phần tương thích với thu nhập, năng lực trong thực tiễn của mỗi người và nhu yếu thiết yếu của người được cấp dưỡng ; nếu không thỏa thuận hợp tác được thì nhu yếu Tòa án xử lý .
Điều 53. Mức cấp dưỡng
1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận hợp tác địa thế căn cứ vào thu nhập, năng lực trong thực tiễn của người có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng và nhu yếu thiết yếu của người được cấp dưỡng ; nếu không thỏa thuận hợp tác được thì nhu yếu Tòa án xử lý .
2. Khi có nguyên do chính đáng, mức cấp dưỡng hoàn toàn có thể đổi khác. Việc biến hóa mức cấp dưỡng do những bên thỏa thuận hợp tác ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
Điều 54. Phương thức thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng
Việc cấp dưỡng hoàn toàn có thể được triển khai định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần .
Các bên hoàn toàn có thể thoả thuận biến hóa phương pháp cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng lâm vào thực trạng khó khăn vất vả về kinh tế tài chính mà không có năng lực triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
Điều 55. Người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng
1. Người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình yêu cầu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
2. Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền nhu yếu Tòa án buộc người không tự nguyện thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đó .
3. Cơ quan, tổ chức triển khai sau đây theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Tòa án buộc người không tự nguyện thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đó :
a ) Uỷ ban bảo vệ và chăm nom trẻ nhỏ ;
b ) Hội liên hiệp phụ nữ .
4. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai khác có quyền đề nghị Viện kiểm sát xem xét, nhu yếu Toà án buộc người không tự nguyện triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm đó .
Điều 56. Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con khi ly hôn
Khi ly hôn, cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con chưa thành niên hoặc con đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con .
Mức cấp dưỡng cho con do cha, mẹ thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
Điều 57. Nghĩa vụ cấp dưỡng của con đối với cha mẹ
Con đã thành niên không sống chung với cha mẹ có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho cha mẹ không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình .
Điều 58. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa anh, chị, em
1. Trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có năng lực lao động và không có gia tài để cấp dưỡng cho con thì anh, chị đã thành niên không sống chung với em có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho em chưa thành niên không có gia tài để tự nuôi mình hoặc em đã thành niên không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình .
2. Em đã thành niên không sống chung với anh, chị có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho anh, chị không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình .
Điều 59. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu
1. Ông bà nội, ông bà ngoại không sống chung với cháu có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho cháu trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên không có năng lực lao động, không có gia tài để tự nuôi mình và không có người cấp dưỡng theo quy định tại Điều 58 của Luật này .
2. Cháu đã thành niên không sống chung với ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng cho ông bà nội, ông bà ngoại trong trường hợp ông bà không có năng lực lao động, không có gia tài để tự nuôi mình và không có người khác cấp dưỡng theo quy định của Luật này .
Điều 60. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng khi ly hôn
Khi ly hôn, nếu bên khó khăn vất vả, túng thiếu có nhu yếu cấp dưỡng mà có nguyên do chính đáng thì bên kia có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng theo năng lực của mình .
Điều 61. Chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng
Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm hết trong những trường hợp sau đây :
1. Người được cấp dưỡng đã thành niên và có năng lực lao động ;
2. Người được cấp dưỡng có thu nhập hoặc gia tài để tự nuôi mình ;
3. Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi ;
4. Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng ;
5. Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết ;
6. Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn với người khác ;
7. Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật .
Điều 62. Khuyến khích việc trợ giúp của tổ chức, cá nhân
Nhà nước và xã hội khuyến khích những tổ chức triển khai, cá thể trợ giúp bằng tiền hoặc gia tài khác cho những gia đình, cá thể có thực trạng đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả, túng thiếu .
Chương 7:
XÁC ĐỊNH CHA, MẸ, CON
Điều 63. Xác định cha, mẹ
1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ đó là con chung của vợ chồng .
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận cũng là con chung của vợ chồng .
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Toà án xác lập .
Việc xác lập cha, mẹ cho con được sinh ra theo giải pháp khoa học do nhà nước quy định .
