nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người việt nam

pdf

119

617 KB

4

118

4.9 (
21 lượt)

119617 KB

Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu

Đang xem trước 10 trên tổng 119 trang, để tải xuống xem rất đầy đủ hãy nhấn vào bên trên

Chủ đề liên quan

Tài liệu tương tự

Nội dung

Bé y tÕ

ViÖn dinh d−ìng

nhu cÇu dinh d−ìng
khuyÕn nghÞ
cho ng−êi viÖt nam

nhμ xuÊt b¶n y häc
hμ néi, 2006

1

Bé y tÕ

ViÖn dinh d−ìng

nhu cÇu dinh d−ìng
khuyÕn nghÞ

cho ng−êi viÖt nam

Biªn so¹n bæ sung vμ biªn tËp:
NguyÔn C«ng KhÈn,
Ph¹m V¨n Hoan
vμ cs.

nhμ xuÊt b¶n y häc
hμ néi, 2006

2

LêI c¶m ¬n
Xin tr©n träng c¶m ¬n Ban ChØ ®¹o ChiÕn l−îc Quèc gia Dinh d−ìng
2001-2010 vμ ViÖn Dinh d−ìng, ®· t¹o c¬ së ph¸p lý vμ hç trî kü thuËt cho viÖc
biªn so¹n bæ sung vμ xuÊt b¶n cuèn s¸ch.
Xin bμy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi:
Gi¸o s− b¸c sü Tõ GiÊy, Anh hïng lao ®éng, Nguyªn Chñ tÞch Héi Dinh
d−ìng ViÖt Nam.
Gi¸o s− b¸c sü, tiÕn sü khoa häc Hμ Huy Kh«i, Chñ tÞch Héi Dinh d−ìng ViÖt
Nam.
Xin ch©n thμnh c¶m ¬n c¸c b¹n ®ång nghiÖp sau ®©y vÒ nh÷ng ý kiÕn b×nh
luËn vμ ®ãng gãp quÝ b¸u trong qu¸ tr×nh bæ sung vμ chØnh söa ®Ó hoμn thiÖn
cuèn s¸ch:
ViÖn Dinh d−ìng – Bé Y tÕ:
TiÕn sü Lª B¹ch Mai, tiÕn sü NguyÔn Xu©n Ninh, tiÕn sü NguyÔn ThÞ L©m,
tiÕn sü Lª ThÞ Hîp, tiÕn sü §ç Kim Liªn, tiÕn sü Lª Danh Tuyªn, tiÕn sü Hμ ThÞ
Anh §μo, tiÕn sü Nghiªm NguyÖt Thu, th¹c sü Ph¹m ThÞ Thu H−¬ng, th¹c sÜ Bïi ThÞ
Nhung, th¹c sü TrÇn Thμnh §«, th¹c sü Phan V¨n Hu©n, th¹c sü Phïng ThÞ Liªn,
th¹c sü Hå Thu Mai, cö nh©n Bïi Tè Loan vμ cö nh©n Hoμng Ngäc Lan.
Trung t©m Dinh d−ìng thμnh phè Hå ChÝ Minh:
TiÕn sü TrÇn ThÞ Minh H¹nh.
C¸c t¸c gi¶

3

Môc lôc
Néi dung

Trang

Lêi nãi ®Çu
Giíi thiÖu
H−íng dÉn sö dông
C¬ së ph¸p lý, khoa häc vμ thùc tiÔn
Nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi viÖt nam
Kh¸i niÖm vμ nguyªn t¾c chung x¸c ®Þnh nhu cÇu n¨ng l−îng vμ c¸c chÊt
dinh d−ìng
Kh¸i niÖm c¬ b¶n cña tÝnh to¸n nhu cÇu n¨ng l−îng

8

Nhu cÇu n¨ng l−îng

8

Nhu cÇu Protid

12

Nhu cÇu Lipid

15

Nhu cÇu Glucid

16

Nhu cÇu ChÊt x¬

16

Nhu cÇu c¸c chÊt ®a kho¸ng

17

Nhu cÇu Ca (Calcium)

