Phong cách học tiếng Việt hiện đại – Luận văn, đồ án, luan van, do an

I. PHONG CÁCH VÀ PHONG CÁCH HỌC 1. PHONG CÁCH ( STYLE ) “ Từ điển tiếng Việt ” của Viện Ngôn ngữ học ( Hoàng Phê chủ biên ) định nghĩa từ phong cách : “ Phong cách d. 1. Những lối, những cung cách hoạt động và sinh hoạt, thao tác, hoạt động giải trí, xử sự tạo nên cái riêng của một người hay một loại người nào đó ( nói tổng quát ). Phong cách lao động mới. Phong cách chỉ huy. Phong cách quan nhân. Phong cách sống đơn giản và giản dị. 2. Những đặc thù có đặc thù mạng lưới hệ thống về tư tưởng và nghệ thuật và thẩm mỹ, biểu lộ trong sáng tác của một nghệ sĩ hay trong sáng tác nói chung thuộc cùng một thể loại ( nói tổng quát ). Phong cách của một nhà văn. Phong cách văn học nghệ thuật và thẩm mỹ. 3. Dạng của ngôn từ sử dụng trong những nhu yếu công dụng nổi bật nào đó, khác với những dạng khác về từ vựng, ngữ pháp, ngữ âm. Phong cách ngôn từ khoa học, Phong cách chính luận. Phong cách ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ. ” [ Hoàng Phê chủ biên 2006, 782 ] Quan điểm của giáo trình : Phong cách : là nét riêng của một đối tượng người tiêu dùng, có tính không thay đổi, lặp đi lặp lại, tạo thành đặc trưng riêng, truyền thống riêng của đối tượng người tiêu dùng đó. Phong cách ngôn từ : là nét riêng về sử dụng ngôn từ của một chủ thể ( một cá thể, một những tầng lớp, một dân tộc bản địa, một thời đại, ) hoặc của một nghành nghề dịch vụ tiếp xúc ( hành chính, báo chí truyền thông, khoa học, ). Định nghĩa của Phan Ngọc về phong cách : “ Phong cách là sự lặp đi tái diễn của một chùm nét khu biệt ”

135 trang |

Chia sẻ: anhquan78

| Lượt xem : 1653

| Lượt tải: 6

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Phong cách học tiếng Việt hiện đại, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