Điều 64. Xác định con
Người không được nhận là cha, mẹ của một người hoàn toàn có thể nhu yếu Toà án xác lập người đó là con mình .
Người được nhận là cha, mẹ của một người hoàn toàn có thể nhu yếu Toà án xác lập người đó không phải là con mình .
Điều 65. Quyền nhận cha, mẹ
1. Con có quyền xin nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết .
2. Con đã thành niên xin nhận cha, không yên cầu phải có sự đồng ý chấp thuận của mẹ ; xin nhận mẹ, không yên cầu phải có sự chấp thuận đồng ý của cha .
Điều 66. Người có quyền yêu cầu xác định cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc xác định con cho cha, mẹ mất năng lực hành vi dân sự
1. Mẹ, cha hoặc người giám hộ theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án xác lập cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự hoặc xác lập con cho cha, mẹ mất năng lượng hành vi dân sự .
2. Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền nhu yếu Toà án xác lập cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự hoặc xác lập con cho cha, mẹ mất năng lượng hành vi dân sự .
3. Cơ quan, tổ chức triển khai sau đây theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án xác lập cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự hoặc xác lập con cho cha, mẹ mất năng lượng hành vi dân sự :
a ) Uỷ ban bảo vệ và chăm nom trẻ nhỏ ;
b ) Hội liên hiệp phụ nữ .
4. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai khác có quyền đề nghị Viện kiểm sát xem xét, nhu yếu Toà án xác lập cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự hoặc xác lập con cho cha, mẹ mất năng lượng hành vi dân sự .
Chương 8:
CON NUÔI
Điều 67. Nuôi con nuôi
1. Nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha mẹ và con giữa người nhận nuôi con nuôi và người được nhận làm con nuôi, bảo vệ cho người được nhận làm con nuôi được trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục tương thích với đạo đức xã hội .
Một người hoàn toàn có thể nhận một hoặc nhiều người làm con nuôi .
Giữa người nhận nuôi con nuôi và người được nhận làm con nuôi có những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cha mẹ và con theo quy định của Luật này .
2. Nhà nước và xã hội khuyến khích việc nhận trẻ mồ côi, trẻ bị bỏ rơi, trẻ bị tàn tật làm con nuôi .
3. Nghiêm cấm tận dụng việc nuôi con nuôi để bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục, mua và bán trẻ nhỏ hoặc vì mục tiêu trục lợi khác .
Điều 68. Người được nhận làm con nuôi
1. Người được nhận làm con nuôi phải là người từ mười lăm tuổi trở xuống .
Người trên mười lăm tuổi hoàn toàn có thể được nhận làm con nuôi nếu là thương bệnh binh, người tàn tật, người mất năng lượng hành vi dân sự hoặc làm con nuôi của người già yếu đơn độc .
2. Một người chỉ hoàn toàn có thể làm con nuôi của một người hoặc của cả hai người là vợ chồng .
Điều 69. Điều kiện đối với người nhận nuôi con nuôi
Người nhận con nuôi phải có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :
1. Có năng lượng hành vi dân sự vừa đủ ;
2. Hơn con nuôi từ hai mươi tuổi trở lên ;
3. Có tư cách đạo đức tốt ;
4. Có điều kiện kèm theo thực tiễn bảo vệ việc trông nom, chăm nom, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi ;
5. Không phải là người đang bị hạn chế 1 số ít quyền của cha, mẹ so với con chưa thành niên hoặc bị phán quyết mà chưa được xoá án tích về một trong những tội cố ý xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của người khác ; ngược đãi hoặc hành hạ ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình ; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên phạm pháp ; mua và bán, đánh cắp, chiếm đoạt trẻ nhỏ ; những tội xâm phạm tình dục so với trẻ nhỏ ; có hành vi xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội .
Điều 70. Vợ chồng cùng nhận nuôi con nuôi
Trong trường hợp vợ chồng cùng nhận nuôi con nuôi thì vợ chồng đều phải có đủ những điều kiện kèm theo quy định tại Điều 69 của Luật này .