17

Nhu cÇu P (Phosphorus)
Nhu cÇu Mg (Magnesium)
Nhu cÇu c¸c vi chÊt dinh d−ìng
Nhu cÇu c¸c vi kho¸ng
Nhu cÇu S¾t

21

Nhu cÇu Iod

24

Nhu cÇu KÏm

26

Nhu cÇu Selen

29

Nhu cÇu c¸c vitamin
Nhu cÇu c¸c vitamin tan trong dÇu

4

Nhu cÇu vitamin A

34

Nhu cÇu vitamin D

37

Nhu cÇu vitamin E
Nhu cÇu vitamin K
Nhu cÇu c¸c vitamin tan trong n−íc
Nhu cÇu vitamin C

41

Nhu cÇu vitamin B1 (Thiamin)

42

Nhu cÇu vitamin B2 (Roboflavin)

44

Nhu cÇu vitamin B3 (Niacin)

46

Nhu cÇu vitamin B9 (Folat)

49

Nhu cÇu vitamin B6
Nhu cÇu vitamin B12
Nhu cÇu n−íc vμ c¸c chÊt ®iÖn gi¶i ( Na, K vμ Cl)

KÕt luËn vμ khuyÕn nghÞ chung

54

Tμi liÖu tham kh¶o

55

PhÇn phô lôc

68

Phô lôc I. B¶ng tæng hîp nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi viÖt
Nam

68

Phô lôc II. DiÔn biÕn khÈu phÇn ¨n cña nh©n d©n ViÖt Nam
Phô lôc III. H−íng dÉn giíi h¹n tiªu thô mét sè chÊt kho¸ng vμ vitamin
Phô lôc IV. ChiÕn l−îc quèc gia dinh d−ìng 2001-2010
Phô lôc V. Nh÷ng lêi khuyªn vÒ ®inh d−ìng hîp lý – Th¸p dinh d−ìng

5

Lêi nãi ®Çu
“B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam” ®· ®−îc nghiªn
cøu, chuÈn bÞ vμ th«ng qua Héi ®ång khoa häc liªn ngμnh, ®−îc xuÊt b¶n lÇn ®Çu
vμo n¨m 1996 (theo quyªt ®Þnh cña Bé Y tÕ ký ngμy 16/9/1996). §©y lμ tμi liÖu ®−îc
Bé tr−ëng Bé Y tÕ chÝnh thøc phª duyÖt ®Ó sö dông chÝnh thøc trong ngμnh Y tÕ vμ
c¸c ngμnh cã liªn quan kh¸c nh− n«ng nghiÖp, thùc phÈm, kÕ ho¹ch,

phôc vô sù

nghiÖp ch¨m sãc, b¶o vÖ vμ n©ng cao søc kháe nh©n d©n .
“B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam” ®· v

®ang lμ

®ãng gãp cô thÓ cho viÖc thùc hiÖn KÕ ho¹ch hμnh ®éng Quèc gia vÒ Dinh d−ìng
1996-2000 vμ ChiÕn l−îc Quèc gia Dinh d−ìng 2001-2010.
Tuy nhiªn, khoa häc dinh d−ìng kh«ng ngõng ph¸t triÓn. C¸ch ¨n uèng, nÕp
sèng, sù t¨ng tr−ëng tÇm vãc vμ ®iÒu kiÖn lao ®éng cña ng−êi ViÖt Nam còng kh«ng
ngõng thay ®æi. Do ®ã, nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam cÇn
®−îc ®Þnh kú rμ so¸t l¹i vμ biªn so¹n bæ sung ®Ó sö dông trong n−íc còng nh− héi
nhËp víi c¸c n−íc khu vøc vμ trªn thÕ giíi.
Nh»m ®¸p øng nhu cÇu nãi trªn, ViÖn Dinh d−ìng, Bé Y tÕ tæ chøc biªn so¹n
bæ sung cËp nhËt, xuÊt b¶n vμ ban hμnh cuèn “B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn
nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam 2006”.
ViÖn Dinh d−ìng – Bé Y tÕ xin giíi thiÖu víi c¸c quÝ c¬ quan cïng quÝ vÞ
quan t©m sö dông cuèn s¸ch vμ mong nhËn ®−îc nhiÒu gãp ý ch©n thμnh nhÊt.
Tr©n träng c¶m ¬n!
ViÖn tr−ëng
PGS. BS. TS. NguyÔn C«ng KhÈn