0 NGUYỄN THẾ TRUYỀN ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG PHONG CÁCH HỌC TIẾNG VIỆT HIỆN ĐẠI ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 02/2013 1 MỤC LỤC MỤC LỤC ……………………………………………………………………………………………… 1 PHẦN I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG ……………………………………………………….. 10 I. PHONG CÁCH VÀ PHONG CÁCH HỌC ………………………………………… 10 1. PHONG CÁCH ( STYLE ) …………………………………………………………….. 10 2. PHONG CÁCH HỌC ( STYLISTICS ) ……………………………………………. 10 II. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA PHONG CÁCH HỌC ………………………………………………………………………………………. 11 1. LỊCH SỬ PHONG CÁCH HỌC TRÊN THẾ GIỚI …………………………. 11 2. LỊCH SỬ PHONG CÁCH HỌC Ở VIỆT NAM ……………………………… 15 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU CỦA PHONG CÁCH HỌC ………………………………………………………………………………………………….. 18 1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ……………………………………………………….. 18 2. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU …………………………………………………………. 20 IV. NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA PHONG CÁCH HỌC ……………. 25 1. MÀU SẮC TU TỪ ( STYLISTIC COLOUR ) ………………………………….. 25 2. PHONG CÁCH CHỨC NĂNG ( FUNCTIONAL STYLES ) …………….. 29 3. PHÉP TU TỪ ( figure of speech ; rhetorical figure of speech ) …………… 31 V. CÁC LOẠI PHONG CÁCH HỌC ……………………………………………………. 32 1. Căn cứ vào khoanh vùng phạm vi điều tra và nghiên cứu …………………………………………………….. 32 2. Căn cứ vào bình diện điều tra và nghiên cứu …………………………………………………… 32 3. Căn cứ vào hướng điều tra và nghiên cứu ……………………………………………………….. 32 4. Căn cứ vào đặc thù kim chỉ nan hay thực hành thực tế ………………………………….. 32 VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA PHONG CÁCH HỌC ………….. 33 1. PHƯƠNG PHÁP SO SÁNH – ĐỐI CHIẾU …………………………………… 33 2. PHƯƠNG PHÁP THỐNG KÊ ……………………………………………………… 34 PHẦN II CÁC PHONG CÁCH CHỨC NĂNG CỦA TIẾNG VIỆT …………… 38 CHƯƠNG I PHONG CÁCH KHẨU NGỮ ……………………………………………….. 38 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 38 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 38 1.2. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 38 1.3. Các tác nhân tiếp xúc chi phối đặc thù phong cách ……………………… 39 1.4. Dạng thức ngôn từ ………………………………………………………………….. 39 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 39 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 40 3.1. Tính tự nhiên ……………………………………………………………………………. 40 3.2. Tính xúc cảm ……………………………………………………………………………. 40 3.3. Tính đơn cử ……………………………………………………………………………….. 40 3.4. Tính thành viên ……………………………………………………………………………….. 40 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 41 4.1. Ngữ âm ……………………………………………………………………………………. 41 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 41 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 41 2 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 41 4.5. Kết cấu diễn ngôn ……………………………………………………………………… 42 CHƯƠNG II PHONG CÁCH HÀNH CHÍNH ( ADMINISTRATIVE STYLE ) 44 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 44 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 44 1.2. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 44 1.3. Các tác nhân tiếp xúc chi phối đặc thù phong cách ……………………… 44 1.4. Dạng thức ngôn từ ………………………………………………………………….. 45 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 45 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 45 3.1. Tính nghiêm túc – khách quan ……………………………………………………. 45 3.2. Tính đúng mực – minh bạch ……………………………………………………….. 46 3.3. Tính khuôn mẫu ………………………………………………………………………… 46 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 47 4.1. Ngữ âm, chữ viết, hình thức trình diễn …………………………………………. 47 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 48 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 48 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 48 4.5. Kết cấu văn bản ………………………………………………………………………… 49 5. CÁC THỂ LOẠI TIÊU BIẺU …………………………………………………………… 50 5.1. Văn bản hành chính – pháp lý ………………………………………………….. 50 5.2. Văn bản hành chính – ngoại giao ………………………………………………… 50 5.3. Văn bản hành chính quân sự chiến lược ………………………………………………………. 51 5.4. Văn bản văn thư ( đơn từ, biên bản, hợp đồng, báo cáo giải trình, thông tư, công văn, quyết định hành động ,. .. ) ………………………………………………………………………… 51 CHƯƠNG III PHONG CÁCH KHOA HỌC ( SCIENTIFIC STYLE ) …………… 52 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 52 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 52 1.2. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 52 1.3. Các tác nhân tiếp xúc chi phối đặc thù phong cách ……………………… 52 1.4. Dạng thức ngôn từ ………………………………………………………………….. 52 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 53 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 53 3.1. Tính trừu tượng – khái quát ………………………………………………………… 53 3.2. Tính đúng chuẩn ………………………………………………………………………….. 53 3.3. Tính khách quan ……………………………………………………………………….. 53 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 54 4.1. Ngữ âm, chữ viết ………………………………………………………………………. 54 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 54 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 54 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 54 4.5. Kết cấu văn bản ………………………………………………………………………… 55 5. CÁC THỂ LOẠI TIÊU BIỂU …………………………………………………………… 55 5.1. Báo cáo khoa học ……………………………………………………………………… 55 3 5.2. Tiểu luận ………………………………………………………………………………….. 55 5.3. Luận văn ………………………………………………………………………………….. 55 5.4. Sách giáo khoa ………………………………………………………………………….. 55 5.4. Chuyên luận ……………………………………………………………………………… 55 CHƯƠNG IV PHONG CÁCH BÁO CHÍ …………………………………………………. 