Điều 71. Sự đồng ý của cha mẹ đẻ, người giám hộ và người được nhận làm con nuôi
1. Việc nhận người chưa thành niên, người đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự làm con nuôi phải được sự đồng ý chấp thuận bằng văn bản của cha mẹ đẻ của người đó ; nếu cha mẹ đẻ đã chết, mất năng lượng hành vi dân sự hoặc không xác lập được cha, mẹ thì phải được sự chấp thuận đồng ý bằng văn bản của người giám hộ .
2. Việc nhận trẻ nhỏ từ đủ chín tuổi trở lên làm con nuôi phải được sự đồng ý chấp thuận của trẻ nhỏ đó .
Điều 72. Đăng ký việc nuôi con nuôi
Việc nhận nuôi con nuôi phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ĐK và ghi vào Sổ hộ tịch .
Thủ tục ĐK việc nuôi con nuôi, giao nhận con nuôi được thực thi theo quy định của pháp luật về hộ tịch .
Điều 73. Từ chối việc đăng ký nuôi con nuôi
Trong trường hợp một bên hoặc những bên không có đủ những điều kiện kèm theo nhận nuôi con nuôi hoặc làm con nuôi thì cơ quan ĐK việc nuôi con nuôi khước từ ĐK và lý giải rõ nguyên do bằng văn bản ; nếu cha mẹ đẻ, người giám hộ và người nhận nuôi con nuôi không chấp thuận đồng ý thì có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật .
Điều 74. Quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi
Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của cha mẹ và con theo quy định tại Luật này, kể từ thời gian ĐK việc nuôi con nuôi .
Con liệt sĩ, con thương bệnh binh, con của người có công với cách mạng được người khác nhận làm con nuôi vẫn được liên tục hưởng mọi quyền hạn của con liệt sĩ, con thương bệnh binh, con của người có công với cách mạng .
Điều 75. Thay đổi họ, tên; xác định dân tộc của con nuôi
1. Theo nhu yếu của cha mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hành động việc đổi khác họ, tên của con nuôi .
Việc đổi khác họ, tên của con nuôi từ đủ chín tuổi trở lên phải được sự chấp thuận đồng ý của người đó .
Việc đổi khác họ, tên của con nuôi được triển khai theo quy định của pháp luật về hộ tịch .
2. Việc xác lập dân tộc bản địa của con nuôi được triển khai theo quy định tại Điều 30 của Bộ luật dân sự .
Điều 76. Chấm dứt việc nuôi con nuôi
Theo nhu yếu của những người quy định tại Điều 77 của Luật này, Toà án hoàn toàn có thể quyết định hành động chấm hết việc nuôi con nuôi trong những trường hợp sau đây :
1. Cha mẹ nuôi và con nuôi đã thành niên tự nguyện chấm hết quan hệ nuôi con nuôi ;
2. Con nuôi bị phán quyết về một trong những tội xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của cha, mẹ nuôi ; ngược đãi, hành hạ cha, mẹ nuôi hoặc có hành vi phá tán gia tài của cha, mẹ nuôi ;
3. Cha mẹ nuôi đã có những hành vi quy định tại khoản 3 Điều 67 hoặc khoản 5 Điều 69 của Luật này .
Điều 77. Người có quyền yêu cầu Toà án chấm dứt việc nuôi con nuôi
1. Con nuôi đã thành niên, cha, mẹ đẻ, người giám hộ của con nuôi, cha, mẹ nuôi theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án ra quyết định hành động chấm hết việc nuôi con nuôi trong những trường hợp quy định tại Điều 76 của Luật này .
2. Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền nhu yếu Toà án ra quyết định hành động chấm hết việc nuôi con nuôi trong những trường hợp quy định tại điểm 2 và điểm 3 Điều 76 của Luật này .
3. Cơ quan, tổ chức triển khai sau đây theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự có quyền tự mình nhu yếu Toà án hoặc đề nghị Viện kiểm sát nhu yếu Toà án ra quyết định hành động chấm hết việc nuôi con nuôi trong những trường hợp quy định tại điểm 2 và điểm 3 Điều 76 của Luật này :
a ) Uỷ ban bảo vệ và chăm nom trẻ nhỏ ;
b ) Hội liên hiệp phụ nữ .