6

nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ
cho ng−êi ViÖt Nam
I. Giíi thiÖu
B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam lμ mét v¨n b¶n cña
Nhμ n−íc khuyÕn nghÞ vÒ nhu cÇu n¨ng l−îng vμ c¸c chÊt dinh d−ìng theo løa tuæi,
giíi tÝnh, lo¹i h×nh lao ®éng vμ t×nh tr¹ng sinh lý (phô n÷ mang thai, bμ mÑ cho con
bó).
VÒ vÜ m«, ®©y lμ tμi liÖu c¬ b¶n, lμm c¬ së khoa häc cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu
b÷a ¨n. Muèn x¸c ®Þnh c¬ cÊu b÷a ¨n cña nh©n d©n cÇn dùa vμo:
• Nhu cÇu dinh d−ìng cña c¸ thÓ.
• Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt l−¬ng thùc thùc phÈm cña ®Êt n−íc.
• Kh¶ n¨ng kinh tÕ cña nh©n d©n.
• TËp qu¸n vμ truyÒn thèng ¨n uèng l©u ®êi cña d©n téc ta.
Trªn c¬ së c¬ cÊu b÷a ¨n ®−îc x¸c ®Þnh, nhu cÇu vÒ sè l−îng vμ chñng lo¹i
l−¬ng thùc, thùc phÈm sÏ ®−îc tÝnh to¸n ®Ó Nhμ n−íc cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vμ xuÊt
nhËp khÈu hîp lý, ®¶m b¶o an ninh thùc phÈm quèc gia vμ tiÕn tíi an ninh thùc
phÈm vμ dinh d−ìng hé gia ®×nh vμ c¸ thÓ.
Tr−íc n¨m 1996, chóng ta chØ cã c¸c quy ®Þnh t¹m thêi dùa vμo mét sè tham
kh¶o quèc tÕ vÒ nhu cÇu dinh d−ìng. Sau khi b¶n KÕ ho¹ch hμnh ®éng quèc gia vÒ
dinh d−ìng 1996-2000 ®−îc ChÝnh phñ phª duyÖt, “B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng
khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam” ®· ®−îc x©y dùng vμ xuÊt b¶n chÝnh thøc n¨m
1996 (söa ®æi bæ sung n¨m 2003 vμ cã hiÖu lùc tíi n¨m 2005).
Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c gi¸ trÞ vÒ nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho
ng−êi ViÖt Nam ®· ®−îc sö dông cho tõng nhãm tuæi vμ t×nh tr¹ng sinh lý kh¸c nhau
®Ó phßng chèng c¸c bÖnh thiÕu dinh d−ìng. §ång thêi, c¸c c¸ nh©n cã c¸c ®Æc ®iÓm
vÒ giíi tÝnh, løa tuæi, ho¹t ®éng thÓ lùc liªn quan tíi mét nhãm ®èi t−îng cô thÓ nμo