56 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 56 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 56 1.2. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 56 1.3. Các tác nhân tiếp xúc chi phối phong cách …………………………………… 56 1.4. Dạng thức ngôn từ ………………………………………………………………….. 57 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 57 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 58 3.1. Tính thời sự ……………………………………………………………………………… 58 3.2. Tính mê hoặc …………………………………………………………………………….. 58 3.3. Tính đại chúng ………………………………………………………………………….. 58 3.4. Tính ngắn gọn …………………………………………………………………………… 58 3.5. Tính đơn cử, xác nhận …………………………………………………………………. 59 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 59 4.1. Ngữ âm ……………………………………………………………………………………. 59 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 59 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 59 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 59 4.5. Kết cấu văn bản ………………………………………………………………………… 59 5. CÁC THỂ LOẠI TIÊU BIỂU …………………………………………………………… 59 5.1. Bản tin …………………………………………………………………………………….. 59 5.2. Phóng sự ………………………………………………………………………………….. 60 5.3. Phỏng vấn ………………………………………………………………………………… 61 5.3. Tiểu phẩm ………………………………………………………………………………… 61 5.4. Quảng cáo ………………………………………………………………………………… 61 CHƯƠNG V PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN ( SOCIAL – POLITICAL STYLE ) …………………………………………………………………………………………………………….. 68 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 68 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 68 1.2. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 68 1.3. Các tác nhân tiếp xúc chi phối đặc thù phong cách ……………………… 68 1.4. Dạng thức ngôn từ ………………………………………………………………….. 69 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 69 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 69 3.1. Tính truyền cảm ………………………………………………………………………… 69 3.3. Tính hùng biện ………………………………………………………………………….. 70 3.1. Tính đại chúng ………………………………………………………………………….. 70 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 70 4.1. Ngữ âm ……………………………………………………………………………………. 70 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 71 4 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 71 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 71 4.5. Kết cấu văn bản ………………………………………………………………………… 71 5. CÁC THỂ LOẠI TIÊU BIỂU …………………………………………………………… 72 5.1. Diễn văn ………………………………………………………………………………….. 72 5.2. Điếu văn ………………………………………………………………………………….. 72 5.3. Hịch ………………………………………………………………………………………… 72 5.4. Cáo ………………………………………………………………………………………….. 72 5.5. Chiếu ……………………………………………………………………………………….. 72 5.6. Tuyên ngôn ………………………………………………………………………………. 72 5.7. Lời lôi kéo ………………………………………………………………………………. 72 5.8. Bài phát biểu …………………………………………………………………………….. 72 5.9. Xã luận …………………………………………………………………………………….. 72 5.10. Bài phê bình ……………………………………………………………………………. 72 CHƯƠNG VI PHONG CÁCH VĂN CHƯƠNG ( BELLETRISTIC STYLE ) .. 75 1. KHÁI NIỆM …………………………………………………………………………………… 75 1.1. Tên gọi …………………………………………………………………………………….. 75 1.2. Những quan điểm khác nhau về ngôn từ văn chương …………………. 75 1.3. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 75 1.4. Những tác nhân tiếp xúc chi phối đặc thù phong cách …………………. 76 2. CHỨC NĂNG ………………………………………………………………………………… 76 2.1. Thông báo ………………………………………………………………………………… 76 2.2. Thẩm mỹ ………………………………………………………………………………….. 76 2.3. Trao đổi tư tưởng tình cảm ( tiếp xúc ) …………………………………………. 77 3. ĐẶC TRƯNG …………………………………………………………………………………. 77 3.1. Tính hình tượng ………………………………………………………………………… 77 3.2. Tính truyền cảm ………………………………………………………………………… 77 3.3. Tính thành viên hóa ( phong cách ngôn từ cá thể ) …………………………… 78 3.4. Tính tổng hợp …………………………………………………………………………… 78 4. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ ………………………………………………………………… 78 4.1. Ngữ âm ……………………………………………………………………………………. 78 4.2. Từ ngữ …………………………………………………………………………………….. 78 4.3. Ngữ pháp …………………………………………………………………………………. 80 4.4. Tu từ ……………………………………………………………………………………….. 80 4.5. Kết cấu văn bản ………………………………………………………………………… 80 5. CÁC THỂ LOẠI TIÊU BIỂU …………………………………………………………… 80 5.1. Truyện ngắn ……………………………………………………………………………… 80 5.2. Tiểu thuyết ……………………………………………………………………………….. 81 5.3. Bút ký ……………………………………………………………………………………… 81 5.4. Tuỳ bút …………………………………………………………………………………….. 81 5.5. Thơ ………………………………………………………………………………………….. 81 5.6. Kịch ………………………………………………………………………………………… 81 PHẦN III GIÁ TRỊ BIỂU ĐẠT CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN NGÔN NGỮ TIẾNG VIỆT …………………………………………………………………………………………. 87 5 CHƯƠNG I GIÁ TRỊ BIỂU ĐẠT CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT …………………………………………………………………………………………. 87 I. MỐI QUAN HỆ GIỮA MẶT NGỮ ÂM VÀ Ý NGHĨA CỦA MỘT TÍN HIỆU NGÔN NGỮ …………………………………………………………………………….. 87 1. Nguyên lý về tính võ đoán của ngôn từ ………………………………………… 87 2. Tính tương đối của nguyên tắc võ đoán ……………………………………………. 87 II. GIÁ TRỊ BIỂU ĐẠT CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT …………………………………………………………………………………………………. 88 1. ÂM TIẾT ( SYLLABLE ) ………………………………………………………………. 88 2. THANH ĐIỆU ( TONALITY, TONE ) …………………………………………… 89 3. NGUYÊN ÂM ( VOWEL ) ……………………………………………………………. 92 4. PHỤ ÂM ( CONSONANT ) …………………………………………………………… 93 5. CÁC KHUÔN BIỂU TRƯNG NGỮ ÂM ( SOUND SYMBOLISM ) …. 95 CHƯƠNG II GIÁ TRỊ BIỂU ĐẠT CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN TỪ VỰNG TIẾNG VIỆT …………………………………………………………………………………………. 97 I. MỘT SỐ LỚP TỪ PHÂN LOẠI THEO MÀU SẮC PHONG CÁCH ……. 97 1. TỪ ĐA PHONG CÁCH ( POLYSTYLISTIC WORD ) …………….

Source: https://thoitrangredep.vn
Category: Phong Cách