4. Cá nhân, cơ quan, tổ chức triển khai khác có quyền đề nghị Viện kiểm sát xem xét, nhu yếu Toà án ra quyết định hành động chấm hết việc nuôi con nuôi trong những trường hợp quy định tại điểm 2 và điểm 3 Điều 76 của Luật này .
Điều 78. Hậu quả pháp lý của việc chấm dứt nuôi con nuôi
1. Khi chấm hết việc nuôi con nuôi theo quyết định hành động của Toà án, những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa cha mẹ nuôi và con nuôi cũng chấm hết ; nếu con nuôi là người chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình thì Toà án ra quyết định hành động giao người đó cho cha mẹ đẻ hoặc cá thể, tổ chức triển khai trông nom, nuôi dưỡng .
2. Trong trường hợp con nuôi có gia tài riêng thì được nhận lại gia tài đó ; nếu con nuôi có sức lực lao động góp phần vào khối gia tài chung của gia đình cha mẹ nuôi thì được trích một phần từ khối gia tài chung đó theo thoả thuận giữa con nuôi và cha mẹ nuôi ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
3. Khi việc nuôi con nuôi chấm hết, theo nhu yếu của cha mẹ đẻ hoặc của người đã làm con nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hành động việc người đã làm con nuôi được lấy lại họ, tên mà cha mẹ đẻ đã đặt .
Chương 9:
GIÁM HỘ GIỮA CÁC THÀNH VIÊN TRONG GIA ĐÌNH
Điều 79. Áp dụng pháp luật về giám hộ trong quan hệ gia đình
Khi trong gia đình có người cần được giám hộ thì việc giám hộ được thực thi theo những quy định về giám hộ của Bộ luật dân sự và Luật này .
Điều 80. Cha mẹ giám hộ cho con
Trong trường hợp cha mẹ cùng giám hộ cho con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự thì họ đều phải triển khai quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người giám hộ. Cha, mẹ thoả thuận với nhau về việc đại diện thay mặt theo pháp luật cho con trong những thanh toán giao dịch dân sự vì quyền lợi của con .
Điều 81. Cha mẹ cử người giám hộ cho con
Trong trường hợp cha mẹ còn sống nhưng không có điều kiện kèm theo trực tiếp trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lượng hành vi dân sự thì cha mẹ hoàn toàn có thể cử người khác giám hộ cho con ; cha mẹ và người giám hộ thoả thuận về việc người giám hộ thực thi một phần hoặc hàng loạt việc giám hộ .
Điều 82. Con riêng giám hộ cho bố dượng, mẹ kế
Trong trường hợp bố dượng, mẹ kế không có người giám hộ theo quy định tại Điều 72 của Bộ luật dân sự thì con riêng đang sống chung với bố dượng, mẹ kế làm người giám hộ, nếu có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ .
Điều 83. Giám hộ giữa anh, chị, em
1. Trong trường hợp anh, chị, em ruột cần được giám hộ thì anh, chị, em đã thành niên có năng lượng hành vi dân sự thoả thuận cử một người trong số họ có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ .
2. Khi quyết định hành động những yếu tố tương quan đến nhân thân, gia tài của em chưa thành niên thì anh, chị là người giám hộ của em phải tìm hiểu thêm quan điểm của những người thân thích và quan điểm của em, nếu em từ đủ chín tuổi trở lên .
Điều 84. Giám hộ giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu
1. Trong trường hợp cháu cần được giám hộ mà ông bà nội, ông bà ngoại có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì những người này thoả thuận cử một bên làm người giám hộ .
2. Cháu có đủ điều kiện kèm theo làm người giám hộ thì phải giám hộ cho ông bà nội, ông bà ngoại, nếu ông bà không có con phụng dưỡng .
Chương 10:
LY HÔN
Điều 85. Quyền yêu cầu Toà án giải quyết việc ly hôn
1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền nhu yếu Toà án xử lý việc ly hôn .