7

®ã còng cã thÓ sö dông B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ ®Ó x©y dùng mét chÕ
®é ¨n phï hîp víi b¶n th©n m×nh.
Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn cña khoa häc dinh d−ìng, nhu cÇu dinh
d−ìng cña ng−êi ViÖt Nam cÇn ®−îc chØnh söa bæ sung 5 n¨m mét lÇn cã c©n nh¾c
tíi sù thay ®æi vÒ kinh tÕ x· héi, vÒ tÝnh chÊt lao ®éng, vÒ thãi quen ¨n uèng, t×nh
tr¹ng dinh d−ìng vμ søc kháe. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®èi t−îng chñ yÕu cña vÊn
®Ò dinh d−ìng tån t¹i ë ViÖt Nam kh«ng chØ lμ thiÕu dinh d−ìng, mμ ®· vμ ®ang cã
c¶ sù gia t¨ng c¸c bÖnh m¹n tÝnh kh«ng l©y liªn quan tíi dinh d−ìng vμ lèi sèng. C¸c
bÖnh nμy cÇn ®−îc ng¨n chÆn chñ yÕu b»ng c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ¨n qu¸ nhiÒu hay
¨n mÊt c©n ®èi vÒ mÆt thùc phÈm vμ dinh d−ìng. Mét b¶ng nhu cÇu dinh d−ìng cøng
nh¾c ch¾c ch¾n sÏ kh«ng thÓ phï hîp ®Ó cã thÓ sö dông cho c¸c c¸ thÓ còng nh− cho
toμn x· héi duy tr× vμ n©ng cao søc kháe. H¬n thÕ n÷a, B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng
khuyÕn nghÞ n¨m 1996 cßn ch−a cã ®iÒu kiÖn giíi thiÖu thËt ®Çy ®ñ c¸c chÊt dinh
d−ìng víi c¸c tham kh¶o cËp nhËt quèc tÕ vμ khu vùc.
V× vËy, nh»m triÓn khai cã hiÖu qu¶ ChiÕn l−îc quèc gia Dinh d−ìng giai
®o¹n 2006-2010 vμ ®¸p øng c¸c yªu cÇu nãi trªn, ViÖn Dinh d−ìng, Bé Y tÕ xuÊt
b¶n vμ ph¸t hμnh cuèn “B¶ng Nhu cÇu Dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam
2006”, cã chØnh söa, bæ sung víi nh÷ng tham kh¶o quèc tÕ míi nhÊt vμ héi nhËp víi
c¸c n−íc trong khu vùc.

8

II. ®èi t−îng vμ c¸ch sö dông B¶ng nhu cÇu dinh
d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam
“B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi ViÖt Nam 2006” cã thÓ sö
dông cho nhiÒu ®èi t−îng kh¸c nhau: c¸c nhμ ho¹ch dÞnh chÝnh s¸ch, qu¶n lý,
nghiªn cøu khoa häc, gi¶ng d¹y/®μo t¹o vμ mäi ng−êi d©n.
®èi víi c¸c nhμ ho¹ch dÞnh chÝnh s¸ch vμ qu¶n lý:
®©y lμ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ sè l−îng vμ chñng lo¹i l−¬ng thùc
thùc phÈm ®Ó ®Ò xuÊt víi Nhμ n−íc c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vμ xuÊt nhËp khÈu hîp lý,
®¶m b¶o an ninh thùc phÈm quèc gia, tiÕn tíi an ninh thùc phÈm vμ dinh d−ìng hé
gia ®×nh.
®èi víi c¸c c¸c c¸n bé nghiªn cøu khoa häc vμ gi¶ng d¹y:
®©y lμ tμi liÖu chÝnh thøc vÒ nhu cÇu dinh d−ìng cho ng−êi ViÖt nam, cã thÓ sö
dông lμm tham kh¶o khoa häc trong c¸c nghiªn cøu c¬ b¶n, nghiªn cøu ®¸p øng nhu
cÇu dinh d−ìng trong ®¸nh gi¸ khÈu phÇn ¨n thùc tÕ, x©y dùng c¬ cÊu b÷a ¨n cho c¸c
®èi t−îng kh¸c nhau, hoÆc trong c¸c nghiªn cøu can thiÖp dinh d−ìng vμ thùc phÈm
ë céng ®ång còng nh− trong t− vÊn dinh d−ìng vμ x©y dùng c¸c chÕ ®é ¨n ®iÒu trÞ.
VÒ ®μo t¹o, cã thÓ sö dông cuèn s¸ch lμm tμi liÖu gi¶ng d¹y vμ tham kh¶o t¹i
c¸c c¬ së ®μo t¹o ®¹i häc, trªn ®¹i häc vμ cao ®¼ng hoÆc trung cÊp chuyªn nghiÖp
thuéc c¸c ngμnh cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc dinh d−ìng vμ thùc phÈm, nh− y tÕ, n«ng
nghiÖp, kinh tÕ, th−¬ng m¹i du lÞch, kinh tÕ, s− ph¹m, v.v.
®èi víi mäi ng−êi d©n:
C¨n cø vμo nhu cÇu dinh d−ìng theo tuæi, giíi, t×nh tr¹ng sinh lý vμ lo¹i h×nh
lao ®éng, mäi ng−êi d©n cã thÓ lùa chän vμ tÝnh to¸n ®−îc sè l−îng tõng lo¹i thùc
phÈm cho b¶n th©n vμ gia ®×nh ®Ó cã dinh d−ìng vμ søc khoÎ tèt.