2. Trong trường hợp vợ có thai hoặc đang nuôi con dưới mười hai tháng tuổi thì chồng không có quyền nhu yếu xin ly hôn .
Điều 86. Khuyến khích hoà giải ở cơ sở
Nhà nước và xã hội khuyến khích việc hoà giải ở cơ sở khi vợ, chồng có nhu yếu ly hôn. Việc hoà giải được thực thi theo quy định của pháp luật về hoà giải ở cơ sở .
Điều 87. Thụ lý đơn yêu cầu ly hôn
Toà án thụ lý đơn nhu yếu ly hôn theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự .
Trong trường hợp không đăng ký kết hôn mà có nhu yếu ly hôn thì Toà án thụ lý và công bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 11 của Luật này ; nếu có nhu yếu về con và gia tài thì xử lý theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 17 của Luật này .
Điều 88. Hoà giải tại Toà án
Sau khi đã thụ lý đơn nhu yếu ly hôn, Toà án thực thi hoà giải theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự .
Điều 89. Căn cứ cho ly hôn
1. Toà án xem xét nhu yếu ly hôn, nếu xét thấy thực trạng trầm trọng, đời sống chung không hề lê dài, mục tiêu của hôn nhân không đạt được thì Toà án quyết định cho ly hôn .
2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Toà án công bố mất tích xin ly hôn thì Toà án xử lý cho ly hôn .
Điều 90. Thuận tình ly hôn
Trong trường hợp vợ chồng cùng nhu yếu ly hôn mà hoà giải tại Toà án không thành, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thoả thuận về việc chia gia tài, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm nom, giáo dục con thì Toà án công nhận chấp thuận đồng ý ly hôn và sự thoả thuận về gia tài và con trên cơ sở bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ chính đáng của vợ và con ; nếu không thoả thuận được hoặc tuy có thoả thuận nhưng không bảo vệ quyền hạn chính đáng của vợ và con thì Toà án quyết định .
Điều 91. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
Khi một bên vợ hoặc chồng nhu yếu ly hôn mà hoà giải tại Toà án không thành thì Toà án xem xét, xử lý việc ly hôn .
Điều 92. Việc trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, vợ, chồng vẫn có nghĩa vụ và trách nhiệm trông nom, chăm nom, giáo dục, nuôi dưỡng con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình .
Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con .
2. Vợ, chồng thoả thuận về người trực tiếp nuôi con, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi bên sau khi ly hôn so với con ; nếu không thoả thuận được thì Toà án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi địa thế căn cứ vào quyền hạn về mọi mặt của con ; nếu con từ đủ chín tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con .
Về nguyên tắc, con dưới ba tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, nếu những bên không có thoả thuận khác .
Điều 93. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
Vì quyền lợi của con, theo nhu yếu của một hoặc cả hai bên, Toà án hoàn toàn có thể quyết định hành động đổi khác người trực tiếp nuôi con .
Việc biến hóa người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn được thực thi trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ về mọi mặt của con và phải tính đến nguyện vọng của con, nếu con từ đủ chín tuổi trở lên .
Điều 94. Quyền thăm nom con sau khi ly hôn
Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con ; không ai được cản trở người đó triển khai quyền này .
Trong trường hợp người không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng tác động xấu đến việc trông nom, chăm nom, giáo dục, nuôi dưỡng con thì người trực tiếp nuôi con có quyền nhu yếu Toà án hạn chế quyền thăm nom con của người đó .
Điều 95. Nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn
1. Việc chia gia tài khi ly hôn do những bên thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý. Tài sản riêng của bên nào thì thuộc quyền sở hữu của bên đó .
2. Việc chia gia tài chung được xử lý theo những nguyên tắc sau đây :
a ) Tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi, nhưng có xem xét thực trạng của mỗi bên, thực trạng gia tài, công sức của con người góp phần của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì, tăng trưởng gia tài này. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập ;
b ) Bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của vợ, con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lượng hành vi dân sự, không có năng lực lao động và không có gia tài để tự nuôi mình ;
c ) Bảo vệ quyền lợi chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh thương mại và nghề nghiệp để những bên có điều kiện kèm theo liên tục lao động tạo thu nhập ;
d ) Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật hoặc theo giá trị ; bên nào nhận phần gia tài bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải giao dịch thanh toán cho bên kia phần giá trị chênh lệch .
3. Việc giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm chung về gia tài của vợ, chồng do vợ, chồng thoả thuận ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
Điều 96. Chia tài sản trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà ly hôn
1. Trong trường hợp vợ, chồng sống chung với gia đình mà ly hôn, nếu gia tài của vợ chồng trong khối gia tài chung của gia đình không xác lập được thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối gia tài chung của gia đình địa thế căn cứ vào công sức của con người góp phần của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì tăng trưởng khối gia tài chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối gia tài chung do vợ chồng thoả thuận với gia đình ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý .
2. Trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà gia tài của vợ chồng trong khối gia tài chung của gia đình hoàn toàn có thể xác lập được theo phần thì khi ly hôn, phần gia tài của vợ chồng được trích ra từ khối gia tài chung đó để chia .
Điều 97. Chia quyền sử dụng đất của vợ, chồng khi ly hôn
1. Quyền sử dụng đất riêng của bên nào thì khi ly hôn vẫn thuộc về bên đó .
2. Việc chia quyền sử dụng đất chung của vợ chồng khi ly hôn được thực thi như sau :
a ) Đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thuỷ sản, nếu cả hai bên đều có nhu yếu và có điều kiện kèm theo trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thoả thuận của hai bên ; nếu không thoả thuận được thì nhu yếu Toà án xử lý theo quy định tại Điều 95 của Luật này .
Trong trường hợp chỉ một bên có nhu yếu và có điều kiện kèm theo trực tiếp sử dụng đất thì bên đó được liên tục sử dụng nhưng phải giao dịch thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng ;
b ) Trong trường hợp vợ chồng có quyền sử dụng đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thuỷ sản chung với hộ gia đình thì khi ly hôn phần quyền sử dụng đất của vợ chồng được tách ra và chia theo quy định tại điểm a khoản này ;
c ) Đối với đất nông nghiệp trồng cây nhiều năm, đất lâm nghiệp để trồng rừng, đất ở thì được chia theo quy định tại Điều 95 của Luật này ;
d ) Việc chia quyền sử dụng so với những loại đất khác được thực thi theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật dân sự .
3. Trong trường hợp vợ, chồng sống chung với gia đình mà không có quyền sử dụng đất chung với hộ gia đình thì khi ly hôn quyền lợi và nghĩa vụ của bên không có quyền sử dụng đất và không liên tục sống chung với gia đình được xử lý theo quy định tại Điều 96 của Luật này .
Điều 98. Chia nhà ở thuộc sở hữu chung của vợ chồng
Trong trường hợp nhà ở thuộc chiếm hữu chung của vợ chồng hoàn toàn có thể chia để sử dụng thì khi ly hôn được chia theo quy định tại Điều 95 của Luật này ; nếu không hề chia được thì bên được liên tục sử dụng nhà ở phải thanh toán giao dịch cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng .
Điều 99. Giải quyết quyền lợi của vợ, chồng khi ly hôn trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu riêng của một bên
Trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu riêng của một bên đã được đưa vào sử dụng chung thì khi ly hôn, nhà ở đó vẫn thuộc sở hữu riêng của chủ sở hữu nhà, nhưng phải giao dịch thanh toán cho bên kia một phần giá trị nhà, địa thế căn cứ vào sức lực lao động bảo trì, tăng cấp, tái tạo, thay thế sửa chữa nhà .
Chương 11:
QUAN HỆ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
Điều 100. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
1. Ở nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế được tôn trọng và bảo vệ tương thích với những quy định của pháp luật Nước Ta và điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia .
2. Trong quan hệ hôn nhân và gia đình với công dân Nước Ta, người quốc tế tại Nước Ta được hưởng những quyền và có nghĩa vụ và trách nhiệm như công dân Nước Ta, trừ trường hợp pháp luật Nước Ta có quy định khác .
3. Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam bảo lãnh quyền, quyền lợi hợp pháp của công dân Nước Ta ở quốc tế trong quan hệ hôn nhân và gia đình tương thích với pháp luật Nước Ta, pháp luật của nước thường trực, pháp luật và tập quán quốc tế .