9

III. c¬ së ph¸p lý, c¨n cø khoa häc vμ thùc tiÔn
1. C¬ së ph¸p lý:
Trªn c¸c c¬ së ph¸p lý sau ®©y, “B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho
ng−êi ViÖt Nam 2006” ®−îc x©y dùng:
1.1. LuËt b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n.
LuËt b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n ®· kh¼ng ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc, cña
c¸c cÊp chÝnh quyÒn trong ch¨m sãc vμ b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n, trong ®ã cã ch¨m
sãc dinh d−ìng.
1.2. NghÞ quyÕt §¹i héi VIII cña §¶ng.
NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ngVIII ®· chØ râ: “Thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh dinh d−ìng
quèc gia, gi¶m tû lÖ suy dinh d−ìng trÎ em d−íi 5 tuæi tõ 42% xuèng d−íi 30% n¨m
2000, kh«ng cßn suy dinh d−ìng nÆng, ®−a tû lÖ d©n sè cã møc ¨n d−íi 2100 Kcal
xuèng d−íi 10%”.
1.3. NghÞ quyÕt 37/CP ngμy 20/6/1996 cña ChÝnh phñ vÒ §Þnh h−íng chiÕn l−îc
c«ng t¸c ch¨m sãc vμ b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n.
NghÞ quyÕt 37/CP ngμy 20/6/1996 ®· nªu ra c¸c chØ tiªu c¬ b¶n vÒ søc khoÎ
cña nh©n d©n ta ®Õn n¨m 2020 “Tû lÖ trÎ em d−íi 5 tuæi bÞ suy dinh d−ìng gi¶m cßn
15% vμ chiÒu cao trung b×nh cña thanh niªn ViÖt nam ®¹t 1m65 vμo n¨m 2020”.
1.4. QuyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt “KÕ ho¹ch hμnh ®éng quèc
gia vÒ dinh d−ìng 1996-2000”.
§©y lμ mét v¨n b¶n vÒ ®−êng lèi dinh d−ìng, ®−îc Thñ t−íng chÝnh phñ phª
duyÖt ngμy 16 th¸ng 9 n¨m 1995, do ngμnh Y tÕ chñ tr× thùc hiÖn víi sù tham gia
cña nhiÒu Bé/ban ngμnh cã liªn quan nh− n«ng nghiÖp, thùc phÈm, kÕ ho¹ch, v.v. Do
®ã, viÖc x©y dùng vμ ban hμnh mét B¶ng nhu cÇu dinh d−ìng khuyÕn nghÞ cho ng−êi
ViÖt Nam ®· ®−îc nghiªn cøu, x©y dùng, th«ng qua Héi ®ång khoa häc liªn ngμnh,
xuÊt b¶n vμ chÝnh thøc ®−a vμo sö dông tõ n¨m 1996, t¸i b¶n bæ sung n¨m 2003 vμ
cã hiÖu lùc tíi n¨m 2005.

10

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Sức Khỏe