4. Các quy định của Chương này cũng được vận dụng so với quan hệ hôn nhân và gia đình giữa công dân Nước Ta với nhau mà một bên hoặc cả hai bên định cư ở quốc tế .
Điều 101. Áp dụng pháp luật nước ngoài đối với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
Trong trường hợp Luật này, những văn bản pháp luật khác của Nước Ta có quy định hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia viện dẫn thì pháp luật quốc tế được vận dụng, nếu việc vận dụng đó không trái với những nguyên tắc quy định trong Luật này .
Trong trường hợp pháp luật quốc tế dẫn chiếu trở lại pháp luật Nước Ta thì vận dụng pháp luật về hôn nhân và gia đình Nước Ta .
Điều 102. Thẩm quyền giải quyết các việc về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
1. Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố thường trực TW thực thi việc đăng ký kết hôn, nuôi con nuôi và giám hộ có yếu tố quốc tế theo quy định của Luật này và những quy định khác của pháp luật Nước Ta .
Việc đăng ký kết hôn, nuôi con nuôi, giám hộ giữa công dân Nước Ta cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Nước Ta do nhà nước quy định .
2. Cơ quan đại diện thay mặt ngoại giao, Cơ quan lãnh sự của Nước Ta ở quốc tế triển khai việc đăng ký kết hôn, xử lý những việc về nuôi con nuôi và giám hộ có yếu tố quốc tế theo quy định của Luật này, những quy định khác có tương quan của pháp luật Nước Ta và điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia, nếu việc ĐK, xử lý đó không trái với pháp luật của nước thường trực ; có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai việc bảo lãnh quyền, quyền lợi hợp pháp của công dân Nước Ta trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế .
3. Toà án nhân dân tỉnh, thành phố thường trực TW huỷ việc kết hôn trái pháp luật, xử lý việc ly hôn, những tranh chấp về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ có yếu tố quốc tế, xem xét việc công nhận hoặc không công nhận bản án, quyết định hành động về hôn nhân và gia đình của Toà án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác của quốc tế theo quy định của Luật này và những quy định khác của pháp luật Nước Ta .
Toà án nhân dân huyện, Q., thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi cư trú của công dân Nước Ta huỷ việc kết hôn trái pháp luật, xử lý việc ly hôn, những tranh chấp về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ giữa công dân Nước Ta cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Nước Ta theo quy định của Luật này và những quy định khác của pháp luật Nước Ta .
Điều 103. Kết hôn có yếu tố nước ngoài
1. Trong việc kết hôn giữa công dân Nước Ta với người quốc tế, mỗi bên phải tuân theo pháp luật của nước mình về điều kiện kèm theo kết hôn ; nếu việc kết hôn được tiến hành tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Nước Ta thì người quốc tế còn phải tuân theo những quy định của Luật này về điều kiện kèm theo kết hôn .
Việc kết hôn giữa những người quốc tế với nhau tại Nước Ta trước cơ quan có thẩm quyền của Nước Ta phải tuân theo những quy định của Luật này về điều kiện kèm theo kết hôn .
2. Nghiêm cấm tận dụng việc kết hôn có yếu tố quốc tế để kinh doanh phụ nữ, xâm phạm tình dục so với phụ nữ hoặc vì mục tiêu trục lợi khác .
Điều 104. Ly hôn có yếu tố nước ngoài
1. Việc ly hôn giữa công dân Nước Ta với người quốc tế, giữa người quốc tế với nhau thường trú tại Nước Ta được xử lý theo quy định của Luật này .
2. Trong trường hợp bên là công dân Nước Ta không thường trú tại Nước Ta vào thời gian nhu yếu ly hôn thì việc ly hôn được xử lý theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng ; nếu họ không có nơi thường trú chung thì theo pháp luật Nước Ta .
3. Việc xử lý gia tài là bất động sản ở quốc tế khi ly hôn tuân theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó .
4. Bản án, quyết định hành động ly hôn của Toà án hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của quốc tế được công nhận tại Nước Ta theo quy định của pháp luật Nước Ta .
Điều 105. Nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài
1. Người quốc tế xin nhận trẻ nhỏ Nước Ta hoặc nhận trẻ nhỏ quốc tế thường trú tại Nước Ta làm con nuôi phải tuân theo quy định của Luật này và quy định trong pháp luật của nước mà người đó là công dân về điều kiện kèm theo nhận nuôi con nuôi .
Việc công dân Nước Ta nhận trẻ nhỏ là người quốc tế làm con nuôi đã được ĐK tại cơ quan có thẩm quyền của quốc tế thì được công nhận tại Nước Ta .
Nghiêm cấm tận dụng việc nuôi con nuôi để bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục, mua và bán trẻ nhỏ hoặc vì mục tiêu trục lợi khác .
2. Trong trường hợp việc nuôi con nuôi có yếu tố quốc tế được thực thi tại Nước Ta thì quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa cha mẹ nuôi và con nuôi, việc chấm hết nuôi con nuôi được xác lập theo quy định của Luật này .
Trong trường hợp việc nuôi con nuôi giữa công dân Nước Ta với người quốc tế được triển khai tại quốc tế thì quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa cha mẹ nuôi và con nuôi, việc chấm hết nuôi con nuôi được xác lập theo pháp luật của nước nơi thường trú của con nuôi .
Điều 106. Giám hộ trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
1. Việc giám hộ trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố quốc tế được thực thi tại Nước Ta, việc giám hộ được ĐK tại Cơ quan đại diện thay mặt ngoại giao, Cơ quan lãnh sự của Nước Ta ở quốc tế phải tuân theo quy định của Luật này và những quy định khác cuả pháp luật Nước Ta .
2. Trong trường hợp việc giám hộ trong quan hệ hôn nhân và gia đình giữa công dân Nước Ta với người quốc tế được triển khai tại quốc tế thì quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa người giám hộ và người được giám hộ được xác lập theo pháp luật của nước nơi thường trú của người giám hộ .
Chương 12:
XỬ LÝ VI PHẠM
Điều 107. Xử lý vi phạm pháp luật trong quan hệ hôn nhân và gia đình
Người nào vi phạm những điều kiện kèm theo kết hôn ; cản trở việc kết hôn đúng pháp luật ; trá hình sách vở để đăng ký kết hôn, ĐK nuôi con nuôi ; hành hạ, ngược đãi, xúc phạm danh dự, nhân phẩm ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con và những thành viên khác trong gia đình ; tận dụng việc nuôi con nuôi để trục lợi ; không thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm cấp dưỡng, nghĩa vụ và trách nhiệm giám hộ hoặc có những hành vi khác vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình thì tuỳ theo đặc thù, mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường .
Điều 108. Xử lý vi phạm pháp luật của người có chức vụ, quyền hạn
Người nào tận dụng chức vụ, quyền hạn để đăng ký kết hôn, ĐK nuôi con nuôi, xác lập cha, mẹ, con trái pháp luật ; vi phạm thẩm quyền, thủ tục đăng ký kết hôn, ĐK nuôi con nuôi ; không triển khai nhu yếu bảo vệ quyền, quyền lợi hợp pháp của những thành viên trong gia đình hoặc có những hành vi khác tận dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình thì tuỳ theo đặc thù, mức độ vi phạm mà bị giải quyết và xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường .
Chương 13:
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 109. Hiệu lực thi hành
Luật này có hiệu lực thực thi hiện hành thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 .
Luật này sửa chữa thay thế Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 .
Pháp lệnh hôn nhân và gia đình giữa công dân Nước Ta với người quốc tế ngày 02 tháng 12 năm 1993 hết hiệu lực thực thi hiện hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 .
Điều 110. Hướng dẫn thi hành
nhà nước, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong khoanh vùng phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của mình hướng dẫn thi hành Luật này .
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa X, kỳ họp thứ 7 trải qua ngày 09 tháng 6 năm 2000 .
|
Nông Đức Mạnh ( Đã ký ) |
Video liên quan
Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Cưới Hỏi
